1. Be ha rẹkpa mhan rẹ ha sọnyẹnmhẹn bhọ sade mhan luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo?

 OBHIO mhan nin usẹn okpea natiọle Ben da yọle, “Ọ yẹẹ mẹn rẹ ha luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo.” Ọ be yẹẹ uwẹ? La uwẹ be riale ọ bha lẹkhẹ nan rẹ lẹn otọ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo? Uwẹ bhọ sabọ rẹ ha riale ghe ọ iniẹn-niẹn nan rẹ ha luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo. Ọkpakinọn, ahamiẹn uwẹ dọ lẹn ebezẹle nin Jehova da ne ele ọbhi Baibo, uwẹ sabọ rẹ dọ fi ọkhọle denọ.

2. Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

² Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ebezẹle nọn da ọkhẹke nin mhan ha luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo, bi ebi mhan ha rẹ ha luẹ ele yẹ. Mhan dẹ yẹ zilo nyan eva bhi ọta akhasẹ ne ribhi ebe ọsi Daniẹl, yẹ daghe ebi ọ ha rẹ rẹkpa mhan yẹ nian sade mhan lẹn ọto ele.

3. Be ọkhẹke nin mhan lu sade mhan ho nin mhan lẹn otọ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo?

³ Ọkhẹke nin mhan guanọ urẹkpa sade mhan ho nin mhan lẹn otọ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo. Mhan fẹ ọne ijiẹmhin nan ghe. Ji a man yọle ghe uwẹ khian eji uwẹ bha sẹ ka yo khẹ, ọkpakinọn, ọmọẹ ẹ nin bha ko khian wo manman lẹn eji bha khian nọnsẹn. Ọle lẹn eji bha sẹ khian sẹ, bi eji uwedẹ kẹkẹ diọ i. Uwẹ dẹ wo ha ghọnghọn ghe ọne ọmọẹ ẹ nan rẹkhan uwẹ khian ọne okhian. Iriọ yẹ nọn, Jehova lẹn eji mhan ye bhi ọne ẹghe nan nian, ọle yẹ lẹn ebi khẹ mhan bhi ẹghe odalo. Bhiriọ, nin mhan rẹ sabọ lẹn otọ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo, ọkhẹke nin mhan bhii Jehova nin ọle rẹkpa mhan.—Dan. 2:28; 2 Pet. 1:19, 20.

4. Bezẹle nin Jehova da je nan gbẹn ọta akhasẹ ọbhi Baibo? (Jeremiah 29:11) (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

 ⁴ Beji enebiọmọn ne mhọn ọkhọle esili lu, Jehova ho nin imọn nesọle ha mhọn ẹghe odalo nin eghọnghọn ye. (Tie Jeremiah 29:11.) Sẹyẹ, Jehova dẹ sabọ taman mhan tee emhin ne da sunu bhi ẹghe odalo, sokpan enebiọmọn ida sabọ lu ọnan. Ọle da je nan gbẹn ọta akhasẹ ọbhi Baibo beji mhan ha da sabọ lẹn emhin kpataki ne da sunu ọkuẹsẹ ele sunu. (Isa. 46:10) Bhiriọ, ẹsele nọn na obọ aba mhan nọn ribhi okhun vae ọta akhasẹ ne ribhi Baibo khin. Ọkpakinọn, be ha rẹkpa mhan rẹ rẹọbhọ ghe emhin rebhe nin Baibo tale de gene munsẹ?

5. Be elasẹre ha sabọ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Max?

⁵ Ẹbho ne imanman mun ekpẹn nin Ọta nọnsi Osẹnobulua, la ne imun ekpẹn nanlẹn hiehie, ele bun nẹ bhi ẹbho nin elasẹre nesẹmhan deba yo isiku. Ọta nin ele ta, bi emhin nin ele lu sabọ rẹ re ele munhẹn ha mhọn edandan. Mhan fẹ ijiẹmhin ọsi obhio mhan nin okpea natiọle Max ghe. Ọle da yọle, “Beji mẹn ha ribhi usẹn, mẹn da ha mhọn edandan si ẹmhọanta ene biẹ mẹn gene ha man mẹn le, sẹyẹ si Osẹnobulua gene nyan Baibo.” Be ene biẹ ọle ki lu yẹ? Ọle da yọle, “Arẹmiẹn ghe ele wo ha kpokpo gbe, ele bha re ohu lu emhin.” Ene biẹ Max da re Baibo rẹ wanniẹn inọnta nin ọle ha mhọnlẹn. Max da yẹ tobọle lu emhin. Ọle da yọle, “Mẹn da tobọmẹn ha luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo, yẹ ha tẹmhọn emhin nin mẹn ha luẹ man elasẹre bii mẹn.” Be ki nabhọre? Max da yọle, “Mẹn da dọ rẹọbhọ ghe Osẹnobulua gene nyan Baibo!”

6. Be ọkhẹke nin uwẹ lu sade uwẹ mhọn edandan? Bezẹle?

⁶ Ahamiẹn bọsi Max uwẹ munhẹn ha mhọn edandan si ẹmhọanta gene ribhi Baibo, hẹi ji ọkhọle ha kpokpo uwẹ. Ọkpakinọn, ọ manman khẹke nin uwẹ re ẹjẹje lu emhin. Inian edandan diabe emhin nọn munhẹn ha mọntọn an. Ahamiẹn a bha jẹje re ọne emhin nọn re ọle ha mọntọn an kie, khere-khere, ọ ki riia ọne emhin an, aharẹmiẹn emhin nọn manman lu uhọnmhọn emhin nọn. Nin uwẹ rẹ re edandan nọn ha sabọ wẹghẹ uwẹ urẹọbhọ a kie bhi ọkhọle, ọkhẹke nin uwẹ nọọn egbe ẹ, ‘Mẹn be rẹọbhi ebi Baibo tale rẹji ẹghe odalo?’ Ahamiẹn uwẹ bha rẹọbhọ, ọkhẹke nin uwẹ dọ luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo ne sẹ munsẹ. Be uwẹ ha rẹ sabọ lu ọle yẹ?

7. Ijiẹmhin nela Daniẹl re ọbhi otọ rẹji uwedẹ nọn khẹke nan rẹ ha luẹ ọta akhasẹ? (Daniel 12:10) (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

⁷ Daniẹl wo re ijiẹmhin esili ọbhi otọ rẹji uwedẹ nọn khẹke nan rẹ ha luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo. Ọle wo ha mhọn emhin esili bhi ọkhọle nọn re ọle ha luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo. Ọne emhin hi, nin ọle rẹ lẹn ẹmhọanta. Daniẹl yẹ wo ha mhọn idegbere. Ọle lẹn ghe Jehova dẹ re ilẹn-otọ-emhin nin eria ne lẹn ọlẹn, ne yẹ ha re obọ rẹkhan uhi nesọle. (Dan. 2:27, 28; tie Daniel 12:10.) Daniẹl da rẹman ghe ọle mhọn idegbere bhi uwedẹ nin ọle rẹ dọ guanọ urẹkpa bhi obọ Jehova. (Dan. 2:18) Daniẹl yẹ wo gbẹlokotọ ha luẹ ene ọta akhasẹ. Ọle da dọ gua otọ Ebenọnkhiale nọn ha ribhọ ẹghenin. (Jer. 25:11, 12; Dan. 9:2) Be uwẹ ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ Daniẹl yẹ?

8. Bezẹle nin ẹbho eso bha da rẹọbhọ ghe ọta akhasẹ ne ribhi Baibo munsẹ? Be ọkhẹke nin mhan lu?

⁸ Fẹ emhin ne re uwẹ ha ho nin uwẹ luẹ ọta  akhasẹ. Nin uwẹ rẹ luẹ ẹmhọanta be zẹ nin uwẹ da ho nin uwẹ luẹ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo? Ahamiẹn ọle nọn, Jehova dẹ rẹkpa uwẹ. (John 4:23, 24; 14:16, 17) Emhin ọbhebhe nela ha sabọ re ọria dọ ha luẹ ọta akhasẹ? Ẹbho eso lu iriọ, ranmhude ele riale ghe ele dẹ miẹn emhin nọn ha re ele rẹọbhọ ghe ọ iyi Osẹnobulua nyan Baibo. Bhiriọ, ele ki sabọ tobọle ha zẹ ebi yẹẹ ele, yẹ nyẹnlẹn bhi uwedẹ nọn ghọn ele. Ọkpakinọn, ọkhẹke nin mhan ha mhọn emhin esili bhi ọkhọle nọn ha re imhan ha luẹ ọta akhasẹ. Rẹ deba ọnan, ikpẹ kpataki ọbhebhe ribhọ nọn khẹke nin mhan ha mhọnlẹn nin mhan da sabọ lẹn otọ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo.

9. Ikpẹ nela ọkhẹke nin mhan ha mhọnlẹn nin mhan rẹ sabọ lẹn otọ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo? Gbotọle fanọn an.

⁹ Ha mhọn idegbere. Jehova ve ghe ọle dẹ rẹkpa ene mhọn idegbere. (Jas. 4:6) Bhiriọ, ọkhẹke nin mhan bhii ọle nin ọle rẹkpa mhan rẹ sabọ lẹn otọ ọta akhasẹ ne ribhi Baibo. Sẹyẹ, ọkhẹke nin mhan miẹn urẹkpa ọsi ọguọmhandia nọn wanlan nan gbaẹkẹ ọle ọbhi egbe, nin Jehova noo rẹ re ebale oriọn nin mhan bhi ẹghe nọn khẹke. (Luke 12:42) Osẹ nọn lu emhin rẹkhan emhanmhan Jehova khin, bhiriọ, ẹwanlẹn ribhọ ghe uwedẹ ọkpa ọle noo rẹ rẹkpa mhan rẹ lẹn otọ ẹmhọanta ne ribhi Ọta nọnsọle.—1 Cor. 14:33; Eph. 4:4-6.

10. Be uwẹ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Esther?

¹⁰ Gbẹlokotọ ha luẹ ọle. Uwẹ sabọ rẹ dọ gua otọ ọta akhasẹ nọn yẹẹ uwẹ bhi Baibo. Ọnan hi emhin nin obhio mhan nin okhuo natiọle Esther lu. Ọle da ha ho nin ọle manman lẹn ẹmhọn ọta akhasẹ kẹkẹ nan ta ọbhi otọ rẹji ọne Mezaya. Ọle da yọle, “Beji mẹn ha ribhi ikpe 15, mẹn da munhẹn ha gua otọ emhin kẹkẹ ne rẹman ghe a gene gbẹn ene ọta akhasẹ ọkuẹsẹ Jesu vae bhi ọne otọ nan.” Emhin nin ọle luẹ bhi ebe natiọle Dead Sea Scrolls da rẹkpa ọle rẹ lẹn ghe, a gbẹn ele ọkuẹsẹ Jesu vae bhi ọne otọ nan. Ọle da yọle, “A gbẹn eso bhi ene ebe nan ọkuẹsẹ Jesu vae bhi ọne otọ nan, bhiriọ, obọ Osẹnobulua ọta akhasẹ ne ribhọ na vae.” Esther da yẹ yọle, “Mẹn tie ene ebe nan igba ne bunbun ọkuẹsẹ mẹn sabọ lẹn otọ ele.” Ọkpakinọn, ọle wo ghọnghọn ghe ọle re inian dọnmhegbe. Ọle ki gbẹlokotọ gua ọta akhasẹ ne bunbun bhi Baibo fo, ọle da yọle, “Mẹn dọ kere ghe, ẹmhọanta emhin ne ribhi Baibo khin!”

11. Be imhan rẹ miẹn elele bhọ yẹ sade mhan tobọmhan gua otọle kere ghe, ẹmhọanta emhin ne ribhi Baibo khin?

¹¹ Mhan ha daghe uwedẹ nin ọta akhasẹ ne ribhi Baibo sẹ rẹ munsẹ, ọ ki rẹkpa mhan rẹ manman mun udu nyan Jehova, yẹ re obọ rẹkhan adia nọn hi ki rẹ khin nin ọle re nin mhan. Rẹ deba ọnin, ọta akhasẹ ne ribhi Baibo rẹkpa mhan rẹ ha khuaẹloghe odalo nọn mhẹn aharẹmiẹn mhan ribhi ọkakale nian. Bha ji mhan zilo nyan eva bhi ọta akhasẹ nin Daniẹl gbẹn ọbhi otọ ne wo ha munsẹ nian. Mhan ha lẹn otọ ele, ọ dẹ rẹkpa mhan rẹ zẹ emhin ne mhẹn rẹ lu.

12. Be oẹ ọsi ọne amanzẹ nan re ẹlọnmhọn bi ekẹn nọn khuẹrẹ man kugbe mundia nan? (Daniel 2:41-43)

¹² Tie Daniel 2:41-43. Bhi ọne ebhohiẹ nin Daniẹl rẹkpa Nẹbukadnẹza nin Ojie rẹ lẹn otọ ọle, “ẹlọnmhọn bi ekẹn nọn khuẹrẹ nan man kugbe,” ọle a rẹ man oẹ ọsi ọne amanzẹ nin ọne  ojie daghe. Mhan ha re ọne ọta akhasẹ nan rẹ fẹ ọta akhasẹ nekẹle ne ribhi ebe ọsi Daniel bi Revelation, mhan ki dọ kere ghe oẹ ọsi ọne amanzẹ mundia nin ugbẹloghe ọsi Britain bi United States ne ko kugbe, nọn yi ugbẹloghe nọn mhọn ahu nẹ ẹlẹnan. Rẹji ọne ugbẹloghe nan, Daniẹl da yọle, ‘ijeso bhi ọne ejele dẹ deziẹn, yẹ wẹghẹ bhi ije nekẹle.’ Bezẹle nin ọne ejele ha da wẹghẹ bhi ijeso? Ranmhude ẹbho nin ọle gbẹloghe nan rẹ khọkhọ ekẹn nọn khuẹrẹ ida re otọ nanlẹn rẹ manman noo ahu nọnsọle. b

13. Ẹmhọanta kpataki nela mhan luẹle nin mhan rẹ lẹn otọ ọne ọta akhasẹ nan?

¹³ Mhan wo luẹ ẹmhọanta kpataki bhi ọne amanzẹ nin Daniẹl gbotọle fanọn an, manman nọn bhi oẹ nọnsọle. Ọhẹnhẹn, ugbẹloghe ọsi Anglo-American wo rẹman ghe ọ manman mhọn ahu bhi uwedẹ eso. Bhi ọsi ijiẹmhin, Britain bi United States deba ene agbaẹbho nin obọ nọnsele ke okhun nẹ bhi okhọn nin ọhẹnhẹn bi ọnọnzeva nin ọne agbọn nan rebhe kugbe khọn. Ọkpakinọn, ọne ugbẹloghe nan sẹ wo wẹghẹ, sẹyẹ ọ dẹ wo ha wẹghẹ khian ranmhude uwedẹ nin ẹbho nin ele gbẹloghe rẹ ha nin egbe ele khọn, yẹ nin ọne ugbẹloghe suan. Ọzeva, ọne ugbẹloghe nan hi ugbẹloghe ọsi eria nọn mhọn ahu nẹ nọn kike nọn ha gbẹloghe ọkuẹsẹ Osẹnobulua re ọkpẹnlẹn ọbhi ugbẹloghe ọsi eria. Arẹmiẹn agbaẹbho ebhebhe nin ugbẹloghe ọsi Anglo-American suan ẹgheso, ele ida sabọ miẹn ọlẹn ahu. Mhan lẹn ọnan ranmhude “ọne udo” nọn mundia nin ugbẹloghe nọnsi Osẹnobulua dẹ dunmhun oẹ ọsi ọne amanzẹ a, nọn mundia nin ugbẹloghe ọsi Anglo-American.—Dan. 2:34, 35, 44, 45.

14. Ahamiẹn mhan lẹn otọ ọta akhasẹ rẹji oẹ ọsi ọne amanzẹ nan rẹ ẹlọnmhọn bi ekẹn lu, be ọ ha rẹ rẹkpa mhan rẹ zẹ emhin ne mhẹn yẹ?

¹⁴ Uwẹ rẹọbhọ ghe ọta akhasẹ nọn ribhi ebe ọsi Daniẹl rẹji oẹ ọsi ọne amanzẹ nan rẹ ẹlọnmhọn bi ekẹn lu ẹmhọanta nọn? Ọ ha yi iriọ, ọ dẹ rẹso uwedẹ nin uwẹ nyẹnlẹn. Uwẹ ida ha re ẹghe nọnsẹ rẹ khu afẹ bi ua khian bhi ọne agbọn nan nin uwẹ lẹn sẹ ghe a dẹ kẹ dunmhun an. (Luke 12:16-21; 1 John 2:15-17) Mhan ha lẹn otọ ọne ọta akhasẹ nan, ọ dẹ rẹkpa mhan rẹ lẹn ebi ọ lu uhọnmhọn emhin sẹ yẹ nin mhan rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua yẹ man ẹbho emhin. (Matt. 6:33; 28:18-20) Ahamiẹn uwẹ luẹ ọne ọta akhasẹ nan fo, uwẹ sabọ rẹ nọọn egbe ẹ ọne inọnta nan, ‘Emhin nin mẹn zẹ rẹ lu be rẹman ghe, mẹn rẹọbhọ Agbejele nọnsi Osẹnobulua dẹ kẹ dunmhun ugbẹloghe ọsi eria rebhe a?’

15. Hela hi “ojie ọsi north” bi “ojie ọsi south” ẹlẹnan? (Daniel 11:40)

¹⁵ Tie Daniel 11:40. Daniẹl uhọnmhọnlẹn 11 da tẹmhọn ijie eva, la ugbẹloghe ne nin egbe ele suan. Mhan ha re ọne ọta akhasẹ nan rẹ fẹ ọta akhasẹ nekẹle bhi Baibo, mhan ki dọ kere ghe Russia bi agbaẹbho ne deba ọle, ele hi “ojie ọsi north.” “Ojie ọsi south” da ha yi ugbẹloghe ọsi Anglo-American. c

16. Ọkakale nela ibhio mhan ne nyẹnlẹn bhi eji “ojie ọsi north” gbẹloghe kuẹlo da?

¹⁶ Ẹbho nesi Osẹnobulua ne ribhi eji “ojie ọsi north” gbẹloghe wo ha miẹn ekpokpo bhi obọ ọle. A sẹ wo gbe Esali Jehova eso ne ribhi enin, yẹ mun eso ọbhi ighan ranmhude emhin nin ele rẹọ ọi. Ekpokpo ọsi “ojie ọsi north” ire ofẹn mun ibhio mhan, sokpan ọ ziẹn urẹọbhọ nọnsele. Bezẹle? Ranmhude ibhio mhan lẹn sẹ ghe, ekpokpo nan kpokpo ẹbho nesi Osẹnobulua mun ọta akhasẹ nin Daniẹl kha sẹ. d (Dan.  11:41) Ikhuaẹloghe nin mhan mhọn manman deziẹn nin mhan rẹ lẹn ọnan, sẹyẹ ọ rẹkpa mhan rẹ sun rẹkhan Jehova.

17. Ọkakale nela ẹbho nesi Osẹnobulua ne nyẹnlẹn bhi eji “ojie ọsi south” gbẹloghe sẹ kuẹlo da?

¹⁷ Bhi ẹghe nọn gbera, “ojie ọsi south” yẹ wo manman kpokpo ẹbho nesi Jehova. Bhi ọsi ijiẹmhin, ẹghe nan rẹ khọn okhọn nin ọhẹnhẹn bi ọnọnzeva fo nin ọne agbọn nan rebhe kugbe khọn, a da mun ibhio mhan ne bunbun ọbhi ighan ranmhude ele bha ka deba bhi okhọnlẹn, yẹ khu eso bhi imọn nesele sibhi isiku re ranmhude ele bha ka tuẹ flagi. Bhi ẹghe nọn bha sẹ ree gbe nian, ẹbho nesi Jehova ne nyẹnlẹn bhi eji “ojie ọsi south” gbẹloghe wo ha kuẹlo da ọkakale ranmhude nin ele rẹ re obọ ọbhi ugbẹloghe nọnsi Osẹnobulua. Bhi ọsi ijiẹmhin, bhi ẹghe nin ẹbho ne lu ilọnmhọn ahinmhin-ibo rẹ tẹmhọn ọria nọn khẹke nan re ọbhi ihe, ọ sabọ rẹ dia Kristiẹn bhi egbe nin ọle re obọ ọbhi ibo ọkpa ọsi ahinmhin-ibo gbera ọnọnkẹle, la ji ẹmhọn ọria nin ibo ọkpa re mundia yẹẹ ọle gbera ọnọnkẹle. Asabọmiẹn ọle ida dọ deba ele re ebe ọbhi ẹkpẹti, ọkpakinọn bhi ẹkẹ ọkhọle nọnsọle, ọle mhọn ibo nin ọle deba. Nin mhan rẹ rẹman ghe mhan bha deba ibo soso, ọkhẹke nin  mhan mhọn ẹwan bhi emhin nin mhan ria bhi ọkhọle bi emhin nin mhan lu.—John 15:18, 19; 18:36.

18. Be uwedẹ nin “ojie ọsi north” bi “ojie ọsi south” rẹ ne egbe suan rẹ rẹso mhan yẹ? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

¹⁸ Ẹbho ne bha rẹọbhi ọta akhasẹ ne ribhi Baibo sabọ rẹ manman dọ ha kpokpo egbe ẹghe nin ele ha rẹ daghe “ojie ọsi south” bi “ojie ọsi north” nin egbe ele khọn. (Dan. 11:40.) Ene ijie veva nan mhọn emhin okhọn nin ele ha rẹ sabọ fuẹn ọne agbọn nan rebhe a. Ọkpakinọn, mhan lẹnmhin ghe Jehova ida re otọ nin ọnan rẹ sunu. (Isa. 45:18) Uwedẹ nin “ojie ọsi north” bi “ojie ọsi south” rẹ nin egbe ele suan ire mhan kpokpo egbe, sokpan ọ ziẹn mhan urẹọbhọ. Ọ rẹman ghe ọkpẹnlẹn ọsi ọne agbọn nan sire.

19. Be ọkhẹke nin mhan lẹn rẹji ọta akhasẹ ne ribhi Baibo?

¹⁹ Mhan bha wo lẹn ebi ọta akhasẹ ne ribhi Baibo ha wo rẹ munsẹ yẹ. Daniẹl nin akhasẹ bhọ bha lẹn otọ emhin rebhe nin ọle gbẹn ọbhi otọ. (Dan. 12:8, 9) Ọkpakinọn, ranmhude mhan bha wo lẹn ebi ọta akhasẹ ha wo rẹ munsẹ yẹ tee bha rẹman ghe ọ ida munsẹ. Sokpan mhan rẹọbhọ ghe, Jehova dẹ rẹkpa mhan rẹ lẹn otọ emhin ne khẹke nin mhan lẹn bhi ẹghe nọn khẹke tee, beji ọle lu bhi ẹghe nọn gbera.—Amos 3:7.

20. Ọta akhasẹ kẹkẹ nela bhi Baibo da kẹ munsẹ nian? Be ọkhẹke nin mhan wo ha lu?

²⁰ Ẹbho dẹ ha so yọle, “ọfure bi ugbega!” (1 Thess. 5:3) Ẹghenin, ene gbẹloghe ki hẹda oga ohoghe rebhe yẹ fuẹn ele a. (Rev. 17:16, 17) Ọnan ha ki gbera, ele ki mun okhọn bu ẹbho nesi Osẹnobulua. (Ezek. 38:18, 19) Ẹghenin, okhọn Amagẹdọn ki munhẹn. (Rev. 16:14, 16) Mhan rẹọbhọ ghe ene emhin nan rebhe dẹ kẹ sunu. Ọkuẹsẹ ẹghenin, bha ji mhan wo ha khuẹnmhẹn Aba mhan nọn ribhi okhun bhi ọta akhasẹ nin ọle rẹkpa mhan rẹ lẹn, bha ji mhan dọnmhegbe rẹ ha luẹ ele, yẹ rẹkpa ẹbho ebhebhe rẹ ha lu iriọ.