1-2. (a) Uwedẹ nela Jehova rẹ ne ẹbho talọ? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

Ọ TI Jehova bhọ rẹ ne mhan talọ. Bhi ore nọn gbera, akhasẹ, ẹhi, bi Jesu Kristi nin Ọmọn nọnsọle Jehova ha noo rẹ taman ẹbho ebi ọle guanọ. (Amos 3:7; Gal. 3:19; Rev. 1:1) Ẹlẹnan nian, Baibo ọle noo rẹ ne mhan talọ. Baibo dẹ sabọ rẹkpa mhan lẹn uwedẹ nesi Osẹnobulua bi ebi ọle rẹ ria eria yẹ.

² Ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, Jehova da na bhi okhun talọ igba ea. Bha ji mhan zilo nyan ebi Jehova tale, ebi mhan ha miẹn luẹ bhọ, bi elele nin mhan ha miẹn bhi ebi ọle tale.

3. Beji a gbẹn ọbhi Mark 1:9-11, be iJehova tayẹ ẹghe nin Jesu rẹ mianmẹn? Emhin ea nela ene ọta man mhan le?

³ Ebe nọnsi Mark, ọle a da tẹmhọn ẹghe nin Jehova rẹ na bhi okhun talọ ọsi ọhẹnhẹn. (Tie Mark 1:9-11) Jehova da yọle: “Ọmọn nọnsẹmhẹn uwẹ khin, nin mẹn hoẹmhọnlẹn; Uwẹ mẹn re obọ nan.” Ọ wo manman ti Jesu bhọ rẹ họn ghe, Aba ọle tale ghe ọle hoẹmhọn ọlẹn, ghe ọle re obọ ọle bhọ. Emhin ea ọta nọnsi Jehova man mhan le rẹji Jesu. Ọhẹnhẹn hi, Ọmọn nọnsọle Jesu khin. Ọzeva, Jehova hoẹmhọn Ọmọn nọnsọle. Ọzea, Jehova re obọ iJesu bhọ. Bha ji mhan manman zilo nyan ene emhin ea nan.

4. Ikolu Ọsọgbọn nela Osẹnobulua bi Jesu ko ha mhọnlẹn ẹghe nin Jesu rẹ mianmẹn?

⁴ “Ọmọn nọnsẹmhẹn uwẹ khin.” Jehova re ene ọta nan rẹman ghe, ọle bi Jesu nin Ọmọn nọnsọle ko dọ ha mhọn ikolu ọsọgbọn. Ẹlinmhin Jesu ha khin ọkuẹsẹ ọle vae bhi ọne otọ nan. Ọle da ha yi ọkpa bhi imọn nesi Osẹnobulua ne nyẹnlẹn bhi okhun. Ọkpakinọn, ẹghe nin ọle rẹ mianmẹn, Jehova da re  ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ọle. Ọne ẹghe nan, Osẹnobulua da rẹman ghe, ranmhude ọle re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ iJesu, Jesu mhọn ikhuaẹloghe ghe, ọle dẹ fikie ha khian okhun, nin ọle dọ kiẹn Ojie bi ohẹn nin Osẹnobulua re mundia. (Luke 1:31-33; Heb. 1:8, 9; 2:17) Ranmhude ọnan, ẹghe nin Jesu rẹ mianmẹn, Jehova da yọle: “Ọmọn nọnsẹmhẹn uwẹ khin.”—Luke 3:22.

5. Be imhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ iJehova yẹ bhi uwedẹ nin ọle rẹ rẹman ghe ọle hoẹmhọn ọmọn nọnsọle, bi uwedẹ nin ọle rẹ gẹn ọlẹn?

⁵ “Ọmọn . . . nin mẹn hoẹmhọnlẹn.” Uwedẹ nin Jehova rẹ rẹman ghe ọle hoẹmhọn Ọmọn nọnsọle, bi uwedẹ nin ọle rẹ gẹn ọlẹn rẹkpa mhan rẹ lẹn ghe, ọkhẹke nin mhan ha guanọ uwedẹ kẹkẹ nin mhan ha rẹ ha re izebhudu nin ẹbho. (John 5:20) Ọ ti mhan bhọ sade eria re oyẹẹ ne mhan lu emhin, bi sade ele gẹn mhan bhi emhin esili nin mhan lu. Iriọ yẹ nọn rẹji ele. Ọkhẹke nin mhan ha re oyẹẹ ne ibhio mhan bhi ẹkẹ azagba-uwa bi agbotu lu emhin. Ọ yẹ khẹke nin mhan ha re izebhudu nin ele. Ahamiẹn mhan gẹn ẹbho, urẹọbhọ nọnsele ki ha mun zeze, mhan ki yẹ ha rẹkpa ele ga iJehova nọnsẹn. Ọ manman khẹke nin ene biẹ ọmọn ha re izebhudu nin ọmọn nọnsele. Ahamiẹn ene biẹ imọn gẹn imọn nesele, yẹ re ẹkẹ ẹjẹjẹ nin ele lu emhin, imọn nesele ki sabọ ha lu nọnsẹn bhi iẹnlẹn.

6. Bezẹle nin mhan ha da sabọ mun udu tẹ iJesu Kristi?

⁶ “Uwẹ mẹn re obọ nan.” Ene ọta nan rẹman ghe, Jehova mun ọkhọle ọbhọ ghe Jesu dẹ sabọ lu iho nọnsọle sotọ. Bhiriọ, ọ yẹ khẹke nin mhan mun udu tẹ iJesu ghe ọle dẹ mun ive rebhe nin Jehova vele sẹ. (2 Cor. 1:20) Ahamiẹn mhan ria eria nyan ijiẹmhin nọnsi Jesu, ọ ki manman ha ti mhan bhọ rẹ ha luẹ ẹmhọnlẹn yẹ re egbe khọkhọ ọle. Jehova yẹ mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe, ene ga ọle rebhe  dẹ wo ha rẹkhan ijiẹmhin ọsi Ọmọn nọnsọle.—1 Pet. 2:21.

7. Beji Matthew 17:1-5 tale, ẹghela iJehova rẹ na bhi okhun talọ? Be ọle ta?

⁷ Tie Matthew 17:1-5. Ẹghe nin Jesu rẹ ‘fi egbe denọ’ (transfigured), ọle Jehova rẹ na bhi okhun talọ ọsi ugbazeva. Bhi ọne ukpẹdẹ nin, Jesu da taman iPeter, James, bi John nin ele rẹkhan ọlẹn diọbhi uki oke nọn yoyo. Ẹghe nin ele rẹ ha ribhi enin, ele da daghe imianlo nin ọria soso bha sẹ ka miẹn khẹ. Ẹlo nọnsi Jesu bi ukpọn nọnsọle da ha bhala bọsi ukpa. Ele da yẹ daghe adudu ọsi eria eva nin Jesu talọ. Ọkpa bhọ diabe iMoses, ọnọnkẹle da diabe Elijah. Ẹmhọn uu bi uriọkpanọ nọnsi Jesu ele ha ta. Owe nọn rẹ ha ribhi Peter, James, bi John bhi ẹlo da tin si ele bhi ẹlo re ẹghe nin ele rẹ daghe ọne imianlo. (Luke 9:29-32) Emhin ọbhebhe nin ele yẹ daghe hi, ẹfua nọn manman nẹga ele. Bhi ọne ẹghe nin, ele da họn ukpuru na bhi okhun talọ—Osẹnobulua hi ọnọn ha talọ! Ọle da yọle: “Ọmọn nọnsẹmhẹn khọnan, ọne imẹn hoẹmhọnlẹn, ọne imẹn re obọ nan. Ka ọle ehọ.” Iriọ Jehova ka yẹ ta ẹghe nin Jesu rẹ mianmẹn. Ebi Jehova ta rẹman ghe, ọle manman hoẹmhọn iJesu, ọle yẹ re obọ ọle bhọ. Ẹghe nin Jehova ka rẹ na bhi okhun talọ ọsi ọhẹnhẹn, ọle bha yọle ghe nin ele ka iJesu ehọ. Ọkpakinọn, bhi ọsi ugbazeva nin Ọle na bhi okhun talọ, ọle da taman ele nin ele ‘ka iJesu ehọ.’

8. Be ọne imianlo nin edibo nesi Jesu miẹn rẹ rẹso ele bi iJesu yẹ?

⁸ Ọne imianlo nan rẹman ebi Jesu ha rẹ gbẹloghe yẹ bhi Agbejele nọnsi Osẹnobulua. Edandan iribhọ ghe, ebi Jehova ta wo re izebhudu bi ahu nin Jesu, nin ọle rẹ sabọ ziẹngbe oya bi uu nin ọle ha miẹn. Ọne imianlo yẹ ziẹn urẹọbhọ ọsi ene edibo nesọle. Ọ yẹ rẹkpa ele muẹgbe khẹ edọnmhẹn kẹkẹ nin ele ha miẹn, bi iwẹnna nọn kaka nin ele ha lu bhi ẹghe odalo. Ikpe 30 ki gbera, Peter nin odibo da tẹmhọn ọne imianlo nan. Ọnan rẹman ghe, ọne imianlo wo sẹyẹ ha ribhi ọkhọle nọnsọle.—2 Pet. 1:16-18.

9. Adia kpataki nela iJesu re nin edibo nesọle?

⁹ “Ka ọle ehọ.” Jehova wo rẹman ghe, ọle guanọ nin mhan rebhe ha re ehọ ọbhi ebi Ọmọn nọnsọle tale, bi nin mhan yẹ ha re obọ rẹkhan ọlẹn. Be iJesu ta ẹghe nin ọle rẹ ha ribhi ọne otọ nan? Ọle ta emhin kpataki ne bunbun nọn khẹke nin mhan re ehọ ọi! Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle re oyẹẹ man edibọ nesọle ebi ele ha rẹ ha wewe ẹmhọn Agbejele nọnsi Osẹnobulua yẹ. Ẹghe rebhe ọle yẹ rẹ ha taman ele nin ele ha sasa bhi oga. (Matt. 24:42; 28:19, 20) Ọle da yẹ taman ele nin ele manman dọnmhegbe ha lu iwẹnna oga nọnsẹn. Sẹyẹ, ọle da re izebhudu nin ele, nin ele hẹi ji egbe lọ ele. (Luke 13:24) Jesu wo manman gbotọle fanọan man edibo nesọle ghe, nin ele hoẹmhọn ọdeọde, nin ele ha mhọn okugbe, bi nin ele yẹ ha re obọ rẹkhan uhi nesọle. (John 15:10, 12, 13) Ene ọta nan dẹ sabọ rẹkpa edibo nesi Jesu! Ene ọta yẹ wo rẹso mhan ẹlẹnan.

10-11. Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe mhan ka iJesu ehọ?

¹⁰ Jesu da yọle: “Ọrebhe nin emhọanta yẹẹ, ele ka mẹn ehọ.” (John 18:37) Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ rẹman ghe mhan ka iJesu ehọ hi, sade mhan “re iziẹngbe rẹ nin egbe lu emhin” bi sade mhan “re ọkhọle rebhe rẹ rẹhunmhan ọdeọde.” (Col. 3:13; Luke 17:3, 4) Mhan yẹ rẹman ghe mhan ka iJesu ehọ sade mhan dọnmhegbe rẹ taman ẹbho ẹmhọn Agbejele nọnsi Osẹnobulua aharẹmiẹn emhin lẹkhẹ la ọ bha lẹkhẹ.—2 Tim. 4:2.

¹¹ Jesu yẹ yọle ghe: “Ihuan nesẹmhẹn ka mẹn ehọ.” (John 10:27) Ene rẹkhan iJesu rẹman ghe ele ka ọle ehọ sade ele rẹ lu rẹkhan ebi Jesu taman ele. Ele iji ha-yo-ha-re ọsi ọne agbọn nan da denọ ele ẹlo sibhi oga re.  (Luke 21:34) Ọkpakinọn, ele re iẹnlẹn nọnsele lu rẹkhan ebi Jesu tale aharẹmiẹn emhin bha lẹkhẹ nin ele. Ibhio mhan ne bunbun yẹ wo ziẹngbe edọnmhẹn kẹkẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, ele ziẹngbe bhi obọ eria ne nin mhan suan, emhin idumure, bi emhin kẹkẹ. Bhi ẹkẹ ene edọnmhẹn nan rebhe, ele sẹyẹ wo re ọkhọle rebhe rẹ sun rẹkhan iJehova. Jesu yọle ghe: “Ọria nọn irẹ khin nọn lẹn uhi nesẹmẹn, nọn yẹ re obọ rẹkhan ọlẹn, ọle ọria nọn hoẹmhọn mẹn. Sẹyẹ, ọria nọn hoẹmhọn mẹn, ọle Aba mẹn ha hoẹmhọnlẹn.” Ọta izebhudu ọnan wo khin rẹji ene ibhio mhan nan.—John 14:21.

12. Uwedẹ ọbhebhe nela mhan ha rẹ rẹman ghe mhan ka iJesu ehọ?

¹² Uwedẹ ọbhebhe yẹ ribhọ nin mhan ha rẹ rẹman ghe mhan ka iJesu ehọ. Ọle hi, mhan ki ha hẹnmhọn nin ene iJesu re mundia ne ha sun mhan bhi ẹkẹ agbotu. (Heb. 13:7, 17) Agbotu nọnsi Osẹnobulua sẹ wo fi emhin eso denọ bhi ikpe ne ki gbera nian. Eso bhi ene emhin nan hi, emhin ọsọgbọn nin agbotu ne nin mhan rẹ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua bi ebi mhan ha rẹ ha lu ọle yẹ, ebi ikolo na do bhi ẹkẹ uzana ha ki ha dia yẹ, ebi mhan ha rẹ ha bọn uwa-oga ọsọgbọn yẹ, bi ebi mhan ha rẹ ha hẹnhẹn ọne uwa-oga yẹ. Uwedẹ nin agbotu rẹ re oyẹẹ rẹ mhanmhan ene emhin nan gene wo ti mhan bhọ! Mhan rẹọbhọ ghe, Jehova dẹ nan erọnmhọn nin mhan sade mhan re obọ rẹkhan ebi agbotu taman mhan.

13. Elele nela nanbhọre sade mhan ka iJesu ehọ?

¹³ Elele nanbhọre sade mhan ka iJesu ehọ yẹ re obọ rẹkhan ebi ọle man mhan le. Jesu ve ive nin edibo nesọle ghe, ebi ọle man ele dẹ ko ele udu re. Ọle da yọle: “Bha ki miẹn ọfubhegbe,” ranmhude, “oran nọnsẹmhẹn nanrẹ mun ihẹ lẹkhẹ nan rẹ mun, ihẹ nọnsẹmhẹn ikhua.” (Matt. 11:28-30) Ẹmhọn iẹnlẹn bi iwẹnna oga nin Jesu lu bhi ọne otọ nan deba ẹmhọn Osẹnobulua nan gbẹn ọbhi Baibo. Ahamiẹn mhan tie ọle, ọ ki rẹ mhan miẹn ọfubhegbe, ọ ki rẹ mhan deziẹn nọnsẹn bhi oga, yẹ re mhan ha wanlan. (Ps. 19:7; 23:3) Jesu da yọle: “eghọnghọn ọsi ene ẹbho ne họn ọta nọnsi Osẹnobulua ne yẹ lu rẹkhan ọlẹn!”—Luke 11:28.

14-15. (a) Beji John 12:27, 28 tale, ẹghela Jehova rẹ na bhi okhun talọ ugbazea? (b) Bezẹle nin ewanniẹn nin Jehova re nin Jesu ha rẹ sabọ re ikoudure nin Jesu yẹ ziẹn ọle udu?

¹⁴ Tie John 12:27, 28. Ebe nọnsi John tẹmhọn ugbazea nin Jehova na bhi okhun talọ. Ukpẹdẹ nin Jesu ha yu ki sire, Jesu da  diọbhi Jerusalẹm nin ọle dọ lu iluemhin ọsi Anagbera. Bhi enin, Jesu da yọle: “Ọkhọle kpokpo mẹn.” Bhiriọ, ọle da nan erọnmhọn yọle: “Aba, re ogẹn ji elin nọnsẹ.” Jehova da na bhi okhun wanniẹn ọlẹn yọle: “Mẹn ka gẹn ọlẹn, mẹn dẹ yẹ kie gẹn ọlẹn.”

¹⁵ Bezẹle nin Jesu da yọle ghe, ọkhọle nọnsọle kpokpo ọle? Ranmhude ọle lẹn ghe, ẹghe sotọ nin ọle ha rẹ manman rẹman ghe Jehova ọle sun rẹkhan. Jesu lẹn ghe ọle dẹ le oya nọn kakale ọkuẹsẹ a gbe ọle a. (Matt. 26:38) Emhin nọn kokhun nẹ bhọ hi, Jesu guanọ nin ọle gẹn elin nọnsi Aba ọle. A da re orẹsin sin Jesu ghe ọle re unun ji Osẹnobulua. Ebe yẹ ha kpokpo iJesu bhi ọkhọle hi, asabọmiẹn ghe, uu nọnsọle dẹ re ẹbho ha re unun ji Osẹnobulua. Edandan iribhọ ghe ewanniẹn nin Jehova re nin Jesu wo re izebhudu nanlẹn! Jesu da ha mhọn urẹọbhọ ghe, ẹbho dẹ re ogẹn ji elin nọnsi Jehova. Ọne ọta nin Jehova taman iJesu dẹ wo re ikoudure nin Jesu yẹ ziẹn ọle udu khẹ ebe bu ọle vade. Asabọmiẹn Jesu ọkpa ọnọn ha ribhi enin nọn lẹn ebi Jehova ta. Ọrẹyiriọ, Jehova da lu ọle nan da miẹn ghe a gbẹn ene ọta nesọle ọbhi otọ nin mhan.—John 12:29, 30.

16. Bezẹle nọn da kpokpo mhan bhi ọkhọle sade ẹbho re ohoghe ria elin nọnsi Osẹnobulua a?

¹⁶ Bii Jesu, ọ sabọ yẹ ha kpokpo mhan bhi ọkhọle sade eria re unun ji elin nọnsi Jehova. Sẹyẹ, beji ẹbho bha rẹ lu iJesu nọnsẹn, iriọ ẹbho iyẹ rẹ lu mhan nọnsẹn ẹlẹnan. Ọ yẹ kpokpo  mhan bhi ọkhọle sade ẹbho re ohoghe ria mhan elin an. Mhan sabọ ha ria ẹmhọn ebi ene ohoghe nan rẹ re itọn ọbhi elin nọnsi Jehova bi agbotu nọnsọle yẹ. Bhi ene ẹghe nọn dia inian, ebi Jehova ta bhi John 12:27, 28 dẹ sabọ ko mhan udu re. Bhiriọ, ọbha khẹke nin mhan ha kpokpo egbe. Ọkhẹke nin mhan ha mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe, ọne “ọfure nọn nin obọ Osẹnobulua vae, nọn khua okhun gbera ilẹn-otọ emhin rebhe, ki gbega ọkhọle [nọnsẹmhan] bi ahu iria-eria [nọnsẹmhan] rẹ nin obọ iJeus Kristi.” (Phil. 4:6, 7) Lẹn sẹbhọ ghe, Jehova dẹ gene gẹn elin nọnsọle. Oya rebhe nin ene ga iJehova miẹn bhi obọ Esu bi agbọn nọnsọle, Jehova dẹ noo Agbejele nọnsọle rẹ kpẹn ene oya rebhe.—Ps. 94:22, 23; Isa. 65:17.

17. Beji Isaiah 30:21 tale, be iJehova noo rẹ ne mhan talọ ẹlẹnan?

¹⁷ Jehova sẹyẹ ne mhan talọ ẹlẹnan. (Tie Isaiah 30:21.) Ẹmhọanta nọn ghe, Osẹnobulua iyẹ na bhi okhun ne mhan talọ. Ọkpakinọn, Baibo ọle rẹ re adia nin mhan ẹlẹnan. Ọle yẹ noo ẹlinmhin nọnsọle rẹ dia Otu Nọn Sun Oga, nin ele da sabọ ha re ebale oriọn nin mhan. (Luke 12:42) Ebale oriọn nin ele re ividio, ebe, bi emhin kẹkẹ rẹ nin mhan wo kpoa ẹlẹnan!

18. Be ọta nesi Jehova ha rẹ sabọ rẹkpa uwẹ ha mhọn izebhudu bi urẹọbhọ nọn ziẹnlẹn yẹ?

¹⁸ Ene ọta nin Jehova taman iJesu ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ọkhẹke nin mhan ji ele ha re imhan bhi ọkhọle. Mhan nan erọnmhọn ghe, nin ọta nesi Jehova ne ribhi Baibo ziẹn mhan udu ghe, Jehova dẹ sabọ hẹnhẹn emhin rebhe nin ugbẹloghe nọnsi Esu ria a. Bha ji mhan dọnmhegbe ha ka iJehova ehọ nọnsẹn. Mhan ha lu iriọ, mhan ki sabọ ziẹngbe oya nin mhan miẹn nian bi ene yẹ vade bhi ẹghe odalo. Baibo taman yọle: “Ọkhẹke nin bha ha mhọn iziẹngbe, nan da miẹn ghe, bha ha ki sabọ lu iho nọnsi Osẹnobulua sotọ, ene ive ki munsẹ bhi egbe bha.”—Heb. 10:36.