UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 31
ILLO 12 Jehova Hi Osẹ Nọn Kpọnọ Nẹ
Ebi Jehova Lu Rẹ Miẹn Mhan Fan Bhi Obọ Olukhọ Bi Uu
“Osẹnobulua wo manman hoẹmhọn ọne agbọn nan. Ranmhude ọnan, ọle da re Ukpọmọn ọkpa sẹsẹ nọnsọle nin ele.”— JỌNI 3:16.
EBI A HA LUẸ BHỌ
Ebi Jehova sẹ lu rẹ rẹkpa mhan rẹ sabọ ha khọn emhin ebe, bi ebi ọle lu beji mhan ha da sabọ nyẹnlẹn bhi ighegheghe bhi agbọn nin olukhọ i da yẹ ha ye.
1-2. (a) Be bhọ hi olukhọ? Be imhan ha rẹ sabọ khọn ọlẹn yẹ?(Yẹ fẹ “Ọta Nan Re Otọle Man Nọnsẹn” ghe.) (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan bi ene uhọnmhọn-ọta nekẹle ne ribhi ọne ebe Ọkhẹughe nan? (Yẹ fẹ “Ebi Ọkhẹke Nin Ọria Nọn Ha Tie Ọne Ebe Nan Lẹn” ghe bhi ọne ọkhẹughe nan.)
Ọ DẸ be yẹẹ uwẹ rẹ lẹn ebi Jehova hoẹmhọn uwẹ sẹ yẹ? Uwedẹ nọn mhẹn nin uwẹ ha rẹ sabọ lẹn ọnan hi, nin uwẹ rẹ dọ luẹ ẹmhọn ebi ọle lu beji ọle ha da sabọ miẹn uwẹ fan bhi obọ emhin ebe bi uu. Udede oghian, ọle olukhọ a khin rẹji mhan, sẹyẹ, mhan i da sabọ tobọmhan khọn ọlẹn miotọ. Ukpẹdẹ-ukpẹdẹ mhan rebhe rẹ lu emhin ebe. Beji Baibo rẹman, uu emhin ebe sire. (Rom 5:12) Ọkpakinọn, ọsẹmhan bha wo fo. Jehova ve ghe ọle dẹ miẹn mhan fan bhi obọ olukhọ bi uu sẹsẹsẹ.
2 Bhi ebe sẹbhi ikpe 6,000 nian, ọle Jehova mọn da rẹkpa ẹbho rẹ ha ga ọle arẹmiẹn eria olukhọ ele khin. Bezẹle nin Jehova da lu ọnan? Ranmhude ọle hoẹmhọn mhan. Rẹ na bhi ẹghe nin ọle rẹ man eria ọle rẹ munhẹn ha hoẹmhọn ele. Ranmhude ọnan, ọle sẹ wo lu emhin ne bunbun rẹ rẹkpa ele rẹ sabọ ha khọn emhin ebe. Osẹnobulua lẹnmhin ghe uu emhin ebe sire, sokpan ọle bha guanọ nin mhan yu, ọle guanọ nin mhan wo ha nyẹnlẹn khian. (Rom 6:23) Ọnan hi emhin nin ọle guanọ nin uwẹ. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan inọnta ea. (1) Ikhuaẹloghe nela Jehova re nin eria olukhọ? (2) Be eria bhi ẹghe ẹdẹlẹ lu beji ẹmhọn ele ha da ha ti Jehova bhọ? (3) Be Jesu lu rẹ hinmhin eria bhi obọ olukhọ bi uu?
IKHUAẸLOGHE NELA JEHOVA RE NIN ERIA OLUKHỌ?
3. Be Adam bi Ivi rẹ dọ kiẹn eria olukhọ yẹ?
3 Jehova wo ha guanọ nin okpea bi okhuo nin ọhẹnhẹn nin ọle man ha ghọnghọn. Ọle da ne ele ọbhi eje mhọn-ose a, re ele kiẹn okhuo bi ọdọ, yẹ mun iwẹnna nọn mhẹn nin ele. Ọ da khẹke nin ele biẹ vuọn ọne otọ nan, yẹ re ọle mhọn-ose a beji ogba ọsi Idẹn dia. Ọle da gbe uhi ọkpa nọn bha nọghọ gbe nan rẹ re obọ rẹkhan nin ele. Sẹyẹ, ọle da ji ele lẹn ghe, ele ha tan ẹlo a gbe ọne uhi a, uu ele da miẹn bhọ. Mhan lẹn ebi emhin rẹ khian yẹ. Ẹhi ọkpa nọn bha hoẹmhọn Osẹnobulua bi ele da vae dọ taman ele nin ele lu ọne emhin nin Osẹnobulua yọle nin ele hẹi lu. Ele da gene lu ebi ọne ẹhi taman ele. Ranmhude ele bha gbaẹkẹ Osẹnobulua nọn re inian hoẹmhọn ele, ele da dọ lu emhin ebe. Beji mhan lẹn, ebi Jehova ta da gene munsẹ. Rẹ na bhi ọne ẹghe nin ha khian, ele da munhẹn ha loya. Ele da munhẹn ha dọman, bhi ọkike ọle ele da yu.—Gen. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Bezẹle nin Jehova da he emhin ebe? Bezẹle nin ọle da rẹkpa mhan rẹ sabọ khọn ọlẹn? (Rom 8:20, 21)
4 Jehova da je nan gbẹn ọne okha nan ọbhi Baibo beji mhan ha da miẹn emhin luẹ bhọ. Ọne okha nan rẹkpa mhan rẹ lẹn ebezẹle nin Jehova da wo manman he emhin ebe. Olukhọ si mhan kie bhi eji Aba mhan ye, sẹyẹ, uu ọ sire. (Isa. 59:2) Ọnin zẹle nin Esu nọn si ene ọkakale nan rebhe re da hoẹmhọn emhin ebe, yẹ si ẹbho ọbhọ rẹ ha lu ọle. Ọle sabọ rẹ ha riale ghe ọle wo khọn miotọ bhi ẹghe nin ọle rẹ sua Adam bi Ivi bhọ rẹ sọtẹ da Jehova bhi ogba ọsi Idẹn. Ọkpakinọn, ọle bha gene lẹn ebi Jehova hoẹmhọn mhan sẹ yẹ. Osẹnobulua bha fi iho nọnsọle rẹji eria bi ọne otọ nan denọ. Ọle wo hoẹmhọn eria, bhiriọ, ọle da wo re ẹjẹje re ikhuaẹloghe nin eria. (Tie Rom 8:20, 21.) Jehova lẹn ghe, eso bhi imọn nesi Adam dẹ zẹ rẹ hoẹmhọn ọlẹn, yẹ ha guanọ urẹkpa nọnsọle rẹ sabọ ha khọn emhin ebe. Beji a miẹn ghe ọle hi Aba ele bi Aman nọn man ele, ọ da khẹke nin ọle lu emhin rẹ rẹkpa ele rẹ kie sabọ sikẹ ọle, yẹ hinmhin ele bhi obọ emhin ebe bi uu. Be Jehova lu rẹ sabọ lu ọnan?
5. Ẹghela Jehova rẹ rẹkpa mhan nin eria olukhọ rẹ lẹn ghe mhan yẹ mhọn ikhuaẹloghe? Gbotọle fanọn an. (Genesis 3:15)
5 Tie Genesis 3:15. Jehova da re ikhuaẹloghe nin eria bhi ẹghe nin ọle rẹ tẹmhọn ebi ọle ha khian Esu yẹ. Osẹnobulua da yọle ghe, ọle dẹ zẹ “ọmọn” egbe dagbare nọn da hinmhin eria. Beji ẹghe ha rẹ ha khian, ọne Ọmọn nan dẹ gbe Esu khuelo, yẹ re emhin rebhe ọi nọnsẹn nin Esu riia bhi ogba ọsi Idẹn. (1 Jọni 3:8) Ọkpakinọn, ọne Ọmọn nan dẹ ka loya ọkuẹsẹ ọle hinmhin mhan. Esu dẹ kuan ọlẹn, ọnin hi, ọle dẹ si ẹbho ọbhọ nin ele rẹ gbe Jesu a. Ọnan dẹ wo manman ba Jehova bhi egbe. Ọkpakinọn, Jehova muegbe nin ọle rẹ ziẹngbe ọne ọbalọ nan, yẹ re otọ nin ọne Ọmọn rẹ loya nin ọle rẹ sabọ miẹn eria fan.
BE ERIA BHI ẸGHE ẸDẸLẸ LU BEJI ẸMHỌN ELE HA DA HA TI JEHOVA BHỌ?
6. Be Ebẹl, Noa bi eria ebhebhe ne mhọn urẹọbhọ lu beji ele ha da sabọ sikẹ Jehova?
6 Beji ẹghe rẹ ha gbera, Jehova da fẹkẹ ha rẹman ebi eria nọn bha gba nan ha rẹ sabọ ha sikẹ ọle yẹ. Ebẹl nin ọmọn nọnzi eva osi Adam bi Ivi ọria ọhẹnhẹn nọn mhọn urẹọbhọ da Jehova, beji Adam bi Ivi sọtẹ da Jehova fo bhi ogba ọsi Idẹn. Ranmhude Ebẹl hoẹmhọn Jehova, yẹ guanọ nin ọle ha lu ebe ti Jehova bhọ, yẹ sikẹ Ọle, ọle da zọese ji Osẹnobulua. Ọsun-ohuan Ebẹl ha khin, bhiriọ ọle da ne eso bhi elanmhẹn nesọle rẹ zọese ji Osẹnobulua. Be Jehova ghe ọne izọese yẹ? Ọle da re ẹlo esili ha ghe Ebẹl yẹ miẹn ọne izọese ọbhi egbe. (Gen. 4:4) Inian Jehova yẹ rẹ miẹn izọese ọsi Noa ọbhi egbe, bi ọsi eria ebhebhe ne hoẹmhọn ọlẹn yẹ mun udu nyan ọlẹn. (Gen. 8:20, 21) Nin Jehova rẹ miẹn ene izọese nan ọbhi egbe, ọle da rẹman ghe eria olukhọ dẹ sabọ ha lu ebe ti ọle bhọ, sẹyẹ, ele dẹ sabọ sikẹ ọle. b
7. Be imhan miẹn luẹ bhi emhin nin Ebraham lu nin ọle rẹ muegbe rẹ re ọmọn nọnsọle rẹ zọese?
7 Jehova da taman Ebraham nin okpea nọn manman mhọn urẹọbhọ nọn lu emhin nọn bha zẹwẹ lẹkhẹ. Ọle da taman ọlẹn nọn re Aiziki nin ọmọn nọnsọle rẹ zọese ji ọle. Ọnan i da zẹwẹ lẹkhẹ nin Ebraham rẹ lu. Ọrẹyiriọ, ọle da muegbe nin ọle rẹ lu ọle. Beji Ebraham ha ho nọn gbe ọne ọmọn an, Osẹnobulua da yọle nin ọle hẹi lu ọle. Ọne ijiẹmhin nan da rẹman ebi Jehova ha lu bhi ẹghe odalo. Ọle dẹ ka nin ọle rẹ re Ọmọn nọnsọle nin ọle manman hoẹmhọnlẹn rẹ zọese nin eria. Ọnan rẹman ghe Jehova wo manman hoẹmhọn eria.—Gen. 22:1-18.
8. Be a re izọese kẹkẹ nan ha lu bhi otọ Izrẹl rẹ ha muegbe ọbhi otọ khẹ? (Leviticus 4:27-29; 17:11)
8 Ẹghe nin Jehova ki rẹ gbe uhi nin ibhokhan Izrẹl beji ikpe ne bunbun gbera, ọle da yọle ghe nin ele ha noo elanmhẹn rẹ zọese ọbhi olukhọ nọnsele. (Tie Leviticus 4:27-29; 17:11.) Udede izọese nọn ha sabọ hinmhin eria bhi olukhọ sẹsẹsẹ, ọle a ha re ene izọese nin ibhokhan Izrẹl ha lu rẹ muegbe ọbhi otọ khẹ. Osẹnobulua da noo ene akhasẹ rẹ gbẹn ọlẹn ọbhi otọ ghe, ọne Ọmọn nan ve ive ọle nọn yi Ọmọn nọnsi Osẹnobulua, dẹ loya yẹ yu. A dẹ gbe ọle a rẹ zọese beji a rẹ gbe ohuan a rẹ zọese. (Isa. 53:1-12) Ria ẹmhọn ọnan ghe: Jehova da mhanmhanlẹn nin ọle rẹ re Ọmọn nọnsọle nin ọle hoẹmhọnlẹn rẹ zọese nin eria rẹ dọ sẹbhi uwẹ, beji ọle ha da miẹn ọrebhe fan bhi obọ uu bi emhin ebe!
BE JESU LU RẸ SABỌ HINMHIN ERIA BHI OBỌ OLUKHỌ?
9. Be Jọni nọn gbe ẹbho ruẹ bhi amẹn tale rẹji Jesu? (Hibru 9:22; 10:1-4, 12)
9 Bhi ukpe 29 C.E., beji Jọni nọn gbe ẹbho ruẹ bhi amẹn daghe Jesu nin obhokhan Nazarẹt, ọle da yọle: “Bha ghe Ohuan nọnsi Osẹnobulua nọn ha re olukhọ sibhi ọne agbọn nan re!” (Jọni 1:29) Ene ọta nin ọle tale rẹman ghe, Jesu hi ọne Ọmọn nan ve ive ọle. Ọle dẹ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin eria. Bhi ejayenan nian, ikhuaẹloghe nin eria mhọn ki wo manman deziẹn, ranmhude ele lẹn ghe ọne Ọmọn nọn da hinmhin ele vae.—Tie Hibru 9:22; 10:1-4, 12.
10. Be Jesu rẹ rẹman yẹ ghe eria olukhọ ọle dọ “tie”?
10 Jesu da wo manman ha rẹkpa eria nin ọkhọle ha gbe ele asan ranmhude emhin ebe nọnsele, ọle da yẹ tie ele nin ele dọ ha yi edibo nesọle. Ọle lẹnmhin ghe olukhọ hi emhin nọn si iloya ji eria. Bhiriọ, ọle da ha rẹkpa eria nan lẹn ọbhi emhin ebe. Ọle da noo arẹkhọkhọ rẹ re otọ ọnan man. Ọle da yọle: “Eria nin egbe bha daan, ele guanọ idọkitọ, ọ iyi eria nin egbe daanlẹn.” Ọle da yẹ yọle: “Eria olukhọ mẹn dọ tie, ọ iyi ene khiale.” (Mat. 9:12, 13) Ọnan hi emhin nin Jesu gene wo lu. Ọle da rẹhunmhan olukhọ ọsi ọne okhuo nọn ha viẹ ọle bhi oẹ. (Luk 7:37-50) Ẹghe nin ọne okhuo nọn na bhi Sameria vae rẹ dọ sa amẹn bhi omin, Jesu da man ọlẹn ẹmhọanta kpataki arẹmiẹn ọle lẹnmhin ghe ọne okhuo nyẹn iẹnlẹn esankan. (Jọni 4:7, 17-19, 25, 26) Ẹmhọanta nọn ghe uu emhin ebe sire, ọkpakinọn, Osẹnobulua da re ọne ahu nin Jesu rẹ riọ ẹbho kpanọ bhi uu.—Mat. 11:5.
11. Bezẹle nọn da ha yẹẹ eria olukhọ rẹ ha sikẹ Jesu?
11 Mhan wo dọ daghe ebezẹle nọn da ha yẹẹ eria olukhọ rẹ ha bu Jesu re. Ọle wo ha re ẹkẹ-ẹjẹjẹ bi itohan rẹ ne ele lu emhin. Ofẹn bha ha mun ele rẹ bu ọle re. (Luk 15:1, 2) Jesu da khuẹnmhẹn ele yẹ re ihaosa nin ele nin ele rẹ mhọn urẹọbhọ da ọle. (Luk 19:1-10) Jesu da wo re egbe khọkhọ Aba ọle bhi uwedẹ nin ọle rẹ re itohan man. (Jọni 14:9) Ọle da re ọta nin ọle ha ta bi emhin nin ọle ha lu rẹ rẹman ghe, Aba ọle nọn mhọn itohan bi ẹkẹ-ẹjẹjẹ wo hoẹmhọn ẹbho, sẹyẹ, ọle ho nin ọle rẹkpa ele rẹ khọn emhin ebe. Jesu wo rẹkpa eria olukhọ rẹ sabọ fidenọ, yẹ ha rẹkhan ọlẹn.—Luk 5:27, 28.
12. Be Jesu tale rẹji ẹmhọn uu nọnsọle?
12 Jesu lẹnmhin ghe ọle dẹ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin eria. Ọ gbera osukpa nin ọle taman edibo nesọle ghe ọkpa bhi ẹwẹ ele dẹ khiẹn ọlẹn, sẹyẹ a dẹ khan ọlẹn ọbhi eran. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Beji Jọni bi ene akhasẹ ka ta ọbhi otọ, ọle lẹnmhin ghe izọese nọnsọle dẹ re emhin ebe ọsi ọne agbọn nan kie. Jesu da yẹ yọle ghe, ọle ha re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese fo, ọle dẹ “si unan ẹbho kẹkẹ” sikẹ egbe. (Jọni 12:32) Eria olukhọ ne mhọn urẹọbhọ da Jesu, yẹ ha hẹnmhọn nanlẹn ki dẹ sabọ ha lu ebe ti Osẹnobulua bhọ. Ele ha lu iriọ, ele ki sabọ dọ “miẹn [umiẹnfan] bhi obọ olukhọ.” (Rom 6:14, 18, 22; Jọni 8:32) Bhiriọ, Jesu wo muegbe nin ọle rẹ yu ọne uyumhin oya nan beji ọle ha da sabọ miẹn mhan fan bhi obọ uu.—Jọni 10:17, 18.
13. Unan uyumhin nela Jesu yu? Be uyumhin nọnsi Jesu man mhan le rẹji Jehova? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)
13 Ọkpa bhi edibo nesi Jesu da khiẹn ọlẹn nin eghian ọlẹn. A da mun ọlẹn, re ọle lu ọle a, bha ọle ohoghe, yẹ gbe ọle ugbemhin oya. Ene eyokhọnlẹn da mun ọlẹn diọbhi eji a ha da khan ọlẹn bhi oran yẹ gbe ọle a. Jesu da wo ziẹngbe ọne ọbalọ nan rebhe. Ọkpakinọn, Jehova ene emhin nan nin Jesu loya ọle ba ọle bhi egbe nẹ. Jehova mhọn ọne ahu nin ọle rẹ lu ọle nin ene ẹbho hẹi yẹ re oya nin Jesu, ọkpakinọn ọle bha lu iriọ. Mhan lẹnmhin ghe Jehova wo hoẹmhọn Ọmọn nọnsọle, sokpan, bezẹle nin ọle da wo re inian re otọ nanlẹn rẹ loya yẹ yu? Oyẹẹ nin ọle mhọn da mhan zẹle. Jesu da yọle: “Osẹnobulua wo manman hoẹmhọn ọne agbọn nan. Ranmhude ọnan, ọle da re Ukpọmọn ọkpa sẹsẹ nọnsọle nin ele. Beji a ha da miẹn ghe, ọrebhe ne mhọn urẹọbhọ da ọle ki ha mhọn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. A ida fuẹn ele a.”—Jọni 3:16.
Ọ wo manman ba Jehova bhi egbe ẹghe nin ọle rẹ re otọ nin Ọmọn nọnsọle rẹ yu nin ọle da sabọ hinmhin mhan bhi obọ olukhọ bi uu (Fẹ uduọle nọnzi 13 ghe)
14. Be izọese nọnsi Jesu man uwẹ le?
14 Izọese nọnsi Jesu, ọle uwedẹ nọn kokhun nẹ nin Jehova rẹ rẹman ghe, ọle wo manman hoẹmhọn imọn nesi Adam bi Ivi. Ọnan rẹman ghe Jehova wo manman hoẹmhọn uwẹ. Emhin nọn lu uhọnmhọn emhin nẹ rẹji ọle, ọle noo rẹ zọese beji ọle ha da sabọ miẹn uwẹ fan bhi obọ olukhọ bi uu, sẹyẹ, ọbalọ nin ọle ziẹngbe ọle ranmhude uwẹ i yi obhiọ khere. (1 Jọni 4:9, 10) Bhi ọsi ẹmhọanta, ọle guanọ nọn rẹkpa ọdeọde bhi ẹwẹ mhan rẹ sabọ ha ga ọle arẹmiẹn ọ bha gba nin mhan, sẹyẹ ọle muegbe nin ọle rẹ re olukhọ kie bhi ẹghe odalo sẹsẹsẹ!
15. Be ọkhẹke nin mhan lu nin mhan rẹ sabọ miẹn elele bhi izọese nọnsi Jesu?
15 Izọese nọnsi Jesu tuje ọne uwedẹ a nin mhan rẹ sabọ ha miẹn urẹhunmhan bhi emhin ebe nọnsẹmhan. Ọkpakinọn, nin Osẹnobulua da re emhin ebe nọnsẹmhan rẹhunmhan mhan, ọkhẹke nin mhan lu emhin. Be bhọ ọne emhin? Jọni nọn gbe ẹbho ruẹ bhi amẹn bi Jesu tobọle tẹmhọn ọne emhin. Ele da yọle: “Bha fidenọ, ranmhude, Agbejele nọnsi Osẹnobulua sire.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Bhiriọ, ọkhẹke nin mhan fidenọ sade mhan ho nin mhan sikẹ Jehova, bi sade mhan ho nin ọle rẹhunmhan mhan. Ọkpakinọn, be a gene re ọle ta nan rẹ fidenọ? Be ọ rẹ rẹkpa mhan yẹ rẹ sabọ ha lu ebe ti Osẹnobulua bhọ arẹmiẹn eria olukhọ mhan khin? Uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe dẹ re ewanniẹn ọbhi ene inọnta nan.
ILLO 18 Izọese Nọnsi Jesu Ti Mhan Bhọ
a ỌTA NAN RE OTỌLE MAN NỌNSẸN: Bhi Baibo, a noo ọne ukpọta “olukhọ” rẹ tẹmhọn emhin nọn bha gba nin ọria lu, sẹyẹ a noo ọle rẹ tẹmhọn ọria nọn bha re obọ rẹkhan uhi ne gbale nesi Jehova. Ọkpakinọn, a yẹ noo ọne ukpọta “olukhọ” rẹ tẹmhọn emhin ebe nin mhan le bhi uku bhi obọ Adam. Ọne emhin ebe nin mhan le bhi uku zẹle nin mhan da yu.
