UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 22
Ji Emhin Nin Uwẹ Isabọ Daghe Nin Jehova Rẹ Lu Ẹsele Nin Uwẹ Ha Ti Uwẹ Bhọ
“Ha mun ẹlo ọbhi emhin nan idaghe. Ranmhude emhin nan daghe, ọsi obhi ẹghe khere nọn, sokpan, emhin nan idaghe, ọsi ighegheghe nọn.”—2 COR. 4:18.
ILLO 45 Ene Emhin Nin Mẹn Ria Ẹmhọnlẹn
EBI MHAN DA LUẸ *
1. Be iJesu tale rẹji emhin ne ghanlẹn nan ne ya bhi okhun?
Ọ IYI emhin ne ghanlẹn rebhe mhan sabọ daghe. Bhi ọsi ẹmhọanta, emhin ne ghan nẹ bhi iẹnlẹn, a isabọ daghe ele. Bhi ọta ogbakha nin Jesu ta bhi uki oke, ọle da sounun bhi emhin ne ghan gbera ẹfe bi igho. Ọle da yọle: “Eji emhin ne ghanlẹn nesẹ ye, enin ọkhọle nọnsẹ da yẹ ha ye.” (Matt. 6:19-21) Ahamiẹn mhan re ẹlo nọn ghanlẹn rẹ ha ghe emhin, mhan ki dọnmhegbe khu ọbhọ nin mhan ha mhọn ọlẹn. Mhan ha dọnmhegbe nin mhan ha yi ọria nin Jehova re ẹlo esili ghe, ọ ki rẹman ghe mhan ne emhin ne ghanlẹn ya bhi okhun. Jesu da yọle ghe, oyi ida sabọ ra emhin ne ghanlẹn ne sẹ iriọ, sẹyẹ, a ida sabọ fuẹn ele a.
2. (a) Bhi 2 Corinthians 4:17, 18, be iPaul taman mhan nin mhan ha lu? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?
2 Paul nin odibo da yọle ghe nin mhan “ha mun ẹlo ọbhi emhin nan idaghe.” (Tie 2 Corinthians 4:17, 18.) Elele nin mhan ha miẹn bhi agbọn ọsọgbọn nọn vade deba ene emhin nan nin mhan isabọ daghe. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan emhin nin mhan isabọ daghe ne yi elele rẹji mhan ẹlẹnan nian. Ele hi, isẹhoa nin mhan mhọnlẹn rẹ ha yi ọmọẹ Osẹnobulua, erọnmhọn, urẹkpa ọsi ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua, bi urẹkpa nin mhan miẹn bhi obọ iJehova, Jesu bi ẹhi ne khiale. Mhan dẹ yẹ tẹmhọn ebi mhan ha rẹ rẹman yẹ ghe ele ti mhan bhọ.
ẸSELE NỌN RẸJI MHAN RẸ HA YI ỌMỌẸ IJEHOVA
3. Be hi ẹsele nọn ghan nẹ nin mhan mhọnlẹn? Bezẹle nin Jehova da sabọ deba mhan lu ọmọẹ?
3 Ẹsele nin mhan isabọ daghe nọn ghan nẹ nin mhan mhọnlẹn hi, ikolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn. (Ps. 25:14) Be iJehova ha rẹ sẹyẹ ha yi Osẹ nọn khiale yẹ ahamiẹn ọle deba mhan ne bha khia lu ọmọẹ? Ọle dẹ sẹyẹ sabọ ha yi Osẹ nọn khiale, ranmhude izọese nọnsi Jesu “re olukhọ ọsi ọne agbọn nan” kie. (John 1:29) Jehova ka wo lẹn ghe, emhanmhan nọnsọle nin ọle rẹ fan eria fia bhi obọ olukhọ dẹ gene munsẹ. Ọnan zẹle nin ọle da sabọ ha ne eria lu ọmọẹ ọkuẹsẹ iJesu dọ yu nin mhan.—Rom. 3:25.
4. Ẹbho eso nela sabọ ha yi imọẹ iJehova ọkuẹsẹ Jesu vae bhi ọne otọ nan?
4 Bha ji mhan tẹmhọn ẹbho eso ne sabọ deba iJehova ha lu ọmọẹ ọkuẹsẹ Jesu vae bhi ọne otọ nan. Abraham wo ha yi okpea nọn ha mhọn urẹọbhọ nọn ziẹnlẹn. Ikpe 1,000 rẹ gbera fo nin Abraham yu, Jehova da sẹyẹ tie ọle ọmọẹ ọle. (Isa. 41:8) Ọnan rẹman ghe, aharẹmiẹn ọmọẹ iJehova yu, ọle ida yele ọne ọria a. Jehova sẹyẹ wo ye Abraham re. (Luke 20:37, 38) Ọmọẹ iJehova ọbhebhe hi Job. Ẹghe nin ene ẹhi rẹ sikoko bhi okhun, Jehova da ha re iJob hio man ele. Jehova da taman ele ghe, “okpea nọn gbale, nin obọ nọnsọle khia [Job] khin. Ọle mun ofẹn Osẹnobulua yẹ he emhin ọbe.” (Job 1:6-8) Ẹlo nela Jehova rẹ ha ghe iDaniel nọn sẹyẹ ha ga Ọle nọnsẹn rẹ nabhi ikpe 80, arẹmiẹn ọle ke egbe ọle re bhi agbaẹbho nan da ga ẹbọ? Ẹghe nin Daniel rẹ dọmanlẹn, igba ea ẹhi taman ọlẹn ghe, ọria nọn ghanlẹn ọle khin bhi ẹlo nọnsi Osẹnobulua. (Dan. 9:23; 10:11, 19) Mhan rẹọbhọ ghe, ọ manman ghọn iJehova rẹ riọ imọẹ ọle ne yu kpanọ bhi idin.—Job 14:15.
5. Be ọria ha lu yẹ nin ọle da sabọ kiẹn ọmọẹ iJehova?
5 Ẹlẹnan nian, ẹbho ne manman bunbun dọ kiẹn imọẹ iJehova. Mhan lẹn ọnan ranmhude, bhi ọne otọ agbọn nan rebhe, ikpea, ikhuo, bi ibhokhan ne bunbun wo re uwedẹ iẹnlẹn nọnsele rẹ rẹman ghe, ele guanọ nin ele kiẹ imọẹ iJehova. Baibo taman mhan ghe, eria nin uwedẹ nọnsele diale, ele iJehova ne lu imọẹ. (Prov. 3:32) Urẹọbhọ nin ene ẹbho nan mhọn da izọese nọnsi Jesu, ọle zẹle nin ele da sabọ deba iJehova ha mhọn ikolu nọn sẹ iriọ. Ranmhude ọne izọese nan, mhan dẹ sabọ re egbe guẹ nin Jehova yẹ mianmẹn. Mhan ha lu inian, mhan ki deba usun ẹbho ne ki re egbe guẹ nin Jehova yẹ mianmẹn. Ene ẹbho nan dọ sabọ ha yi imọẹ osi Ọria nọn ke okhun nẹ bhi ọne agbọn nan rebhe!
6. Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe ikolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn ti mhan bhọ?
6 Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe ikolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn ti mhan bhọ? Mhan ki re egbe khọkhọ Abraham bi Job ne rẹ ikpe ne bunbun rẹ ga iJehova. Aharẹmiẹn ọ ki ree nin mhan mọn da ga iJehova bhi ẹkẹ ọne agbọn Esu nan, mhan ida ji egbe lọ mhan. Bii Daniel, ọkhẹke nin mhan ji ikolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn ghan gbera iẹnlẹn nọnsẹmhan. (Dan. 6:7, 10, 16, 22) Jehova dẹ re ahu nin mhan rẹ sabọ ziẹngbe ọnọghọ nọn hi ki rẹ ha khin, beji mhan ha da sẹyẹ sabọ ha yi imọẹ ọle.—Phil. 4:13.
ẸSELE ERỌNMHỌN KHIN
7. (a) Beji Proverbs 15:8 rẹman, be erọnmhọn nin mhan nan ji Jehova dia ọle yẹ bhi egbe? (b) Be iJehova rẹ re ewanniẹn ọbhi erọnmhọn nin mhan nan ji ọle yẹ?
7 Emhin ọbhebhe nin mhan isabọ daghe nin Jehova rẹ lu ẹsele nin mhan hi erọnmhọn. Ọ manman yẹẹ imọẹ rẹ ko ha ne egbe zilo. Mhan dẹ yẹ sabọ re iriọ ha ne iJehova zilo. Be imhan ha rẹ lu iriọ yẹ? Baibo Jehova rẹ taman mhan ebi ọle ria bhi ọkhọle bi ebi emhin dia ọle bhi egbe yẹ. Mhan dẹ yẹ sabọ taman ọlẹn ebi emhin dia mhan yẹ bhi egbe sade mhan nan erọnmhọn ji ọle. Ọ ti Jehova bhọ rẹ ha kaehọ erọnmhọn nesẹmhan. (Tie Proverbs 15:8.) Ranmhude Ọmọẹ nọn mhọn oyẹẹ iJehova khin, ọle iwo gheghe ka mhan ehọ sade mhan nan erọnmhọn ji ọle, ọle yẹ re ewanniẹn ọbhi ene erọnmhọn. Ẹgheso, ọle ki re ẹjẹje re ewanniẹn ọbhi ene erọnmhọn. Sokpan, bhi ẹghe nekẹle, ọle ida wo re ẹjẹje re ewanniẹn ọbhọ. Ọrẹyiriọ, mhan lẹn sẹbhọ ghe Jehova dẹ lu ebe khẹke yẹ wanniẹn ọne erọnmhọn bhi ẹghe nọn khẹke. Bhi ọsi ẹmhọanta, ewanniẹn nin Jehova rẹ nin mhan sabọ rẹ dikẹ bhi ebi mhan rẹ ha guanọ. Bhi ọsi ijiẹmhin, asabọmiẹn ọle bha re ọnọghọ nọnsẹmhan kie nin mhan, sokpan, ọle ki re ẹwanlẹn bi ọne ahu nin mhan rẹ sabọ ziẹngbe ọne ọnọghọ.—1 Cor. 10:13.
8. Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe isẹhoa nin Jehova re nin mhan rẹ ha nan erọnmhọn ji ọle ti mhan bhọ?
8 Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe isẹhoa nin mhan mhọn rẹ ha nan erọnmhọn ji Jehova ti mhan bhọ? Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ lu ọnan hi, mhan ki “ha nan erọnmhọn ẹghe rebhe” beji Baibo yọle nin mhan ha lu. (1 Thess. 5:17) Jehova isua mhan nin nan erọnmhọn ji ọle. Sokpan, ọle re ọne isẹhoa nin mhan rẹ tobọmhan zẹ rẹ ha nan erọnmhọn ji ọle. Ọle bhọ taman mhan nin ha nan erọnmhọn ji ọle ẹghe rebhe. (Rom. 12:12) Ahamiẹn mhan nan erọnmhọn igba ne bunbun bhi ukpẹdẹ, mhan ki rẹman ghe, ọne ẹsele nan ti mhan bhọ. Ọkhẹke nin mhan ha khuẹnmhẹn iJehova yẹ gẹn ọlẹn bhi erọnmhọn nin mhan nan ji ọle.—Ps. 145:2, 3.
9. Be obhio mhan ọkpa yọle ọle rẹ nan erọnmhọn yẹ? Be ọ dia uwẹ yẹ bhi egbe rẹ ha nan erọnmhọn?
9 Ahamiẹn ghe mhan bha zobọ bhọ rẹ ha ga iJehova, bi sade mhan daghe uwedẹ nin ọle rẹ re ewanniẹn ọbhi erọnmhọn nesẹmhan, ọtibhọ nin mhan mhọn da erọnmhọn ki manman ziẹn. Bhi ọsi ijiẹmhin, obhio mhan nin Chris nọn sẹ lu iwẹnna oga ọsi ẹghe rebhe na bhi ikpe 47 da yọle: “Ọ ti mẹn bhọ rẹ ha nan erọnmhọn ji Jehova ọsewewiẹ sade mẹn riọ bhi owe. Ahamiẹn oẹnlẹn hẹnre, nin ije rebhe gbanọn an, ọ ki wo ha ti mẹn bhọ rẹ nan erọnmhọn ji Jehova yẹ khuẹnmhẹn ọlẹn bhi emhin ne mhọn-ose kẹkẹ nin mẹn daghe. Mẹn ki yẹ ha khuẹnmhẹn ọlẹn bhi isẹhoa nin ọle re nin mhan rẹ ha nan erọnmhọn ji ọle. Ahamiẹn ghe mẹn khian dọ nowẹ ọsemuan, mẹn ki nan erọnmhọn ji Jehova, mẹn ida ha kpokpo egbe ba emhin soso.”
JEHOVA RE ẸLINMHIN NỌN KHIALE RẸ RẸKPA MHAN
10. Bezẹle nin mhan ha da re ẹlo nọn ghanlẹn rẹ ha ghe ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Jehova?
10 Emhin ọbhebhe nin Jehova rẹ lu ẹsele nin mhan hi ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle. Mhan isabọ daghe ọne ẹsele nan. Ọrẹyiriọ, Jesu taman mhan nin mhan ha nan erọnmhọn ji Jehova Luke 11:9, 13) Jehova noo ọne ẹlinmhin nan rẹ re ahu nọn gbera eji ahu ọsi eria sẹle nin mhan. (2 Cor. 4:7; Acts 1:8) Jehova dẹ re ọne ẹlinmhin nọn khiale nan rẹ rẹkpa mhan rẹ sabọ ziẹngbe ọnọghọ nọn hi ki rẹ khin nin mhan mhọnlẹn.
nin ọle re ọle nin mhan. (11. Uwedẹ kẹkẹ nela ẹlinmhin nọn khiale ha rẹ sabọ rẹkpa mhan?
11 Ẹlinmhin nọn khiale dẹ sabọ rẹkpa mhan miẹn ẹsọn nan mun nin mhan bhi ẹkẹ agbotu. Ọne ẹlinmhin nan dẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ manman guẹ emhin nin mhan lu. Ọ dẹ yẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ ha nyẹnlẹn bhi uwedẹ nọn khẹke nin Kristiẹn rẹ ha nyẹnlẹn. Ranmhunde ọnan, ahamiẹn ghe mhan sabọ lu emhin nọn mhẹn bhi ẹkẹ oga, ọ iyi ahu nọnsẹmhan mhan rẹ lu ọle, sọkpan, ẹlinmhin nọn khiale rẹkpa mhan rẹ sabọ lu ọle.
12. Beji Psalm 139:23, 24 rẹman, emhin nela mhan ha bhii Jehova le nin ọle re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹkpa mhan lu?
12 Uwedẹ ọbhebhe nin mhan ha rẹ rẹman ghe ẹlinmhin nọn khiale ti mhan bhọ hi, sade mhan bhii Jehova nin ọle rẹkpa mhan rẹ sabọ fẹghe si iria-eria ne bha gba re imhan bhi ọkhọle. (Tie Psalm 139:23, 24.) Ahamiẹn ghe mhan bhii Jehova nin ọle lu ọnan nin mhan, ọle ki noo ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ rẹkpa mhan daghe iria-eria ne bha gba ne re imhan bhi ọkhọle. Ahamiẹn mhan gene kere ghe, ele re imhan bhi ọkhọle, ọkhẹke nin mhan bhii Jehova nin ọle rẹkpa mhan rẹ sabọ khọn ene iria-eria nan ne bha gba miotọ. Mhan ha lu inian, mhan ki rẹman iJehova ghe mhan iguanọ nin mhan lu emhin soso nọn ha re ọle zobọ bhọ rẹ ha re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ rẹkpa mhan.—Eph. 4:30.
13. Be imhan ha rẹ sabọ ziẹn ọtibhọ nin mhan mhọnlẹn rẹji ẹlinmhin nọn khiale yẹ?
13 Ahamiẹn ghe mhan ria eria nyan ebi ẹlinmhin nọn khiale sẹ lu bhi ọne ẹghe nọnsẹmhan nan, mhan ki manman ha mhọn ọtibhọ da ọle. Ọkuẹsẹ iJesu kpanọ ha khian okhun, ọle da taman edibo nesọle yọle: “Bha dẹ miẹn ahu ẹghe nin ẹlinmhin nọn khiale ha rẹ bu bha re, bhiriọ bha ki ha sọsali nin mẹn . . . rẹ sẹbhi eje ree nẹ bhi ọne otọ nan.” (Acts 1:8) Ọnan wo gene munsẹ ẹlẹnan nian. Ranmhude urẹkpa ọsi ẹlinmhin nọn khiale, a sẹ wo sabọ koko ẹbho ne bun gbera ẹbo elẹnlẹn rẹ nabhi ije rẹbhe bhi ọne otọ agbọn nan, nin ele dọ ha ga iJehova. Rẹ deba ọnan, mhan ne ga iJehova sabọ ko nyẹnlẹn kugbe bhi ọfure ranmhude ẹlinmhin nọn khiale rẹkpa mhan rẹ ha mhọn ikpẹ bọsi oyẹẹ, eghọnghọn, ọfure, iziẹngbe, ifuẹkẹ, umhẹnmhin, urẹọbhọ, ẹkẹ nọn fu, bi imun-egbe-ọbhi-ibẹẹ. Ene ikpẹ nan hi ikpẹ ọsi ẹlinmhin nọn khiale (Gal. 5:22, 23) Gene gene, ẹsele nọn ghanlẹn ẹlinmhin nọn khiale khin rẹji mhan.
URẸKPA ỌSI JEHOVA, JESU, BI ẸHI NE RIBHI OKHUN
14. Urẹkpa nela mhan miẹn sade mhan tẹmhọn Osẹnobulua?
14 Ẹsele ọbhebhe nọn ghanlẹn nan idaghe nin Jehova re nin mhan hi, isẹhoa nin mhan rẹ deba ọle, Jesu, bi ene ẹhi ha wẹnna kugbe. (2 Cor. 6:1) Ele mhan deba wẹnna sade mhan lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Paul ki ha tẹmhọn egbe ọle bi ẹbho nin ele ko ha tẹmhọn Osẹnobulua, ọle da yọle: “Ene deba Osẹnobulua wẹnna mhan khin.” (1 Cor. 3:9) Mhan deba iJesu wẹnna sade mhan ribhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Yere ghe, ẹghe nin Jesu rẹ je edibo nesọle nin ele dọ lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, ọle da taman ele ghe ọle re ele bhi ikeke. (Matt. 28:19, 20) Be imhan rẹ deba ene ẹhi wẹnna yẹ? Ọ wo manman ti mhan bhọ ghe, ene ẹhi dia mhan sade mhan tẹmhọn Osẹnobulua na bhi ije rebhe bhi ọne otọ nan.—Rev. 14:6.
15. Sounun bhi ijiẹmhin nọn ribhi iBaibo nọn rẹman ebi Jehova rẹ mhọn obọ bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu yẹ.
15 Ranmhude mhan miẹn urẹkpa nọn sẹ inian, be mhan ki sẹ sabọ lu? Beji mhan rẹ tẹmhọn Agbejele khian, ẹbho eso miẹn ọlẹn ọbhi egbe yẹ re ọle wẹnna bhi iẹnlẹn. (Matt. 13:18, 23) Ọria nela re obọ so ene ẹbho nan ọkhọle nin ele da miẹn ẹmhọanta nin ele luẹ ọbhi egbe? Jesu yọle ghe ọria nin Aba ọle nin Jehova si kẹ egbe, ọle sabọ kiẹn odibo nọnsọle. (John 6:44) Baibo tẹmhọn ijiẹmhin ọkpa nọn rẹman ghe ẹmhọanta Jesu tale. Ẹghe ọkpa, Paul nin odibo da tẹmhọn Osẹnobulua man ikhuo eso bhi egbegbe iPhilippi. Baibo ki ha tẹmhọn iLydia nọn ha yi ọkpa bhi ene ikhuo ne kaehọ, ọ da yọle ghe Jehova da manman tuje ọle ọkhọle a, nin ebi Paul taman ele da na ọle bhi ọkhọle. (Acts 16:13-15) Beji Jehova rẹ si Lydia kẹ egbe, iriọ Ọle yẹ rẹ si ẹbho ne bunbun kẹ egbe ẹlẹnan.
16. Họla ọkhẹke nin mhan re ogẹn je sade iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu kiọnlẹn nin mhan?
16 Họla ọkhẹke nin mhan ha gẹn sade emhin esili na bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu re? Paul da wanniẹn ọne inọnta nan ẹghe nin ọle rẹ gbẹn ebe ji agbotu nọn ribhi Corinth yọle: “Mẹn kọ emhin, Apollos da ha sa amẹn ọbhọ, ọkpakinọn, Osẹnobulua re ọle ha wanre. Bhiriọ, ọ iyi ọnọn kọ emhin la ọnọn gbe amẹn khakha ọle re ọle wanrẹ, sokpan, Osẹnobulua hi ọnọn re ọle wanre.” (1 Cor. 3:6, 7) Beji Paul lu, ọkhẹke nin mhan ha re ogẹn ji Jehova sade iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu kiọnlẹn nin mhan.
17. Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe ọ ti mhan bhọ ghe, Jehova ji mhan da deba Ọle, Jesu, bi ene ẹhi ha wẹnna?
17 Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe ọ ti mhan bhọ ghe, Jehova ji mhan da deba Ọle, Jesu, bi ene ẹhi ha wẹnna? Mhan ki ha re ọyaya rẹ guanọ isẹhoa rẹ tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho. Uwedẹ ne bunbun ribhọ nin mhan ha rẹ lu ọnan. Ọkpa bhọ hi, nin mhan rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua rẹ nabhi uwa rẹ sẹbhi uwa. (Acts 20:20) Eso yẹ tale beji ele rẹ lu ilọnmhọn ukpẹdẹ-ukpẹdẹ. Ele ha miẹn ọria, ele ki tuẹ ọle nọnsẹn yẹ ha nanlẹn zilo. Ahamiẹn ọne ọria miẹn ele ọbhi egbe, ele ki tẹmhọn Agbejele man ọlẹn.
18-19. (a) Be imhan rẹ gba amẹn khakha ẹmhọanta nin mhan kọ ọbhi ọkhọle ọsi eria yẹ? (b) Sounun bhi ijiẹmhin ọkpa nọn rẹman ebi Jehova rẹ rẹkpa ọria nọn ha luẹ iBaibo yẹ
18 Beji mhan rẹ deba Osẹnobulua wẹnna, mhan
ida wo gheghe ha kọ ikpẹ ọsi ẹmhọanta ọbhi ọkhọle ọsi ẹbho, mhan yẹ fikie dọ ha gbe amẹn khakha ọle. Be imhan rẹ lu ọnan yẹ? Ahamiẹn ọria ka mhan ehọ, mhan dọnmhegbe rẹ kie bu ọne ọria re dọ ha man ọle emhin, la mhan ki mhanmhan ọlẹn nin ọria ọbhebhe dọ ha man ọle iBaibo. Ọ rẹ mhan ghọnghọn rẹ daghe ebi Jehova rẹ rẹkpa ene imhan man ọle iBaibo yẹ, nin ele da sabọ fi uwedẹ iẹnlẹn nọnsele denọ, yẹ ha ria eria beji ọle rẹ ria eria.19 Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Raphalalani ghe, nọn lu iwẹnna ọbo bhi South Africa. Emhin nin ọle ha luẹ bhi Baibo da wo manman ha ti ọle bhọ. Ọrẹyiriọ, ọ da ha nọghọ ọle rẹ rẹọbhi ebi Baibo tale ghe, ọ bha khẹke nin mhan ha dọnmhegbe rẹ ne eria ne yu talọ. (Deut. 18:10-12) Khere-khere, ọle da ji Osẹnobulua da fi iria-eria nọnsọle denọ. Bhi ọkike ọle, ọle da zobọ bhi ilọnmhọn ọbo nin ọle rẹ ha lu, arẹmiẹn ọnan ọkpa iwẹnna nin ọle ha mhọnlẹn nin ọle rẹ ha gbẹloghe egbe. Ẹlẹnan nian, ikpe 60 Raphalalani ki khin. Ọle da yọle: “Mẹn yi Esali Jehova obulu bhi uwedẹ kẹkẹ nin ele rẹ rẹkpa mẹn. Bhi ọsi ijiẹmhin, ele rẹkpa mẹn guanọ iwẹnna. Ọnọn ki ke okhun nẹ, mẹn yi Jehova obulu nin ọle rẹ rẹkpa mẹn kpe iẹnlẹn nọnsẹmhẹn khia yẹ dọ ha yi ọkpa bhi Esali nesọle.”
20. Be uwẹ muegbe nin uwẹ re lu nian?
20 Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan zilo nyan emhin ne ghanlẹn enẹn nin mhan isabọ daghe nin Jehova rẹ lu ẹsele nin mhan. Ọnọn ke ọkhun nẹ bhi ẹwẹ ele hi, isẹhoa nin mhan mhọnlẹn rẹ kiẹn ọmọẹ Ọle. Mhan ha kiẹn ọmọẹ ọle, ọle mhan ha da sabọ ha nan erọnmhọn ji ọle, ọle mhan ha da sabọ miẹn urẹkpạ ọsi ẹlinmhin nọn khiale. Sẹyẹ, mhan ki sabọ miẹn urẹkpa bhi obọ ọle, Jesu, bi ene ẹhi ne ribhi okhun. Bha ji mhan dọnmhegbe ha mhọn ọtibhọ nọn dinmhin da ene emhin nan kẹkẹ nin Osẹnobulua rẹ lu ẹsele nin mhan. Mhan ida zobọ bhọ rẹ ha re ekhuẹnmhẹn ji Jehova nin Ọmọẹ mhan.
ILLO 145 Agbọn Ọsọgbọn Nin Jehova Ve Nin Mhan
^ udu ọle 5 Bhi uhọnmhọn-ọta nọn gbera, mhan da zilo nyan emhin eso nin mhan sabọ daghe nin Osẹnobulua rẹ lu ẹsele nin mhan. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan emhin nin mhan isabọ daghe nin Osẹnobulua rẹ lu ẹsele nin mhan, bi ebi mhan ha rẹ rẹman yẹ ghe ene emhin nan ti mhan bhọ. Ọne uhọnmhọn-ọta nan dẹ yẹ rẹkpa mhan ha mhọn ekhuẹnmhẹn da iJehova nọn re ene emhin nan rẹ lu ẹsele nin mhan.
^ udu ọle 58 EBI A RẸMAN BHI FOTO: (1) Obhio mhan nin okhuo ria eria nyan ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn ẹghe nin ọle rẹ ha gbẹlokotọ ghe emhin nin Jehova manlẹn.
^ udu ọle 60 EBI A RẸMAN BHI FOTO: (2) Ọle yẹ nan erọnmhọn ji Jehova nin Ọle re ahu nanlẹn rẹ tẹmhọn ọlẹn.
^ udu ọle 62 EBI A RẸMAN BHI FOTO: (3) Ẹlinmhin nọn khiale rẹkpa ọne obhio mhan nan ha mhọn izebhudu rẹ ha tẹmhọn Osẹnubulua beji ọle rẹ lu iwẹnna ukpẹde-ukpẹdẹ.
^ udu ọle 64 EBI A RẸMAN BHI FOTO: (4) Ọne obhio mhan nin okhuo man ọria iBaibo nin ọle ka tẹmhọn Osẹnobulua man ẹghe nin ọle rẹ ha lu iwẹnna ukpẹdẹ-ukpẹdẹ. Ẹhi nesi Jehova rẹkpa ọne obhio mhan nan rẹ sabọ re inian ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua.