Fiọ diọ bhi uhọnmhọn-ota

Fiọ diọ bhi uri uhọnmọn-ọta

UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 7

Re Ẹkẹ Omẹnhiẹn Ha Lu Emhin Nin Jehovah Da Ha Ghọnghọn

Re Ẹkẹ Omẹnhiẹn Ha Lu Emhin Nin Jehovah Da Ha Ghọnghọn

“Guanọ iJehova, ibha rebhe ne ribhi ọne otọ nan, ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn . . . khu ọbhi ẹkẹ omẹnhiẹn.”—ZEPH. 2:3.

ILLO 80 Elele Ribhọ Sade Mhan Ga Osẹnobulua

EBI MHAN DA LUẸ *

1-2. (a) Be iBaibo taman mhan rẹji Moses? Be iMoses sabọ lu? (b) Bezẹle nọn da khẹke nin mhan dọmhegbe ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn?

BAIBO taman mhan ghe, bhi ẹwẹ ikpea ne ha nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan rebhe, Moses hi ọnọn mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn nẹ. (Num. 12:3) Ọnan be rẹman ghe ọria nọn wẹghẹa Moses khin, ghe ofẹn mun ọlẹn rẹ talọ, la nin ọle rẹ lu rẹkhan emhanmhan nọnsọle ahamiẹn ẹbho bha re obọ ọbhọ? Ẹbho eso riale ghe ọria nọn wẹghẹa, ọle mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn. Ọnan iyi ẹmhọanta hiehie. Moses wo ha mhọn izebhudu. Ranmhude Jehova ribhi ikeke nọnsọle, ọfẹn bha mun ọlẹn rẹ bu ojie ọsi Egypt. Sẹyẹ, ẹbho nin ọle sun gbera ẹkẹ ojẹgbo sabọ bun sẹbhi ẹbo ea (3,000,000). Ọle da yẹ rẹkpa agbaẹbho ọsi Izrẹl khọn eghian ele miotọ.

2 Ọ iyi ọnọghọ nin Moses miẹn bhi egbe mhan miẹn ẹlẹnan. Ọrẹyiriọ, mhan miẹn ọnọghọ ukpẹdẹ-ukpẹdẹ ne re ọle nọghọ mhan rẹ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn. Sẹyẹ, emhin kpataki ribhọ nọn zẹlẹ nin mhan ha da ha mhọn ọne ikpẹ nan. Jehova ve ive ghe, “ọne otọ nan ki ha yi ọsi ene mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn.” (Ps. 37:11) Ọria nọn mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn uwẹ be khin? Ẹbho ebhebhe dẹ be sabọ tale ghe uwẹ mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn? Ọkuẹsẹ mhan re ewanniẹn ọbhi ene inọnta nin, bha ji mhan ka zilo nyan ebi a re ẹkẹ omẹnhiẹn ta.

BE A RE ẸKẸ OMẸNHIẸN TA?

3-4. (a) Emhin nela mhan ha rẹ sabọ khọkhọ ẹkẹ omhẹnhiẹn? (b) Ikpẹ enẹn nela ọkhẹke nin mhan ha mhọnlẹn nin mhan da sabọ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn? Bezẹle?

3 Ọkuẹsẹ ọria sabọ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn, * ọkhẹke nin ọle ka ha mhọn ikpẹ esili nekẹle, ranmhude ene ikpẹ ha kugbe rẹkpa ọle ha re ẹkẹ omẹnhiẹn rẹ lu emhin. Eso bhi ene ikpẹ hi: idegbere, ihẹnmhọn, ẹkẹ nọn fu, bi izebhudu. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha mhọn ene ikpẹ nan sade mhan ho nin mhan re iJehova ha ghọnghọn?

4 Ẹbho ne mhọn idegbere ọkpa sabọ hẹnmhọn nin Jehova yẹ lu iho nọnsọle. Ọkpa bhi iho nọnsi Osẹnobulua hi ghe, nin mhan ha mhọn ọkhọle nọn fu. (Matt. 5:5; Gal. 5:23) Esu ha daghe mhan lu iho nọnsi Osẹnobulua, ẹkẹ ki ha khọ ọle. Bhiriọ, aharẹmiẹn mhan re idegbere bi ẹkẹ nọn fu lu emhin, ẹbho ne ribhi ibo ọsi Esu ki sẹyẹ he mhan. (John 15:18, 19) Ranmhude ọnan, ọkhẹke nin mhan ha mhọn izebhudu nin mhan da sabọ ne Esu suan.

5-6. (a) Bezẹle nin Esu da he eria ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn? (b) Inọnta nela mhan ha wanniẹn?

5 Ẹbho ne hianbhegbe imhọn ẹkẹ omẹnhiẹn. Iriọ yẹ nọn rẹji ẹbho ne kẹ miẹn ohu bi ẹbho ne ihẹnmhọn nin Jehova. Ọria nọn sẹ inian, ọle Esu khin. Ọnan zẹle nin ẹkẹ da khọ ọle sade ọle daghe ẹbho ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn. Ikpẹ esili nin ene ẹbho nan mhọnlẹn rẹman ghe ọria ọbe bi ọ-bha-ohoghe Esu khin. Esu ida sabọ re emhin nin ọle lu, la ọta nin ọle ta rẹ si eria ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn sibhi oga nọnsi Jehova re.—Job 2:3-5.

6 Be ha sabọ re ọle nọghọ mhan rẹ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn? Bezẹle nọn da khẹke nin mhan wo ha mhọn ọne ikpẹ nan? Nin mhan rẹ wanniẹn ene inọnta nan, bha ji mhan zilo nyan ijiẹmhin ọsi Moses, Jesu, bi ibhokhan iHebrew ea nan mun ha khian iBabylon.

BE HA SABỌ RE ỌLE NỌGHỌ MHAN RẸ HA MHỌN ẸKẸ OMẸNHIẸN

7-8. Be iMoses lu yẹ ẹghe nin ẹbho bha rẹ re ekpẹn nin ole lu emhin?

7 Ahamiẹn a re mhan ọbhi ihe: Ọ sabọ ha nọghọ ọria nan re ọbhi ihe rẹ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn, manman nọn sade eria nin ọle gbẹloghe imun ekpẹn nanlẹn, la sade ele tale ghe ọle ilu nọnsẹn. Ọnan sẹ sunu ji uwẹ khẹ? Be uwẹ ha lu yẹ sade ọria nọn ribhi azagba-uwa nọnsẹ re inian nin uwẹ lu emhin? Bha ji mhan tẹmhọn ebi Moses lu yẹ ẹghe nin emhin nọn sẹ inian rẹ sunu ji ọle.

8 Moses, ọle Jehova re mundia nọn ha sun ibhokhan Izrẹl. Ọle Jehova yẹ taman nọn gbẹn uhi nesọle dagbare nin ele. Arẹmiẹn edandan bha ha ribhọ ghe Jehova ribhi ikeke nọnsọle, ibhio ọle nin Miriam bi Aaron da ha nin ọle suan. Ele da yẹ ha tale ghe, Moses bha lu nọnsẹn ranmhude okhuo nin ọle re bhi amhẹn. Ahamiẹn ẹbho eso ribhi ọne idia nan nin Moses ha ye, ele ki miẹn ohu yẹ re oya nin ele. Ọkpakinọn, Moses bha lu iriọ. Ọle bha ji ohu kẹ re ọle. Ọle bhọ da ha bhii Jehova nọn re ọkpẹnlẹn ọbhi oya nin Miriam ye. (Num. 12:1-13) Bezẹle nin Moses da re inian lu emhin?

Moses da ha bhii Jehova nọn re ọkpẹnlẹn ọbhi oya nin Miriam ye (Fẹ uduọle 8 ghe)

9-10. (a) Be iJehova rẹkpa iMoses lẹn otọle? (b) Be ọdafẹn bhi uwa bi ewanlẹn bhi agbotu ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ iMoses yẹ?

9 Moses wo ji Jehova da man ọle emhin. Ẹghe nin Moses rẹ ha ribhi Egypt, ọle bha ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn. Ọria nọn kẹ miẹn ohu ọle ka ha khin, rẹ sẹbhọ ghe, ọle da gbe ọria a nin ọle riale ghe ọ bha lu nọnsẹn. Moses da ha riale ghe Jehova dẹ wo re obọ ọbhi emhin nin ọle lu. Bhiriọ, Jehova da noo Ikpe 40 rẹ rẹkpa iMoses rẹ lẹn ghe, ọ iyi izebhudu ọkpa ọle da ha mhọnlẹn ọkuẹsẹ ọle sabọ sun ibhokhan Izrẹl; ọkhẹke nin ọle ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn. Ọle kuẹ sabọ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn, ọkhẹke nin ọle ha mhọn idegbere, nin ọle ha dẹuhọnmhọnre nin Osẹnobulua, bi nin ọle yẹ ha mhọn ẹkẹ nọn fu. Moses wo re obọ rẹkhan ene emhin nin Jehova rẹman ọlẹn. Bhiriọ, ọle da sabọ ha sun ene ibhokhan Izrẹl.—Ex. 2:11, 12; Acts 7:21-30, 36.

10 Ẹlẹnan nian, ọkhẹke nin ene ọdafẹn bhi uwa bi ewanlẹn bhi agbotu re egbe khọkhọ iMoses. Bọsi Moses ọ bha khẹke nin ohu kẹ ha re ele ahamiẹn ẹbho bha re ekpẹn ne ele lu emhin. Sẹyẹ, ahamiẹn ele mhọn idegbere, ele ida ha gbe gue ifiobodọn nọnsele. (Eccl. 7:9, 20) Uwedẹ ọbhebhe nin ele ha rẹ re egbe khọkhọ iMoses hi, ele ki ha re adia nọnsi Jehova rẹ dia emhin sade ẹmhọn zegbere, ele ki yẹ ha re ẹkẹ nọn fu rẹ talọ ọbhi ẹmhọn. (Prov. 15:1) Ene Ọdafẹn bhi uwa bi ene ewanlẹn bhi agbotu ne lu inian ki re iJehova ha ghọnghọn, ele ki ha tuẹn ọfure okhun, ele ki yẹ ha yi ijiẹmhin esili ọsi ẹbho ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn.

11-13. Be imhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ iHananiah, Mishael, bi Azariah yẹ?

11 Ahamiẹn a kpokpo mhan: Rẹ na bhi otọ ha vade, ene ga iJehova miẹn ekpokpo bhi obọ ọsi ẹbho ne gbẹloghe. Ele sabọ rẹ mun ohoghe gbe mhan ghe, mhan lu khọlọ. Bhi ọsi ẹmhọanta, ọ iyi ranmhude mhan lu khọlọ zẹle nin ele da khọẹkẹ mhan. Ranmhude Osẹnobulua mhan hẹnmhọn nan gbera ele, ọle zẹle nin ele da khọẹkẹ mhan. (Acts 5:29) Ele sabọ rẹ ha zuọzuọ mhan, ele sabọ rẹ mun mhan khue, la ele sabọ rẹ ha gbe mhan. Ọrẹyiriọ, Jehova dẹ rẹkpa mhan rẹ dọnmhẹgbe ha mhọn ọkhọle nọn fu bhi ẹkẹ ene ekpokpo, mhan ida lu haosa.

12 Bha ji mhan zilo nyan ijiẹmhin ọsi ibhokhan iHebrew ea nan mun ha khian iBabylon. Elin ele hi Hananiah, Mishael, bi Azariah. * Ojie ọsi iBabylon da taman ele ghe, nin ele deuhọnmhọnre nin ẹbọ nin ọle manlẹn. Ele da re ekpẹn taman ọne ojie ghe, ele ida ga ọne ẹbọ. Ọne ojie rẹ taman ele ghe a dẹ mun ele ọbhi ẹkẹ eranlẹn sade ele bha ga ọne ẹbọ. Ele da sẹyẹ wo sun rẹkhan Osẹnobulua. Arẹmiẹn ẹjẹje Jehova rẹ hinmhin ene ikpea ea nan, ele bha rẹ mun ọkhọle ọbhọ ghe Jehova dẹ lu ọnan. Ele da muegbe nin ele rẹ kuẹlo da emhin nọn hi ki rẹ khin nin Jehova re otọ nan rẹ sunu. (Dan. 3:1, 8-28) Ijiẹmhin nọnsele rẹman ghe, ẹbho ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn manman mhọn izebhudu. Emhin soso iribhọ nọn ha sabọ re imhan fi ikeke gbe oga nọnsi Jehova. Ene gbẹloghe ha rẹ ha re ofẹn mun mhan, la ẹbho ha rẹ ha yọle ghe ele dẹ kuan mhan sade mhan bha lu ebi ele ta, Jehova mhan da ka ọle ehọ.—Ex. 20:4, 5.

13 Ahamiẹn mhan miẹn edọnmhẹn ranmhude oga nọnsi Jehova, be imhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ ene ibhokhan Hebrew ea nan yẹ? Mhan dẹ sabọ re egbe khọkhọ ele sade mhan mhọn urẹọbhọ ghe, Jehova dẹ gbega mhan. (Ps. 118:6, 7) Sẹyẹ, mhan ki ha re ekpẹn wanniẹn ẹbho aharẹmiẹn ele kpokpo mhan. (1 Pet. 3:15) Mhan ki yẹ dọnmhegbe nin emhin soso hẹi rẹ mhan fi ikeke gbe ikolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn.

Ẹkẹ nọn fu mhan rẹ nin ẹbho lu emhin aharẹmiẹn ele kpokpo mhan (Fẹ uduọle 13 ghe)

14-15. (a) Be imhan ha sabọ rẹ ha lu emhin yẹ sade emhin kpokpo mhan bhi ọkhọle? (b) Beji Isaiah 53:710 rẹman, bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghe, ijiẹmhin nin Jesu re ọbhi otọ bhi uwedẹ nin ọle rẹ re ẹkẹ omẹnhiẹn man arẹmiẹn emhin kpokpo ọle bhi ọkhọle, ọle kpọnọ nẹ ọne ọria soso sẹ rẹman?

14 Sade emhin kpokpo mhan bhi ọkhọle: Emhin kẹkẹ kpokpo mhan bhi ọkhọle. Bhi ọsi ijiẹmhin, ahamiẹn ẹghe ẹzamu sire bhi isiku, ọkhọle sabọ rẹ ha kpokpo ibhokhan isiku. Ọkhọle sabọ yẹ rẹ ha kpokpo ene yo iwẹnna ranmhude ẹsọn nan mun nin ele bhi isi iwẹnna. Sẹyẹ, ọkhọle yẹ kpokpo ene khọnmhọn sade ele bu idọkitọ. Bhi ọne ẹghe nan nin ọkhọle rẹ kpokpo mhan, ọnọghọ mhan rẹ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn. Emhin ne bha ka sẹ emhin soso bhi ẹlo mhan khẹ, sabọ rẹ munhẹn ha re ẹkẹ khọ mhan. Mhan sabọ rẹ ha re ohu rẹ ne ẹbho talọ yẹ lu emhin. Ọrẹyiriọ, ijiẹmhin nọnsi Jesu dẹ sabọ rẹkpa mhan.

15 Ọkhọle wo ha kpokpo iJesu ẹghe nin uu nọnsọle rẹ sire. Ọle lẹn ghe a dẹ re oya nọn kaka nin ọle yẹ gbe ọle a. (John 3:14, 15; Gal. 3:13) Uki eso ọkuẹsẹ ọle yu, ọle bhọ da tale ghe ọkhọle kpokpo ọle. (Luke 12:50) Ikpẹdẹ eso ọkuẹsẹ ọle yu, Jesu da yẹ tale ghe emhin wo kpokpo ọle bhi ọkhọle. Erọnmhọn nin ọle nan ji Osẹnobulua ọne ẹghe nan rẹman ghe, ọle sẹyẹ wo deuhọnmhọnre nin Aba ọle. Ọle da nan erọnmhọn yọle: “Aba, hinmhin mẹn bhi ọne ẹghe nan. Ọkpakinọn, ọnan bhọ zẹ nin mẹn da sẹ ọne ẹghe nan. Aba, re ogẹn ji elin nọnsẹ.” (John 12:27, 28) Ẹghe nin eghian Osẹnobulua rẹ vae dọ mun iJesu, ofẹn bha ha mun ọlẹn. Arẹmiẹn Jesu wo miẹn oya bi ọbalọ ọle kuẹ yu, ọle da sẹyẹ re ẹkẹ omẹnhiẹn re lu iho nọnsi Osẹnobulua sotọ. Edandan iribhọ ghe, bhi ẹwẹ eria rebhe ne re ẹkẹ ọmẹnhiẹn man arẹmiẹn emhin kpokpo ele bhi ọkhọle, Jesu hi ọkalo.—Tie Isaiah 53:710.

Jesu sẹ rẹ ijiẹmhin nọn kpọnọ nẹ man bhi ẹmhọn ẹkẹ omẹnhiẹn (Fẹ uduọle 16 rẹsẹbhi 17 ghe) *

16-17. (a) Be etuegbe nesi Jesu rẹ dọnmhẹn ẹkẹ omẹnhiẹn nọnsi Jesu yẹ? (b) Be imhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ iJesu yẹ?

16 Ukpasọn nin Jesu yu, etuegbe nesọle da lu emhin nọn ha dọnmhẹn ẹkẹ ọmẹnhiẹn nọnsọle. Re ọkhọle ẹ rẹ ria ẹmhọn ebi emhin rẹ ha kpokpo iJesu bhi ọkhọle yẹ bhi ọne ukpasọn nin. Iẹnlẹn ọsi ẹbho ne bunbun ọle mun mhọn bhi obọ bhi ọne ukpasọn nin. Ọle dẹ be sabọ sun rẹkhan iJehova rẹ sẹbhi uu? (Rom. 5:18, 19) Ọnọn kokhun nẹ hi, uwedẹ nin ọle ha rẹ lu emhin dẹ kpe elin nọnsi Osẹnobulua khia, la ọ dẹ re itọn ọbhọ. (Job 2:4) Ẹghe nin ọle bi etuegbe nesọle rẹ ha le ebale nin ọle deba ele le kike, ene etuegbe da ha gbugan họla kokhun nẹ bhi ẹwẹ ele. Igba ne bunbun Jesu sẹ re adia nin ele bhi ọne ẹmhọn nan, rẹ sẹbhi ọne ukpẹdẹ nin! Ọrẹyiriọ, Jesu bha miẹn ohu. Ọle da sẹyẹ re ọkhọle nọn fu nin ele lu emhin. Jesu da yẹ denegbe ji ele lẹn ọkhọle nọn khẹke nin ele rẹ ha ghe emhin nin ele lu. Ọle da khuẹnmhẹn ele nin ele rẹ sun rẹkhan ọlẹn.—Luke 22:24-28; John 13:1-5, 12-15.

17 Sade uwẹ hi ọnọn ha ribhi idia nin Jesu ha yẹ, be uwẹ ha lu yẹ? Ọkhẹke nin mhan ha re ọkhọle nọn fu lu emhin beji Jesu lu, aharẹmiẹn emhin kpokpo mhan bhi ọkhọle. Mhan ki yẹ ha re iziẹngbe rẹ ne ọdeọde lu emhin beji Jehova taman mhan. (Col. 3:13) Mhan ha yere ghe, imhan tobọmhan bhọ lu emhin nọn sọnnọn ẹbho, mhan ki yẹ ha re iziẹngbe rẹ ne ẹbho lu emhin. (Prov. 12:18; Jas. 3:2, 5) Yẹ dọnmhegbe ha khuẹnmhẹn ẹbho bhi emhin nin ele lu nọnsẹn.—Eph. 4:29.

BEZẸLE NỌN DA KHẸKE NIN MHAN HA RE ẸKẸ OMẸNHIẸN RẸ LU EMHIN?

18. Be iJehova rẹ rẹkpa ene mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn yẹ? Be ọkhẹke nin mhan diriọ ha lu?

18 Mhan ki sabọ ha mhanmhan emhin bhi uwedẹ nọn gbale. Ahamiẹn mhan mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn, Jehova ki sabọ ha rẹkpa mhan rẹ zẹ emhin ne gbale nin mhan ha lu. Ọle vele ghe, emhin nin ene mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn guanọ, ọle dẹ re nin ele. (Ps. 10:17) Rẹ deba ọnan, Baibo da taman mhan yọle: “Ọle dẹ dia ene mhọn ẹkẹ omẹhiẹn ọbhi emhin ne gbale. Ọle dẹ man ele uwedẹ nọnsọle.” (Ps. 25:9) Baibo bi ebe kẹkẹ nesẹmhan, * bi emhin kẹkẹ nin agbotu ne nin mhan, ọle iJehova noo rẹ gbega mhan. (Matt. 24:45-47) Ọkhẹke nin mhan ha degbere miẹn ene urẹkpa nin Osẹnobulua re nin mhan ọbhi egbe . Mhan ki ha tie iBaibo bi ebe kẹkẹ nesẹmhan nin Jehova ne nin mhan. Sẹyẹ, mhan ki ha re obọ rẹkhan emhin nin mhan luẹ.

19-21. Uwedẹ nela Moses rẹ fiobọdọn bhi Kadesh? Be imhan ha sabọ miẹn luẹ bhi ọnan?

19 Ọ dẹ rẹkpa mhan nin mhan hẹi ha fiobọdọn ẹghe rebhe. Ria ẹmhọn emhin nọn sunu ji Moses. Bhi ẹkẹ ikpe ne bunbun, ọle da wo ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn, bhiriọ, ọle da ha lu emhin ne ti Jehova bhọ. Ọ ki kẹ khere nin ele rẹ sẹbhi otọ nan rẹ ve ive nin ele, Moses bha yẹ re ẹkẹ omẹnhiẹn lu emhin. Be ọ rẹ sunu yẹ? Ọ bha sẹ bue gbe nin obhio ọle nin okhuo yu—asabọmiẹn ọne obhio ọle hinmhin ọlẹn bhi Egypt, ibhokhan Izrẹl da ha van ghe, a bha ha gbẹloghe ele nọnsẹn. Amẹn nọn bha manman ha ribhọ zẹle nin ele da ha nin Moses van. Ele bha yẹ yere emhin ọhan-ilo nin Jehova na bhi obọ iMoses lu bi uwedẹ esili nin Moses rẹ ha sun ele. Ranmhude uwedẹ nin ele rẹ ha nin Moses van, ọ da diabe iMoses bhọ zẹle nin ele bha da miẹn amẹn wọn.—Num. 20:1-5, 9-11.

20 Ọnan da wo re ẹkẹ ha khọ iMoses, bhiriọ ọle da re ohu lu emhin. Ọle bha yẹ ne ọne udo talọ beji Jehova taman ọlẹn nin ọle lu. Ọ da re ohu ne ene ẹbho talọ. Ọle da re emhin gbe ọne udo igba eva, amẹn da vẹ dagbare. Bhiriọ, ọle da re ogẹn ji egbe ọle. Ọle da dobọ bhi uwedẹ nọn manman kaka ranmhude okpẹhio bi ohu. (Ps. 106:32, 33) Ranmhude Moses bha re ẹkẹ omẹnhiẹn rẹ lu emhin bhi ọne ẹghe nan, ọle bha sabọ nabhi otọ nan rẹ ve ive nin ele.—Num. 20:12.

21 Mhan dẹ wo miẹn emhin luẹ bhi ọne ijiẹmhin nan. Ọhẹnhẹn, ọkhẹke nin mhan ha re ẹkẹ omẹnhiẹn lu emhin ẹghe rebhe. Aharẹmiẹn obhi ẹghe khere mhan bha rẹ re ẹkẹ omẹnhiẹn lu emhin, okpẹhio ki zegbere, bhiriọ, mhan ki talọ yẹ lu emhin bhi uwedẹ nọn bha gba. Ọzeva, ọ dẹ sabọ ha nọghọ mhan rẹ re ẹkẹ omẹnhiẹn lu emhin sade emhin kpokpo mhan bhi ọkhọle. Bhiriọ, okhẹke nin mhan dọnmhegbe ha re ẹkẹ omẹnhiẹn lu emhin ahamiẹn mhan ribhi ọnọghọ.

22-23. (a) Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha re ẹkẹ omẹnhiẹn rẹ lu emhin ẹghe rebhe? (b) Be a re ọta nọn ribhi Zephaniah 2:3 ta?

22 Ẹkẹ omẹnhiẹn dẹ sabọ gbega mhan. Jehova dẹ kẹ dọ ne eria ne imhẹn sibhi ọne otọ nan rẹ. Eria ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn ọkpa ki da kẹre. Ẹghenin, ọne otọ nan ki manman fure. (Ps. 37:10, 11) Uwẹ dẹ be deba ene ẹbho ne ha kẹre? Uwẹ dẹ sabọ deba ele sade uwẹ dọnmhegbe rẹ ha mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn beji Zephaniah tale.—Tie Zephaniah 2:3.

23 Bezẹle nin Zephaniah 2:3 da yọle: “Asabọmiẹn a dẹ re ugue gue uwẹ bhi ukpẹdẹ ohu nọnsi Jehova.”? Ọnan bha rẹman ghe asabọ miẹn Jehova ida miẹn ahu rẹ gbega ene ọle hoẹmhọnlẹn. Ọkpakinọn, ọ rẹman ghe mhan tobọmhan mhọn ebi mhan ha lu sade mhan guanọ nin mhan miẹn uhọnmhọn. Ahamiẹn mhan guanọ nin mhan miẹn uhọnmhọn bhi “ukpẹdẹ ohu nọnsi Jehova,” ọkhẹke nin mhan dọnmhegbe ha re ẹkẹ omẹnhiẹn rẹ lu emhin nian.

ILLO 120 Ha Mhọn Ẹkẹ Nọn Fu Bọsi Jesu

^ udu ọle 5 A bha biẹ mhan soso bi ẹkẹ omẹnhiẹn. Imhan ha tobọmhan dọnmhegbe ha mhọn ọlẹn. Ọ inọghọ nan rẹ ha rẹ ẹkẹ omẹnhiẹn ne eria esili lu emhin. Ọkpakinọn, ọ sabọ rẹ ha nọghọ nin mhan rẹ re ẹkẹ omẹnhiẹn man sade mhan ne ẹbho ne mhọn okpehio lu emhin. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan emhin eso ne re ọle nọghọ mhan rẹ ha mhọn ọne ikpẹ nan.

^ udu ọle 3 ỌTA NAN RE OTỌLE MAN NỌNSẸN: Ẹkẹ omẹnhiẹn. Ifuẹkẹ, ọle ẹbho ne mhọn ẹkẹ omẹnhiẹn rẹ lu emhin. Ẹbho ha rẹ ha lu emhin nọn ha re ẹkẹ khọ ele, ele ida miẹn ohu. Idegbere. Ẹbho ne imhọn okpẹhio la itẹngbemun, ele hi ene mhọn idegbere. Ele iriale ghe ele ghan gbera ẹbho nekẹle. A ha yọle ghe Jehova mhọn idegbere, a re ọle ta ghe arẹmiẹn ọle kpọnọ nẹ, ọle sẹyẹ re oyẹẹ bi itohan ne ọrebhe lu emhin.

^ udu ọle 12 Ibhokhan iBabylon mun Shadrach, Meshach, bi Abednego hẹ ele bhi elin.—Dan. 1:7.

^ udu ọle 18 Bhi ọsi ijiẹmhin, fẹ ọne uhọnmhọn-ọta nọn yọle “Make Decisions That Honor God,” nọn ribhi Watchtower ọsi April 15, 2011 ghe.

^ udu ọle 59 EMHIN NAN RẸMAN BHI IFOTO: Jesu re ọkhọle nọn fu rẹ dia edibo nesọle ẹghe nin ele rẹ ha gbugan ghe, họla kpọnọ nẹ bhi ẹwẹ ele.