1. Ikolu nela mhan ha sabọ deba iJehova ha mhọnlẹn?

 JESU nọn yi ọmọndiọn bhi emhin rebhe nan manlẹn, bi ene ẹhi deba azagba-uwa nọnsi Jehova. (Col. 1:15; Ps. 103:20) Ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ọle da rẹkpa ẹbho rẹ lẹn ghe, ele dẹ sabọ ha ghe iJehova bii Aba ele. Ẹghe nin Jesu rẹ ha nin edibo nesọle talọ, ọle da tie iJehova Aba mẹn, bi Aba bha. (John 20:17) Ahamiẹn mhan re egbe guẹ nin Jehova yẹ mianmẹn, mhan ki dọ deba azagba-uwa nọnsi Jehova ne mhọn oyẹẹ da egbe.​—Mark 10:29, 30.

2. Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

² Ọnọghọ ẹbho eso rẹ ha ghe iJehova bii Aba nọn mhọn oyẹẹ. Asabọmiẹn ibhio mhan eso bhọ bha lẹn ebi ele ha rẹ re oyẹe man ibhio ele nin ele ko ga yẹ. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ebi Jesu rẹ rẹkpa mhan rẹ ha ghe iJehova bii Aba nọn hoẹmhọn mhan, nin mhan ha yẹ sabọ sikẹ. Mhan dẹ yẹ lẹn uwedẹ kẹkẹ nin mhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ iJehova bhi uwedẹ nin mhan rẹ nin ibhio mhan lu emhin.

3. Be erọnmhọn nin Jesu man edibo nesọle le rẹ si mhan kẹ iJehova yẹ?

³ Aba nọn mhọn oyẹẹ iJehova khin. Jesu guanọ nin mhan ha ghe iJehova beji ọle rẹ ghe Ọle. Ọle guanọ nin mhan ha ghe iJehova bii Aba nin mhan ha sabọ sikẹ. Ọ iyi bii ọria nọn imhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ, la ọria nọn guanọ nan wo ha lu emhin nin ọle tale ọkpa. Mhan daghe ọnan bhi uwedẹ nin Jesu rẹ man edibo nesọle ebi ele ha rẹ ha nan erọnmhọn yẹ. Ẹghe nin ọle rẹ mun ọne erọnmhọn hẹn, ọle da yọle: “Aba mhan.” (Matt. 6:9) Jesu ha rẹ sabọ taman mhan nin mhan ha tie iJehova ‘Ọnọn Ke Okhun Nẹ,’ ‘Aman nọn man emhin,’ la ‘Ojie ọsi ẹdẹdẹmhẹndẹ,’ ranmhude Baibo noo ene elin ovan nan rẹ rẹman unan ọria nin Jehova khin. (Gen.  49:25; Isa. 40:28; 1 Tim. 1:17) Sokpan, Jesu da taman mhan nin mhan ha tie iJehova “Aba.”

4. Be imhan rẹ lẹn yẹ ghe Jehova guanọ nin mhan sikẹ ọle?

⁴ Ọ be nọghọ uwẹ rẹ ha ghe iJehova bii Aba nọn mhọn oyẹẹ? Ọnọghọ eso bhi ẹwẹ mhan. Ahamiẹn aba nọn biẹ mhan imhọn oyẹẹ da mhan, ọ dẹ sabọ re ọle nọghọ imhan rẹ rẹọbhọ ghe, aba ribhọ nọn hoẹmhọn mhan. Ọ ko mhan udu re rẹ lẹn ghe, Jehova lẹn ebi emhin dia mhan bhi egbe yẹ. Ọle ho nin ọle sikẹ mhan. Ọnan zẹle nin ọle da taman mhan bhi Baibo yọle: “Sikẹ Osẹnobulua, ọle ki yẹ sikẹ ẹ.” (Jas. 4:8) Jehova wo hoẹmhọn mhan. Ọle da tale ghe, ọle dẹ ha yi Aba nọn mhẹn nẹ nin mhan ha mhọn.

5. Beji Luke 10:22 rẹman, be iJesu ha rẹ rẹkpa mhan rẹ manman sikẹ iJehova yẹ?

⁵ Jesu dẹ sabọ rẹkpa mhan rẹ manman sikẹ iJehova. Ọle wo manman lẹn iJehova nọnsẹn, yẹ re egbe khọkhọ ikpẹ nesọle rẹ sẹbhọ ghe, ọle da yọle: “Ọria nọn hi ki rẹ khin nọn miẹn mẹn yẹ miẹn Aba mẹn.” (John 14:9) Beji ọmọndiọn rẹ man ibhio ọle emhin, Jesu man mhan ebi mhan ha rẹ ha mun ekpẹn, yẹ hẹnmhọn nin Aba mhan nin Jehova yẹ. Sẹyẹ, ọle man mhan ebi mhan ha rẹ rẹban emhin ne iyẹẹ ọle, bi emhin nin mhan ha lu nin ẹmhọn mhan da ha ti ọle bhọ. Ẹghe nin Jesu rẹ ha ribhi ọne otọ nan, ọle da rẹkpa mhan lẹn ghe, Jehova manman mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ yẹ mhọn oyẹẹ. (Tie Luke 10:22.) Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin eso ghe.

6. Re ijiẹmhin man ne rẹman ghe Jehova wo họn erọnmhọn nin Jesu ha nan ji ọle.

⁶ Jehova wo ka imọn nesọle ehọ. Bha ji mhan tẹmhọn ebi Jehova rẹ ka Ọmọndiọn nọnsọle ehọ yẹ. Jehova wo họn erọnmhọn ne bunbun nin Ọmọn nọnsọle nan je Ọle ẹghe nin ọle rẹ ha ribhi ọne otọ nan. (Luke 5:16) Ẹghe nin Jesu rẹ ha guanọ nin ọle zẹ etuegbe 12 nesọle, ọle da nan erọnmhọn ji Jehova. Jehova da wo họn ọne erọnmhọn. (Luke 6:12, 13) Jehova da yẹ họn erọnmhọn nin Jesu ha nan ẹghe nin emhin rẹ ha kpokpo ọle bhi ọkhọle. Ọkuẹsẹ Judas khiẹn iJesu, Jesu da nan erọnmhọn ji Aba ọle rẹji emhin ne ha kẹ sunu ji ọle. Jehova bha wo gheghe họn erọnmhọn nin Jesu ha nan, sokpan, ọle da je ẹhi nọn dọ re izebhudu nanlẹn.​—Luke 22:41-44.

7. Be ọ dia uwẹ yẹ bhi egbe rẹ lẹn ghe Jehova họn erọnmhọn nesẹmhan?

 ⁷ Jehova yẹ họn erọnmhọn nin mhan nan ji ọle ẹlẹnan. Ọle yẹ re ewanniẹn ọbhi ene erọnmhọn nan bhi ẹghe nọn khẹke, bi uwedẹ nọn mhẹn nẹ. (Ps. 116:1, 2) Bha ji mhan fẹ ebi obhio mhan nin okhuo nọn nyẹnlẹn bhi India rẹ daghe ebi Jehova rẹ wanniẹn erọnmhọn nọnsọle yẹ. Emhin ribhọ ne wo ha kpokpo ọle bhi ọkhọle. Bhiriọ, ọle da re ọkhọle rebhe rẹ nan erọnmhọn ji Jehova rẹji ene emhin ne kpokpo ọle bhi ọkhọle. Ọle da yọle: “JW Broadcasting^® nan rẹman bhi May 2019, nọn tẹmhọn ebi mhan ha lu yẹ ahamiẹn emhin kpokpo mhan bhi ọkhọle, da wo rẹkpa mẹn. Ọnan Jehova wo rẹ wanniẹn erọnmhọn nesẹmhẹn.”

8. Uwede nela Jehova rẹ re oyẹẹ man iJesu?

⁸ Beji Jehova rẹ re oyẹẹ nọnsọle man iJesu ẹghe nin ọle rẹ ha ribhi ọne otọ nan, iriọ ọle yẹ rẹ re oyẹẹ nọnsọle man mhan. (John 5:20) Ọle da rẹkpa iJesu rẹ ha mhọn urẹọbhọ nọn ziẹnlẹn, yẹ re izebhudu nanlẹn ẹghe nin ọle rẹ kuẹlo da ọnọghọ. Sẹyẹ, ọle da ne emhin nin Jesu ha rẹ ha gbẹloghe egbe nanlẹn. Jehova da rẹkpa Ọmọn nọnsọle rẹ lẹn ghe, ọle hoẹmhọn ọlẹn, ghe emhin nin ọle lu ti Ọle bhọ. (Matt. 3:16, 17) Ranmhude Jesu lẹnmhin ghe Aba ọle ribhi ikeke nọnsọle ẹghe rebhe, ghe Ọle dẹ ha rẹkpa ọle, Jesu bha ha riale ọle okpa khian.​—John 8:16.

9. Be re imhan rẹọbhọ ghe Jehova gene hoẹmhọn mhan?

⁹ Bọsi Jesu, mhan rebhe sẹ wo daghe uwedẹ ne bunbun nin Jehova sẹ rẹ wo re oyẹẹ nọnsọle man mhan. Ria ẹmhọn ebi Jehova rẹ si mhan kẹ egbe yẹ, yẹ ji mhan da deba azagba-uwa nọnsọle ne mhọn oyẹẹ da egbe, ne yẹ rẹkpa mhan sade mhan ribhi ọnọghọ. (John 6:44) Jehova yẹ ne emhin ne ha rẹkpa mhan rẹ ziẹn urẹọbhọ nọnsẹmhan nin mhan. Ọle yẹ wo rẹkpa mhan miẹn emhin nin mhan ha rẹ ha gbẹloghe egbe ukpẹdẹ-ukpẹdẹ. (Matt. 6:31, 32) Beji mhan ha rẹ ha ria ẹmhọn ebi Jehova rẹ re oyẹẹ nọnsọle man mhan, oyẹẹ nin mhan mhọn da ọle ki ha tuẹn okhun.

10. Be imhan ha sabọ miẹn luẹ bhi uwedẹ nin Jehova rẹ ne ibhio mhan nin mhan ko ga lu emhin?

¹⁰ Jehova hoẹmhọn ibhio mhan nin mhan ko ga. Sokpan, ẹgheso, ọ ilẹkhẹ nin mhan rẹ rẹman ibhio mhan ghe mhan hoẹmhọn ele, ranmhude, agbaẹbho kẹkẹ mhan na vae. Sẹyẹ, uwedẹ kẹkẹ a yẹ rẹ bẹẹ mhan wanre. Mhan rebhe lu emhin ẹgheso nọn ha re ohu re ibhio mhan nin mhan ko ga, yẹ re ele miẹn ghe ele bha yẹ ha ghọnghọn. Ọrẹyiriọ, mhan rebhe dẹ yẹ dọnmhegbe nin mhan rẹ ziẹn oyẹẹ nin mhan mhọn da ibhio mhan nin mhan ko ga okhun. Be imhan ha rẹ sabọ lu ọnan yẹ? Mhan dẹ sabọ lu iriọ sade mhan re egbe khọkhọ Aba mhan nọn ribhi okhun bhi uwedẹ nin mhan rẹ re oyẹẹ man ibhio mhan nin mhan ko ga. (Eph. 5:1, 2; 1 John 4:19) Bha ji mhan fẹghe, ebi mhan ha sabọ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin nọnsi Jehova.

11. Be iJesu rẹ re egbe khọkhọ ẹkẹ-ẹjẹjẹ nin Jehova mhọn yẹ?

¹¹ Jehova re ẹkẹ-ẹjẹjẹ man. (Luke 1:78) Ọria nọn mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ ighọnghọn sade ọle daghe ẹbho loya. Ọle ki ha guanọ uwedẹ nin ọle ha rẹ rẹkpa ele yẹ ko ele udu re. Uwedẹ nin Jesu rẹ ne ẹbho lu emhin rẹman ghe, Jesu re egbe khọkhọ uwedẹ nin Jehova rẹ mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ da ẹbho. (John 5:19) Ẹghe ọkpa nin Jesu rẹ daghe usun ẹbho, “ohan ele da wo ha to ọle, ranmhude ele da ha bibi yo bibi re bọsi ihuan ne imhọn ọnọn re ele kọn.” (Matt. 9:36) Ọ iwo gheghe yi ẹkẹ-ẹjẹjẹ ọkpa Jesu mhọn da ele. Ọle da lu emhin nọn ha rẹkpa ele. Ọle da re egbe dan ene khọnmhọn, yẹ rẹkpa ene loya, nan yẹ denyẹnyẹn.​—Matt. 11:28-30; 14:14.

12. Be imhan ha rẹ sabọ re ẹkẹ-ẹjẹjẹ man ibhio mhan yẹ?

¹² Mhan ha lẹn ọnọghọ nin ibhio mhan ye, mhan ki lẹn ebi mhan ha rẹ mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ da ele yẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, obhio mhan nin okhuo sabọ ha mhọn emianmhẹn bhi egbe nin ọle ne dan, ọle itale dagbare. Sokpan, asabọmiẹn ọ dẹ  manman yẹẹ ọle sade ọria re urẹkpa nanlẹn. Ọle be sabọ ne emhin nin azagba-uwa nọnsọle ha rẹ ha gbẹloghe egbe ne ele? Mhan dẹ be sabọ nanlẹn nyẹn ebale, la re uwa nọnsọle ọi nọnsẹn? La, asabọmiẹn a khu obhio mhan nin okpea ọkpa bhi isi iwẹnna. Mhan sabọ rẹ re igho rẹ lu ẹsele nanlẹn nọn ha rẹkpa ọle ọkuẹsẹ ọle miẹn iwẹnna ọbhebhe. Asabọmiẹn mhan ida taman ọlẹn obọ mhan ọne igho na vae.

13-14. Be imhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ iJehova yẹ bhi uwedẹ nin ọle rẹ zẹ emhin bhi obọ?

¹³ Jehova wo zẹ emhin bhi obọ. (Matt. 5:45) Ọ bha khẹke nin mhan mundia khẹ ẹghe nin ibhio mhan ha rẹ bu mhan re nin mhan rẹkpa ele, ọkuẹsẹ mhan mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ da ele. Beji Jehova lu, ọkhẹke nin mhan rẹkpa ele ọkuẹsẹ ele nọọn mhan. Ẹdẹdẹ iJehova rẹ ji ovuẹn da bha kuọ mhan, arẹmiẹn mhan bhọ bha bhii ọle. Ọrebhe miẹn elele bhi ovuẹn nọn zẹ, ọ iyi ene khuẹnmhẹn ọlẹn ọkpa. Bhi ejayenan nian, uwẹ bha be rẹọbhọ ghe, uwedẹ nin Jehova rẹ ha ne emhin nin mhan guanọ nin mhan rẹman ghe ọle hoẹmhọn mhan? Mhan wo manman hoẹmhọn iJehova bhi uwedẹ nin ọle rẹ mhọn ẹkẹ-ẹjẹjẹ, yẹ zẹ emhin bhi obọ!

¹⁴ Ibhio mhan ne bunbun wo re egbe khọkhọ Aba mhan nọn ribhi okhun bhi uwedẹ nin ele rẹ zẹ emhin bhi obọ. Bhi ọsi ijiẹmhin, bhi ukpe 2013, efi natiọle Super Typhoon Haiyan da manman dunmhun emhin an bhi otọ Philippines. Uwa ọsi ibhio mhan ne bunbun da dunmhun an. Sẹyẹ, emhin nin ele mhọn da yulua. Ọkpakinọn, ibhio ele nin ele ko ga ne ribhi otọ agbọn rebhe da re ẹjẹje vae dọ rẹkpa ele. Ene bunbun bhi ẹwẹ ele da zẹ igho rẹ rẹkpa ele. Eso da dọ rẹkpa ele kie bọn ene uwa ne dunmhun an, yẹ hẹnhẹn ene riia bhi ẹwẹ ele. Uwa nin ele bọn, la hẹnhẹn bhi ẹkẹ ukpe ọkpa bun sẹbhi 750. Bhi ẹghe emianmhẹn iCOVID-19, Esali Jehova wo yẹ ha wẹnna kaka nin ele rẹ rẹkpa ibhio ele nin ele ko ga. Ahamiẹn mhan re ẹjẹje rẹkpa ibhio mhan nin mhan ko ga, mhan ki rẹman ele ghe mhan hoẹmhọn ele.

15-16. Be Luke 6:36 yọle nin mhan lu nin mhan rẹ re egbe khọkhọ Aba mhan nọn ribhi okhun?

¹⁵ Jehova mhọn itohan yẹ rẹhunmhan. (Tie Luke 6:36.) Ẹdẹdẹ Aba mhan nọn ribhi okhun rẹ re itohan nọnsọle man mhan. (Ps. 103:10-14) Ọ bha gba nin ene ha rẹkhan iJesu. Ọrẹyiriọ, Jesu da sẹyẹ ha mhọn itohan da ele, yẹ ha  rẹhunmhan ele. Ọle bhọ da muegbe nin ọle rẹ re iẹnlẹn nọnsọle rẹ zọese beji a ha da rẹhunmhan olukhọ nesẹmhan. (1 John 2:1, 2) Urẹhunmhan nin Jehova bi Jesu rẹhunmhan mhan, bi itohan nin ele mhọn da mhan, re imhan sikẹ ele.

¹⁶ Ahamiẹn mhan rẹhunmhan ibhio mhan nin mhan ko ga, mhan ki ha ziẹn oyẹẹ nin mhan mhọn da egbe okhun. (Eph. 4:32) Bhi ọsi ẹmhọanta, ọ bha lẹkhẹ nin mhan rẹ ha rẹhunmhan ẹbho ẹgheso. Bhiriọ, ọkhẹke nin mhan wẹnna kaka nin mhan da sabọ ha rẹhunmhan ẹbho. Obhio mhan nin okhuo da tie Watchtower nọn tẹmhọn urẹhunmhan. Emhin nin ọle tie bhọ da rẹkpa ọle. Ọle da yọle: “Ọne uhọnmhọn-ọta nin mẹn tie bhọ da rẹkpa mẹn rẹ lẹn ghe, mẹn dẹ miẹn elele sade mẹn rẹhunmhan ẹbho. Ọ da rẹman ghe, ahamiẹn uwẹ zẹ nin uwẹ rẹ rẹhunmhan ẹbho, bha rẹman ghe uwẹ riale emhin nin ele lu gbale, la ọ bha ba uwẹ bhi egbe. Ọkpakinọn, ahamiẹn uwẹ rẹhunmhan ele, ẹkẹ ele ida yẹ ha khọ uwẹ. Sẹyẹ, uwẹ ki ha mhọn ọkhọle nọn lọre.” Ahamiẹn mhan re ọkhọle rebhe rẹ rẹhunmhan ibhio mhan nin mhan ko ga, ọ ki rẹman ghe mhan hoẹmhọn ele. Sẹyẹ, ọ ki rẹman ghe Aba mhan nin Jehova mhan re egbe khọkhọ.

17. Beji Matthew 5:16 rẹman, be imhan ha rẹ sabọ ha re ogẹn ji Aba mhan nọn ribhi okhun yẹ?

¹⁷ Udede isẹhoa nọn nin mhan rẹ deba ibhio mhan bhi otọ agbọn rebhe ne mhọn oyẹẹ da egbe, ko ha ga iJehova. Mhan wo yẹ guanọ nin ẹbho ne bunbun bhi otọ agbọn rebhe dọ deba mhan ha ga Osẹnobulua. Bhiriọ, ọ bha khẹke nin mhan ha lu emhin nọn ha re ẹbho ha re ẹlo nọn imhẹn ghe iJehova, la ẹbho nesọle. Ọkhẹke nin mhan ha lu emhin nọn ha re ẹbho vae dọ ga iJehova.​—Tie Matthew 5:16.

18. Be ha sabọ rẹkpa mhan rẹ re izebhudu ha tẹmhọn Osẹnobulua?

¹⁸ Ẹgheso, ẹbho sabọ rẹ ha re ẹlo gbe mhan an, la ha kpokpo mhan ranmhude mhan ga iJehova. Be imhan ha lu yẹ ahamiẹn ofẹn mun mhan rẹ taman ẹbho ebi mhan rẹọ ọi? Mhan ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe, Jehova bi Ọmọn nọnsọle dẹ rẹkpa mhan. Jesu da taman edibo nesọle ghe nin ele hẹi kpokpo egbe rẹji ebi ele ha ta, la ebi ele ha rẹ tale yẹ. Bezẹle nin ọle da ta iriọ? Jesu da yọle: “A dẹ re ebi bha ha ta nin bha bhi ọne ẹghe nin,” Jesu da yẹ yọle, “ọ iyi bha da gheghe  ha talọ, sokpan, ẹlinmhin ọsi Aba bha dẹ ha noo bha rẹ talọ.”​—Matt. 10:19, 20.

19. Sounun bhi ọria nọn re izebhudu rẹ tẹmhọn Osẹnobulua.

¹⁹ Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi Robert ghe. Bhi ikpe eso ne gbera, a da tie ọle vae bhi ikotu bhi South Africa nin ọle dọ tare ebezẹle nin ọle bha da guanọ nin ọle deba eyokhọnlẹn. Bhi ọne ẹghe nan, ọle bha sẹ manman lẹn otọ iBaibo nọnsẹn, ranmhude ọle wo la munhẹn ha luẹ iBaibo. Ọle da re izebhudu rẹ taman ele bhi ikotu ghe, ọle bha guanọ nin ọle deba eyokhọnlẹn ranmhude ahoẹmhọn-egbe nin ọle mhọn da ibhio ọle nin ele ko ga. Ọ wo ti ọle bhọ nin ọle rẹ deba azagba-uwa nọnsi Jehova! Ọne ọbhohiẹn da wo nọọn ọlẹn yọle: “Hela hi ibhio ẹ?” Robert bha rẹ ha mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe a dẹ nọọn ọlẹn ọne inọnta nan. Ọrẹyiriọ, ọle da wo re ẹjẹje ye ebe nọnsi Matthew 12:50 re nọn mun ebe ukpẹdẹ ọsi ẹdẹnin mhọnlẹn. Enin yọle: “Ọria nọn hi ki rẹ khin nọn lu iho ọsi Aba mẹn nọn ribhi okhun, ọle hi obhio mẹn bi inẹn mẹn.” Arẹmiẹn Robert wo la munhẹn ha luẹ iBaibo, ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Jehova da rẹkpa ọle rẹ re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nin, bi inọnta nekẹle nan nọọn ọle le nin ọle bha rẹ ha mhọn bhi ọkhọle. Edandan iribhọ ghe ẹmhọn Robert dẹ wo ha ti Jehova bhọ! Sẹyẹ, ẹmhọn mhan wo ti Jehova bhọ sade mhan mun udu nyan ọlẹn nin ọle re izebhudu nin mhan rẹ sabọ tẹmhọn ọlẹn man ẹbho bhi idia ne bha lẹkhẹ.

20. Be ọkhẹke nin mhan dọnmhegbe ha lu? (John 17:11, 15)

²⁰ Bha ji ọ ha ti mhan bhọ nin mhan rẹ deba ibhio mhan ha ga kugbe bhi azagba-uwa nọnsi Jehova. Mhan mhọn Aba nọn mhẹn nẹ, bi ibhio mhan ne bunbun nin mhan ko ga ne hoẹmhọn mhan. Ọkhẹke nin mhan ji ọnan ha ti mhan bhọ. Esu bi ene rẹkhan ọlẹn wo wẹnna kaka nin ele rẹ re edandan mhan bhi ọkhọle si Aba mhan nọn ribhi okhun gene hoẹmhọn mhan, bi nin ele rẹ si ozughu ọbhi okugbe nin mhan bi ibhio mhan ko mhọnlẹn. Ọrẹyiriọ, Jesu da ne imhan nan erọnmhọn ji Aba ọle nin Ọle gbẹloghe mhan beji a ha da miẹn okugbe nin mhan mhọnlẹn ki ha ribhọ rẹ ha khian. (Tie John 17:11, 15.) Jehova wo wanniẹn ọne erọnmhọn nin. Bọsi Jesu, mhan hẹi ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe, si Aba mhan nọn ribhi okhun gene hoẹmhọn mhan, la si ọle dẹ gene rẹkpa mhan. Bha ji mhan dọnmhegbe rẹ ha sikẹ ibhio mhan nin mhan ko ga gbera ọnikhẹ.