UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 46
Ene Wo La Bọ Egbe—Bha Ha Re Iẹnlẹn Nọnsẹbha Ga IJehova
“Jehova hi ahu nọnsẹmhẹn . . . Ọle mẹn mun udu nyan.”—PS. 28:7.
ILLO 131 “Emhin Nin Osẹ Diẹn Kugbe”
EBI MHAN DA LUẸ *
1-2. (a) Bezẹle nọn da khẹke nin okpea bi okhuo ne wo la bọ egbe mun udu nyan iJehova? (Psalm 37:3, 4) (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?
UWẸ be sẹ muegbe rẹ bọ ọdọ la re okhuo, la uwẹ be sẹ la bọ ọdọ la re okhuo fo? Ahamiẹn iriọ nọn, uwẹ dẹ wo ha guanọ nin uwẹ bi ọne ọria nin uwẹ manman hoẹmhọnlẹn ko ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn. Ọrẹyiriọ, okhuo bi ọdọ dẹ miẹn ọnọghọ bhi iẹnlẹn nọnsele. Sẹyẹ, ene wo la bọ egbe mhọn emhin kpataki nin ele ha zẹ rẹ lu. Uwedẹ nin bha rẹ re ene ọnọghọ nan khian, bi emhin nin bha zẹ rẹ lu ha tare si bha dẹ ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn. Bha ha mun udu nyan iJehova, bha ki sabọ zẹ emhin ne mhẹn rẹ lu. Ibọdọ bi ireokhuo nọnsẹbha ki ha ziẹn ọbhọ. Sẹyẹ, bha ki ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn. Ọkpakinọn, ahamiẹn ibha bha re obọ rẹkhan adia nesi Osẹnobulua, bha sabọ rẹ miẹn ọnọghọ ne ha si ọkakale ji ibha bhi azagba-uwa nọnsẹbha. Bhiriọ, bha ida ha ghọnghọn.—Tie Psalm 37:3, 4.
2 Arẹmiẹn ene wo la bọ egbe ọne uhọnmhọn-ọta nan talọ je, ọ dẹ yẹ tẹmhọn ọnọghọ kẹkẹ nin okhuo bi ọdọ ha sabọ miẹn bhi iẹnlẹn. Ọ dẹ yẹ tẹmhọn ebi mhan ha sabọ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi ikpea bi ikhuo ne ga iJehova bhi ẹghe ẹdẹlẹ nin Baibo tẹmhọnlẹn. Emhin nin mhan ha miẹn luẹ bhi okha nọnsele dẹ sabọ rẹkpa mhan bhi iẹnlẹn, rẹ dọ sẹbhi iẹnlẹn ibọdọ bi ireokhuo. Mhan dẹ yẹ zilo nyan ebi mhan ha miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi okhuo bi ọdọ bhi ẹghe nọnsẹmhan nan.
ỌNỌGHỌ NELA ẸBHO NE WO LA BỌ EGBE HA SABỌ KUẸLO DA?
3-4. Ọnọghọ nela ẹbho ne la bọ egbe ha sabọ miẹn?
3 Ẹbho eso sabọ rẹ ha taman ẹbho ne wo la bọ egbe ghe, nin ele ha nyẹnlẹn bhi uwedẹ nin ẹbho nekẹle rẹ nyẹnlẹn ẹlẹnan. Bhi ọsi ijiẹmhin, ene biẹ ele la ẹbho bhi azagba-uwa nọnsele sabọ rẹ ha sua ele ọbhọ nin ele kẹ munhẹn ha biẹ imọn. La asabọmiẹn imọẹ ele la ẹbho bhi azagba-uwa nọnsele sabọ rẹ ha taman ele nin ele dọ dẹ uwa, yẹ dẹ emhin ne bunbun vuọn ọlẹn.
4 Ahamiẹn okhuo bi ọdọ bha noo ẹwanlẹn, ele sabọ rẹ zẹ rẹ lu emhin nọn ha re ele de ọbhi osa. Bhiriọ, ele veva ki ha noo ẹghe bi ahu nọnsele rebhe rẹ wẹnna, beji ele ha da sabọ ha osa nọn ribhi ele uru. Ele sabọ rẹ munhẹn ha wẹnna kaka rẹ sẹbhọ ghe, ele iyẹ da ha miẹn ẹghe rẹ luẹ iBaibo la lu oga azagba-uwa nọnsele kugbe, la ha dagbare bhi itẹmhọn Osẹnobulua. Ele sabọ rẹ ha gbẹdẹ ikolo oga ranmhude, ele wẹnna gbera ẹghe nin ele ha rẹ zobọ bhi isi iwẹnna, beji a ha da ha ele udede igho, bi nan hẹi khu ele bhi ọne iwẹnna. Bhiriọ, ele ida sabọ zegbere rẹ miẹnsọn eso bhi oga nọnsi Jehova.
5. Be uwẹ miẹn luẹ bhi okha ọsi Klaus bi Marisa?
5 Ijiẹmhin ne bunbun ribhọ ne rẹman ghe, mhan ida miẹn eghọnghọn sade mhan re iẹnlẹn nọnsẹmhan rẹ ha khu afe bi ua. Ọnan hi ebe sunu ji okhuo bi ọdọ ọkpa natiọle Klaus bi Marisa. * Ẹghe nin ele wo rẹ la bọ egbe fo, ele da ha noo ẹghe nọnsele rebhe rẹ wẹnna, beji ele ha da manman ha mhọn afe bi ua. Ọkpakinọn, ele bha gene ha ghọnghọn. Klaus da yọle: “Mhan wo ha mhọn emhin gbera beji mhan guanọ, ọkpakinọn, mhan bha ha mhọn emhanmhan nin mhan rẹ manman wẹnna nin Jehova. Bhi ọsi ẹmhọanta, mhan bha ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn. Sẹyẹ, mhan bha ha miẹn ẹghe rẹ ha koahua.” Asabọmiẹn uwẹ bha ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn ẹghe nin uwẹ rẹ ha noo ẹghe nọnsẹ rẹ khu afe bi ua. Ahamiẹn iriọ nọn, hẹi ji egbe lọ ẹ. Ahamiẹn uwẹ luẹ emhin bhi ijiẹmhin esili ọsi ẹbho nekẹle, ọ dẹ rẹkpa uwẹ fi emhin eso denọ. Bha ji mhan ka zilo nyan ebi ene ọdọ ha sabọ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Jehoshaphat nin Ojie.
MUN UDU NYAN JEHOVA BEJI JEHOSHAPHAT NIN OJIE LU
6. Be iJehoshaphat rẹ re obọ rẹkhan adia nọn ribhi Proverbs 3:5, 6 yẹ, ẹghe nin eyokhọnlẹn ne bunbun rẹ mun okhọnlẹn bu ọle, bi ẹbho nesọle?
6 Ene ọdọ, egbe be lọ bha ẹgheso ranmhude ẹsọn nin bha mhọn bhi obọ? Ahamiẹn iriọ nọn, bha dẹ miẹn emhin luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Jehoshaphat nin Ojie. Ranmhude Ojie Jehoshaphat ha khin, obọ ọle ọ ye nin ọle rẹ gbega agbaẹbho nin ọle ha gbẹloghe. Be ọle rẹ sabọ miẹn ọne ẹsọn nan nọn bha lẹkhẹ yẹ? Jehoshaphat da lu eka nin ọle ha sabọ lu rẹ gbega ẹbho nin ọle gbẹloghe. Ọle da ha ziẹn ene agbaẹbho ọsi Judah, yẹ koko eyokhọnlẹn ne bun gbera 1,160,000. (2 Chron. 17:12-19) Akizẹbue, Jehoshaphat da kuẹlo da ọnọghọ nọn manman kaka. Eyokhọnlẹn ne bunbun ne na bhi Ammon, Moab, bi ikpea ne na bhi uke oke ọsi agbaẹbho ọsi Seir vae da mun okhọnlẹn bu ọle, bi ẹbho ne ribhi agbaẹbho nọnsọle. (2 Chron. 20:1, 2) Be iJehoshaphat ki lu yẹ? Ọle da bhii Jehova nin Ọle rẹkpa ọle, yẹ re ahu nin ọle. Ebi ọle lu nan diẹn mun adia nọn ribhi Proverbs 3:5, 6. (Tie ọle.) Erọnmhọn nin Jehoshaphat nan, nan gbẹn ọbhi 2 Chronicles 20:5-12 rẹman ghe, ọle wo manman mun udu nyan iJehova nin Aba ọle. Be iJehova ki rẹ wanniẹn erọnmhọn nọnsi Jehoshaphat yẹ?
7. Be iJehova rẹ wanniẹn erọnmhọn nọnsi Jehoshaphat yẹ?
7 Jehova da noo Jahaziel nin obhi Levite rẹ taman iJehoshaphat ebi ọle ha lu. Ọle da taman ọlẹn yọle: “Mundia bhi ihe nọnsẹ, hẹi beghe, uwẹ dẹ daghe ebi Jehova ha rẹ khọn nin bha yẹ.” (2 Chron. 20:13-17) Bhi ọsi ẹmhọanta, ọ iyi inian a rẹ khọn okhọnlẹn. Ọkpakinọn, ọ iyi obọ ọria ọne adia nan na vae, Jehova taman ọlẹn nin ọle lu iriọ. Ranmhude Jehoshaphat mun udu nyan iJehova, ọle da wo lu tee beji a taman ọlẹn. Ẹghe nin ele rẹ dagbare bu ene mun okhọnlẹn bu ele, ọ iyi ene manman guẹ ebi a rẹ khọnlẹn yẹ Jehoshaphat ne ọbhi odalo, sokpan, ene so illo ọle ne ọbhi odalo. Jehova da mun ive nin ọle ve nanlẹn sẹ. Ọle da rẹkpa ọle khọn eghian ọlẹn miotọ.—2 Chron. 20:18-23.
8. Be ene ọdọ ha sabọ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Jehoshaphat?
8 Be ene ọdọ ha sabọ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Jehoshaphat? Ẹsọn nọnsẹbha nọn nin bha rẹ gbẹloghe ene ribhi azagba-uwa nọnsẹbha. Bhiriọ, ọkhẹke nin bha wẹnna kaka rẹ gbẹloghe ele yẹ rẹkpa ele. Ahamiẹn bha kuẹlo da ọnọghọ, bha sabọ ha riale ghe, bha dẹ sabọ tobọbha re ọne ọnọghọ kie. Ọkpakinọn, hẹi mun udu nyan ahu nọnsẹ. Sokpan, nan erọnmhọn ji Jehova nin ọle rẹkpa uwẹ. Rẹ deba ọnin, deba okhuo ẹ nan erọnmhọn. Ha tie iBaibo bi ebe nesẹmhan nin uwẹ rẹ lẹn ebi Jehova guanọ nin uwẹ lu. Uwẹ ha yẹ re obọ rẹkhan emhin nin uwẹ luẹ bhọ. Asabọmiẹn ẹbho ne nẹga ẹ ida hoẹmhọn emhin nin uwẹ zẹ rẹ lu ne diẹn mun adia ne ribhi Baibo. Ele sabọ rẹ ha taman uwẹ ghe, uhuki uwẹ khin. Ele sabọ rẹ ha taman uwẹ ghe, afe bi ua ha manman gbega azagba-uwa nọnsẹ. Ọkpakinọn, ye ijiẹmhin ọsi Jehoshaphat re. Ọle wo mun udu nyan iJehova bhi uwedẹ nin ọle rẹ lu emhin. Jehova wo rẹkpa Jehoshaphat. Ọle dẹ yẹ rẹkpa uwẹ. (Ps. 37:28; Heb. 13:5) Be okhuo bi ọdọ ha lu beji ele ha da sabọ ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn?
BEJI ISAIAH NIN AKHASẸ BI OKHUO ỌLE LU, BHA RE IẸNLẸN NỌNSẸBHA HA GA IJEHOVA
9. Unan ọria nela Isaiah nin akhasẹ bi okhuo ọle khin?
9 Isaiah nin Akhasẹ bi okhuo ọle wo re iẹnlẹn nọnsele ha ga iJehova. Akhasẹ nọnsi Osẹnobulua Isaiah khin. A sabọ yẹ miẹn Akhasẹ okhuo ọle yẹ ha khin beji Baibo rẹman. (Isa. 8:1-4) Isaiah bi okhuo ọle wo mun oga nọnsi Jehova kalo bhi iẹnlẹn nọnsele. Ijiẹmhin esili ele wo re ọbhi otọ nin okhuo bi ọdọ ẹlẹnan nin ele ha sabọ re obọ rẹkhan!
10. Ahamiẹn okhuo bi ọdọ luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo, be ọ ha rẹ rẹkpa ele yẹ rẹ manman ha lu eka nin ele ha sabọ lu bhi oga nọnsi Jehova?
10 Ẹlẹnan nian ọkhẹke nin okhuo bi ọdọ ha re obọ rẹkhan ijiẹmhin ọsi Isaiah nin akhasẹ bi okhuo ọle, beji ele ha rẹ ha lu eka nin ele ha sabọ lu bhi oga nọnsi Jehova. Ele dẹ sabọ ziẹn urẹọbhọ nin ele mhọn da iJehova sade ele luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo, yẹ daghe ebi ele rẹ ha munsẹ yẹ. * (Titus 1:2) Ele sabọ ria eria nyan ebi ele ha sabọ lu rẹ mun eso bhi ene ọta akhasẹ nan sẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, ele sabọ deba mun ọta akhasẹ nin Jesu tale sẹ, nọn yọle ghe a dẹ tẹmhọn Agbejele na bhi ije rebhe ọkuẹsẹ ọkpẹnlẹn vae. (Matt. 24:14) Beji ele ha rẹ ha daghe ebi ọta akhasẹ ne ribhi Baibo rẹ ha munsẹ yẹ, iriọ ọ ha rẹ ha hu ele bhi udu rẹ manman ha lu eka nin ele ha sabọ lu bhi oga nọnsi Jehova.
MUN ILỌNMHỌN OGA KALO BHI IẸNLẸN NỌNSẸ BEJI PRISCILLA BI AQUILA LU
11. Emhin nela Priscilla bi Aquila sabọ lu? Bezẹle?
11 Ene la wo bọ egbe dẹ miẹn emhin luẹ bhi obọ iPriscilla bi Aquila. Obhi Jew ele khin ne ha nyẹnlẹn bhi agbaẹbho ọsi Rome. Ẹghe nin ele rẹ họn ọta esili rẹji Jesu, ele da kiẹn iKristiẹn. Edandan iribhọ ghe, ele wo ha mhọn ọkhọnlẹn bhi iẹnlẹn. Ọkpakinọn, iẹnlẹn da wo re osukpa fidenọ nin ele ẹghe nin Emperor Claudius rẹ yọle nin ibhokhan iJew sibhi Rome re. Ọnan bha ha yi emhin nọn lẹkhẹ nin Priscilla bi Aquila, ranmhude, ele dẹ sibhi eji ele da kuẹ otọ re, ha khian agbaẹbho ọbhebhe dọ ha nyẹnlẹn bhi enin, yẹ ha lu iwẹnna ibọkpọ nọnsele. Ọne ọnọghọ nan dẹ be re otọ nin ele rẹ ha mun ilọnmhọn oga kalo bhi iẹnlẹn nọnsele? Asabọmiẹn uwẹ lẹn ewanniẹn rẹji ọne inọnta nan. Ẹghe nin ele ki rẹ ha nyẹnlẹn bhi Corinth, Aquila bi Priscilla da wo ha rẹkpa agbotu nin ele ye. Ele da sẹyẹ deba Paul nin odibo ha re izebhudu nin ibhio ele. Akizẹbue, ele da diọbhi agọ ọbhebhe bhi eji a da manman guanọ urẹkpa bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. (Acts 18:18-21; Rom. 16:3-5) Ele wo mun iwẹnna oga kalo bhi iẹnlẹn, yẹ ha ghọnghọn!
12. Bezẹle nọn da khẹke nin okhuo bi ọdọ ha mhọn emhanmhan nin ele ha rẹ lu ilọnmhọn oga?
12 Ẹlẹnan nian, okhuo bi ọdọ dẹ sabọ mun ilọnmhọn oga kalo bhi iẹnlẹn nọnsele beji Priscilla bi Aquila lu. Ẹghe nin ele veva rẹ ha zẹ egbe ọshọ, ọle ọ da khẹke nin ele zilo ebi ele ha re iẹnlẹn nọnsele lu. Ahamiẹn okhuo bi ọdọ mhọn emhanmhan nin ele ha rẹ ga iJehova, yẹ dọnmhegbe mun ele sẹ, ele ki manman ha mhọn ọne isẹhoa rẹ daghe ebi Jehova rẹ rẹkpa ele yẹ bhi iẹnlẹn. (Eccl. 4:9, 12) Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Russell bi Elizabeth ghe. Russell da yọle, “Ọkuẹsẹ mẹn bi Elizabeth bọ egbe, mhan da zilo nyan emhin kẹkẹ nin mhan ho nin mhan lu bhi oga nọnsi Jehova.” Elizabeth da yọle, “Mhan da ka re inian zẹ ọne ilo nan, ranmhude mhan bha guanọ nin emhin soso nin mhan ha zẹ rẹ lu bhi ẹghe odalo mun idobolo ọbhi emhanmhan nin mhan mhọnlẹn rẹ ga iJehova.” Ọnan da rẹkpa Russell bi Elizabeth rẹ dọ tẹmhọn Osẹnobulua bhi eji a da guanọ urẹkpa bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua bhi agbaẹbho ọsi Micronesia.
13. Beji Psalm 28:7 rẹman, be ha sunu sade mhan mun udu nyan iJehova?
13 Beji Russell bi Elizabeth lu, okhuo bi ọdọ ne bunbun ẹlẹnan zẹ nin ele rẹ de obọ re bhi iẹnlẹn, beji ele ha da sabọ noo ẹghe ne bunbun rẹ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Emhin esili dẹ na bhọ re sade okhuo bi ọdọ mhọn emhanmhan nin ele rẹ lu eka nin ele ha sabọ lu bhi oga nọnsi Jehova, yẹ dọnmhegbe mun ene emhanmhan sẹ. Ele dẹ ha daghe ebi Jehova rẹ ha gbẹloghe ele yẹ. Urẹọbhọ nin ele mhọn da iJehova dẹ ha ziẹn ọbhọ. Sẹyẹ, ele ki ha mhọn eghọnghọn ọsaje.—Tie Psalm 28:7.
MUN UDU NYAN IVE NESI JEHOVA BEJI PETER NIN ODIBO BI OKHUO ỌLE LU
14. Be iPeter nin odibo bi okhuo ọle rẹ rẹman yẹ ghe, ele mun udu nyan ive nọnsi Jehova nọn ribhi Matthew 6:25, 31-34?
14 Okhuo bi ọdọ dẹ miẹn emhin luẹ bhi ijiẹmhin nin Peter nin odibo bi okhuo ọle re ọbhi otọ. Ọ ki ha bu ukpe ọkpa nin Peter nin odibo miẹn iJesu, ọle da zẹ nin ọle rẹ lu emhin kpataki. Ehẹn Peter ha gbe khiẹn nin ọle rẹ gbẹloghe azagba-uwa nọnsọle. Bhiriọ, ẹghe nin Jesu rẹ tie ọle nin ọle dọ re ẹghe rebhe rẹ deba ọle ha lu ilọnmhọn oga, ọ da khẹke nin Peter re ẹghe ọbhi otọ rẹ ria ẹmhọn okhuo ọle ọkuẹsẹ ọle zẹ ebi ọle ha lu. (Luke 5:1-11) Peter da zẹ rẹ deba iJesu ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Peter wo gene zẹ nọnsẹn! Sẹyẹ, mhan dẹ sabọ yọle ghe, okhuo ọle wo re obọ ba emhin nin ọle zẹ rẹ lu. Baibo rẹman ghe ẹghe nin Jesu rẹ riọkpanọ fo, okhuo Peter wo rẹkhan Peter ẹgheso dọ ha lu ilọnmhọn oga. (1 Cor. 9:5) Ranmhude okhuo nọn hoẹmhọn iJehova amhẹn iPeter ha khin, ọnan da re ọle lẹkhẹ nanlẹn rẹ gbẹn adia ne rẹtẹ okhuo bi ọdọ. (1 Pet. 3:1-7) Ọ wo khia bhi ẹlo ghe, Peter bi okhuo ọle wo mun udu nyan ive nọnsi Jehova ghe, ọle dẹ gbẹloghe ele sade ele mun ẹmhọn Agbejele kalo bhi iẹnlẹn nọnsele.—Tie Matthew 6:25, 31-34.
15. Be uwẹ miẹn luẹ bhi okha ọsi Tiago bi Esther?
15 Ahamiẹn okhuo bi ọdọ ne bọ egbe bhi ikpe ne bunbun bha khin, be ibha ha rẹ sẹyẹ sabọ ha mhọn ọne ọtibhọ rẹ ha lu eka ne bunbun bhi oga nọnsi Jehova yẹ? Uwedẹ ọkpa nin bha ha rẹ sabọ lu ọnan hi, sade ibha luẹ okha ọsi okhuo bi ọdọ. Bha dẹ miẹn eso bhi ene okha nan tie bhi ebe nesẹmhan. Okha ne sẹ inian re izebhudu nin Tiago bi Esther nin okhuo bi ọdọ ne nyẹnlẹn bhi Brazil, rẹ dọ tẹmhọn Osẹnobulua bhi eji a da guanọ urẹkpa. Tiago da yọle: “Beji mhan rẹ ha tie okha ọsi ebi Jehova rẹ ha rẹkpa ẹbho nesọle yẹ ẹlẹnan, ọ da ha hu mhan bhi udu nin mhan rẹ re obọ rẹkhan adia nesi Jehova, nin ọle da yẹ rẹkpa mhan.” Akizẹbue, ele da ha khian iParaguay. Rẹ na bhi ukpe 2014 ha vade, ele da ha rẹkpa ẹbho ne zẹ urolo Portuguese. Esther da yọle: “Baibo ọkpa nọn wo yẹẹ mhan rẹ tie hi Ephesians 3:20. Ẹghe-ẹghe mhan rẹ daghe ebi ẹmhọn nọn ribhi ọne iBaibo nin rẹ ha munsẹ bhi egbe mhan beji mhan rẹ ga iJehova.” Bhi ọne iBaibo nin, Paul da tale ghe Jehova dẹ ne gbera ebi mhan guanọ ne imhan. Jehova wo gene mun ọne ive nan sẹ ẹghe rebhe!
16. Obọ ẹbho nela ibhio mhan ne la bọ egbe ha da miẹn adia nọn ha rẹkpa ele sade ele mhanmhan ebi ele ha lu?
16 Okhuo bi ọdọ ne la wo bọ egbe dẹ sabọ miẹn emhin luẹ bhi isẹlobhemhin ọsi ẹbho nekẹle ne mun udu nyan iJehova. Okhuo bi ọdọ eso ribhọ ne sẹ re ikpe ne bunbun rẹ lu iwẹnna oga ọsi ẹghe rebhe. Ahamiẹn bha mhọn emhanmhan, bha sabọ rẹ bu ele nin ele re adia nin ibha. Uwedẹ ọbhebhe khọnan nin bha rẹ rẹman ghe, bha mun udu nyan iJehova. (Prov. 22:17, 19) Ene ewanlẹn dẹ yẹ sabọ rẹkpa ibhio mhan ne la bọ egbe rẹ ha mhọn emhanmhan, yẹ mun ele sẹ.
17. Be sunu ji Klaus bi Marisa? Be imhan miẹn luẹ bhi okha nọnsele?
17 Ẹgheso, asabọmiẹn emhanmhan nin mhan mhọnlẹn rẹ ga iJehova ida de odẹ re beji mhan guanọ ọle le. Ọnan hi ebe sunu ji Klaus bi Marisa nin mhan ka tẹmhọnlẹn. Ikpe ea ki gbera nin ele bọ egbe, ele da sibhi agbaẹbho nọnsele re, yẹ zegbere rẹ deba bọn iBẹtẹ nan bọn bhi Finland. Ọkpakinọn, ele da lẹn sẹbhọ ghe, a ida ji ele da debhi enin an gbera uki ehan. Bhi ọsi ọhẹnhẹn, egbe da wo lọ ele. Ọne ẹghe nan ki gbera, a da tie ele nin ele vae dọ yo isiku nan da luẹ urolo Arabic. Ẹlẹnan nian, agbaẹbho ọbhebhe nan da zẹ urolo Arabic ele ki da ga. Marisa ki ria ẹmhọn emhin ne sunu, ọle da yọle: “Ofẹn da ha mun mẹn rẹ sibhi uwa re dọ ha lu emhin nin mẹn bha sẹ ka lu khẹ, yẹ re udu rebhe ba iJehova nin ọle ha rẹkpa mhan. Ọkpakinọn, mẹn sẹ wo daghe ebi Jehova rẹ rẹkpa mhan yẹ bhi uwedẹ nin mhan bha mun ọkhọle ọi. Ẹlẹnan nian, urẹọbhọ nin mẹn mhọn da iJehova wo deziẹn gbera ọnikhẹ.” Beji ọne ijiẹmhin nan rẹman, uwẹ dẹ sabọ ha mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe, Jehova dẹ wo ha nan erọnmhọn nin uwẹ sade uwẹ re ọkhọle rebhe mun udu nyan ọlẹn.
18. Be okhuo bi ọdọ ha lu nin ele da sabọ ha mun udu nyan iJehova?
18 Ẹsele nọn na obọ iJehova vae ibọdọ bi ireokhuo khin. (Matt. 19:5, 6) Ọle guanọ nin okhuo bi ọdọ ha sọnyẹnmhẹn bhi iẹnlẹn nọnsele. (Prov. 5:18) Ọkhẹke nin okhuo bi ọdọ ne la bọ egbe ria ẹmhọn emhin nin ele re iẹnlẹn nọnsele lu. Ibha be ha lu eka nin bha ha sabọ lu nin bha rẹ rẹman iJehova ghe, ẹsele nin ọle lu nin bha ti bha bhọ? Bha wo ha nan erọnmhọn ji Jehova. Bha ha tie iBaibo nin bha da sabọ miẹn adia ne ha rẹkpa bha. Bha re obọ rẹkhan adia nin Jehova re nin bha. Bhi ọsi ẹmhọanta, bha dẹ sabọ ha ghọnghọn bhi ibọdọ bi ireokhuo nọnsẹbha, sade bha re iẹnlẹn nọnsẹbha ha ga iJehova!
ILLO 132 Jehova Ku Mhan Gbe
^ udu ọle 5 Emhin eso nin mhan zẹ rẹ lu dẹ sabọ rẹso ẹghe bi ahu nin mhan ha noo rẹ ga iJehova. Ene wo la bọ egbe mhọn emhin nin ele ha zẹ rẹ lu bhi iẹnlẹn, nọn ha sabọ rẹso ẹdagbọn iẹnlẹn nọnsele. Ọne uhọnmhọn-ọta nan dẹ sabọ rẹkpa ele rẹ lẹn emhin nin ele ha zẹ rẹ lu nọn ha re ele ha ghọnghọn bhi iẹnlẹn.
^ udu ọle 5 Elin ọbhebhe a mun hẹ ele
^ udu ọle 10 Bhi ọsi ijiẹmhin, uwẹ dẹ miẹn ọta akhasẹ eso luẹ bhi uhọnmhọn-ọta nọnzi 6, 7, bi 19 bhi ebe natiọle Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!