1. Ibhuohiẹn nela da kẹ sunu?

 ẸGHE nin emhin kpataki kẹkẹ ha rẹ ha sunu mhan da nyẹnlẹn. Bhi ẹghe nọn bha yẹ ree gbe nian, Jesu dẹ bhu ẹbho ohiẹn. Ọle da ji mhan lẹn emhin kẹkẹ ne da ha sunu ọkuẹsẹ ọle dọ bhuohiẹn. Ọle da tẹmhọn “iyaman” ọsi ẹghe nọnsọle bi ọsi “ọkpẹnlẹn ọsi ọne agbọn” nan man edibo nesọle. (Mat. 24:3) A tẹmhọn ọne iyaman nan bhi Matiu uhọnmhọnlẹn 24 bi 25. A sẹyẹ tẹmhọnlẹn bhi Mak uhọnmhọnlẹn 13 bi Luk uhọnmhọnlẹn 21.

2. Emhin nela mhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, bezẹle nin ele ha da rẹkpa mhan?

² Jesu da noo arẹkhọkhọ ea rẹ rẹkpa mhan rẹ muegbe ọbhi otọ. Inian ene arẹkhọkhọ yẹ diabe isekha. Ene arẹkhọkhọ hi, ọne arẹkhọkhọ ọsi ene ihuan bi ene ẹbhe, ọsi ene ikhuo ne bha sẹ hẹgẹn ne wanlan bi ene i wanlan, bi ọsi ene ikpea nan ne talẹnt nan. Ọdeọde bhi ene arẹkhọkhọ rẹkpa mhan rẹ lẹn ebi uwedẹ nin ọdeọde rẹ lu emhin ha rẹ rẹso uwedẹ nan ha rẹ bhu ọle ohiẹn yẹ. Beji mhan ha rẹ ha zilo nyan ene arẹkhọkhọ, bha ji mhan gbẹlokotọ bhi emhin kpataki ne ribhọ, bi ebi mhan ha rẹ sabọ re obọ rẹkhan ele yẹ. Arẹkhọkhọ nin ọhẹnhẹn nin mhan ha zilo nyan hi, ọsi ene ihuan bi ọsi ene ẹbhe.

ENE IHUAN BI ENE ẸBHE

3. Ẹghela Jesu ha rẹ bhu ẹbho ohiẹn?

³ Bhi arẹkhọkhọ ọsi ene ihuan bi ene ẹbhe, Jesu da yọle ghe ọle dẹ re uwedẹ nin ẹbho rẹ miẹn ọne ọta nọn mhẹn ọbhi egbe, bi uwedẹ nin ele rẹ re iyobọ nin enanzẹle rẹ bhu ele ohiẹn. (Mat. 25:​31-46) Ẹghe “ekpokpo nọn khua” ọle ha rẹ bhu ene ẹbho nan ohiẹn ọkuẹsẹ Amagẹdọn munhẹn. (Mat. 24:21) Beji  ọsun-ohuan rẹ hanọn ihuan sibhi ẹwẹ ẹbhe re, iriọ Jesu ha rẹ hanọn ẹbho ne wo ha re iyobọ nin enanzẹle sibhi ẹwẹ ẹbho ne bha lu iriọ re.

4. Beji Isaiah 11:​3, 4 rẹman, bezẹle nin mhan ha da sabọ ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe Jesu dẹ bhu ẹbho ohiẹn bhi uwedẹ nọn gbale? (Fẹ adudu nọn ribhi odalo ọle ghe.)

⁴ Ọta akhasẹ ne ribhi Baibo rẹman ghe, Jesu nin Ọbhuohiẹn nin Jehova zẹle dẹ bhu ẹbhọ ohiẹn bhi uwedẹ nọn gbale. (Tie Isaiah 11:​3, 4.) Ọle wo ha gbẹlokotọ bhi uwedẹ nin ẹbho rẹ lu emhin, ọta nin ele ta, bi eria nin ele ria, rẹ dọ sẹbhi uwedẹ nin ele rẹ nin ibhio ọle ne yi enanzẹle lu emhin. (Mat. 12:​36, 37; 25:40) Jesu dẹ lẹn eria ne re iyobọ nin enanzẹle, bi ene deba ele bhi ẹsọn nan mun nin ele. a Uwedẹ ọkpa kpataki nin ene ihuan rẹ re iyobọ nin ibhio Jesu hi, nin ele rẹ rẹkpa ele bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. A dẹ bhu eria ne re inian re iyobọ nin enanzẹle ohiẹn bii eria ne “khiale,” sẹyẹ ele ki miẹn isẹhoa rẹ nyẹnlẹn bhi “ighegheghe” bhi ọne otọ nan. (Mat. 25:46; Arẹm. 7:​16, 17) Udede elele ọnan da wo ha khin rẹji eria ne sun rẹkhan Jehova. Ahamiẹn ele wo ha sun rẹkhan Osẹnobulua khian rẹ dọ sẹbhi ẹghe ekpokpo nọn khua, bi sade ọ sotọ, a ki gbẹn elin nọnsele ọbhi “ebe ọsi iẹnlẹn.”—Arẹm. 20:15.

5. Emhin nela mhan miẹn luẹ bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ene ihuan bi ọsi ene ẹbhe? Hela ọkhẹke nin ọne arẹkhọkhọ nan rẹtẹ?

⁵ Wo ha sun rẹkhan Jehova khian. Ẹbho ne mhọn ọne isẹhoa nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan, ele Jesu noo ọne arẹkhọkhọ ọsi ohuan bi ọsi ẹbhe rẹ talọ je. Ele rẹman ghe ele mhọn urẹọbhọ bhi uwedẹ nin ele rẹ re iyobọ nin ibhio Jesu bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua, bi uwedẹ nin ele rẹ re obọ rẹkhan adia ọsi ọguọmhandia nan gbaẹkẹ ọle nin Jesu zẹ. (Mat. 24:45) Ọkpakinọn, ọ yẹ wo khẹke nin eria ne mhọn ọne ikhuaẹloghe rẹ nyẹnlẹn bhi okhun re obọ rẹkhan adia nọn ribhi ọne arẹkhọkhọ. Bezẹle? Ranmhude Jesu gbẹlokotọ bhi emhin nin ele lu, ọta nin ele ta, bi uwedẹ nin ele rẹ ria eria. Ọ yẹ wo khẹke nin ele sun rẹkhan Jehova. Bhi ọsi ẹmhọanta, Jesu bhọ da noo arẹkhọkhọ eva ebhebhe rẹ sekha nin enanzẹle. Ene arẹkhọkhọ nan ribhi ebe ọsi Matiu uhọnmhọnlẹn 25. Bhiriọ, bha ji mhan zilo nyan arẹkhọkhọ ọsi ene ikhuo ne wanlan bi ene i wanlan.

ENE IKHUO NE BHA HẸGẸN NE WANLAN BI ENE I WANLAN

6. Be isẹn bhi ẹwẹ ene ikhuo rẹ rẹman yẹ ghe ele mhọn ẹwanlẹn? (Matiu 25:​6-10)

⁶ Bhi ọne arẹkhọkhọ, Jesu da tẹmhọn ikhuo igbe ne bha sẹ hẹgẹn ne dagbare dọ miẹn ọne okpea nọn ho nọn re okhuo. (Mat. 25:​1-4) Ene ikhuo wo muegbe nin ele rẹ rẹkhan ọne okpea diọbhi eji ọle ha da lu iluemhin ọsi ibọdọ bi ireokhuo nọnsọle. Jesu da yọle ghe, isẹn bhi ẹwẹ ele wo “ha wanlan,” isẹn nekẹle “bha ha wanlan.” Ene imanmhẹn isẹn ne wanlan wo muegbe ọbhi otọ yẹ ha babegbe. Ele wo muegbe nin ele rẹ mundia khẹ ọne okpea nọn ho nọn re okhuo aharẹmiẹn ọsasọn ọle ha rẹ vae. Bhiriọ, ele da mun orukpa rẹkhan egbe nin ele miẹn rẹ daghe bhi ọsasọn. Ele bhọ da sa amẹn-orukpa ọbhebhe mhọn nin ele miẹn noo sade ọne ele ka sa bhọ ọne orukpa fo. Ele wo muegbe ọbhi otọ beji a ha da miẹn ghe orukpa nọnsele bha wẹa. (Tie Matiu 25:​6-10.) Ẹghe nin ọne okpea ki rẹ vae, ene imanmhẹn ne wanlan da rẹkhan ọlẹn diọbhi eji a ha da lu ọne iluemhin ọsi ibọdọ bi ireokhuo. Iriọ yẹ nọn, enanzẹle ne wo ha sun rẹkhan Jehova, ne yẹ wo ha babegbe dẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ deba Jesu bhi Agbejele nọn ribhi okhun. b (Arẹm. 7:​1-3) Be ki  sunu ji ene ikhuo isẹn nekẹle ne bha ha wanlan?

7. Be sunu ji ene ikhuo isẹn nekẹle ne i wanlan? Bezẹle?

⁷ Ene ikhuo isẹn ne i wanlan bha muegbe ọbhi otọ beji ene ikhuo isẹn nekẹle rẹ muegbe ọbhi otọ khẹ ọne okpea nọn ho nọn re okhuo. Beji ele rẹ mundia khẹ ọne okpea, ukpa nọnsele da ha ho nọn wẹa, sẹyẹ ele bha mun amẹn-orukpa rẹkhan egbe. Ẹghe nin ele ki rẹ lẹn kere ghe ọne okpea nọn ho nọn re okhuo dẹ kẹ vae, ele da dọ ha guanọ amẹn-orukpa khian. Beji ele sẹyẹ rẹ guanọ ọne amẹn-orukpa khian, ọne okpea da vae. Bhi ọne ẹghe nan, “ene imanmhẹn ne muegbe da rẹkhan ọlẹn nabhi eji a da lu ọne iluemhin ọsi ibọdọ bi ireokhuo. Ele ki nabhọ fo, a da khue ọne odẹ.” (Mat. 25:10) Beji ene ikhuo ne i wanlan ki vae yẹ ha ho nin ele nabhọ, ọne ọkpea nọn họ nọn re okhuo da taman ele yọle: “Imẹn bha lẹn ibha.” (Mat. 25:​11, 12) Ene ikhuo nan bha muegbe ọbhi otọ rẹ sabọ mundia sẹbhi ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin ọne okpea ha rẹ vae. Emhin kpataki nela enanzẹle ha sabọ miẹn luẹ bhi ọne arẹkhọkhọ nan?

8-9. Emhin kpataki nela enanzẹle ha sabọ miẹn luẹ bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ene ikhuo ne bha sẹ hẹgẹn? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

⁸ Muegbe ọbhi otọ, uwẹ ha yẹ ha babegbe. Jesu bha noo ọne arẹkhọkhọ nan rẹ tale ghe, usun eva ọsi enanzẹle da ha ribhọ—ọkpa nọn da muegbe ọbhi otọ rẹ sabọ ziẹngbe sẹbhi ẹghe ọkpẹnlẹn, bi ọne i da muegbe ọbhi otọ. Sokpan ebi ọle ha ta hi, ebe ha sabọ sunu ji enanzẹle sade ele bha muegbe ọbhi otọ rẹ sabọ ziẹngbe sẹ ọkpẹnlẹn. Ọnan ha sunu, ele i da miẹn elele nọnsele. (Jọni 14:​3, 4) Ẹmhọn nọn manman kaka wo khọnan! Aharẹmiẹn nin mhan rẹ diọbhi okhun, la nin mhan rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan hi ikhuaẹloghe nin mhan mhọn, ọkhẹke nin mhan rebhe re obọ rẹkhan isekha nin mhan miẹn luẹ bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ene ikhuo nan. Ọkhẹke nin mhan rebhe ha babegbe yẹ muegbe ọbhi otọ rẹ sabọ ziẹngbe sẹbhi ọkpẹnlẹn.—Mat. 24:13.

⁹ Beji Jesu noo ọne arẹkhọkhọ ọsi ene ikhuo ne bha sẹ hẹgẹn fo rẹ tẹmhọn ebezẹle ọkhẹke nin mhan muegbe ọbhi otọ yẹ ha babegbe, ọle da noo arẹkhọkhọ ọbhebhe nọn tẹmhọn ikpea  nan ne talẹnt nan. Ọne arẹkhọkhọ da tẹmhọn ebezẹle ọkhẹke nin mhan ha wẹnna kaka.

ENE IKPEA NAN NE TALẸNT NAN

10. Be eva bhi ene eguọmhandia rẹ rẹman yẹ ghe ele mhọn asun-rẹkhan? (Matiu 25:​19-23)

¹⁰ Bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ene ikpea nan ne talẹnt nan, Jesu da tẹmhọn eguọmhandia eva ne wo ha sun rẹkhan ebeanlẹn ele bi ọkpa nọn bha ha lu iriọ. (Mat. 25:​14-18) Ene eguọmhandia veva da rẹman ghe ele mhọn asun-rẹkhan bhi uwedẹ nin ele rẹ wẹnna nin ebeanlẹn ele. Ọkuẹsẹ ọne ebeanlẹn diọbhi agbaẹbho ọbhebhe, ọle da gha udede igho nin ele, nin Baibo tiọle talẹnt. Eva bhi ene eguọmhandia ne wo ha sun rẹkhan ebeanlẹn ele, da wẹnna kaka yẹ noo ọne igho nan re nin ele rẹ do ẹki. Be ki nabhọre? Ẹghe nin ebeanlẹn ele ki rẹ vae, ọle da kere ghe ele re igho nan re nin ele rẹ khuan igho ọbhebhe nọn kpọnọ sẹbhi igho nan re nin ele. Ebeanlẹn ele da wo gẹn ele, sẹyẹ ele da ‘deba [ọle] ha ghọnghọn.’ (Tie Matiu 25:​19-23.) Ọne ọguọmhandia nọnzi ea kii? Be ọle rẹ re ọne igho nin ebeanlẹn ọlẹn re nanlẹn khian yẹ?

11. Be sunu ji ọne ọguọmhandia nọn “mhọn ọdinbhẹlo”? Bezẹle?

¹¹ Talẹnt ọkpa a re nin ọne ọguọmhandia nọnzi ea, ọkpakinọn, ọle da ha “mhọn ọdinbhẹlo.” Ebeanlẹn ọlẹn rẹ ha guanọ nin ọle re ọne talẹnt rẹ do ẹki, ọkpakinọn ọle da dọ gbe ọle wotọ. Ẹghe nin ebeanlẹn ọlẹn ki rẹ vae, ọne ọguọmhandia bha miẹn emhin soso re ba eka nan re nanlẹn. Ọne ọguọmhandia nan bha ha mhọn ọkhọle esili. Nin ọle rẹ bhii ebeanlẹn ọlẹn nọn rẹhunmhan ọlẹn ranmhude ọle bha re ọne igho rẹ do ẹki, ọle da taman ebeanlẹn ọlẹn yọle, “ẹmhọn ẹn kaka gbe.” Ebeanlẹn ọlẹn bha re ẹlo esili ghe ọle. Rẹ deba ọnin, a da miẹn ọlẹn ọne igho, sẹyẹ a da khu ọle sibhi uwa ọsi ebeanlẹn ọlẹn re.—Mat. 25:​24, 26-30.

12. Hela ene eguọmhandia veva ne mhọn asun-rẹkhan mundia nan ẹlẹnan?

¹² Ene eguọmhandia veva ne mhọn asun-rẹkhan mundia nin enanzẹle ne wo ha ga nọnsẹn. Ebeanlẹn ele nin Jesu dẹ taman ele yọle: “Deba ebeanlẹn nọnsẹ ha ghọnghọn.” Ele dẹ miẹn ihoasa nọnsele bhi okhun, nọn yi ariọkpanọ nin ọhẹnhẹn. (Mat. 25:​21, 23; Arẹm. 20:5b) Bhi obọ nọnkẹle, ijiẹmhin ọsi  ọne ọguọmhandia nọn mhọn ọdinbhẹlo da ha yi isekha rẹji enanzẹle rebhe. Be ọ rẹ yi iriọ yẹ?

13-14. Emhin kpataki nela enanzẹle miẹn luẹ bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ene ikpea nan ne talẹnt nan? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)

¹³ Wo manman ha wẹnna kaka. Beji ọ ha khin bhi arẹkhọkhọ ọsi ene ikhuo igbe ne bha sẹ hẹgẹn, Jesu bha ha rẹ arẹkhọkhọ ọsi ene ikpea nan ne talẹnt nan rẹ rẹman ghe enanzẹle dẹ ha mhọn ọdinbhẹlo, sokpan, ebi ọle ha tẹmhọnlẹn hi, ebi ha sabọ sunu sade a miẹn ghe ele bha yẹ ha mhọn ọyaya. Ọnan ha sunu, ‘emhin nọn zẹle nin Osẹnobulua da tie ele i da yẹ sẹ ele obọ.’ Sẹyẹ, ele i da yẹ sabọ nabhi ọne Ejele nọn ribhi okhun.—2 Pita 1:10.

¹⁴ Jesu da noo arẹkhọkhọ ọsi ene ikhuo ne bha sẹ hẹgẹn bi ọsi ene ikpea nan ne talẹnt nan rẹ rẹman ghe, ọkhẹke nin enanzẹle muegbe ọbhi otọ yẹ ha babegbe, sẹyẹ nin ele wo manman ha wẹnna kaka. Ọkpakinọn, Jesu be tẹmhọn emhin ebhebhe ne ha sabọ ha yi isekha rẹji enanzẹle? Ehe. Mhan dẹ sabọ miẹn ene ẹmhọn bhi Matiu 24:​40, 41.

HỌLA A DA “RE . . . KPANỌ”?

15-16. Be ẹmhọn ne ribhi Matiu 24:​40, 41 rẹ rẹman ebi ọ lu uhọnmhọn emhin sẹ yẹ nin enanzẹle rẹ wo ha babegbe?

¹⁵ Ọkuẹsẹ Jesu tẹmhọn ene arẹkhọkhọ ea nan, ọle da tẹmhọn ibhuohiẹn nọn kike nan ha bhu enanzẹle le. Ọne ibhuohiẹn nan dẹ rẹman enan ha miẹn ọbhi egbe bhi ẹwẹ ele. Ọle da tẹmhọn ikpea eva ne ha wẹnna bhi ugbo bi ikhuo eva ne ha nọọ emhin bhi uke udo. Beji Jesu tẹmhọnlẹn, inian ọ diabe ghe iwẹnna ọkpa ene ikpea veva ha lu, sẹyẹ iwẹnna ọkpa ene ikhuo veva ha lu. Ọkpakinọn, Jesu da yọle ghe, a dẹ “re ọkpa kpanọ, a ki fi ọnọnkẹle ya.” (Tie Matiu 24:​40, 41.) Ọle ki ta ọnin fo, ọle taman ene rẹkhan ọlẹn yọle: “Ibha wo ha babegbe, ranmhude, ibha bha lẹn ọne ukpẹdẹ nin Ebeanlẹn ibha vade.” (Mat. 24:42) Jesu yẹ ta emhin nọn sẹ inian beji ọle ha tẹmhọn arẹkhọkhọ ọsi ene ikhuo ne bha sẹ hẹgẹn. (Mat. 25:13) Ene ẹmhọn nin ọle ta nan be diẹn kugbe? Ọ diabe iriọ. Eria nin Jehova gene tobọle zẹ, ne yẹ wo ha sun rẹkhan ọlẹn ọkpa a ha ‘re kpanọ,’ sẹyẹ, ele Jesu da miẹn ọbhi egbe bhi ọne Ejele nọn ribhi okhun.—Jọni 14:3.

¹⁶ Wo ha babegbe. Ọria nọn hi ki rẹ khin bhi ẹwẹ enanzẹle nọn bha ha babegbe, ihaosa nọnsọle i da sẹ ọle bhi obọ (Mat. 24:31) Ọkhẹke nin ẹbho nesi Jehova rebhe re obọ rẹkhan ene ẹmhọn nan nin Jesu tale, nin ele ha babegbe yẹ ha sun rẹkhan Jehova aharẹmiẹn ọne otọ nan ele ha da nyẹnlẹn la okhun nọn.

17. Bezẹle nọn bha da khẹke nin mhan ha kpokpo egbe sade Jehova zẹ ẹbho bhi ẹghe nọnsẹmhan ne dọ deba ene ha gbẹloghe bhi okhun?

¹⁷ Mhan wo manman lẹn unan ọria nin Jehova khin, bhiriọ mhan rẹọbhọ ghe ọle dẹ bhuohiẹn bhi uwedẹ nọn gbale. Mhan i dọ ha kpokpo egbe sade Jehova zẹ eria eso bhi ọne ẹghe nọnsẹmhan nan nin ele dọ nyẹnlẹn bhi okhun. c Mhan yẹ wo yere ebi Jesu tale rẹji ene ikpea ne dọ wẹnna bhi egbe ẹghe ọsemuan bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ugbo ọsi ivain. (Mat. 20:​1-16) Igho nan re eria ne ka munhẹn ha wẹnna bhi ọne ugbo, ọle a yẹ re ne eria ne vae beji a ki zẹbue. Iriọ yẹ nọn, ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin Jehova rẹ re Kristiẹn kiẹn ọkpa bhi enanzẹle, ihaosa nin enekẹle da miẹn ọle dẹ sẹyẹ miẹn sade ele ga sotọ.

LU RẸKHAN ENE EMHIN NIN MHAN LUẸ

18-19. Be mhan miẹn luẹ bhi ene arẹkhọkhọ kẹkẹ nin mhan zilo ọle?

¹⁸ Be mhan sẹ zilo ọle? Rẹji eria ne mhọn isẹhoa nin ele re nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan, arẹkhọkhọ ọsi ene ihuan bi ọsi ene ẹbhe rẹkpa mhan rẹ lẹn ebi ọ lu uhọnmhọn emhin sẹ yẹ nin mhan rẹ ha sun rẹkhan Jehova nian, bi bhi  ẹghe ekpokpo nọn khua. Bhi ẹghe ekpokpo nọn khua, Jesu dẹ bhu ẹbho ne wo ha sun rẹkhan Osẹnobulua ohiẹn bọsi ẹbho ne sẹ rẹ “miẹn iẹnlẹn ọsi ighegheghe.”—Mat. 25:46.

¹⁹ Mhan da yẹ tẹmhọn arẹkhọkhọ eva nan rẹ sekha nin enanzẹle. Bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ikhuo ne bha sẹ hẹgẹn nin Jesu noo, isẹn bhi ẹwẹ ele da rẹman ghe ele gene wanlan, sokpan ene isẹn nekẹle bha ha wanlan. Ene ha wanlan wo muegbe ọbhi otọ yẹ ha babegbe. Ele wo muegbe rẹ mundia sẹbhi ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin ọne okpea nọn ho nọn re okhuo ha rẹ vae. Ene imanmhẹn ne i wanlan bha muegbe ọbhi otọ, bhiriọ ọne okpea nọn ho nọn re okhuo bha re otọ nin ele rẹ nabhi iluemhin ọsi ibọdọ bi ireokhuo nọnsọle. Ọ sẹyẹ wo khẹke nin mhan muegbe ọbhi otọ rẹ ziẹngbe sẹbhi ẹghe nọn hi ki rẹ khin nin Jesu ha rẹ mun ọkpẹnlẹn bu ọne agbọn nọn i mhẹn nan. Sẹyẹ, bhi ọne arẹkhọkhọ ọsi ikpea nan ne talẹnt nan, Jesu da tẹmhọn eguọmhandia eva ne wo zegbere rẹ manman miẹnsọn. Ele da manman wẹnna nin ebeanlẹn ele, sẹyẹ ọne ebeanlẹn da re ẹlo esili ha ghe ele. Ọkpakinọn, ọne ebeanlẹn ele da he ọne ọguọmhandia nọn bha zegbere nọn rẹ miẹnsọn. Be mhan luẹ bhi ọnan? Ọkhẹke nin mhan wo ha miẹnsọn bhi oga nọnsi Jehova rẹ dọ sẹbhi ọkpẹnlẹn. Bhi ọkike ọle mhan da zilo nyan ebi enanzẹle ha rẹ wo ha babegbe yẹ beji Jesu ha da ne ele nabhi Agbejele nọnsọle. Ele wo khuaẹloghe “ẹghe nan ha rẹ ne [ele]” deba Jesu bhi okhun. A ha ki khọn okhọn Amagẹdọn fo, ele ki dọ kiẹn obhiaha ọsi Jesu bhi ibọdọ bi ireokhuo ọsi ọne Ohuan.—2 Tẹsẹ. 2:1; Arẹm. 19:9.

20. Be Jehova ha lu nin eria ne re obọ rẹkhan isekha nesọle?

²⁰ Arẹmiẹn ẹghe ibhuohiẹn manman wo sire, ọ bha khẹke nin mhan ji ofẹn ha mun mhan. Ahamiẹn mhan bha zobọ bhọ rẹ ha sun rẹkhan Jehova, ọle ki re “ahu nọn khua nin mhan” beji mhan ha da “miuhọnmhọn . . . yẹ sabọ mundia bhi odalo Ọmọn nọnsi okpea.” (2 Kọr. 4:7; Luk 21:36) Aharẹmiẹn ọne otọ nan la okhun mhan ha da nyẹnlẹn, mhan dẹ sabọ ha lu ebe ti Aba mhan bhọ sade mhan re obọ rẹkhan ene emhin nin mhan luẹ bhi ene arẹkhọkhọ nin Jesu noo. Jehova ki ranmhude ifuẹkẹ nin ọle mhọn da mhan gbẹn elin nọnsẹmhan ọbhi ebe ọsi iẹnlẹn.—Dan. 12:1; Arẹm. 3:5.