UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 39
Elin Nọnsẹ Be Ribhi “Ebe ọsi Iẹnlẹn”?
“Bhi alo ọle, a da ha gbẹn ebe ayere nin ẹbho ne mun ofẹn iJehova.”—MAL. 3:16.
ILLO 61 Bha Ji Mhan Dọ Tẹmhọn IJehova!
EBI MHAN DA LUẸ *
1. Beji Malachi 3:16 rẹman, ebe nela Jehova gbẹn? Be ribhọ?
BHI ikpe ne bunbun nian, Jehova wo mhọn ebe kpataki nin ọle gbẹn. Elin ọsi ẹbho kẹkẹ ribhi ọne ebe nan. Elin ọsi Ebẹl nin ọguọmhandia nọnsi Osẹnobulua hi elin ọhẹnhẹn nin ọle gbẹn ọbhi ọne ebe. * (Luke 11:50, 51) Rẹ na ọne ẹghe nin ha vade, Jehova wo ha gbẹn elin kikẹ ọbhi ọne ebe. Sẹyẹ, elin ọsi ẹbho ne bunbun wo ribhi ọne ebe ẹlẹnan. Baibo tie ọne ebe nan ebe ọsi ayere, ebe ọsi iẹnlẹn, bi ebe nan khili ọsi iẹnlẹn. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ ha tie ọne ebe, ebe ọsi iẹnlẹn.—Tie Malachi 3:16; Rev. 3:5; 17:8.
2. Elin ọsi ẹbho nela a gbẹn ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn? Be imhan ha lu beji a ha da gbẹn elin nọnsẹmhan ọbhi ọne ebe?
2 Elin ọsi ẹbho ne ribhi ọne ebe kpataki nan hi, elin ọsi eguọmhandia nesi Jehova rebhe ne mun ofẹn ọlẹn, ne yẹ hoẹmhọn elin nọnsọle. Ene ẹbho nan dẹ miẹn iẹnlẹn ighegheghe. Elin nọnsẹmhan dẹ sabọ ha ribhi ọne ebe nin ẹlẹnan, sade mhan deba Jehova ha mhọn ikolu nọn ziẹnlẹn. Ọnan sabọ sunu ranmhude izọese nọnsi Jesu Kristi nin ọmọn nọnsọle. (John 3:16, 36) Mhan rebhe guanọ nin elin nọnsẹmhan ha ribhi ọne ebe nin aharẹmiẹn okhun mhan ha da nyẹnlẹn, la ọne otọ nan.
3-4. (a) Mhan dẹ be sabọ nyẹnlẹn rẹ sẹbhi ighegheghe sade a gbẹn elin nọnsẹmhan ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn nian? Re otọle man. (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan bi ọnọn rẹkhan ọlẹn?
3 Ọnan be rẹman ghe, ẹbho rebhe nin elin nọnsele ribhi ọne ebe nan ha miẹn iẹnlẹn ighegheghe? Mhan dẹ miẹn ewanniẹn rẹji ọne inọnta nan bhi ọta nin Jehova taman Mozis bhi Exodus 32:33. Jehova da yọle: “Ọnọn iki rẹ ha khin nọn lu emhin ebe da mẹn, mẹn ki gbo elin nọnsọle sibhi ebe nọnsẹmhẹn re.” Ọnan rẹman ghe, a dẹ sabọ gbo elin ọsi ẹbho ne ribhi ọne ebe nin kie. Inian ọ diabe Jehova ka re emhin nan ha sabọ gbo a rẹ gbẹn elin nọnsele. (Rev. 3:5) Ọkhẹke nin mhan dọnmhegbe beji elin nọnsẹmhan ha da ha ribhi ọne ebe nin, ọkuẹsẹ ẹghe nan ha rẹ gbẹn ọne elin ọbhọ rẹ sẹbhi ighegheghe.
4 Ọnan dẹ sabọ re imhan nọọn inọnta eso. Bhi ọsi ijiẹmhin, be bhọ Baibo tale rẹji ẹbho nan gbẹn elin nọnsele ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn, bi ẹbho nin elin nọnsele iribhọ? Ẹghela ẹbho nin elin nọnsele ribhi ọne ebe nin ha rẹ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe? Ẹbho ne yu ne bha ha mhọn ọne isẹhoa rẹ luẹ ẹmhọn Jehova kii? A dẹ be sabọ gbẹn elin nọnsele ọbhi ọne ebe nin? A dẹ re ewanniẹn ọbhi ene inọnta nan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan bi ọnọn rẹkhan ọlẹn.
ELIN ỌSI ẸBHO NELA RIBHI ỌNE EBE ỌSI IẸNLẸN?
5-6. (a) Beji Philippians 4:3 rẹman, elin ọsi ẹbho nela a gbẹn ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn? (b) Ẹghela a ha rẹ gbẹn elin nọnsele ọbhọ rẹ sẹbhi ighegheghe?
5 Elin ọsi ẹbho nela a gbẹn ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn? Nin mhan rẹ re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nan, mhan dẹ zilo nyan usun ẹbho isẹn kẹkẹ. A gbẹn elin ọsi eso bhi ẹwẹ ele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn, sokpan a bha gbẹn elin ọsi enekẹle bhọ.
6 Ẹbho ne ribhi usun ọhẹnhẹn hi ẹbho nan zẹ ne ha deba Jesu gbẹloghe bhi okhun. Elin nọnsele be ribhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn nian? Ehe. Beji ọta nin Pọl nin odibo gbẹn ji ene “deba [ọle] wẹnna” ne ha ribhi Philippi rẹman, elin ọsi enanzẹle ne ha deba Jesu gbẹloghe ribhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn nian. (Tie Philippians 4:3.) Sokpan, nin elin nọnsele da sẹyẹ ha ribhọ ọne ebe ọsi iẹnlẹn, ọkhẹke nin ele sun rẹkhan Osẹnobulua. Ele ha ki miẹn iyaman nọn kike fo, a ki gbẹn elin nọnsele ọbhi ọne ebe rẹ sẹbhi ighegheghe. Ọnan dẹ sunu ọkuẹsẹ ele yu, la ọkuẹsẹ ekpokpo nọn khua munhẹn.—Rev. 7:3.
7. Beji Revelation 7:16, 17 rẹman, ẹghela a ha rẹ gbẹn elin ọsi ẹbho ne da nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn rẹ sẹbhi ighegheghe?
7 Usun nọnzeva hi usun ẹbho ne da nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan. Elin nọnsele be ribhi ebe ọsi iẹnlẹn nian? Ehe. Elin nọnsele dẹ be sẹyẹ ha ribhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn sade ele miuhọnmhọn bhi okhọn Amagẹdọn fo? Ehe. (Rev. 7:14) Jesu da yọle ghe, ene usun ẹbho nan dẹ miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe. (Matt. 25:46) Ọkpakinọn, ene ẹbho nan ne ha miuhọnmhọn bhi okhọn Amagẹdọn ida wo re ẹjẹje miẹn iẹnlẹn ighegheghe. Inian ọ diabe a re emhin nan ha sabọ gbo a rẹ gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn. Bhi Ikpe Uli nin Jesu ha rẹ gbẹloghe, ọle “dẹ sun ele yẹ dia ele diọbhi isi amẹn ọsi iẹnlẹn.” Ẹbho ne re obọ rẹkhan adia nọnsi Jesu, nan yẹ bhohiẹn ele kere ghe ele ga Jehova nọnsẹn, a ki gbẹn elin nọnsele ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn rẹ sẹbhi ighegheghe.—Tie Revelation 7:16, 17.
8. Ẹbho nela a bha gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn? Be ha sunu ji ele?
8 Usun nọnzea hi ẹbho nan rẹ khọkhọ ene ẹbhe nan da fuẹn an bhi okhọn Amagẹdọn. Elin nọnsele iribhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn. Jesu da yọle ghe, a dẹ fuẹn ele a sẹsẹsẹ. (Matt. 25:46) Osẹnobulua da noo Pọl rẹ taman mhan yọle ghe, “enan hi, ene ha miẹn ugbekhuelo ọsi ẹdẹdẹmhẹndẹ.” (2 Thess. 1:9; 2 Pet. 2:9) Iriọ yẹ nọn rẹji ẹbho nan miẹn ghe ele wo taan ẹlo a ha lu olukhọ da ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua. Ele ida miẹn iẹnlẹn ighegheghe. Sokpan, ugbekhuelo ọsi ẹdẹdẹmhẹndẹ ele da miẹn. Bhi ọsi ẹmhọanta, a ida riọ ele kpanọ bhi uu. (Matt. 12:32; Mark 3:28, 29; Heb. 6:4-6) Bha ji mhan zilo nyan usun ẹbho eva nan ha riọkpanọ bhi uu bhi ọne otọ nan.
ẸBHO NAN HA RIỌKPANỌ BHI UU
9. Beji Acts 24:15 rẹman, usun ẹbho eva nela a ha riọkpanọ bhi uu? Be bhọ ikẹkẹ nọn ribhi ene usun ẹbho eva nan?
9 Baibo da tẹmhọn usun ẹbho eva nan ha riọkpanọ bhi uu ne mhọn ọne ikhuaẹloghe nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan rẹ sẹbhi ighegheghe. Ene ẹbho nan hi “ene khiale bi ene bha khia.” (Tie Acts 24:15.) “Ene khiale” hi ẹbho ne re ọkhọle rebhe ga Jehova ẹghe nin ele rẹ ha ribhi agbọn. Bhi obọ nọnkẹle, “ene bha khia” hi ẹbho ne bha ga Jehova ọkuẹsẹ ele yu. Bhi ọsi ẹmhọanta, ele bha nyẹn iẹnlẹn nọn khiale bhi idia ne bunbun. Ranmhude a dẹ riọ ene usun ẹbho eva nan kpanọ bhi uu, mhan dẹ be sabọ yọle ghe, a gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn? Nin mhan rẹ re ewanniẹn ọbhi ọne inọnta nan, bha ji mhan zilo nyan ene usun nan kẹkẹ.
10. Bezẹle nan ha da riọ “ene khiale” kpanọ bhi uu? Isẹhoa nela eso bhi ẹwẹ ele ha miẹn? (Yẹ fẹ “Ọta Nin Eria Ne Tie Ebe Nesẹmhan Nọọn” bhi ọne ebe Ọkhẹughe nan ghe, rẹji ariọkpanọ nọn da sunu bhi ọne otọ nan.)
10 “Ene khiale” hi usun nọnzi enẹn. Ọkuẹsẹ ele yu, a da gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn. A be gbo elin nọnsele sibhi ọne ebe re ẹghe nin ele ki rẹ yu? Eye, ranmhude ele sẹyẹ ribhi ayere nọnsi Jehova. Jehova “iyi [osẹ] ọsi ene yu, sokpan ọsi ene nyẹnlẹn ranmhude ele rebhe nyẹnlẹn nanlẹn.” (Luke ) Ọnan rẹman ghe, a ha riọ ẹbho ne khiale ne yu kpanọ vae bhi ọne otọ nan, elin nọnsele dẹ sẹyẹ ha ribhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn arẹmiẹn a dẹ yẹ sabọ gbo ọle a. ( 20:38Luke 14:14) Edandan iribhọ ghe, eso bhi ene ẹbho nan ha riọkpanọ dẹ ha mhọn ọne isẹhoa nin ele rẹ ha ga bọsi “imọn nesi ojie bhi otọ agbọn rebhe.”—Ps. 45:16.
11. Be ọkhẹke nin “ene bha khia” luẹ ọkuẹsẹ a gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn?
11 Bhi ọkike ọle, bha ji mhan zilo nyan usun nọnzi isẹn. Ọne usun nan hi “ene bha khia.” Asabọmiẹn ranmhude ele bha lẹn uhi nesi Jehova, ele bha nyẹn iẹnlẹn nọn khiale ọkuẹsẹ ele yu. Bhiriọ, a bha gbẹn elin nọnsele ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn. Ọkpakinọn, Osẹnobulua dẹ riọ ele kpanọ bhi uu, beji ele ha da ha mhọn ọne isẹhoa nan rẹ gbẹn elin nọnsele ọbhi ọne ebe nin. Ene ẹbho ne bha khia nan dẹ wo ha guanọ nan manman rẹkpa ele. Ọkuẹsẹ ele yu, eso bhi ẹwẹ ele da wo manman lu emhin ebe kẹkẹ. Bhiriọ, ọ dẹ khẹke nan man ele ebi ele ha rẹ ha nyẹnlẹn rẹkhan uhi ne gbale nesi Jehova yẹ. Nan rẹ sabọ lu iriọ, Agbejele nọnsi Osẹnobulua dẹ dia ọne iwẹnna nan ha rẹ man ele emhin. Ọnan dẹ manman gbera iwẹnna nan rẹ man emhin ẹlẹnan.
12. (a) Hela ha man ẹbho ne bha khia emhin? (b) Be ha sunu ji ẹbho ne bha ka re obọ rẹkhan ebi ele luẹ?
12 Hela ha man ẹbho ne bha khia emhin? Usun ẹbho ne bunbun ne da nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan, bi ẹbho ne khiale nan riọkpanọ bhi uu. Ọkuẹsẹ a gbẹn elin ọsi ẹbho ne bha khia ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn, ele dẹ ka deba Jehova ha mhọn ikolu, yẹ re egbe guẹ nanlẹn. Jesu Kristi bi enanzẹle dẹ na bhi okhun ha ghe ene ẹbho ne bha khia, nin ele rẹ daghe ebi ele rẹ ha re obọ rẹkhan emhin nan man ele le yẹ. (Rev. 20:4) Ọria nọn hi ki rẹ khin nọn bha re obọ rẹkhan emhin nan man ọle le ida ha nyẹnlẹn, aharẹmiẹn ọle ribhi ikpe 100. (Isa. 65:20) Jehova bi Jesu sabọ lẹn emhin ne ribhi ọkhọle ọsi ọria. Bhiriọ, ele ida ka nin ọria soso ha lu emhin ne imhẹn bhi agbọn ọsọgbọn.—Isa. 11:9; 60:18; 65:25; John 2:25.
ARIỌKPANỌ ỌSI IẸNLẸN BI ỌSI IBHOHIẸN
13-14. (a) Bhi ẹghe nọn gbera, be imhan rẹ lẹn otọ ọta nin Jesu tale bhi John 5:29 yẹ? (b) Be ọkhẹke nin mhan lẹn rẹji ene ọta nin Jesu tale?
13 Jesu da yẹ tẹmhọn ẹbho nan ha riọkpanọ bhi uu bhi ọne otọ nan. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle da yọle: “Ọne ẹghe vade nin ọrebhe ne ribhi idin ọsi ayere ha rẹ họn ukpuru nọnsọle yẹ dagbare. Ene lu nọnsẹn ki ha mhọn uriọkpanọ ọsi iẹnlẹn, ene lu khọlọ ki miẹn uriọkpanọ ọsi ibhohiẹn.” (Joh 5:28, 29) Be Jesu re ọnan ta?
14 Bhi ẹghe nọn gbera, mhan da rẹọbhọ ghe, emhin nin ẹbho nan ha riọkpanọ bhi uu ha lu sade a riọ ele kpanọ fo, ọle Jesu ha talọ je; ghe, ẹbho eso dẹ riọkpanọ vae dọ lu emhin ne mhẹn, sẹyẹ eso nan ha riọkpanọ ki lu emhin ne imhẹn. Ọrẹyiriọ, lẹn sẹbhọ ghe, Jesu bha yọle ghe, ẹbho nan ha riọkpanọ bhi idin dẹ lu emhin ne mhẹn, la dẹ lu emhin ne imhẹn. Ene ọta nin ọle noolo rẹman ghe ene emhin sunu fo. Ọle da tẹmhọn ene “lu nọnsẹn” bi ene “lu khọlọ.” Ọnan rẹman ghe, ene ẹbho lu ene emhin nan fo ọkuẹsẹ ele yu. Ẹwanlẹn wo ribhi ọnan, ọ ibe yi riọ? Ranmhude, a ida re isẹhoa nin ọria soso rẹ ha lu emhin ne imhẹn bhi agbọn ọsọgbọn. Ene ẹbho ne bha khia dẹ lu ene emhin ne imhẹn nan ọkuẹsẹ ele yu. Bhiriọ, be imhan ha rẹ lẹn otọ ọta nin Jesu tale rẹji “uriọkpanọ ọsi iẹnlẹn” bi “uriọkpanọ ọsi ibhohiẹn” yẹ?
15. Ẹbho nela ha miẹn “uriọkpanọ ọsi iẹnlẹn”? Bezẹle?
15 Ẹbho ne khiale ne lu emhin ne mhẹn ọkuẹsẹ ele yu dẹ miẹn “uriọkpanọ ọsi iẹnlẹn” ranmhude, a ki ka gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn fo. Ọnan rẹman ghe, ariọkpanọ ọsi “ene lu nọnsẹn” nan tẹmhọnlẹn bhi John 5:29 bi “ene khiale” nan tẹmhọnlẹn bhi Acts 24:15, ẹbho ọkpa a re ọle talọ je. Ọne uwedẹ nan nin mhan ki rẹ dọ lẹn otọ ọne ẹmhọn nan wo diẹn mun ebe ribhi Romans 6:7 nọn yọle: “Ọria nọn yu, a gbe olukhọ nọnsọle kua.” Bhiriọ, ene ẹbho ne khiale nan ha yu, Jehova ki rẹhunmhan olukhọ nọnsele, yẹ ye emhin esili kikẹ nin ele lu re bhi ẹghe nin ele rẹ ha nyẹnlẹn. (Heb. 6:10) Bhi ọsi ẹmhọanta, ọkhẹke nin ene ẹbho nan ne khiale nan ha riọkpanọ sẹyẹ wo ha sun rẹkhan Jehova, beji elin nọnsele ha da sẹyẹ ha ribhi ebe ọsi iẹnlẹn.
16. Be bhọ “uriọkpanọ ọsi ibhohiẹn” mundia nan?
16 Ẹbho ne lu emhin ne imhẹn ọkuẹsẹ ele yu kii? Arẹmiẹn a rẹhunmhan olukhọ nọnsele beji ele yu, ele bha ga Jehova ẹghe nin ele rẹ ha nyẹnlẹn. Bhiriọ, a bha gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn. Ariọkpanọ ọsi ene “lu khọlọ” bi ariọkpanọ ọsi “ene bha khia” nan tẹmhọnlẹn bhi Acts 24:15, ẹbho ọkpa ọ talọ je. Ariọkpanọ nọnsele ki ha yi “uriọkpanọ ọsi ibhohiẹn.” * Ọnan rẹman ghe, Jesu dẹ gbẹlokotọ fẹ ebi ene ẹbho nan ne bha khia nan ha riọkpanọ ha rẹ lu emhin yẹ. (Luke 22:30) Ẹgheso ha ki gbera, Jesu ki lẹn si ele be sẹ ẹbho nan ha gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn. Ahamiẹn ene ẹbho nan ne bha khia fi uwedẹ nọn imhẹn nin ele ka rẹ ha nyẹnlẹn denọ, yẹ re egbe guẹ nin Jehova, ọle ọkpa a ha da gbẹn elin nọnsele ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn.
17-18. Be ọkhẹke nin ọrebhe nan ha riọkpanọ bhi uu bhi ọne otọ nan lu? Be bhọ emhin nan ha rẹ bhohiẹn ẹbho nan ha riọkpanọ nin Revelation 20:12, 13 tẹmhọnlẹn?
17 Aharẹmiẹn ẹbho nan ha riọkpanọ ka ha yi ẹbho ne khiale, la ẹbho ne bha khia, ọ dẹ khẹke nin ele re obọ rẹkhan uhi ne ribhi ebe ọsọgbọn nan khili nan ha tuje a bhi ẹghe ikpe 1,000. Jọni nin odibo da tẹmhọn ebi ọle miẹn bhi imianlo. Ọle da yọle: “Mẹn da daghe ene yu, ene khere bi ene khua, ele da mundia bhi odalo ọne ojukhuo, a da tuje ebe nan khili a. Sokpan a da yẹ tuje ebe nan khili ọbhebhe a, ọnan da ha yi ebe ọsi iẹnlẹn. A da re emhin nan gbẹn bhi ene ebe rẹ bhohiẹn ene yu beji ele rẹ wẹnna kẹkẹ.”—Rev. 20:12, 13.
18 Emhin nela a ha rẹ bhohiẹn ẹbho nan ha riọkpanọ? Emhin nin ele lu ọkuẹsẹ ele yu be nọn? Eye! Yere ghe, a ka rẹhunmhan ele bhi olukhọ nin ele lu ẹghe nin ele rẹ yu. Bhiriọ, ebi a ha rẹ bhohiẹn ele ida sabọ ha yi emhin nin ele lu ẹghe nin ele ka rẹ ha nyẹnlẹn. Sokpan, ọ dẹ mundia nin emhin nin ele lu beji a ki man ele emhin fo bhi agbọn ọsọgbọn. Ẹbho bii Noa, Samuẹl, Devid bi Daniẹl ne bhọ sun rẹkhan Jehova dẹ yẹ luẹ ẹmhọn Jesu Kristi yẹ mhọn urẹọbhọ da izọese nọnsọle. Ahamiẹn ene ikpea nan dẹ yẹ luẹ emhin ne bunbun, ekeka ki ene ẹbho ne bha khia? Ele dẹ wo manman luẹ emhin!
19. Be ha sunu ji ẹbho ne bha ka noo isẹhoa nan re nin ele?
19 Be ha sunu ji ẹbho ne bha noo ọne isẹhoa nan? Revelation 20:15 yọle: “Ọnọn iki rẹ khin nan bha miẹn elin ọlẹn bhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn, a da mun ọlẹn fiọbhi ọne odighi eranlẹn.” Bhi ọsi ẹmhọanta, a dẹ fuẹn ele a sẹsẹsẹ. Bhiriọ, ọ wo manman lu uhọnmhọn emhin nin mhan rẹ ha lu emhin nan ha da gbẹn elin nọnsẹmhan ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn, yẹ sẹyẹ ji ọne elin ha ribhọ.
20. Iwẹnna nọn mhẹn an nela a ha lu bhi ẹghe Ikpe Uli nin Jesu ha rẹ gbẹloghe? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọne ebe nan ghe.)
20 Ẹghe eghọnghọn Ikpe Uli nin Jesu ha rẹ gbẹloghe da wo ha khin. Rẹ deba emhin nan ha lu bhi enin hi, nin mhan rẹ manman man ẹbho emhin. Ọne iman-emhin nan dẹ gbera ọne imhan lu ẹlẹnan. Sokpan, ọ dẹ yẹ ha yi ẹghe nan ha rẹ fẹ ebi ẹbho ne khiale bi ẹbho ne bha khia ha rẹ nyẹnlẹn yẹ. (Isa. 26:9; Acts 17:31) Be a ha rẹ lu ọne iwẹnna nan ha rẹ man ẹbho emhin yẹ? Uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe dẹ rẹkpa mhan rẹ lẹn ọnan, bi ebi ọne iwẹnna nọn mhẹn an nan nin mhan ha lu ha rẹ ha ti mhan bhọ yẹ.
ILLO 147 Ive ọsi Aribhọ ọsi Ẹdẹdẹmhẹndẹ
^ Ọne uhọnmhọn-ọta nan fi uwedẹ nin mhan rẹ ka lẹn otọ ẹmhọn “uriọkpanọ ọsi iẹnlẹn,” bi “uriọkpanọ ọsi ibhohiẹn” denọ nọn ribhi John 5:28, 29. Mhan dẹ luẹ ebi ene ariọkpanọ veva nan mundia nan, bi ẹbho ne ribhi ọdeọde bhi ẹwẹ ele.
^ Rẹ na bhi ẹghe nin ọne agbọn nan rẹ munhẹn a rẹ munhẹn ha gbẹn ọne ebe nan. Elin ọsi ẹbho bhi ọne agbọn nan ne mhọn ọne isẹhoa nin ele rẹ miẹn elele bhi izọese nọnsi Jesu a gbẹn ọbhọ. (Matt. 25:34; Rev. 17:8) Bhiriọ, elin ọsi Ebẹl nọn ga Osẹnobulua nọnsẹn dẹ ha yi elin ọhẹnhẹn nan gbẹn ọbhi ọne ebe ọsi iẹnlẹn.
^ Bhi ẹghe nọn gbera, mhan da yọle ghe, ọne ukpọta “ibhohiẹn” nan noo bhi enan mundia nin nan rẹ bhu ọria ohiẹn bhi emhin ebe nin ọle lu. Gene-gene, ọne ukpọta “ibhohiẹn” sabọ rẹ mundia nin ọnin. Ọkpakinọn, bhi ọne idia nan, ọ diabe Jesu noo ọne ukpọta nan rẹ ha talọ ji nan rẹ gbẹlokotọ ha fẹ ebi ọria lu ghe, la nan rẹ dọnmhẹn ọlẹn fẹghe, la beji Baibo ditiọnari Grik ọkpa tale, ọ mundia nin nan rẹ ha fẹ uwedẹ nin ọria rẹ ha nyẹnlẹn ghe.