1. Bezẹle nọn da nọghọ ẹbho ne bunbun rẹ lẹn oga ẹmhọanta?

 OTUẸ ne bunbun wo ribhọ ẹlẹnan ne yọle ghe ele wo ha ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nin ọle guanọ. Ranmhude ọnan, ẹbho ne bunbun bha lẹn ọne ele ha rẹọ ọi. Bhiriọ, ele ki ha nọọn yọle: “Oga ẹmhọanta ọkpa sẹsẹ be ribhọ, la oga rebhe be ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nin ọle guanọ?” Ọkpakinọn, mhan be gene rẹọbhọ ghe, imhan nin Esali Jehova ọkpa hi ene man ẹbho ẹmhọanta, ghe imhan hi ene ga Osẹnobulua bhi uwedẹ nin ọle guanọ? Mhan dẹ be gene sabọ rẹọbhọ ghe, imhan lu ene emhin nan? Bha ji mhan fẹ emhin eso ghe ne ha re imhan rẹọbhọ.

2. Beji 1 Thessalonians 1:5 rẹman, bezẹle nin Paul nin odibo da rẹọbhi ẹmhọanta nin ọle luẹle?

² Paul nin odibo wo manman rẹọbhi ẹmhọanta nin ọle luẹle. (Tie 1 Thessalonians 1:5.) Ọle bha gheghe ha mhọn ọne urẹọbhọ nan ranmhude emhin nin ọle luẹle ti ọle bhọ. Sokpan, ọle wo ha re ẹghe ọbhi otọ rẹ luẹ ọta nọnsi Osẹnobulua. Ọle da rẹọbhọ ghe, “ẹmhọn rebhe ne ribhi ẹkẹ Ebenọnkhiale, ahu ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua a rẹ gbẹn ọlẹn.” (2 Tim. 3:16) Be bhọ ọle ki miẹn luẹ bhọ? Ọle da dọ kere ghe, Jesu hi ọne iMezaya nan ve ive ọle​—emhin nin ibhokhan iJew ne mun ọkalo bhi oga bha ka rẹọ ọi. Ene ibhokhan iJew nan da yọle ghe, ele bhọ hi ene man ẹbho ẹmhọanta rẹji Osẹnobulua. Ọkpakinọn, ele da ha lu emhin nin Osẹnobulua hele. (Titus 1:16) Paul bha re egbe khọkhọ ene ikpea nan. Ọle bha zẹ emhin nin ọle ha rẹọ ọi, bi emhin nin ọle ida rẹọ ọi bhi Ọta nọnsi Osẹnobulua. Ọle da wo muegbe rẹ man ẹbho adia nesi Osẹnobulua, yẹ re obọ rẹkhan ọlẹn.​—Acts 20:27.

3. Ọ be khẹke nin mhan miẹn ewanniẹn rẹji inọnta nesẹmhan rebhe ọkuẹsẹ mhan rẹọbhọ ghe mhan miẹn ẹmhọanta? (Sẹyẹ fẹ ọne ẹkpẹti ghe nọn yọle “ Iwẹnna Obọ Nesi Jehova bi Iria-Eria Nesọle ‘Bun Gbe Nan Rẹ Ka.’”)

³ Ẹbho eso riale ghe, ọkhẹke nin ene ribhi oga ẹmhọanta sabọ  re ewanniẹn ọbhi inọnta rebhe rẹ dọ sẹbhi inọnta nin Baibo bhọ bha re ewanniẹn ọi. Ọnan dẹ be sabọ gene sunu? Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Paul ghe. Ọle da taman ibhio ọle nin ele ko ga ghe, nin ele gbẹlokotọ bhi emhin rebhe. Ọkpakinọn, ọle da yẹ tale ghe, emhin ne bunbun ribhọ nin ọle bha lẹn otọle fo. (1 Thess. 5:21) Ọle da yọle: “Ọ iyi emhin rebhe mhan lẹnlẹn,” ọle da yẹ yọle, “ebi mhan daghe bha gbanọn an. Inian ọ diabe mhan ghe ughegbe nọn bha gbanọn an.” (1 Cor. 13:9, 12) Paul bha lẹn otọ emhin rebhe fo. Iriọ yẹ imhan. Ọkpakinọn, Paul lẹn emhin eso rẹji Jehova bi iho nọnsọle. Ene emhin nin ọle lẹnlẹn sẹ ọle rẹ rẹọbhọ ghe, ọle miẹn ẹmhọanta.

4. Be imhan ha rẹ sabọ ziẹn urẹọbhọ nọnsẹmhan yẹ ghe mhan miẹn oga ẹmhọanta? Be bhọ hi emhin eso nin Kristiẹn ọsaje lu nin mhan ha zilo nyan?

⁴ Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ ziẹn urẹọbhọ nọnsẹmhan ghe, mhan miẹn ẹmhọanta hi, sade mhan re uwedẹ nin Jesu rẹ ga Osẹnobulua rẹ khọkhọ uwedẹ nin Esali Jehova yẹ rẹ ha ga ọle ẹlẹnan. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ daghe ghe, Kristiẹn ọsaje, (1) ele iga-ẹbọ, (2) ele mun ekpẹn nin elin nọnsi Jehova, (3) ele hoẹmhọn ẹmhọanta, bi (4) ele manman hoẹmhọn egbe ele.

5. Be bhọ mhan miẹn luẹ bhi uwedẹ nin Jesu rẹ ga Osẹnobulua? Be imhan ha rẹ sabọ re obọ rẹkhan ebi ọle man mhan le yẹ?

⁵ Ranmhude iJesu manman hoẹmhọn iJehova, ọle da ha ga ọle ọkpa ẹghe nin ọle rẹ ribhi okhun, bi ẹghe nin ọle rẹ vae bhi ọne otọ nan. (Luke 4:8) Ọle da yẹ taman edibo nesọle nin ele yẹ ha ga iJehova ọkpa. Jesu la edibo nesọle soso bha ha noo amanzẹ rẹ ga iJehova. Ranmhude ẹlinmhin Osẹnobulua khin, ọria soso ida sabọ kanọ emhin nọn diabe ọle! (Isa. 46:5) Bhiriọ, ọ be khẹke nan ha kanọ amanzẹ ọsi ẹbho nin ẹbho eso ghe bii eria ne khiale, yẹ ha nan erọnmhọn ji ele? Uhi nọnzi eva bhi ẹwẹ  Uhi Igbe nin Jehova gbe nin ibhokhan Izrẹl da yọle: “Bha hẹi man amanzẹ soso nin egbe bha, la emhin soso nọn khọkhọ ebe ribhi okhun la emhin nọn khọkhọ ebe ribhi ọne uke otọ . . . Bha hẹi deuhọnmhọnre nin ele.” (Ex. 20:4, 5) Ẹbho ne guanọ ne lu emhin ne yẹẹ Osẹnobulua lẹnmhin ghe, ọle bha guanọ nin mhan ha ga amanzẹ.

6. Ijiẹmhin ọsi ẹbho nela Esali Jehova re obọ rẹkhan bhi oga nọnsele ẹlẹnan?

⁶ Ẹbho ne gbokha ọsi ebe sunu da yọle ghe, Kristiẹn ne ha ribhọ bhi ẹghe ọsi etuegbe nesi Jesu da wo ha ga Osẹnobulua ọkpa. Bhi ọsi ijiẹmhin, ebe natiọle History of the Christian Church da yọle ghe, emhin nọn ha wo rẹ sọnọn iKristiẹn bhi ẹghe ẹdẹlẹ nọn, sade a yọle nan muno amanzẹ re bhi eji a da ga Osẹnobulua. Ẹlẹnan nian, Esali Jehova yẹ re obọ rẹkhan ijiẹmhin nin Kristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn re ọbhi otọ. Mhan inan erọnmhọn ji amanzẹ nin ẹbho ghe bii eria ne khiale, la ene ẹhi. Mhan bhọ inan erọnmhọn ji Jesu. Sẹyẹ, mhan ideuhọnmhọnre nin flag ọsi agbaẹbho nọnsẹmhan, la lu emhin ọbhebhe nọn ha rẹ mhan ha ga ene gbẹloghe. Emhin nọn hi ki rẹ sunu, ọkhẹke nin mhan re obọ rẹkhan ọta nọnsi Jesu nọn yọle: “Jehova nin Osẹnobulua nọnsẹ uwẹ ha ga.”​—Matt. 4:10.

7. Uwedẹ nela Esali Jehova rẹ manman dikẹ bhi ẹwẹ ekhẹn otuẹ nekẹle?

⁷ Ẹlẹnan nian, ọ wo yẹẹ ẹbho ne bunbun rẹ ha kaehọ ẹbho nan manman họn ẹmhọn ele ne mun ọkalo bhi otuẹ. Ẹmhọn ene ẹbho nan manman yẹẹ ele sẹbhọ ghe, khere ki kẹre nin ele rẹ ha ga ele. Ẹbho ne bunbun manman yo otuẹ nọnsele yẹ dẹ ebe nọnsele. Ele sẹyẹ wo manman zẹ igho nin ele rẹ ha lu emhin kikẹ nin ele lu. Emhin nin ele tale ọkpa eso bhi ẹwẹ ele wo rẹọ ọi. Ọ manman ti ene ẹbho bhọ rẹ daghe ene mun ọkalo bhi otuẹ, beji ọ ha yẹ rẹ ti ele bhọ sade ele daghe iJesu. Ọkpakinọn, ene ga Osẹnobulua bhi uwedẹ ẹmhọanta irẹkhan ọria. Arẹmiẹn mhan mun ekpẹn nin ibhio mhan ne mun ọkalo bhi ẹwẹ mhan, mhan re obọ rẹkhan ọta nin Jesu tale nọn yọle: “Ibhio bha rebhe khin.” (Matt. 23:8-10) Mhan iga eria, aharẹmiẹn ene mun ọkalo bhi oga nọn, la ene gbẹloghe. Mhan izẹ igho nin ele rẹ ha lu ilọnmhọn otuẹ nọnsele, la ilọnmhọn ahinmhin-ibo nin ele lu. Mhan iribhi ibo ọsi ọne agbọn nan. Sẹyẹ, mhan ire obọ ba emhin nin ele lu. Ene uwedẹ nan rebhe mhan rẹ dikẹ bhi ẹwẹ ekhẹn otuẹ ne yọle ghe Kristiẹn ele khin.​—John 18:36.

8. Be imhan rẹ lẹn yẹ ghe, Jehova guanọ nin mhan ha gẹn elin nọnsọle, yẹ rẹkpa ẹbho lẹn ọne elin?

⁸ Ẹghe ọkpa ribhọ nin Jesu rẹ nan erọnmhọn yọle: “Aba, re ogẹn ji elin nọnsẹ.” Jehova tobọle da re ewanniẹn ọbhi ọne erọnmhọn nin. Ọle da nabhi okhun yọle ghe, ọle dẹ gẹn elin nọnsọle. (John 12:28) Ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ọle da wo ha gẹn elin nọnsi aba ọle. (John 17:26) Bhiriọ, Kristiẹn ọsaje ghe ọle bii udede ekpẹn nin ele rẹ ha noo elin nọnsi Osẹnobulua, yẹ ha taman ẹbho ẹmhọn ọne elin.

9. Be iKristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn rẹ rẹman yẹ ghe, ele mun ekpẹn nin elin nọnsi Osẹnobulua?

⁹ Ọ bha sẹ bue gbe nan mun agbotu gbọ bhi ore nin ọhẹnhẹn, Jehova da “denọ ẹlo da ene agbaẹbho, nin ọle da sabọ ne ẹbho sibhi ẹwẹ ele re nan ha tie elin nọnsọle mun.” (Acts 15:14) Ene iKristiẹn nan bhi ore nin ọhẹnhẹn da wo ha ghọnghọn rẹ ha noo elin nọnsi Osẹnobulua, yẹ tẹmhọn ọne elin man ẹbho. Edibo nesi Jesu wo noo ọne elin ẹghe nin ele rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua. Ele da yẹ noo ọle ẹghe nin ele rẹ ha gbẹn iBaibo. * Ele da re ọnan rẹman ghe, ele ọkpa hi ẹbho ne rẹkpa ẹbho lẹn elin nọnsi Osẹnobulua.​—Acts 2:14, 21

10. Be imhan rẹ lẹn yẹ ghe, Esali Jehova ọkpa hi ene noo elin nọnsi Jehova?

 ¹⁰ Esali Jehova be gene noo elin nọnsi Jehova? Bha ji mhan fẹ ene emhin nan ghe. Ẹlẹnan nian, ene bunbun bhi ẹwẹ ene mun ọkalo bhi otuẹ wo lu emhin nin ele ha sabọ lu nin ẹbho hẹi lẹn ghe Osẹnobulua mhọn elin. Ele bhọ re ọne elin kie bhi Baibo nin ele zedu ọle. Ẹgheso, ele bhọ ika nan ha noo elin nọnsi Osẹnobulua bhi otuẹ nọnsele. * Bhi ọsi ẹmhọanta, Esali Jehova ọkpa hi ene noo elin nọnsi Osẹnobulua yẹ mun ekpẹn nin ọne elin. Imhan bhọ hi ene manman tẹmhọn elin nọnsi Osẹnobulua man ẹbho gbera oga nọn hi ki rẹ khin. Imhan nin Esali Jehova wo dọnmhegbe rẹ lu rẹkhan ebi elin nọnsẹmhan mundia nan. (Isa. 43:10-12) Mhan sẹ printi New World Translation of the Holy Scriptures nọn bun sẹbhi ẹbo 240 dagbare. A gbẹn elin nọnsi Jehova ọbhi ije kẹkẹ nọn khẹke nọn ha ye bhi eji ẹbho eso ne zedu iBaibo da ne kie. Mhan yẹ wo noo elin nọnsi Jehova bhi ebe nesẹmhan nan zedu ọle diọbhi urolo ne bun gbera 1,000.

11. Be iKristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn rẹ rẹman yẹ ghe ele hoẹmhọn ẹmhọanta?

¹¹ Jesu hoẹmhọn ẹmhọanta bi emhin rebhe nin Osẹnobulua da lu. Uwedẹ nin Jesu rẹ nyẹnlẹn da rẹman ghe ọle wo rẹọbhi ọne ẹmhọanta nin. Sẹyẹ, ọle da rẹkpa ẹbho lẹn ọne ẹmhọanta. (John 18:37) Ene rẹkhan iJesu yẹ wo manman hoẹmhọn ọne ẹmhọanta.  (John 4:23, 24) Peter nin odibo da tie oga ọsi Kristiẹn uwedẹ ẹmhọanta. (2 Pet. 2:2) Ranmhude oyẹẹ nọn ziẹnlẹn nin ele mhọn da ẹmhọanta, Kristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn da rẹban iman-emhin ohoghe, uwedẹ nan rẹ lu emhin bhi agbaẹbho nọnsele, bi emhin nin ele ria bhi ọkhọle nin Osẹnobulua bha re obọ ọi. (Col. 2:8) Ẹlẹnan nian yẹ, Kristiẹn ọsaje wo khian bhi uwedẹ ẹmhọanta, beji ele rẹ ji emhin nin ele rẹọ ọi, bi uwedẹ nin ele rẹ nyẹnlẹn diẹn mun ebe ribhi Baibo.​—3 John 3, 4.

12. Be sunu sade Otu Nọn Sun Oga daghe ghe, ọkhẹke nin mhan fi emhin eso nin mhan rẹọ ọi denọ? Bezẹle nin ele da lu ọnan?

¹² Esali Jehova iyọle ghe ele wo lẹn emhin rebhe ne ribhi Baibo. Ẹgheso, ele dobọ bhi uwedẹ nin ele rẹ gbotọ Baibo fanọn an, la uwedẹ nan rẹ mhanmhan emhin nan ha lu bhi agbotu. Mhan ida ji ọnan han mhan ilo. Baibo ji mhan lẹn ghe, beji ẹghe ha rẹ ha gbera, iriọ ẹbho nesi Osẹnobulua ha rẹ ha lẹn otọ ẹmhọanta ne ribhi Baibo nọnsẹn. (Col. 1:9, 10) Ọ iyi osukpa Jehova ha rẹ wo re otọ ẹmhọanta ne ribhi Baibo man mhan. Ọkhẹke nin mhan ha mhọn iziẹngbe, beji ọle ha rẹ ha lu ọle khere-khere. (Prov. 4:18) Ahamiẹn Otu Nọn Sun Oga lẹn sẹbhọ ghe ọkhẹke nin mhan fi emhin nin mhan rẹọ ọi denọ, la uwedẹ nin mhan rẹ lu emhin, ele ki wo re ẹjẹje lu ọle. Otuẹ ne bunbun fi iman-emhin nesele denọ, ranmhude ele guanọ nin ele lu emhin ne yẹẹ ẹbho ne yo ọne otuẹ, bi nan yẹ manman họn ẹmhọn ele bhi ọne agbọn nan. Ọkpakinọn, Esali Jehova fi iman-emhin nin ele ka rẹ rẹọ ọi denọ, ranmhude ele guanọ nin ele manman sikẹ Osẹnobulua, yẹ ha ga ọle beji Jesu lu. (Jas. 4:4) Mhan ilu ọnan ranmhude emhin nin ẹbho bhi ọne agbọn nan rẹọ ọi fidenọ. Ọkpakinọn, ranmhude mhan lẹn otọ iBaibo nọnsẹn yẹ manman hoẹmhọn ẹmhọanta!​—1 Thess. 2:3, 4.

13. Ikpẹ esili nọn lu uhọnmhọn-emhin nẹ nela Kristiẹn ọsaje rẹman? Be Esali Jehova rẹ re ọne ikpẹ nan man yẹ?

¹³ Arẹmiẹn Kristiẹn bhi ore nin ọhenhẹn wo ha mhọn ikpẹ esili ne bunbun, oyẹẹ hi ikpẹ nọn ke okhun nẹ nan lẹn ele ọi. Jesu da yọle: “Ọnan ẹbho rebhe ha rẹ lẹn ghe edibo nesẹmhẹn bha khin, sade bha mhọn ahoẹmhọn-egbe da egbe.” (John 13:34, 35) Ẹlẹnan nian, Esali Jehova bhi otọ agbọn rebhe wo manman mhọn oyẹẹ bi okugbe bhi ẹwẹ ele. Mhan wo dikẹ bhi ekhẹn otuẹ nekẹle ranmhude, inian mhan diabe ene ribhi azagba-uwa ọkpa arẹmiẹn agbaẹbho kẹkẹ mhan na vae, la uwedẹ kẹkẹ mhan rẹ lu emhin. Mhan daghe oyẹẹ ọsaje bhi ẹwẹ mhan, sade mhan ribhi ikolo oga bi usikoko kẹkẹ nesẹmhan. Ọnan rẹkpa mhan rẹ manman rẹọbhọ ghe, uwedẹ nin Jehova re obọ ọi mhan rẹ ha ga ọle.

14. Beji Colossians 3:12-14 rẹman, be bhọ uwedẹ kpataki ọkpa nin mhan ha rẹ sabọ ha re ahoẹmhọn-egbe nọn dinmhin man ibhio mhan?

¹⁴ Baibo taman mhan ghe, nin mhan ha “mhọn ahoẹmhọn-egbe nọn dinmhin da egbe.” (1 Pet. 4:8) Uwedẹ ọkpa nin mhan ha rẹ re ọne oyẹẹ nan man hi sade mhan rẹhunmhan ibhio mhan. Sẹyẹ, mhan ki re iziẹngbe rẹ ha ne ele lu emhin ranmhude ọ bha gba nin ele fo. Mhan ki yẹ ha zẹ emhin bhi obọ nin ibhio mhan, rẹ dọ sẹbhi ene lu emhin nọn ba mhan bhi egbe. (Tie Colossians 3:12-14.) Ahamiẹn mhan re inian ha re oyẹẹ man, ọ ki rẹman ghe, Kristiẹn ọsaje mhan khin.

15. Uwedẹ ọbhebhe nela mhan rẹ re obọ rẹkhan uwedẹ nin Kristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn rẹ ga?

¹⁵ Mhan yẹ re obọ rẹkhan uwedẹ ọbhebhe nin Kristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn yẹ rẹ ga. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan mhọn emhanmhan bhi agbotu  beji ene iKristiẹn nin yẹ rẹ ha mhọnlẹn. Mhan mhọn ọfẹotughe, ewanlẹn bhi agbotu, ene zẹ sikẹ ene ewanlẹn, beji ele yẹ rẹ ha mhọnlẹn. (Phil. 1:1; Titus 1:5) Beji ele lu, mhan mun ekpẹn nin uhi nin Jehova gbe rẹji ẹmhọn inegbe nowẹ, ibọdọ bi ire-okhuo, bi ebi Jehova tale rẹji aranlẹn nan noo. Sẹyẹ, mhan gbega ibhio mhan bhi agbotu bhi obọ ẹbho ne bha guanọ nin ele re obọ rẹkhan uhi nesi Osẹnobulua.​—Acts 15:28, 29; 1 Cor. 5:11-13; 6:9, 10; Heb. 13:4.

16. Be bhọ mhan miẹn luẹ bhi ẹmhọn nọn ribhi Ephesians 4:4-6?

¹⁶ Jesu da yọle ghe, ẹbho ne bunbun ki yọle edibo nesọle ele khin. Ọkpakinọn, ọ iyi ele rebhe gene hi edibo nesọle. (Matt. 7:21-23) Baibo ka tale ghe, bhi ẹghe ọkike, ẹbho ne bunbun “ki man ha lu ghe, Osẹnobulua ele ga.” (2 Tim. 3:1, 5) Ọkpakinọn, Baibo da taman mhan ghe, oga ọkpa ribhọ nin Osẹnobulua miẹn ọbhi egbe.​—Tie Ephesians 4:4-6.

17. Ẹbho nela rẹkhan iJesu yẹ ribhi oga ẹmhọanta ẹlẹnan?

¹⁷ Ẹbho nela ga Osẹnobulua bhi uwedẹ ẹmhọanta ẹlẹnan? Mhan zilo nyan emhin kẹkẹ ne rẹ mhan lẹn ene ga Osẹnobulua bhi uwedẹ ẹmhọanta. Mhan yẹ zilo nyan ijiẹmhin nin Jesu bi Kristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn re ọbhi otọ rẹji uwedẹ nọn khẹke nan rẹ ha ga Osẹnobulua. Esali Jehova hi eria ne gene ga Osẹnobulua bhi uwedẹ ẹmhọanta ẹlẹnan. Ọ wo manman ti mhan bhọ nin mhan rẹ deba ẹbho nesi Jehova ẹlẹnan, yẹ lẹn ẹmhọanta rẹji ọle bi iho nọnsọle. Bhiriọ, bha ji mhan dọnmhegbe ha ziẹn urẹọbhọ nin mhan mhọn ghe, mhan miẹn oga ẹmhọanta.