LISA a da yọle: “Uwedẹ nin ibhio mhan rẹ re ifuẹkẹ man mẹn manman rẹso mẹn nẹ.” Ọle da ha talọ je ebe re ọle dọ luẹ ẹmhọanta. Ọnan yẹ hi ebe sunu ji Anne. Ọle da yọle: “Uwedẹ nin Esali Jehova rẹ re ifuẹkẹ man zẹle nin mẹn da dọ kiẹn ọkpa bhi Esali Jehova, ọ imanman yi ranmhude emhin nin ele man.” Ene ibhio mhan nan nin ikhuo ki wo sọnyẹnmhẹn bhi Baibo nin ele tie, yẹ ria eria nyan ọlẹn. Ọkpakinọn, ifuẹkẹ nan rẹman ele wo manman rẹso ele.

Be imhan ha rẹ sabọ re ifuẹkẹ man yẹ bhi uwedẹ nọn ha rẹ rẹso ẹbho ne nẹga mhan? Bha ji mhan zilo nyan uwedẹ eva: uwedẹ nin mhan rẹ talọ bi uwedẹ nin mhan rẹ lu emhin. Mhan ki yẹ zilo nyan hela mhan ha re ifuẹkẹ man.

Ọne okhuo nọn guẹ emhin nan tẹmhọnlẹn bhi Proverbs uhọnmhọnlẹn 31 da ji “uhi ọsi ifuẹkẹ” rẹso uwedẹ nin ọle rẹ talọ. (Prov. 31:26) Ọle da ji ọne “uhi” nan rẹso emhin nin ọle ta bi uwedẹ nin ọle rẹ tale. Ọ yẹ khẹke nin ene Aba ji ọne “uhi” nan ha rẹso uwedẹ nin ele rẹ talọ. Aba bi inẹn ne bunbun lẹnmhin ghe, ele ha vanhiẹn mun ọmọn nọnsele, ọ dẹ sabọ rẹso ọle bhi uwedẹ nọn imhẹn. Sẹyẹ, iriọ ha da miẹn ọmọn nọnsele ida re ehọ ọbhi ebi ele ta. Bhiriọ, ahamiẹn enebiọmọn re ifuẹkẹ rẹ ne ọmọn nọnsele talọ, ọ ki lẹkhẹ nin ọne ọmọn rẹ ha re ehọ ọbhi ebi ele ta.

Aharẹmiẹn uwẹ mhọn ọmọn la uwẹ imhọn, be ha sabọ rẹkpa uwẹ rẹ re ifuẹkẹ ha talọ? Mhan dẹ miẹn ebe ha rẹkpa mhan bhi obọ ọhẹnhẹn bhi Proverbs 31:26. Enin yọle: “Ọta ẹwanlẹn, ọle si ọle bhi unun re.” Ọnan rẹman ghe, mhan dẹ ha re ẹwanlẹn rẹ zẹ ọta nin mhan ta bi uwedẹ nin mhan rẹ tale. Ọ dẹ yẹ rẹkpa mhan sade mhan nọọn egbe mhan ọne inọnta nan nọn yọle: ‘Ebi mẹn ha ta nan dẹ be re ẹkẹ khọ ọria, la ọ dẹ be re ẹkẹ nọnsọle lọre?’ (Prov. 15:1) Bhi ọsi ẹmhọanta, ọ dẹ ha mhẹn sade mhan ka ria eria nyan ebi mhan ho nin mhan ta ọkuẹsẹ mhan tale.

Eje ebhebhe bhi ebe ọsi proverb da yọle: “Ọta nan bha ria eria nyan fo ọkuẹsẹ a tale, inian ọ diabe ukpọghale nan di ọria bhi egbe.” (Prov. 12:18) Ahamiẹn mhan ria eria nyan ebi ọta nin mhan ta, bi uwedẹ nin mhan ha rẹ tale ha rẹ rẹso ẹbho yẹ, ọ ki rẹkpa mhan ha fẹ ọta nọnsẹmhan ghe ọkuẹsẹ mhan tale. Ahamiẹn mhan ji “uhi ọsi ifuẹkẹ” ha rẹso ọta nin mhan ta, mhan ida ha ta ọta ne imhẹn, la ha to bhi egbe sade mhan talọ. (Eph. 4:31, 32) Mhan ki re uwedẹ ifuẹkẹ bi uru nọn dere rẹ ha talọ. Jehova da re ọnan man ẹghe nin ọle rẹ dọ ta ọta ikoudure man Ẹlaija nin ọguọmhandia nọnsọle ẹghe nin ofẹn rẹ ha mun ọlẹn. Ẹhi nin Jehova je bu ọle da fẹkẹ de uru re rẹ nanlẹn talọ. (1 Ki. 19:12) Ọrẹyiriọ, nan rẹ ha re ifuẹkẹ man gbera nan rẹ gheghe ha re ifuẹkẹ talọ. Ọ yẹ khẹke nin mhan ha re ọle man bhi uwedẹ nin mhan rẹ lu emhin. Be imhan ha rẹ lu iriọ yẹ?

Jehova mhan re egbe khọkhọ sade mhan re ifuẹkẹ rẹ ne ẹbho talọ, bi sade mhan yẹ re ọle ne ele lu emhin. (Eph. 4:32; 5:1, 2) Lisa nin mhan ka tẹmhọnlẹn da ta ebi Esali Jehova rẹ re ifuẹkẹ man ọlẹn yẹ. Ọle da yọle: “Ẹghe nan  rẹ taman mhan nin mhan re ẹjẹje hẹ emhin sibhi uwa nin mhan ka rẹ ha ye re, okhuo bi ọdọ eva bhi agbotu da re ẹghe bhi isi iwẹnna rẹ dọ deba mhan hẹ emhin. Mhan bha sẹ munhẹn ha luẹ Baibo bhi ọne ẹghe nan!” Ọne uwedẹ nan rẹ re ifuẹkẹ man Lisa da re ọle ha guanọ nin ọle dọ luẹ ẹmhọanta.

Anne nin mhan ka tẹmhọnlẹn da yẹ ha ghọnghọn ranmhude uwedẹ nin Esali Jehova rẹ re ifuẹkẹ man ọlẹn. Ọle da yọle: “Mẹn ikẹ gbaẹkẹ ẹbho ranmhude uwedẹ nin ẹbho rẹ lu emhin bhi ọne agbọn nan. Bhiriọ, ẹghe nin mẹn rẹ miẹn Esali Jehova, mẹn bha yẹ gbaẹkẹ ele. Mẹn da ha riale, ‘Bezẹle nin ele da re inian ji ẹmhọn mẹn da rẹtẹ ele?’ Ọkpakinọn, ifuẹkẹ ọsaje nin ọria nọn man mẹn Baibo rẹman mẹn da re imẹn gbaẹkẹ ọle.” Emhin esili nela nabhọre? Ọle da yọle: “Akizẹbue, mẹn da munhẹn ha mun ọkhọle ọbhi ebi mẹn ha luẹ.”

Bha lẹn sẹbhọ ghe, uwedẹ nin ibhio mhan bhi agbotu rẹ re ifuẹkẹ man Lisa bi Anne da manman rẹso ele sẹbhọ ghe, ele da ha guanọ nin ele dọ luẹ ẹmhọanta. Ifuẹkẹ nin ibhio mhan bhi agbotu rẹman ele da rẹkpa ele rẹ dọ ha mun udu nyan Jehova, yẹ gbaẹkẹ ẹbho nesọle.

Ọ sabọ wo rẹ lẹkhẹ nin ẹbho eso rẹ ha re uwedẹ ekpẹn rẹ talọ, yẹ kẹ ha jiẹ ranmhude uwedẹ nan rẹ bẹẹ ele wanre, la eji ele da nyẹnlẹn. Emhin nọn mhẹn nọn ghe, ele sabọ ha lu ọnan ranmhude eji ele da wanre, la ranmhude ebi ele dia. Ọkpakinọn, ahamiẹn uwedẹ nan rẹ bẹẹ mhan wanre, la eji mhan da wanre ọkpa re imhan ha lu ọnan, asabọmiẹn mhan ida ha re egbe khọkhọ ifuẹkẹ nọnsi Osẹnobulua.—Fẹ Acts 28:2 ghe.

Ifuẹkẹ ọsaje deba ikpẹ ọsi ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua. (Gal. 5:22, 23) Bhiriọ, nin mhan da sabọ ha re ifuẹkẹ ọsaje man, ọkhẹke nin mhan ji ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua rẹso uwedẹ nin mhan rẹ ria eria, bi uwedẹ nin mhan rẹ lu emhin. Mhan ha lu iriọ, mhan ki ha re egbe khọkhọ Jehova bi Jesu. Ranmhude Kristiẹn mhan khin, ẹmhọn ẹbho manman wo rẹtẹ mhan. Bhiriọ, mhan re ifuẹkẹ ọsaje man ranmhunde oyẹẹ nin mhan mhọn da Jehova bi eria. Bhiriọ, ifuẹkẹ nin mhan rẹman ki re iriọ ha yi ebe na bhi ọkhọle nọnsẹmhan vae nin Osẹnobulua re obọ ọi.

Ọ sabọ rẹ lẹkhẹ nin mhan rẹ ha mhọn ifuẹkẹ da ẹbho ne mhọn ifuẹkẹ da mhan, la ha re ọle man ene imhan lẹn. (2 Sam. 2:6) Uwedẹ ọkpa nin mhan rẹ lu ọnan hi, mhan ki ha khuẹnmhẹn ele. (Col. 3:15) Ọkpakinọn, a ha ki miẹn mhan riale ghe, ọria ribhọ nọn bha khẹke nan re ifuẹkẹ man kii?

Jehova wo re itohan nọn bha khẹke mhan man mhan. Ijiẹmhin esili khọnan nin ọle re ọbhi otọ. Sẹyẹ, Ọta nọnsọle wo man mhan emhin kpataki rẹji ebi mhan ha rẹ ha re ọne ikpẹ nan man yẹ. A wo noo “itohan nọn bha khẹke mhan” bhi gba ne bunbun bhi obọ Baibo nan re urolo Grik gbẹn. Be Osẹnobulua rẹ re ifuẹkẹ man mhan yẹ?

Ria ẹmhọn ẹbho ne bunbun nin Jehova re ifuẹkẹ man, beji ọle rẹ ha ne emhin nin ele ha rẹ ha gbẹloghe egbe nin ele. (Matt. 5:45) Bhi ọsi ẹmhọanta, Jehova ka mhọn ifuẹkẹ da mhan ọkuẹsẹ mhan bhọ dọ lẹn ọlẹn. (Eph. 2:4, 5, 8) Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle da re Ukpọmọn ọkpa sẹsẹ nin ọle hoẹmhọnlẹn rẹ zọese nin mhan. Pọl nin odibo da gbẹn yọle ghe, Jehova da re Jesu rẹ zọese nin mhan “ranmhude, itohan nọn bha khẹke mhan nin ọle mhọn da mhan wo kpọnọ.” (Eph. 1:7) Sẹyẹ, arẹmiẹn eria olukhọ mhan khin, yẹ lu emhin ne ba Jehova bhi egbe, ọle sẹyẹ wo dia mhan, yẹ man mhan emhin. Inian adia bi ọta nesọle diabe ebi “amẹn rẹ fẹkẹ fino.” (Deut. 32:2) Mhan ida sabọ ha ọle osa bhi ifuẹkẹ nin ọle mhọn da mhan. Mhan lẹnmhin ghe, ahamiẹn Jehova bha mhọn ifuẹkẹ da mhan, mhan ida ha mhọn iruduba rẹji ẹghe odalo.—Fẹ 1 Peter 1:13 ghe.

Edandan iribhọ ghe, ifuẹkẹ nin Jehova rẹman re imhan sikẹ ọle, yẹ re egbe khọkhọ ọle. Bhiriọ, nin mhan rẹ ha mhọn ene imhan ha re ifuẹkẹ man, bi ene imhan ida re ọle man, ọkhẹke nin mhan dọnmheghe rẹ re egbe khọkhọ Jehova beji mhan ha rẹ ha re ifuẹkẹ man ẹbho ukpẹdẹ-ukpẹdẹ. (1 Thess. 5:15) Ahamiẹn mhan wo ha re ifuẹkẹ man ẹghe-ẹghe, mhan ki diabe eranlẹn nan fie bhi ẹghe ulinlin. Mhan ki ha yi ikoudure rẹji ene ribhi azagba-uwa nọnsẹmhan, ene imhan ko ga, ene imhan ko wẹnna, ene imhan ko yo isiku, bi ediake nesẹmhan.

Ria ẹmhọn ebi ene ribhi azagba-uwa nọnsẹ bi agbotu ha rẹ miẹn elele yẹ, ranmhude uwẹ re ifuẹkẹ rẹ ne ele talọ, yẹ rẹ ne ele lu emhin. Ọria sabọ rẹ ha ribhi agbotu nọnsẹ nọn wo ha guanọ ọria nọn ha nanlẹn miẹnsọn bhi uwa la bhi ogba, la rẹkpa ọle ha miẹnsọn ẹghe-ẹghe bọsi nan rẹ nanlẹn dẹ emhin re. Rẹ deba ọnan, ahamiẹn uwẹ miẹn ọria bhi inẹbho nọn guanọ urẹkpa, uwẹ dẹ be sabọ lu emhin rẹ rẹkpa ọle?

Bha ji mhan re egbe khọkhọ Jehova, beji mhan ha rẹ ji “uhi ọsi ifuẹkẹ” ha dia uwedẹ nin mhan rẹ talọ yẹ rẹ lu emhin.