1. Be uwẹ ha lu nin uwẹ bi ọria ko sabọ kiẹn ọmọẹ?

AHAMIẸN uwẹ guanọ nin uwẹ bi ọria ko kiẹn ọmọẹ, ọkhẹke nin uwẹ re ẹghe ọbhi otọ rẹ deba ọle ha buẹnẹ. Beji bha ha rẹ ko ha zilo kugbe, bha ki sabọ kiẹn ọmọẹ. Sokpan, emhin eso ribhọ ne zẹle nọn bha da lẹkhẹ nan rẹ kiẹn ọmọẹ iJesu. Be bhọ hi ene emhin?

2. Be hi ọnọghọ ọhẹnhẹn nin mhan ha sabọ miẹn sade mhan ho nin mhan kiẹn ọmọẹ iJesu?

² Ọnọghọ nin ọhẹnhẹn hi, mhan bha sẹ ka miẹn iJesu bhi ẹlo khẹ. Kristiẹn ne bunbun bhi ore nin ọhẹnhẹn ka yẹ ha mhọn ọne ọnọghọ nan. Ọrẹyiriọ, Peter nin odibo da yẹ yọle: “Arẹmiẹn bha bha sẹ ka miẹn ọlẹn khẹ, bha da hoẹmhọn ọlẹn. Arẹmiẹn bha bha sẹyẹ miẹn ọlẹn nian, bha da yẹ ha mhọn urẹọbhọ da ọle.” (1 Pet. 1:8) Ọnan rẹman ghe mhan dẹ sabọ deba iJesu ha mhọn ikolu nọn ziẹnlẹn aharẹmiẹn mhan bha sẹ miẹn ọlẹn bhi ẹlo.

3. Be hi ọnọghọ nọnzeva nin mhan ha sabọ miẹn sade mhan ho nin mhan kiẹn ọmọẹ iJesu?

³ Ọnọghọ nọnzeva hi, mhan ida sabọ ne iJesu talọ. Jehova mhan ne talọ sade mhan nan erọnmhọn. Arẹmiẹn elin nọnsi Jesu mhan rẹ nan ọne erọnmhọn, ọ iyi ọle mhan ne talọ. Bhi ọsi ẹmhọanta, Jesu bhọ iguanọ nin mhan nan erọnmhọn ji ọle. Bezẹle? Ranmhude erọnmhọn nọnsẹmhan deba oga nin mhan ga iJehova, Jehova ọkpa ọkhẹke nin mhan ha nan  erọnmhọn je. (Matt. 4:10) Ọrẹyiriọ, mhan dẹ sabọ yẹ rẹman ghe mhan hoẹmhọn iJesu.

4. Be hi ọnọghọ nọnzea nin mhan ha sabọ miẹn sade mhan ho nin mhan kiẹn ọmọẹ iJesu? Be imhan ha zilo nyan nian?

⁴ Ọnọghọ nọnzea hi, ranmhude okhun iJesu da nyẹnlẹn, mhan ida sabọ ha deba ọle buẹnẹ. Ọrẹyiriọ, mhan dẹ yẹ sabọ manman lẹn ọlẹn arẹmiẹn mhan ida sabọ sẹ eji ọle ye. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan emhin enẹn ne ha rẹkpa mhan ziẹn ikolu nin mhan bi Jesu ko mhọnlẹn. Sokpan, bha ji mhan ka zilo nyan ebezẹle nọn da khẹke nin mhan deba iJesu ha mhọn ikolu.

5. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan deba iJesu ha lu ọmọẹ? (Fẹ ene ẹkpẹti ghe ne yọle, “ Ọnọn Kiẹn Ọmọẹ IJesu Hi Ọnọn Ha Sabọ Kiẹn Ọmọẹ IJehova”, bi “ Ha Re Ẹlo Nọn Khẹke Rẹ Ghe IJesu.”)

⁵ Mhan ida sabọ kiẹn ọmọẹ iJehova sade mhan bha kiẹn ọmọẹ iJesu. Bezẹle nin mhan da ta iriọ? Emhin eva zẹle nin mhan da ta iriọ. Ọhẹnhẹn, Jesu taman edibo nesọle yọle: “Aba tobọle mhọn ẹkẹ ẹjẹjẹ da bha ranmhude bha mhọn ẹkẹ ẹjẹjẹ da mẹn.” (John 16:27) Sẹyẹ, ọle da yọle: “Ọria soso ida sabọ bu ọne Aba re sade ọle bha na bhi obọ mẹn.” (John 14:6) Ahamiẹn mhan guanọ nin mhan deba iJehova ha lu ọmọẹ, sokpan mhan bha ka kiẹn ọmọẹ iJesu, mhan ki diabe ọria nọn bha ho nin ọle rẹkhan odẹ nabhi ẹkẹ uwa. Ọnan iJesu ha mhọn bhi ọkhọle ẹghe nin ọle rẹ yọle ghe, ọle hi odẹ nin ene ihuan ha sabọ rẹkhan. (John 10:7) Ọzeva, Jesu wo manman re egbe khọkhọ Aba ọle. Ọle da taman edibo nesọle yọle: “Ọria nọn ki rẹ khin nọn miẹn mẹn yẹ miẹn Aba mẹn.” (John 14:9) Bhiriọ, uwedẹ kpataki nin mhan ha rẹ sabọ lẹn iJehova hi, sade mhan luẹ ẹmhọn uwedẹ nin Jesu rẹ nyẹnlẹn. Beji mhan ha rẹ ha luẹ  ẹmhọn iJesu, oyẹẹ nin mhan mhọn da ọle ki ha ziẹn ọbhọ. Beji ikolu nin mhan bi Jesu ko mhọnlẹn ha rẹ ha deziẹn, iriọ oyẹẹ nin mhan mhọn da Aba ọle ha rẹ ha mun zeze.

6. Emhin ọbhebhe nela zẹle nọn da khẹke nin mhan ha deba iJesu lu ọmọẹ? Gbotọle fanọn an.

⁶ Sade mhan guanọ nin Jehova ha họn erọnmhọn nọnsẹmhan, ọkhẹke nin mhan deba iJesu ha lu ọmọẹ. Ọnan rẹman ghe mhan ida gheghe ha so elin iJesu bhi erọnmhọn, sokpan, mhan ki dọnmhegbe lẹn ebi Jehova rẹ noo ọle rẹ wanniẹn erọnmhọn nọnsẹmhan yẹ. Jesu da taman etuegbe nesọle yọle: “Emhin nọn hi ki rẹ khin nin bha re elin nọnsẹmhẹn rẹ bhii, mẹn dẹ lu ọle.” (John 14:13) Arẹmiẹn Jehova hi ọnọn họn erọnmhọn nọnsẹmhan yẹ re ewanniẹn ọbhọ, ọle yẹ re ahu nin Jesu rẹ ha mun iho nọnsọle sẹ. (Matt. 28:18) Bhiriọ, ọkuẹsẹ Osẹnobulua wanniẹn erọnmhọn nesẹmhan, ọle dẹ ka fẹghe si mhan re obọ rẹkhan ebi Jesu tale. Bhi ọsi ijiẹmhin, Jesu yolẹ: “Ranmhude, bha ha rẹhunmhan ẹbho bhi olukhọ nọnsele, Aba bha nọn ribhi okhun ki sẹyẹ rẹhunmhan bha bhi olukhọ nọnsẹbha; Ahamiẹn bha bha rẹhunmhan ẹbho bhi olukhọ nọnsele, Aba bha nọn ribhi okhun bhọ ida yẹ rẹhunmhan bha bhi olukhọ nọnsẹbha.” (Matt. 6:14, 15) Ọnan rẹman ghe emhin kpataki nọn nin mhan rẹ ha re ifuẹkẹ rẹ ne ẹbho lu emhin beji Jehova bi Jesu rẹ re ifuẹkẹ ne imhan lu emhin.

7. Hela ha sabọ miẹn elele bhi izọese nọnsi Jesu?

⁷ Ẹbho ne deba iJesu lu ọmọẹ ọkpa ha sabọ miẹn elele bhi izọese nọnsọle. Be imhan rẹ lẹn yẹ? Jesu yọle ghe ọle dẹ “re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin imọẹ ọle.” (John 15:13) Ẹbho ne ga iJehova ọkuẹsẹ iJesu vae bhi ọne otọ nan, dẹ luẹ ẹmhọn iJesu bhi ẹghe odalo nin ele da sabọ hoẹmhọn ọlẹn. Ẹbho bii Abraham, Sarah, Moses, bi Rahab dẹ riọkpanọ bhi uu. Ele dẹ yẹ luẹ ẹmhọn iJesu fo yẹ ha mhọn urẹọbhọ da ọle nin ele da sabọ miẹn aribhọ ọsi ighegheghe.—John 17:3; Acts 24:15; Heb. 11:8-12, 24-26, 31.

8-9. Beji John 15:4, 5 rẹman, be imhan ha deba ha lu sade mhan kiẹn ọmọẹ iJesu? Bezẹle nin ọnan da yi emhin kpataki?

⁸ Ọ rẹ mhan ghọnghọn rẹ deba iJesu ha man ẹbho ẹmhọn Agbejele nọnsi Osẹnobulua. Ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ọle wo ha man ẹbho emhin. Ọle ki fikie diọbhi okhun, Osẹnobulua da re ọle kiẹn ọnọn sun agbotu. Bhiriọ, ọle sẹyẹ wo dia iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu ẹlẹnan. Ọle wo daghe ebi uwẹ rẹ dọnmhegbe yẹ rẹ rẹkpa ẹbho ne bunbun dọ lẹn ọlẹn bi Aba ọle. Ọne iwẹnna nin uwẹ lu nan wo manman ti ọle bhọ! Bhi ọsi ẹmhọanta, Jehova bi Jesu, ele rẹkpa mhan rẹ lu ọne iwẹnna nan.—Tie John 15:4, 5.

⁹ Baibo rẹkpa mhan lẹn ghe, ọkhẹke nin mhan hoẹmhọn iJesu sade mhan guanọ nin mhan re iJehova ha ghọnghọn. Bha ji mhan zilo nyan emhin enẹn nin mhan ha lu nin mhan da sabọ kiẹn ọmọẹ iJesu.

10. Be bhọ emhin ọhẹnhẹn nin mhan ha lu nin mhan da sabọ kiẹn ọmọẹ iJesu?

¹⁰ (1) Dọnmhegbe lẹn iJesu. Mhan dẹ sabọ lu ọnan sade mhan tie ebe nọnsi Matthew, Mark, Luke, bi John bhi Baibo. Ahamiẹn mhan ria eria nyan ebi mhan luẹle bhi Baibo rẹji Jesu, mhan ki dọ hoẹmhọn ọlẹn yẹ ha mun ekpẹn nanlẹn ranmhude ifuẹkẹ nin ọle rẹ ha ne ẹbho lu emhin. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle bha ghe edibo nesọle bii igbọn arẹmiẹn ọle hi Ebeanlẹn ele. Ọle da wo ha tan ọkhọle a man ele. (John 15:15) Jesu da ji ọbalọ nọnsele ha santuẹ ọle a. (John 11:32-36) Eghian iJesu bhọ lẹn sẹbhọ ghe, Jesu wo ha si ene ka ọle ehọ kẹ egbe. (Matt. 11:19) Ahamiẹn mhan re egbe khọkhọ iJesu bhi uwedẹ nin ọle  rẹ ne edibo nesọle lu emhin, mhan ki sabọ deba ẹbho ha mhọn ikolu nọn ziẹnlẹn. Sẹyẹ, mhan ki ha mhọn ọkhọnlẹn bi eghọnghọn bhi iẹnlẹn, mhan ki manman hoẹmhọn iJesu.

11. Be bhọ emhin nọnzeva nin mhan ha lu nin mhan da sabọ kiẹn ọmọẹ iJesu? Bezẹle nin ọnan da yi emhin kpataki?

¹¹ (2) Ha re egbe khọkhọ iJesu bhi uwedẹ nin ọle rẹ ria eria bi uwedẹ nin ọle rẹ lu emhin. Beji uwẹ ha rẹ ha lẹn iJesu yẹ re egbe khọkhọ ọle bhi uwedẹ nin ọle rẹ ria eria, ikolu nin uwẹ bi ọle ko mhọnlẹn ki ha ziẹn ọbhọ. (1 Cor. 2:16) Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ghe nọn ha rẹkpa mhan lẹn ebi mhan ha rẹ re egbe khọkhọ iJesu yẹ. Ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ọ iyi ẹmhọn egbe ọle ọkpa ọle wo ha ria ẹmhọn ọlẹn, ebi ọle ha rẹ rẹkpa ẹbho yẹ ọle wo ha ria ẹmhọn ọlẹn ẹghe rebhe. (Matt. 20:28; Rom. 15:1-3) Ranmhude ọnan, ọle da wo ha mun ẹmhọn ẹbho kalo gbera ọsi ọle. Ọle yẹ wo ha rẹhunmhan. Ọle bha wo ji ẹkẹ ha khọ ọle ranmhude ebi ẹbho ha ta rẹji ọle. (John 1:46, 47) Ọle bha ha ghe eji ẹbho da fiobọdọn bhi ẹghe nọn gbera rẹ ha ne ele lu emhin. (1 Tim. 1:12-14) Jesu da yọle: “Ọnan ẹbho rebhe ha rẹ lẹn ghe edibo nesẹmhẹn bha khin, sade bha mhọn ahoẹmhọn-egbe da egbe.” (John 13:35) Ọkhẹke nin mhan nọọn egbe mhan ọne inọnta nan, “Mẹn be dọnmhegbe deba ibhio mẹn bhi agbotu rẹ lu emhin bhi ọfure beji Jesu lu?”

12. Be bhọ emhin nọnzea nin mhan ha lu nin mhan da sabọ kiẹn ọmọẹ iJesu? Be imhan ha rẹ lu ọle yẹ?

¹² (3) Ha re iyobọ nin enanzẹle. Jesu ghe iyobọ nan re nin enanzẹle bii iyobọ nan re nanlẹn. (Matt. 25:34-40) Uwedẹ kpataki nin mhan ha rẹ ha re iyobọ nin enanzẹle hi, sade mhan lu eka nin mhan ha sabọ lu bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin Jesu yọle nin mhan lu. (Matt. 28:19, 20; Acts 10:42) Urẹkpa nan rẹkpa enanzẹle, ọle zẹle nin ele da sabọ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua na bhi ọne otọ agbọn nan rebhe. (John 10:16) Ahamiẹn uwẹ iyi ọkpa bhi enanzẹle, lẹn sẹbhọ ghe, ẹghe nọn hi rẹ khin nin uwẹ rẹ deba lu ọne iwẹnna nan, uwẹ rẹman ghe uwẹ hoẹmhọn enanzẹle bi Jesu tobọle.

13. Be imhan ha rẹ rẹkhan adia nọn ribhi Luke 16:9 yẹ?

¹³ Jehova bi Jesu mhan rẹ kiẹn imọẹ sade mhan zẹ igho bhi obọ rẹ rẹkpa iwẹnna oga nin mhan lu. (Tie Luke 16:9.) Bhi ọsi ijiẹmhin, igho nin mhan rẹ re iyobọ nin agbotu, ọle a rẹ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua bhi eje manman ree, rẹ bun uwa oga kẹkẹ yẹ rẹ hẹnhẹn ele. Ọne igho nan, ọle a yẹ rẹ rẹkpa ibhio mhan bhi otọ agbọn rebhe nin emhin idunmhunre sunu je. Ọ yẹ khẹke nin mhan ha zẹ igho bhi obọ rẹ rẹkpa agbotu nọnsẹmhan bi ibhio mhan nin mhan lẹnmhin ghe ele guanọ urẹkpa. (Prov. 19:17) Ene uwedẹ kẹkẹ nan, ọle mhan rẹ rẹkpa enanzẹle.

14. Beji Ephesians 4:15, 16 rẹman, be bhọ emhin nọnzi enẹn nin mhan ha lu nin mhan da sabọ kiẹn ọmọẹ iJesu?

¹⁴ (4) Ha re obọ rẹkhan emhanmhan ọsi agbotu. Mhan dẹ sabọ ziẹn ikolu nin mhan bi Jesu ko mhọnlẹn sade mhan re obọ rẹkhan adia ọsi ẹbho nin Jesu ne ọbhi ihe bhi agbotu ne ha gbẹloghe mhan. (Tie Ephesians 4:15, 16.) Bhi ọsi ijiẹmhin, agbotu guanọ nin mhan ha noo iKindọn Họọ nọnsẹmhan nọnsẹn beji a rẹ mhanmhan ọlẹn nan rẹ noo ọle. Ranmhude ọnan, a da ku agbotu eso kugbe. Sẹyẹ, a da yẹ kie mhanmhan idunmhun eso nan da tẹmhọn Osẹnobulua. Ene emhanmhan nan da re ọle lẹkhẹ nin agbotu rẹ ha te igho nin ẹbho rẹ rẹkpa. Ọkpakinọn, ọne ufidenọ nan bha re emhin lẹkhẹ nin ibhio mhan eso. Bhi ọsi ijiẹmhin, ibhio mhan eso ribhọ nan fi agbotu nọnsele denọ, arẹmiẹn ọ ki manman bue nin ele mọn da ribhi ọne agbotu. Ele bi ibhio mhan ne ribhi ọne agbotu ki rẹ wo manman guẹ obọ egbe. Ọrẹyiriọ,  ele da re obọ rẹkhan emhanmhan ọsi agbotu nin ele dọ deba ibhio mhan bhi ije ebhebhe ha ga. Ọne uwedẹ nan nin ele rẹ lu emhin manman ti Jesu bhọ!

15. Be ikolu nin mhan bi Jesu ko mhọnlẹn ha rẹ ziẹn ọbhọ yẹ bhi ẹghe odalo?

¹⁵ Ẹbho nin Osẹnobulua rẹ ẹlinmhin nọnsọle rẹ zẹ dẹ deba iJesu gbẹloghe bhi okhun. Ele dẹ ha ribhi enin bhi ighegheghe. Ene ẹbho nan dẹ miẹn iJesu bhi ẹlo, ele dẹ ha nanlẹn talọ, yẹ deba ọle buẹnẹ. (John 14:2, 3) Usun ẹbho ne da nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan dẹ yẹ miẹn oyẹẹ nọnsi Jesu bhi egbe. Arẹmiẹn ele ida daghe iJesu bhi ẹlo, ikolu nin ele bi Jesu ko mhọnlẹn dẹ ha ziẹn ọbhọ beji ele ha rẹ ha nyẹnlẹn bhi ẹkẹ agbọn ọsọgbọn nin Jehova bi Jesu lu nin ele.—Isa. 9:6, 7.

16. Elele nela mhan ha miẹn sade mhan kiẹn ọmọẹ iJesu?

¹⁶ Mhan dẹ miẹn erọnmhọn ne bunbun sade mhan kiẹn ọmọẹ iJesu. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan miẹn elele ẹlẹnan ranmhude oyẹẹ nin ọle mhọn da mhan. Mhan mhọn ọne isẹhoa rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe. Ọnọn ke okhun nẹ hi, mhan ki sabọ sikẹ iJehova nin Aba iJesu. Ranmhude enan, ẹsele nọn khua nọn nin mhan rẹ ha yi ọmọẹ iJesu!