UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 40
ILLO 30 Jehova Hi Osẹ Mẹn, Aba Mẹn, bi Ọmọẹ Mẹn
Jehova “Hinmhin Ẹbho Nin Ọkhọle Nọnsele Wanọ A”
“Ọle hinmhin ẹbho nin ọkhọle nọnsele wanọ a, yẹ re emhin gbanọ eje ba ele.”—PS. 147:3.
EBI A HA LUẸ BHỌ
Ẹmhọn eria nin emhin gbe ele ahu sotọ wo manman rẹtẹ Jehova. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ daghe ebi Jehova rẹ ko mhan udu re yẹ sade emhin gbe mhan ahu sotọ, bi ebi mhan ha rẹ sabọ ha ko ẹbho ebhebhe udu re yẹ.
1. Be ẹmhọn eguọmhandia nesi Jehova dia ọle yẹ bhi egbe?
BE JEHOVA daghe sade ọle gbẹlokotọ bhi egbe eguọmhandia nesọle ne ribhi ọne otọ nan? Ọle daghe ọle sade mhan ghọnghọn bi sade mhan lu akhiẹ. (Ps. 37:18) Ọ manman wo re Jehova ghọnghọn sade ọle daghe ọle ghe, mhan sẹyẹ wo dọnmhegbe rẹ ha ga ọle aharẹmiẹn emhin gbe mhan ahu sotọ. Rẹ deba ọnin, ọle muegbe nin ọle rẹ rẹkpa mhan, yẹ ha ko mhan udu re.
2. Be Jehova lu nin ẹbho nin emhin wanọ ele udu a? Be imhan ha lu nin mhan rẹ miẹn urẹkpa nọnsọle bhi egbe?
2 Psalm 147:3 yọle ghe, Jehova “re emhin gbanọ eje ba” ẹbho nin emhin wanọ ele udu a. Ọne Baibo nan rẹkpa mhan rẹ daghe ebi Jehova rẹ fẹkẹ rẹkpa eria nin emhin gbe ele ahu sotọ yẹ. Be ọkhẹke nin mhan lu beji mhan ha da sabọ miẹn urẹkpa nọnsi Jehova bhi egbe? Mhan fẹ ọne arẹkhọkhọ nan ghe. Dọkitọ dẹ sabọ rẹkpa ọria nọn kuan rẹ kie sabọ ha mhọn egbe nọn danlẹn. Ọkpakinọn, nin ọle rẹ sabọ miẹn urẹkpa ọsi ọne dọkitọ, ọ dẹ khẹke nin ọle re obọ rẹkhan adia nin ọne dọkitọ ha re nanlẹn. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ẹmhọn eso nin Jehova noo bhi Baibo ne ha sabọ rẹkpa eria nin emhin gbe ele ahu sotọ, sẹyẹ, mhan dẹ zilo nyan ebi mhan ha rẹ sabọ re obọ rẹkhan adia nesọle yẹ.
JEHOVA JI MHAN LẸN GHE MHAN WO MANMAN GHAN BHI ẸLO NỌNSỌLE
3. Bezẹle nin ẹbho eso da riale ghe ele bha sẹ emhin soso?
3 Agbọn nan i da re oyẹẹ man egbe mhan da nyẹnlẹn. Ọ ba bhi egbe a ghe, ẹbho ne bunbun dọ ranmhude ọnan ha ghe egbe ele bii eria ne bha sẹ emhin soso. Obhio mhan nin okhuo natiọle Helen a da yọle: “Azagba-uwa nan i da re oyẹẹ man egbe mẹn da wanre. Aba mhan wo manman ha fi bhi ẹlo, sẹyẹ ukpẹdẹ-ukpẹdẹ ọle rẹ ha taman mẹn ghe, mẹn i mhọn ebi a ji a rẹ lu.” Asabọmiẹn bọsi Helen, a sẹ wo re obọ oya mun uwẹ, re unun riia uwẹ a igba ne bunbun, la re uwẹ dọ rẹọbhọ ghe uwẹ bha sẹ emhin soso. Ọ ha yi iriọ, ọ sabọ rẹ ha nọghọ uwẹ rẹ rẹọbhọ ghe ọria ribhọ nọn gene hoẹmhọn uwẹ.
4. Beji Psalm 34:18 rẹman, be Jehova yọle ghe ọle dẹ lu nin mhan?
4 Aharẹmiẹn ẹbho sẹ wo manman lu uwẹ khọ, uwẹ dẹ sabọ ha mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe Jehova hoẹmhọn uwẹ, sẹyẹ uwẹ ghan bhi ẹlo nọnsọle. Ọle “sikẹ ẹbho nin udu nọnsele wanọ a.” (Tie Psalm 34:18.) Ahamiẹn uwẹ riale ghe uwẹ bha sẹ emhin soso, yere ghe Jehova mhọn emhin esili nin ọle daghe bhi egbe uwẹ, sẹyẹ, ọle tobọle bhọ si uwẹ kẹ egbe. (Jọni 6:44) Ọle wo muegbe rẹ ha rẹkpa uwẹ ranmhude uwẹ ghan bhi ẹlo nọnsọle.
5. Be imhan ha sabọ miẹn luẹ bhi uwedẹ nin Jesu rẹ ha ne ẹbho nan ha re ẹlo gbe a lu emhin?
5 Mhan dẹ sabọ lẹn ebi emhin dia Jehova yẹ bhi egbe sade mhan luẹ ẹmhọn ijiẹmhin nọnsi Jesu. Beji Jesu ha lu iwẹnna oga bhi ọne otọ nan, ẹmhọn eria nin ẹbho ha re ẹlo gbe a wo rẹtẹ ọle, sẹyẹ ọle wo ha re ẹkẹ-ẹjẹjẹ rẹ nin ele lu emhin. (Mat. 9:9-12) Ẹghe nin okhuo ọkpa nọn ha khọnmhọn emianmhẹn ọbe rẹ re obọ so ọle bhi ukpọn, yẹ ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe egbe dẹ dan ọlẹn sade ọle lu iriọ, Jesu bha fi bhi ẹlo mun ọlẹn, sokpan, ọle da ku ọle udu re yẹ gẹn ọlẹn bhi urẹọbhọ nin ọle rẹman. (Mak 5:25-34) Jesu wo re egbe khọkhọ Aba ọle. (Jọni 14:9) Bhiriọ uwẹ dẹ sabọ ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe, uwẹ ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova, sẹyẹ ọle gbẹlokotọ bhi ikpẹ esili nọnsẹ, rẹ dọ sẹbhi urẹọbhọ bi oyẹẹ nin uwẹ mhọn da ọle.
6. Be uwẹ ha sabọ lu sade uwẹ riale ghe uwẹ bha sẹ emhin soso?
6 Be uwẹ ha lu sade uwẹ sẹyẹ ha riale ghe uwẹ bha sẹ emhin soso? Uwẹ sabọ dọ tie ulọnlẹn eso bhi Baibo ne rẹman ghe uwẹ ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova, yẹ ria eria nyan ele. b (Ps. 94:19) Ahamiẹn ghe uwẹ bha sabọ mun emhanmhan nin uwẹ mhọn sẹ, la egbe lọ uwẹ ranmhude uwẹ bha sabọ lu eka nin ẹbho nekẹle lu, hẹi dọ ha ghe egbe uwẹ bii ọria nọn bha sẹ emhin soso. Jehova bha yọle nin uwẹ lu gbera eka nin ahu nọnsẹ gbe. (Ps. 103:13, 14) Ahamiẹn ọria wo ka manman lu uwẹ khọ bhi ẹghe nọn gbera, hẹi dọ ha re ẹlo gbe egbe uwẹ a ranmhude ebi ọne ọria lu uwẹ le. Ọ i yi ẹmhọn uwẹ ghe ọnan sunu ji uwẹ. Yere ghe ọne ọria nọn lu uwẹ khọ Jehova ha ne gui, ọ i yi uwẹ. (1 Pita 3:12) Sandra nan wo manman lu khọ beji ọle ribhi obhokhan da yole, “Ẹghe-ẹghe mẹn rẹ bhii Jehova nọn rẹkpa mẹn rẹ ha ghe egbe mẹn bhi uwedẹ nin ọle rẹ ghe mẹn.”
7. Be imhan ha rẹ sabọ noo emhin ne sunu ji mhan bhi ẹghe nọn gbera nọnsẹn yẹ bhi oga nọnsi Jehova?
7 Hẹi ha mhọn edandan si Jehova dẹ sabọ noo uwẹ rẹ rẹkpa ẹbho ebhebhe. Ọle bhọ re ọne isẹhoa nin uwẹ rẹ deba ọle ha wẹnna bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. (1 Kọr. 3:9) Asabọmiẹn emhin ne sẹ sunu ji uwẹ bhi iẹnlẹn wo rẹkpa uwẹ rẹ dọ ha mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ da ẹbho, yẹ rẹkpa uwẹ rẹ sabọ ha lẹn otọ ebi emhin dia ẹbho yẹ bhi egbe. Bhiriọ, uwẹ dẹ wo sabọ rẹkpa ele. Helen nin mhan ka tẹmhọnlẹn wo miẹn urẹkpa, ranmhude ọnan, ọle da sabọ dọ ha rẹkpa ẹbho ebhebhe. Ọle da yọle: “Mẹn rẹ ka ha riale ghe mẹn bha sẹ emhin soso, ọkpakinọn, Jehova da rẹman mẹn ghe ọle hoẹmhọn mẹn, yẹ ha noo mẹn rẹ rẹkpa ẹbho ebhebhe.” Ọkanẹfan ọsi ẹghe rebhe Helen ki khin, sẹyẹ, olẹ wo sọnyẹnmhẹn bhọ.
JEHOVA GUANỌ NIN MHAN MIẸN URẸHUNMHAN NỌNSỌLE ỌBHI EGBE
8. Be Jehova ji mhan lẹn bhi Isaiah 1:18?
8 Eguọmhandia nesi Jehova eso sẹyẹ wo kpokpo egbe ba ẹmhọn emhin ebe nin ele lu bhi ẹghe nọn gbera. Asabọmiẹn ele lu ọne emhin ebe ọkuẹsẹ ele mianmẹn, la beji ele mianmẹn fo. Ọkpakinọn, ọkhẹke nin mhan yere ghe, oyẹẹ nọn ziẹn nin Jehova mhọn da mhan zẹle nin ọle da je Jesu re nin ọle dọ yu mhan. Bhi ọsi ẹmhọanta, ọle ho nin mhan miẹn ọne ẹsele nan ọbhi egbe. Jehova yọle ghe, ahamiẹn mhan deba ọle ‘talọ ọbhi ẹmhọn nin mhan bi ọle ko mhọnlẹn’ c fo, ọle i yẹ da mun mhan mhọn bhi ọne ẹmhọn. (Tie Isaiah 1:18.) Ọ manman wo ti mhan bhọ ghe, Jehova i yẹ ye emhin ebe nin mhan lu bhi ẹghe nọn gbera re! Ọrẹyiriọ, ọle i yele emhin esili nin mhan lu nanlẹn an.—Ps. 103:9, 12; Hib. 6:10.
9. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan denọ ẹlo ọbhi ebi mhan sabọ lu nian, yẹ ha khuaẹloghe ẹghe odalo, ọ i yi nin mhan rẹ dọ ha ria ẹmhọn ene emhin ne ka sunu?
9 Ahamiẹn emhin nin uwẹ lu bhi ẹghe nọn gbera yẹ re uwẹ ha kpokpo egbe, dọnmhegbe denọ ẹlo ọbhi emhin nin uwẹ sabọ lu nian, bi ebi uwẹ ha sabọ lu bhi ẹghe odalo. Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Pọl nin odibo ghe. Ọ wo manman ba ọle bhi egbe nin ọle rẹ ka ha kpokpo ene Kristiẹn, ọkpakinọn ọle lẹn ghe Jehova rẹhunmhan ọlẹn. (1 Tim. 1:12-15) Bhiriọ, ọle be sẹyẹ ha kpokpo egbe ba emhin ebe nin ọle lu bhi eghe nọn gbera? Ọle bha lu iriọ, beji ọle bha yẹ rẹ dọ ha ria ẹmhọn emhin kẹkẹ nin ọle ha mhọnlẹn, la ne sẹ ọle obọ ọkuẹsẹ ọle dọ kiẹn Kristiẹn. (Fil. 3:4-8, 13-15) Ọle da wo dọnmhegbe ha lu eka nin ọle ha sabọ lu bhi iwẹnna oga, yẹ ha khuaẹloghe ẹghe odalo. Bọsi Pọl, uwẹ i da sabọ fi emhin nọn sunu bhi ẹghe nọn gbera denọ, ọkpakinọn, uwẹ dẹ sabọ ha re ebi uwẹ lu nian rẹ gẹn Jehova, yẹ ha khuaẹloghe ẹghe odalo nọn mhẹn nin ọle ve ive ọle nin mhan.
10. Be imhan ha sabọ lu sade emhin nin mhan lu bhi ẹghe nọn gbera si ọbalọ ji ẹbho ebhebhe?
10 Emhin nin uwẹ lu bhi ẹghe nọn gbera nọn si ọbalọ ji ẹbho ebhebhe sabọ yẹ rẹ ha ba uwẹ bhi egbe. Be ha rẹkpa uwẹ bhi idia nọn sẹnian? Dọnmhegbe lu eka nin uwẹ ha sabọ lu rẹ re ọle i nọnsẹn, sẹyẹ uwẹ sabọ re dọ bhii ọne ọria nin uwẹ lu khọ. (2 Kọr. 7:11) Bhii Jehova nọn rẹkpa ẹria nin emhin nin uwẹ lu si ọbalọ je. Ọle dẹ sabọ rẹkpa uwẹ bi eria nin uwẹ si ọbalọ je rẹ sabọ ziẹngbe, yẹ rẹ kie sabọ ha mhọn ọfure.
11. Be imhan ha sabọ miẹn luẹ bhi ebe sunu ji Jona nin akhasẹ? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọle ghe)
11 Luẹ emhin bhi idobọ nesẹ, uwẹ ha yẹ re otọ nin Jehova rẹ noo uwẹ bhi uwedẹ nọn hi ki rẹ khin nọn ghọn ọlẹn. Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Jona nin akhasẹ ghe. Nin ọle rẹ ha khian agbaẹbho ọsi Nenivẹ nin Osẹnobulua je ọle le, ọle da diọbhi ije ebhebhe. Jehova da re obọ mun Jona, sẹyẹ ọle da luẹ emhin bhi idobọ nọnsọle. (Jonah 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Ọkpakinọn, Jehova bha zobọ bhọ rẹ ha noo Jona. Osẹnobulua da re isẹhoa nanlẹn rẹ kie diọbhi Nenivẹ. Bhi ọne ẹghe nan Jona da wo jẹje lu ebi Osẹnobulua taman ọlẹn. Arẹmiẹn emhin nin ọle lu wo ba ọle bhi egbe, ọle bha ji ọnin re ọle miẹn ghe, ọle bha yẹ ha miẹnsọn nin Jehova mun nanlẹn.—Jonah 3:1-3.
Beji Jona nin akhasẹ miuhọnmhọn bhi ẹkẹ ọsi ọne udede ehẹn fo, Jehova da gbo kie je ọle diọbhi Nenivẹ nin ọle dọ wewe uhọnmhunje nọnsọle bhi enin. (Fẹ uduọle nọnzi 11 ghe)
JEHOVA NOO ẸLINMHIN NỌN KHIALE NỌNSỌLE RẸ KO MHAN UDU RE
12. Be Jehova rẹ re ọfure nin mhan yẹ sade emhin ọhanabẹ sunu ji mhan? (Filipai 4:6, 7)
12 Jehova noo ẹlinmhin nọn khiale rẹ ko mhan udu re sade emhin ọhanabẹ sunu ji mhan. Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Ron bi Carol ghe. Ọ ba bhi egbe a ghe ọmọn okpea nọnsele da tobọle gbe egbe ọle a. Ele da yọle: “Mhan sẹ wo ka kuẹlo da ọkakale kẹkẹ khẹ, ọkpakinọn, mhan bha sẹ miẹn egbe ọnan. Asọn ne bunbun nin mhan bha rẹ miẹn owe, mhan ki ha nan erọnmhọn ji Jehova. Bhi ọsi ẹmhọanta, mhan wo gene miẹn ọne ọfure nan tẹmhọnlẹn bhi Filipai 4:6, 7.” (Tie ọle.) Ahamiẹn uwẹ ribhi idia nọn wo gbe uwẹ ahu sotọ, tan ọkhọle a man Jehova eka igba nọn hi ki rẹ khin nọn ghọn uwẹ, bi eka ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin uwẹ guanọ nin ọne erọnmhọn tan sẹ. (Ps. 86:3; 88:1) Bhii Jehova igba ne bunbun nọn re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle nin uwẹ. Ẹghe i ribhọ nin ọle ha rẹ fikekegbe erọnmhọn nesẹ.—Luk 11:9-13.
13. Be ẹlinmhin nọn khiale ha rẹ sabọ rẹkpa mhan yẹ rẹ wo ha sun rẹkhan Jehova khian? (Ẹfẹsọs 3:16)
13 Ọkakale sẹ ka gbe uwẹ ahu sotọ khẹ? Ẹlinmhin nọn khiale dẹ re ahu nin uwẹ rẹ sabọ ha sun rẹkhan Jehova khian. (Tie Ẹfẹsọs 3:16.) Bha ji mhan fẹ isẹlobhemhin ọsi obhio mhan natiọle Flora ghe. Iwẹnna misiọnari ọle bi ọdọ ọle ko ha lu bhi ẹghe nin ọdọ ọle rẹ dọ gboghẹ. Ranmhude ọnan, ele da sọebea. Flora da yọle: “Ọne emhin nin ọle lu da wo manman re mẹn ha lu akhiẹ, rẹ sẹbhọ ghe ọle ọkpa mẹn ki wo ha ria ẹmhọn ọlẹn. Mẹn da bhii Jehova nọn re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle nin mẹn rẹ sabọ ha sun rẹkhan ọlẹn khian. Jehova da ko mẹn udu re. Arẹmiẹn bhi ẹghe ọhẹnhẹn mẹn rẹ ha riale ghe mẹn i da sabọ ziẹngbe ọle, ranmhude urẹkpa nọnsi Jehova mẹn da sabọ miẹn ahu, yẹ sabọ ziẹngbe.” Ọne emhin nọn sunu nan da rẹkpa Flora rẹ kie manman ha mun udu nyan Osẹnobulua, sẹyẹ, ọle da dọ ha mhọn ọne izebhudu ghe, Osẹnobulua dẹ rẹkpa ọle bhi ọkakale nọn hi ki rẹ khin. Ọle da yẹ yọle: “Ẹmhọn ne ribhi psalm 119:32 wo gene khẹke mẹn. Enin yọle: ‘Mẹn dẹ re ọkhọle rebhe rẹ obọ rẹkhan uhi nesẹ, ranmhude uwẹ re ọkhọle nan rẹ hẹnmhọn nin mẹn.’”
14. Be imhan ha lu beji mhan ha da sabọ ha mhọn ẹlinmhin nọn khiale?
14 Be ọkhẹke nin uwẹ lu sade uwẹ bhii Jehova fo nin ọle re ẹlinmhin nọn khiale nọnsọle nin uwẹ? Ha lu emhin ne ha rẹkpa ẹ rẹ sabọ ha mhọn ọne ẹlinmhin. Eso bhi ene emhin nan hi, nin uwẹ rẹ ha yo ikolo oga yẹ tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho. Rẹ deba ọnin, ha tie Baibo ukpẹdẹ-ukpẹdẹ beji uwẹ ha da sabọ ha ria eria bhi uwedẹ nin Jehova rẹ ria eria. (Fil. 4:8, 9) Beji uwẹ rẹ tie ọle, gbẹlokotọ bhi okha ọsi eria ne kuẹlo da ọkakale, uwẹ ha yẹ ria eria nyan ebi Jehova rẹ rẹkpa ele rẹ sabọ ziẹngbe yẹ. Sandra nin mhan ka tẹmhọnlẹn wo kuẹlo da ọkakale kẹkẹ bhi iẹnlẹn. Ọle da yọle: “Okha ọsi Josẹf wo manman rẹso mẹn. Josẹf bha ji ọkakale nin ọle kuẹlo da bi uwedẹ nọn i mẹn nin ẹbho rẹ nanlẹn lu emhin da riia ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn an.”—Gen. 39:21-23.
JEHOVA NOO IBHIO MHAN RẸ KO MHAN UDU RE
15. Obọ ẹbho nela mhan ha da sabọ miẹn ikoudure? Be ele rẹ rẹkpa mhan yẹ? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)
15 Ahamiẹn mhan kuẹlo da ọkakale, ibhio mhan nin mhan ko ga dẹ sabọ ‘wo manman ha re ikoudure nin mhan.’ (Kol. 4:11) Ene ibhio mhan nin Jehova ne nin mhan rẹman ghe ọle hoẹmhọn mhan. Ene ibhio mhan nan ko mhan udu re beji ele rẹnẹ ji mhan, bi beji ele rẹ ka mhan ehọ sade mhan taman ele ebi emhin dia mhan yẹ. Ele sabọ rẹ ta ọta ikoudure man mhan bhi Baibo, la deba mhan nan erọnmhọn. d (Rom 15:4) Ẹgheso, ene ibhio mhan nan sabọ ye mhan uwedẹ nin Jehova rẹ ria eria re, ọnan ki wo rẹkpa mhan rẹ de ọkhọle re. Ele dẹ yẹ sabọ rẹkpa mhan bhi uwedẹ ọbhebhe, ele sabọ rẹ nyẹn ebale ji mhan sade mhan ribhi ọkakale.
Imọẹ mhan nin mhan gbaẹkẹ ele, ne yẹ deziẹn bhi oga dẹ sabọ re ikoudure bi urẹkpa nin mhan (Fẹ uduọle nọnzi 15 ghe)
16. Emhin nela ọkhẹke nin mhan lu beji mhan ha da sabọ miẹn urẹkpa bhi obọ ibhio mhan?
16 Ẹgheso, nin mhan rẹ sabọ miẹn urẹkpa bhi obọ ibhio mhan, ọ dẹ khẹke nin mhan taman ele nin ele rẹkpa mhan. Ibhio mhan wo hoẹmhọn mhan, sẹyẹ ele guanọ nin ele rẹkpa mhan. (Prov. 17:17) Ọkpakinọn, asabọmiẹn ele i da lẹn ebi emhin dia mhan yẹ bhi egbe, la ebi mhan guanọ. (Prov. 14:10) Ahamiẹn emhin gbe uwẹ ahu sotọ, ọ dẹ ha mhẹn nin uwẹ rẹ dọ taman ọmọẹ ẹ nọn deziẹn bhi oga ebi emhin dia uwẹ yẹ bhi egbe. Ji ele lẹn urẹkpa nin uwẹ guanọ. Uwẹ sabọ rẹ tẹmhọn idia nin uwẹ ye man ọkpa la eva bhi ene ewanlẹn nin uwẹ guẹ ele obọ. Ọ wo ko ibhio mhan eso nin ikhuo udu re rẹ ha tẹmhọn idia nin ele ye man ibhio mhan nin ikhuo ebhebhe ne deziẹn bhi oga.
17. Emhin nela ha sabọ re imhan miẹn ghe mhan bha miẹn ikoudure bhi obọ ibhio mhan? Be imhan ha rẹ sabọ khọn ele yẹ?
17 Rẹban ọne ọkhọle nan rẹ ha siegbe kie bhi eji ibhio mhan ye. Ranmhude emhin nọn sunu ji uwẹ, asabọmiẹn ọ i da ha ghọn uwẹ rẹ manman ha sikẹ ẹbho. Ẹgheso, asabọmiẹn ibhio mhan i da lẹn otọ idia nin uwẹ ye, la ele sabọ rẹ ta ọta nọn ha ba uwẹ bhi egbe. (Jem. 3:2) Hẹi ji ene emhin nan re uwẹ miẹn ghe uwẹ bha yẹ ha sikẹ ene ibhio mhan. Jehova dẹ sabọ noo ele rẹ re ikoudure nin uwẹ. Obhio mhan nin Gavin nọn yi ọwanlẹn bhi agbotu, nin egbe iẹnlẹn yẹ lọ da yọle: “Ọ bha zẹwẹ ha ri mẹn bhi ọkhọle rẹ taman imọẹ mẹn idia nin mẹn ye, la deba ele gbẹghe.” Ọrẹyiriọ, Gavin da wo dọnmhegbe rẹ deba ene ibhio mhan ha gbẹghe. Ọle wo miẹn ikoudure bhọ ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin ọle rẹ lu iriọ. Obhio mhan nin okhuo natiọle Amy da yọle: “Ranmhude emhin ne ka sunu ji mẹn, ọ nọghọ mẹn rẹ ha gbaẹkẹ ẹbho. Ọkpakinọn, mẹn luẹ rẹ ha hoẹmhọn ibhio mẹn yẹ gbaẹkẹ ele beji Jehova yẹ lu. Mẹn lẹnmhin ghe, ọnan dẹ re Jehova ha ghọnghọn, sẹyẹ ọ dẹ re mẹn ha ghọnghọn.”
IVE NESI JEHOVA RẸJI ẸGHE ODALO DẸ SABỌ KO MHAN UDU RE
18. Be imhan ha sabọ ha khuaẹloghe rẹji ẹghe odalo? Be ọkhẹke nin mhan lu nian?
18 Mhan dẹ sabọ wo ha khaẹloghe ẹghe odalo ranmhude mhan lẹnmhin ghe, Jehova dẹ kẹ re ọkpẹnlẹn ọbhi emhin nọn hi ki rẹ khin nọn si ọbalọ bi ọkakale ji mhan. (Arẹm. 21:3, 4) Bhi ọne ẹghe nin, ene emhin kẹkẹ ne sẹ si ọbalọ ji mhan i da yẹ ha “vae bhi ọkhọle” nọnsẹmhan. (Isa. 65:17) Beji mhan zilo ọle, mhan dọ kere ghe, Jehova ‘re emhin gbanọ eje ba mhan’ bhi ejayenan nian. Bhiriọ, bha ji mhan noo ene emhin nan kẹkẹ nin Jehova zẹ ele egbe dagbare ne ha sabọ rẹkpa mhan, yẹ ko mhan udu re. Hẹi ha mhọn edandan si ‘ẹmhọn ẹ rẹtẹ ọle.’—1 Pita 5:7.
ILLO 7 Jehova, Uwẹ Hi Ahu Nọnsẹmhan
a Elin ọbhebhe a mun hẹ ele.
b Fẹ ọne ẹkpẹti ghe nọn yọle “ Uwẹ Wo Ghan Bhi Ẹlo Nọnsi Jehova.”
c Nin mhan rẹ deba Jehova ‘talọ ọbhi ẹmhọn nin mhan bi ọle ko mhọnlẹn’, ọkhẹke nin mhan bhii ọle nin ọle rẹhunmhan mhan bhi emhin ebe nesẹmhan, yẹ fi uwedẹ nin mhan rẹ lu emhin denọ nin mhan rẹ rẹman ghe, mhan gene kiọya ọbhi emhin ebe nin mhan lu. Ahamiẹn mhan lu emhin ebe nọn kaka, ọkhẹke nin mhan dọ guanọ urẹkpa bhi obọ ene ewanlẹn.—Jem. 5:14, 15.
d Bhi ọsi ijiẹmhin, dọ fẹ ene Baibo ghe nan gbẹn ọbhi odotọ ene uhọnmhọn-ọta nan, “Ikpokpegbe” bi “Ikoudure” bhi ọne ebe natiọle Adia Ne Ribhi Ebenọnkhiale Ne Ha Sabọ Rẹkpa Mhan Bhi Iẹnlẹn.
