Isaiah 60:1 da yọle: “Eo okhuo, zegbere, re ẹfua man ranmhude ẹfua nọnsẹ vae. Uyi nọnsi Jehova bhala nyan uwẹ.” Ẹmhọn nan ta nẹga ọne uhọnmhọnlẹn nan rẹkpa mhan rẹ lẹn ghe, ọne “okhuo” mundia nin Zaiyọn, la Jerusalẹm nọn ha yi eji ojie dia bhi Juda ẹghe nin. (Isa. 60:14; 62:​1, 2) Jerusalẹm mundia nin agbaẹbho rebhe ọsi Izrẹl. Ene ọta nan nin Ẹzaya ta da zẹ inọnta eva egbe dagbare. Ọhẹnhẹn, ẹghela Jerusalẹm rẹ “zegbere” yẹ re ẹfua man bhi uwedẹ arẹkhọkhọ, sẹyẹ, be ọle rẹ lu ọle yẹ? Ọzeva, ene ọta nan nin Ẹzaya ta be mhọn amunsẹ nọn khua bhi ẹghe nọnsẹmhan?

Ẹghela Jerusalẹm rẹ “zegbere” yẹ re ẹfua man bhi uwedẹ arẹkhọkhọ, sẹyẹ, be ọle rẹ lu ọle yẹ? Bhi ene ikpe 70 nin ibhokhan Ju gbe bhi imun bhi Babilọn, a da wo fikekegbe Jerusalẹm, bi uwa oga nọn ribhọ. Ọkpakinọn, ẹghe nin ibhokhan Mẹdis bi Pẹsia ki rẹ miẹn Babilọn ahu, ibhokhan Izrẹl rebhe ne ribhi otọ Babilọn da miẹn isẹhoa rẹ fikiere bhi otọ nọnsele, yẹ kie mun oga ẹmhọanta gbọ. (Ezra 1:​1-4) Rẹ na bhi 537 B.C.E., eria ne sẹyẹ sun rẹkhan Jehova bhi ẹwẹ ene ulin-uwa igbeva ọsi Izrẹl da lu iriọ. (Isa. 60:4) Ele da kie munhẹn ha tuẹ izọese a ji Jehova, ha lu iluemhin kẹkẹ nesele, yẹ kie munhẹn ha bọn ọne uwa oga. (Ezra 3:​1-4, 7-11; 6:​16-22) Bhiriọ, uyi nọnsi Jehova da kie munhẹn ha bhala nyan Jerusalẹm—ọnin hi, nin ọle rẹ rẹkpa ele rẹ kie sabọ ha nyẹnlẹn bhi otọ nọnsele, yẹ ha ga ọle. Bhiriọ, ele da dọ kiẹn ẹfua bhi uwedẹ arẹkhọkhọ rẹji eria ne ribhi ebuiki bhi ẹmhọn ilẹnmhin nọnsi Jehova.

Obhi amunsẹ khere, ọle ọta akhasẹ ọsi Ẹzaya ha mhọn bhi egbe ọsi ibhokhan Izrẹl ne nyẹnlẹn bhi ọne ẹghe nin. Ene bunbun bhi ẹwẹ ele bha wo ha re obọ rẹkhan uhi nọnsi Osẹnobulua khian. (Neh. 13:27; Mal. 1:​6-8; 2:​13, 14; Mat. 15:​7-9) Akizẹbue, ele bhọ da he Jesu Kristi nọn yi ọne Mezaya. (Mat. 27:​1, 2) Bhi ukpe 70 C.E., a da kie dunmhun Jerusalẹm bi uwa oga nọn ribhọ a.

Jehova ka tale ọbhi otọ ghe emhin nọn sẹ inian dẹ sunu. (Dan. 9:​24-27) Bhi ọsi ẹmhọanta, ọ i yi iho nọnsi Jehova nin agbaẹbho ọsi Jerusalẹm rẹ mun obọle rebhe ọsi ọne ọta akhasẹ rẹji ẹghe nan ha rẹ hẹnhẹn emhin rebhe sẹ, nan tẹmhọnlẹn bhi Isaiah uhọnmhọnlẹn nọnzi 60.

Ọta akhasẹ ọsi Ẹzaya be mhọn amunsẹ nọn khua bhi ẹghe nọnsẹmhan nian? Ehe, ọkpakinọn egbe ọsi okhuo ọbhebhe nan rẹ lu arẹkhọkhọ nọn yi “Jerusalẹm nọn ribhi okhun” ọle ọ da ha munsẹ. Pọl nin odibo da tẹmhọn ọne okhuo nan bhi ebe nin ọle gbẹn. Ọle da yọle: “Ọle hi inẹn mhan.” (Gal. 4:26) Jerusalẹm nọn ribhi okhun hi obọ ọkpa bhi agbotu nọnsi Osẹnobulua nin ene ẹhi ne wo ha sun rẹkhan ọlẹn ye. Imọn nesọle hi, Jesu bi ene 144,000 nan rẹ ẹlinmhin nọn khiale zẹ, ne mhọn ọne ikhuaẹloghe nin ele rẹ ha khian okhun beji Pọl yẹ rẹ mhọn ọlẹn. Ene Kristiẹn nan re ẹlinmhin nọn khiale zẹ hi ọne “agbaẹbho nọn khiale,” nọn yi “Izrẹl nọnsi Osẹnobulua.”—1 Pita. 2:9; Gal. 6:16.

Be Jerusalẹm nọn ribhi okhun re “zegbere” yẹ, yẹ “re ẹfua man”? Rẹ na bhi obọ imọn nesọle nan rẹ ẹlinmhin nọn khiale zẹ ne ribhi ọne otọ nan ọle rẹ lu ọnan. Mhan fẹ ebi okha nọnsele rẹ khọ ọta akhasẹ nọn ribhi Isaiah uhọnmhọnlẹn nọnzi 60 yẹ.

Ọ da khẹke nin Kristiẹn nan rẹ ẹlinmhin nọn khiale zẹ “zegbere” ranmhude ebuiki nin ele ha ye bhi uwedẹ oriọn, bhi ẹghe nin Kristiẹn ne de sibhi oga re rẹ re iman-emhin nọnsele gba eji rebhe beji ene edibo yu fo. (Mat. 13:​37-43) Bhiriọ, ele da dọ ha ribhi imun bhi obọ Babilọn Nọn Khua, nọn yi oga ohoghe rebhe ne ribhi ọne otọ nan. Enazẹle nan da wo ha ribhi ọne imun rẹ dọ sẹbhi “ẹghe ọkpẹnlẹn ọsi ọne agbọn nan,” nọn munhẹn bhi 1914. (Mat. 13:​39, 40) Ọ bha bue gbe, bhi ukpe 1919, a da fan ele fia bhi ọne imun nin ele rẹ ha ye, sẹyẹ ele da wo re ẹjẹje ha re ẹfua man bhi uwedẹ arẹkhọkhọ. Iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin ele wo re egbe rebhe rẹ ha lu ele rẹ ha re  ọne ẹfua nan man. a Bhi ikpe ne bunbun nian, ẹbho bhi ọne otọ agbọn nan rebhe wo ha vae bhi ọne ẹfua nan, rẹ dọ sẹbhi ene kẹre bhi Izrẹl ọsi Osẹnobulua ne yi ene ijie nan tẹmhọnlẹn bhi Isaiah 60:3.—Arẹm. 5:​9, 10.

Bhi ẹghe odalo, Kristiẹn nan rẹ ẹlinmhin nọn khiale zẹ, dẹ wo ha re ẹfua nọn na bhi obọ Osẹnobulua vae man gbera ọne ele lu nian. Be ele ha rẹ lu ọle yẹ? Ele ha yu fo bhi ọne otọ nan, ele ki dọ deba ọne “Jerusalẹm Ọsọgbọn,” la kiẹn obhiaha ọsi Kristi ne yi ene itue 144,000 ne ha dọ gbẹloghe bii ojie bi ohẹn.—Arẹm. 14:1; 21:​1, 2, 24; 22:​3-5.

Ọne Jerusalẹm ọsọgbọn dẹ manman miẹnsọn kpataki rẹ mun ọta akhasẹ nọn ribhi Isaiah 60:1 sẹ. (Re ẹmhọn ne ribhi Isaiah 60:​1, 3, 5, 11, 19, 20 rẹ fẹ ene ribhi Arẹman 21:​2, 9-11, 22-26 ghe.) Beji Jerusalẹm bhi ẹghe ẹdẹlẹ rẹ ha yi eji ojie da gbẹloghe bhi otọ Izrẹl, iriọ ọne Jerusalẹm Ọsọgbọn bi Jesu ki da rẹ ha yi ejele nọn ki da ha gbẹloghe. Be Jerusalẹm Ọsọgbọn ha rẹ “na bhi obọ Osẹnobulua [ha] vade bhi okhun” yẹ? Ọle hi uwedẹ nọn ha rẹ lu emhin nọn ha rẹso eria bhi ọne otọ nan. “Ẹfua ọsi ọne agbaẹbho” dẹ rẹkpa eria ne mun ofẹn Osẹnobulua rẹ ha daghe uwedẹ. Ele ki miuhọnmhọn bhi obọ emhin ebe bi uu. (Arẹm. 21:​3, 4, 24) Ele ki wo rẹkpa hẹnhẹn emhin rebhe sẹsẹsẹ beji Ẹzaya nin akhasẹ bi akhasẹ ebhebhe ka ta ọbhi otọ. (Iwẹnna 3:21) Ẹghe nin Jesu rẹ kiẹn ojie, ọle a rẹ munhẹn ha hẹnhẹn emhin, sẹyẹ ọ dẹ kpẹn bhi ẹghe nin ene ikpe ulin nin Jesu ha rẹ gbẹloghe ha rẹ sotọ.