1. Be ẹhi nọnsi Osẹnobulua ta? Be ebi ọle ta ha re mhan lu?

 AHAMIẸN a je ẹhi bu uwẹ nin ọle dọ nin uwẹ talọ, uwẹ dẹ be re ehọ bhi emhin nin ọle ha taman uwẹ? Ẹlẹnan nian, ẹhi nin “ẹbho ne nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan, bhi agbaẹbho nọn hi ki rẹ khin, ulin-uwa nọn hi ki rẹ khin, bi urolo nọn hi ki rẹ khin” talọ. Be ọne ẹhi taman ele? Ebi ọle ta hi, “Bha mun ofẹn Osẹnobulua, bha ha yẹ re uyi nanlẹn . . . bha ga Ọnọn man okhun [bi] ọne otọ nan.” (Rev. 14:6, 7) Jehova ọkpa sẹsẹ hi Osẹ ọsi ẹmhọanta nọn khẹke nin ọrebhe ha ga. Mhan manman wo khuẹnmhẹn Jehova ghe ọle re ọne isẹhoa nin mhan rẹ ha ga bhi uwa oga oriọn nọnsọle!

2. Be bhọ uwa oga ọsi oriọn nọnsi Jehova? (Fẹ ọne ẹkpẹti ghe nọn yọle “ Ebi Ọ Bha Mundia Nan.”)

² Be bhọ gene ọne uwa oga ọsi oriọn? Ejela mhan ha da miẹn emhin ne gbotọle fanọn an? Ọne uwa oga ọsi oriọn iyi uwa ọsaje. Sokpan ebi ọ khin hi, emhanmhan nin Jehova re ọbhi otọ nin mhan rẹ sabọ ha re oga nọn khẹke ji ọle rẹ na bhi izọese nọnsi Jesu.  Pọl nin odibo wo gbotọ ọne emhanmhan nan fanọn an bhi ilẹta nin ọle gbẹn ji ibhokhan Hibru ne ha nyẹnlẹn bhi Judia bhi ore nin ọhẹnhẹn. b

3-4. Emhin eso nela ha sabọ re Pọl ha kpokpo egbe ba ẹmhọn ene Kristiẹn ne ribhi Judia? Be ọle rẹ rẹkpa ele yẹ?

³ Bezẹle nin Pọl da gbẹn ọne ilẹta ji ibhokhan Hibru ne ha nyẹnlẹn bhi Judia? Asabọmiẹn emhin eva re ọle lu ọle. Ọhẹnhẹn,  nin ọle rẹ re izebhudu nin ele. Uwedẹ nin ibhokhan Ju rẹ ha ga nọn bha khẹke nin Kristiẹn rẹ ha ga, ọle eso bhi ene ibhio ka rẹ ha ga ọkuẹsẹ ele dọ kiẹn Kristiẹn. Ene ha sun oga nin ele rẹ ka ha ye sabọ rẹ ha re ele zojiẹ nin ele rẹ dọ kiẹn Kristiẹn. Bezẹle? Ranmhude ene Kristiẹn bha ha mhọn udede uwa oga nin ele diọ ọi dọ ha ga. Ele bha ha mhọn ukhuo izọese nin ele ha noo rẹ ha zọese ji Osẹnobulua, sẹyẹ ele bha ha mhọn ohẹn nọn ha nin ele ha zọese. Ọnan dẹ sabọ re egbe lọ ene ibhio yẹ wẹghẹ ele urẹọbhọ a. (Heb. 2:1; 3:12, 14) Ọ sabọ rẹ dia eso bhi egbe ghe, nin ele fikie dọ ha ga bhi uwedẹ nin ele ka rẹ ha ga khẹ.

⁴ Ọzeva, Pọl da taman ene Kristiẹn ghe, ele bha dọnmhegbe nin ele rẹ lẹn otọ ẹmhọanta ne dinmhin, nọn yi “ebale nọn zeze” ne ribhi Ọta nọnsi Osẹnobulua. (Heb. 5:11-14) Asabọmiẹn eso bhi ẹwẹ ele bha ka zobọ bhọ rẹ ha re obọ rẹkhan uhi nin Jehova na bhi obọ Mozis gbe. Pọl da ji ele lẹn ghe, ene izọese kẹkẹ nin ọne uhi yọle nin ele ha lu ida sabọ gbo olukhọ kua sẹsẹsẹ. Ranmhude ọnan, ọ bha yẹ khẹke nan ha re obọ rẹkhan ọne uhi. Bhiriọ, ọle da munhẹn ha man ele ẹmhọanta eso ne manman dinmhin. Ọle da ye ene Kristiẹn ẹmhọn “ikhuaẹloghe ọsọgbọn” nin izọese nọnsi Jesu rẹkpa ele rẹ ha mhọn, nọn ha sabọ rẹkpa ele rẹ “sikẹ Osẹnobulua.”—Heb. 7:18, 19.

5. Be ọkhẹke nin mhan lẹn otọle bhi ebe ọsi Hibru? Bezẹle?

⁵ Pọl da ji ene Kristiẹn lẹn ebezẹle nin uwedẹ nin ele rẹ ha ga nian da mhẹn gbera uwedẹ nin ele ka rẹ ha ga bhi ẹghe nọn gbera. Emhin ne ha sunu bhi ẹghe odalo, ọle a re uwedẹ nin ibhokhan Ju rẹ ha ga rẹ “khọkhọ.” “Sokpan, egbe Kristi ọsaje nọn ribhọ da munsẹ.” (Col. 2:17) Arẹkhọkhọ dikẹ bhi ọne emhin tee nan rẹ ọle khọkhọ. Iriọ yẹ nọn, arẹkhọkhọ ọsi emhin nọn vade, ọle uwedẹ nin ibhokhan Ju ka rẹ ha ga khin. Ọkhẹke nin mhan lẹn otọ emhanmhan nin Jehova rẹ ọbhi otọ nọn ha re ọle re emhin ebe nọnsẹmhan rẹhunmhan mhan, yẹ rẹ sabọ ha ga ọle bhi uwedẹ nin ọle guanọ. Bha ji mhan re ọne arẹkhọkhọ, nọn yi uwedẹ nin ibhokhan Ju ka rẹ ha ga rẹ fẹ ọsaje nọn ribhọ ghe, nọn yi uwedẹ nin Kristiẹn ki rẹ ga, nan tẹmhọnlẹn bhi ebe ọsi Hibru. Mhan ha lu iriọ, ọ ki rẹkpa mhan rẹ manman lẹn otọ ẹmhọn ọne uwa oga ọsi oriọn, bi ebi ọ rẹ rẹso man yẹ.

6. Be a rẹ ha noo ibọkpọ ọsi uwa oga yẹ bhi ẹghe ẹdẹlẹ?

⁶ Bhi ẹghe ẹdẹlẹ. Pọl da noo ibọkpọ ọsi uwa  oga nin Mozis bọn bhi 1512 B.C.E rẹ ne ene Kristiẹn zilo. (Fẹ ọne foto ghe nọn yọle, “Bhi Ẹghe Ẹdẹlẹ—Bhi Uwedẹ Nin Kristiẹn Ki Rẹ Ga.”) Inian a bọn ọne uwa oga nin ibhokhan Izrẹl ha noo bii ibọkpọ. Eji ele hi ki rẹ diọ ọi, ele ki mun ọlẹn rẹkhan egbe. Ibhokhan Izrẹl noo ọle sẹbhi ebe sẹ ikpe 500 ọkuẹsẹ a dọ bọn uwa oga bhi Jerusalẹm. (Ex. 25:8, 9; Num. 9:22) Ọne “ibọkpọ ọsi uwa oga” ibhokhan Izrẹl ha diọ ọi sade ele khian dọ ga Jehova la zọese ji ọle. (Ex. 29:43-46) Ọkpakinọn, ọne ibọkpọ ọsi uwa oga nin ibhokhan Izrẹl ha noo, arẹkhọkhọ ọsi emhin nọn mhẹn nọn ha sunu ji ene Kristiẹn bhi ẹghe odalo ọ ha khin.

7. Ẹghela ọne uwa oga ọsi oriọn rẹ munhẹn ha ribhọ?

⁷ Bhi uwedẹ nin Kristiẹn ki rẹ ga. Ọne ibọkpọ ọsi uwa oga nan ha noo bhi ẹghe ẹdẹlẹ, “arẹkhọkhọ ọsi emhin ne ribhi okhun” ọ ha khin. Sẹyẹ, ọ mundia nin uwa oga ọsi oriọn nọnsi Jehova. Pọl da yọle ghe, “arẹkhọkhọ ọsi emhin ne sunu bhi ọne ẹghe nan nian, ọle ọne ibọkpọ [la uwa oga] ha khin.” (Heb. 8:5; 9:9) Bhiriọ, bhi ẹghe nin Pọl rẹ gbẹn ọne ebe nan ji ibhokhan Hibru, ọne uwa oga oriọn ki ribhọ fo. Ukpe 29 C.E. ọne uwa oga ọsi oriọn munhẹn ha ribhọ. Ọne ukpe nin Jesu mianmẹn, ọle a yẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ọle. Ọne ukpe nin ọle yẹ munhẹn ha ga bọsi “ojohẹn nọn khua” bhi uwa oga oriọn nọnsi Jehova. c—Heb. 4:14; Acts 10:37, 38.

8-9. Beji Hebrews 7:23-27 rẹman, be Jesu Kristi nin Ojohẹn nọn khua nọnsẹmhan rẹ manman dikẹ yẹ bhi ene ojohẹn ọsi Izrẹl?

⁸ Bhi ẹghe ẹdẹlẹ. A da re ojohẹn mundia nin ibhokhan Izrẹl nọn ha rẹkpa ele ha zọese ji Osẹnobulua. Ẹghe nan rẹ re ọne uwa oga ọsi ibọkpọ guẹ nin Jehova fo, Erọn hi ọria ọhẹnhẹn nin Jehova zẹ nọn ha yi ojohẹn ọsi ibhokhan Izrẹl. Ọkpakinọn, beji Pọl re otọle man, “ranmhude eria khọnkhan ne ha sabọ yu ene ohẹn khin, ele bha sabọ ha ga khian. Bhiriọ, ele ha yu, ọria ọbhebhe ki nabhi ihe nọnsele.” d (Tie Hebrews 7:23-27.) Ranmhude ọ bha gba nin ene ojohẹn, ọ da khẹke nin ele ha zọese ọbhi olukhọ nọnsele. Ọnan hi emhin nọn manman re Jesu Kristi nin Ojohẹn nọn Khua nọnsẹmhan dikẹ bhi ene ojohẹn ọsi ibhokhan Izrẹl.

⁹ Bhi uwedẹ nin Kristiẹn ki rẹ ga. Jesu Kristi nin Ojohẹn nọn Khua nọnsẹmhan hi “ọnọn ga . . . bhi ọne uwa oga ọsaje nin Jehova tobọle mun gbọ. Ọ iyi eria mun ọne uwa oga gbọ.” (Heb. 8:1, 2) Pọl da yọle ghe, “ọria ọbhebhe ida nabhi ihe nọnsi Jesu, ranmhude, ọle dẹ ha nyẹnlẹn khian rẹ sẹbhi ighegheghe.” Ọle da yẹ yọle ghe Jesu “ilu emhin ebe. Ọria nọn khiale ọle khin.” Sẹyẹ, ọle bha diabe ene ojohẹn ọsi ibhokhan Izrẹl “ne re emhin zọese ukpẹdẹ-ukpẹdẹ” bhi olukhọ nọnsele. Bhi eyayenan nian, bha ji mhan fẹ ebi ukhuo-izọese bi izọese nan ha lu bhi ẹghe ẹdẹlẹ rẹ dikẹ yẹ bhi uwedẹ nin Kristiẹn ki rẹ ga.

10. Be a re ene izọese nan ha lu bhi ukhuo-izọese nan re oze lu rẹ ha muegbe ọbhi otọ khẹ?

¹⁰ Bhi ẹghe ẹdẹlẹ. Ukhuo-izọese nan re oze lu nan da re elanmhẹn ze da ha ribhi olele bhi ibọkpọ ọsi ọne uwa oga. (Ex. 27:1, 2; 40:29) Ọrẹyiriọ, ene izọese bha sabọ gbo olukhọ ọsi ene ẹbho khua sẹsẹsẹ. (Heb. 10:1-4) A re ene izọese nan ha lu nan rẹ ha muegbe ọbhi otọ khẹ  ọne izọese ọkpa sẹsẹ nọn ha sabọ kpe olukhọ ọsi eria khua sẹsẹsẹ.

11. Ukhuo-izọese nela Jesu da re egbe ọle ze? (Hebrews 10:5-7, 10)

¹¹ Bhi uwedẹ nin Kristiẹn ki rẹ ga. Jesu lẹnmhin ghe Jehova je ọle re bhi ọne otọ nan nin ọle dọ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin eria. (Matt. 20:28) Bhiriọ, beji ọle mianmẹn, ọle da zegbere nin ọle rẹ lu ebi Osẹnobulua guanọ. (John 6:38; Gal. 1:4) Jesu da re egbe ọle zọese bhi ukhuo-izọese nọn mundia nin “iho” nọnsi Osẹnobulua. Iho nọnsi Osẹnobulua hi, nin Ọmọn nọnsọle rẹ re iẹnlẹn nọnsọle nọn gbale rẹ zọese nin eria. “Osukpa ọkpa” Jesu re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese nin ọrebhe ne mhọn urẹọbhọ da ọle. (Tie Hebrews 10:5-7, 10.) Ejayenan nian, bha ji mhan zilo nyan ebi obọle kẹkẹ bhi ẹkẹ ọne ibọkpọ ọsi uwa oga mundia nan.

12. Hela ha sabọ nabhi ene ugha ne ribhi ọne uwa oga?

¹² Bhi ẹghe ẹdẹlẹ. Ọne uwa oga ọsi ibọkpọ, bi ọne uwa oga nan bọn bhi Jerusalẹm beji akizẹbue mhọn ebe ele rẹ khọ egbe yẹ bhi ẹkẹ ọle. Ugha eva ha ribhi ẹkẹ ọle. “Eje Khiale bi Eje Khia Nẹ.” Ikọtin a rẹ wa ele veva a. (Heb. 9:2-5; Ex. 26:31-33) Ebi a rẹ mun orukpa mhọn nan re igolu lu, ukhuo-izọese nan da tuẹ emhin nọn vin ohin an, bi itebu nan rẹ re ibrẹdi man, ele ribhi ẹkẹ Eje Khiale. Ene ohẹn nin Jehova zẹle ọkpa sabọ nabhi Eje Khiale dọ ha miẹnsọn nọn khẹke ele. (Num. 3:3, 7, 10) Ẹkpẹti ọsi akovẹn nan re igolu lu da ha ribhi Eje khia Nẹ. Ọne ẹkpẹti nan rẹman ghe, Jehova ribhi enin. (Ex. 25:21, 22) Ọne ojohẹn ọkpa sabọ nabhi Eje Khia Nẹ bhi osukpa bhi ukpe bhi ukpẹdẹ  ọsi izọese. (Lev. 16:2, 17) Ukpe-ukpe ele rẹ nabhi enin dọ rẹ aranlẹn ọsi elanmhẹn rẹ zọese ọbhi olukhọ nọnsele bi ọsi ọne agbaẹbho rebhe. Akizẹbue, Jehova da noo ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle rẹ re otọle man, ebi ene obọle nan bhi ọne uwa oga mundia nan.—Heb. 9:6-8. e

13. Be bhọ Eje Khiale bi Eje Khia Nẹ bhi ọne uwa oga mundia nan ẹlẹnan?

¹³ Bhi uwedẹ nin Kristiẹn ki rẹ ga. Osẹnobulua re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ikpeta bhi edibo nesi Jesu, sẹyẹ, ele deba Jehova mhọn ikolu kpataki. Ene itue 144,000 nan re ẹlinmhin nọn khiale zẹ dẹ deba Jesu gbẹloghe bhi okhun bọsi ohẹn. (Rev. 1:6; 14:1) Ọne Eje Khiale bhi ọne uwa oga mundia nin uwedẹ nin Jehova rẹ re ẹlinmhin nọn khiale rẹ zẹ ele, nin ele ha yi imọn nọnsọle beji ele sẹyẹ ribhi ọne otọ nan. (Rom. 8:15-17) Eje Khia Nẹ bhi ọne uwa oga mundia nin okhun, nọn yi eji Jehova ye. “Ọne ikọtin” nan rẹ wa Eje Khiale bi eje Khia Nẹ a, mundia nin efun egbe nọnsi Jesu, nọn rẹ de ọle obọ ọi rẹ diọbhi okhun bọsi Ojohẹn nọn Khua ọsi ọne uwa oga ọsi oriọn. Nin ọle rẹ re egbe efun nọnsọle rẹ zọese nin eria, ọle da tuje ọne uwedẹ a nin enanzẹle rẹ sabọ diọbhi okhun. Sẹyẹ, beji ọ rẹ sunu ji Jesu, ele ida sabọ re egbe efun diọbhi okhun. (Heb. 10:19, 20; 1 Cor. 15:50) Beji Jesu riọ kpanọ fo, ọle da nabhi Eje Khia Nẹ bhi ọne uwa oga ọsi ọriọn, eji enanzẹle ha da dọ deba ọle.

14. Beji Hebrews 9:12, 24-26 rẹman, bezẹle nin uwedẹ nan rẹ ga Jehova bhi uwa oga oriọn nọnsọle da mhẹn gbera uwedẹ nin ibhokhan Izrẹl rẹ ha ga bhi ẹghe ẹdẹlẹ?

¹⁴ Mhan wo dọ daghe ebi emhanmhan nin Jehova re ọbhi otọ nin mhan rẹ sabọ ha ga ọle rẹ na bhi obọ izọese nọnsi Jesu, bi ihe ọsi Ojohẹn nin Jesu ye rẹ mhẹn gbera ọnan ha lu bhi ẹghe ẹdẹlẹ. Bhi ẹghe ẹdẹlẹ, eria tobele lu Eje Khia Nẹ nin ojohẹn ọsi ibhokhan Izrẹl na ọi dọ re aranlẹn ọsi elanmhẹn rẹ ze. Ọkpakinọn, okhun nọn yi Eje Khia Nẹ, ọle Jesu diọ ọi dọ re egbe man Jehova. Bhi enin, ọle da dọ rẹman Jehova ebi ọle re iẹnlẹn nọn gbale nọnsọle rẹ lu nin eria. Ọnin hi, “nin ọle rẹ re olukhọ kie.” (Tie Hebrews 9:12, 24-26.) Izọese nọnsi Jesu hi izọese nọn ha sabọ gbo olukhọ kua sẹsẹsẹ. Aharẹmiẹn okhun mhan ha da nyẹnlẹn la bhi ọne otọ nan nọn, mhan rebhe dẹ sabọ ha ga Jehova bhi uwa oga ọsi oriọn nọnsọle beji mhan ki da luẹ nian.

15. Hela ga bhi ẹgodo nọn ribhi ọne uwa oga?

¹⁵ Bhi ẹghe ẹdẹlẹ. Ẹgodo ọkpa nan gbe ogbe nẹga ha ribhi ọne uwa oga. Enin ene ohẹn da miẹnsọn nọn khẹke ele. Bhi ẹkẹ ọne ẹgodo udede ukhuo-izọese nan re oze lu nan rẹ tuẹ izọese a ha ye. Ẹkẹ ọle itasa nan re oze lu nin ene ohẹn noo rẹ kpe egbe a ọkuẹsẹ ele dọ miẹnsọn nọn khiale yẹ ye. (Ex. 30:17-20; 40:6-8) Ọkpakinọn, uwa oga nan ki dọ bọn beji akizẹbue yẹ ha mhọn ẹgodo bhi olele nin eria ne iyi ohẹn ha da sabọ mundia ha ga Osẹnobulua.

16. Ẹbho nela ga bhi ene ẹgodo ne ribhi olele bhi ọne uwa oga ọsi oriọn?

¹⁶ Bhi uwedẹ nin Kristiẹn ki rẹ ga. Enanzẹle ne kẹre bhi ọne otọ nan deba ga bhi ọne ẹgodo nọn ribhi ẹkẹ ọne uwa oga ọsi oriọn ọkuẹsẹ ele diọbhi okhun dọ deba Jesu ha ga bọsi ohẹn. Ọne udede itasa nan sa amẹn ọi nọn ribhi uwa oga ọsi ibọkpọ, bi ọne uwa oga nan kikie bọn, ye enanzẹle bi imhan rebhe re ghe, ọkhẹke nin mhan khia bhi uwedẹ efun bi uwedẹ oriọn. Ọkpakinọn, ejela ene “usun ẹbho ne bunbun” ne re iyobọ nin enazẹle da ga? Jọni nin odibo da daghe ọle ghe, ele “mundia bhi odalo ọne  ojukhuo, . . . ele re oga nọn khiale ji ọle asọn bi odanmhẹn.” Ẹgodo nọn ribhi ọlele bhi ọne uwa oga ọsi oriọn, ọle ene usun ẹbho ne bunbun da lu ọnan bhi ọne otọ nan. (Rev. 7:9, 13-15) Ọ manman wo ti mhan bhọ ghe Jehova re ọne isẹhoa nin mhan rẹ ha ga bhi uwa oga ọsi oriọn nọnsọle!

17. Izọese nela mhan mhọn ọne isẹhoa rẹ ha re ji Jehova?

¹⁷ Ẹlẹnan nian, mhan rebhe mhọn ọne isẹhoa rẹ ha noo ẹghe, ahu bi emhin nin mhan mhọn rẹ ha ga Jehova. Beji Pọl nin odibo taman ene ibhokhan Hibru, mhan dẹ sabọ “gẹn Osẹnobulua, ọnan hi izọese nin mhan re unun nọnsẹmhan rẹ lu ji ọle. Bha ji mhan wo ha wewe elin nọnsọle.” (Heb. 13:15) Mhan dẹ sabọ rẹman Jehova ghe, isẹhoa nin ọle re nin mhan rẹ ha ga ọle ti mhan bhọ sade mhan lu eka nin mhan ha sabọ lu rẹ ha ga ọle.

18. Beji Hebrews 10:22-25 rẹman, emhin nela ọ bha khẹke nin mhan re obọ-ikpẹghẹdẹ mun? Be ọkhẹke nin mhan wo ha yere?

¹⁸ Tie Hebrews 10:22-25. Beji Pọl ha kpẹn ilẹta nin ọle gbẹn ji ibhokhan Hibru, ọle da tẹmhọn emhin eso nin mhan lu rẹ ga Jehova nọn bha khẹke nin mhan re obọ-ikpẹghẹdẹ rẹ mun. Eso bhi ene emhin hi, erọnmhọn nin mhan nan ji Jehova, nin mhan rẹ ha tẹmhọn ọlẹn man ẹbho, nin mhan rẹ ha yo ikolo oga, bi nin mhan rẹ ha re izebhudu nin egbe, ‘manman nọn beji [mhan] ha rẹ ha daghe ọle ghe ukpẹdẹ nọnsi [Jehova] sire.’ Beji ebe ọsi Revelation ha bu ọkpẹnlẹn, ẹhi nọnsi Jehova da ta ọne ẹmhọn nan igba-eva, nin mhan rẹ lẹn ebi ọ lu uhọnmhọn emhin sẹ yẹ. Ọle da yọle: “Ga Osẹnobulua.” (Rev. 19:10; 22:9) Bha ji mhan wo dọnmhegbe ha ye ene emhin ne dinmhin nan re nin mhan luẹ rẹji uwa oga oriọn nọnsi Jehova, yẹ ji ọne isẹhoa nin mhan mhọnlẹn rẹ ha ga Osẹnobulua nọnsẹmhan wo ha ti mhan bhọ!