“EMHIN nan ha khuan manman bun, sokpan ene ha lu ọne iwẹnna bha bun. Bhiriọ, bha bhii Ebeanlẹn nọn nyan ọne iwẹnna, nin ọle je ẹbho dagbare dọ nin ọle khuan emhin.” (Luke 10:2) Ene ọta nin Jesu tale nan wo mun sẹ bhi Myanmar ẹlẹnan. Be mhan rẹ lẹn yẹ? Ẹbho ne bun sẹbhi 55 million, ele ribhi ọne agbaẹbho. Ọrẹyiriọ, itue 4,200, ele ọkpa hi Esali Jehova bhi ẹwẹ ele.

Ọkpakinọn, Jehova nọn nyan ọne iwẹnna nan wo re obọ so ọkhọle ọsi ibhio mhan bhi agbaẹbho kẹkẹ. Ele wo vae bhi Myanmar dọ ha rẹkpa bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. Bezẹle nin ele da ha sibhi agbaẹbho nọnsele re vae bhi ọne agbaẹbho nan? Be bhọ rẹkpa ele rẹ lu ọnan? Elele nela ele miẹn bhọ? Bha ji mhan guanọ otọ ọle fẹghe.

Ikpe eso ne gbera, obhio mhan natiọle Kazuhiro nọn lu iwẹnna ọkanẹfan bhi Japan da ha khọnmhọn emianmhẹn ọwa. Bhiriọ, a da mun ọlẹn ha khian hospital. Dọkitọ da taman ọlẹn ghe nin ọle hẹi gua imoto bhi ikpe eva. Ọ da wo ha ba Kazuhiro bhi egbe. Ọle da ha nọọn egbe ọle yọle: ‘Be imẹn ha rẹ sabọ ha lu iwẹnna ọkanẹfan nọn ti mẹn bhọ yẹ? Ọle da bhii Jehova bhi erọnmhọn ghe, nin ọle tuje uwedẹ a nanlẹn rẹ sẹyẹ sabọ ha lu iwẹnna ọkanẹfan.

Kazuhiro da yẹ yọle: “Uki ọkpa ki gbera, ọmọẹ mẹn nọn ha ga bhi Myanmar da họn ebi sunu ji mẹn. Ọle da tie mẹn bhi foni yọle: ‘Bus, ọle a kẹ noo bhi enan. Bhiriọ, uwẹ ha vae bhi enan, uwẹ dẹ yẹ sabọ ha lu iwẹnna ọkanẹfan aharẹmiẹn uwẹ imhọn imoto.’ Mẹn da nọọn idọkitọ nọnsẹmẹn si mẹn dẹ sabọ ha khian Myanmar arẹmiẹn mẹn mhọn ọne emianmhẹn nan. Ọne dọkitọ da wo ta ọta nọn han mẹn ilo. Ọle da taman mẹn ghe, dọkitọ nọn lẹn ẹmhọn ẹrere, nọn nyẹnlẹn bhi Myanmar re ẹnẹ sẹbhi Japan, ghe ọle dẹ rẹ mẹn miẹn ọlẹn. Ọle da yọle ghe ahamiẹn ọne ọwa gbo vae, ọne idọkitọ nan dẹ sabọ gbẹloghe mẹn bhi Myanmar. Ọ da wo diabe iJehova tobọle re ewanniẹn nin mẹn.

Bhiriọ, Kazuhiro da wo re ẹjẹje gbẹn ebe ji bẹtẹl nọn ribhi Myanmar. Ọle da yọle ghe, ọle bi okhuo ọle guanọ nin ele dọ ha lu iwẹnna ọkanẹfan bhi Myanmar. Ọ ki ribhi ikpẹdẹ isẹn nin ọle gbẹn ọne ebe, bẹtẹl da gbẹn rẹ wanniẹn ọlẹn yọle, “Vae, mhan bhọ guanọ ekanẹfan ne bun bhi enan!” Obhio mhan nin Kazuhiro bi okhuo ọle nin Mari, da khiẹn moto nesele, ele da muegbe ha khian. Ejayenan nian, ele re obọ kpa ene zẹ urolo odin bhi enin. Ọnan wo re ele ghọnghọn. Kazuhiro da yọle:  “ọnan wo dọ re urẹọbho nin mhan mhọn da Osẹnobulua deziẹn. Ẹmhọanta, ọle Psalm 37:5 wo gene ta. Enin yọle: ‘Ji Jehova da ha dia uwedẹ nọnsi uwẹ; mun udu tẹ ọle, ọle ki rẹkpa uwẹ.’”

Bhi ukpe 2014, a da lu usikoko kpataki bhi Myanmar. Ẹbho eso da na bhi agbaẹbho ebhebhe vae. Ọkpa bhi ẹwẹ ele hi Monique, nọn na bhi United States vae. Ọne obhio mhan nin okhuo nan ki gbera ikpe 30. Ọle da yọle: “Mẹn ki na bhi ọne usikoko vae, mẹn da nan erọnmhọn ji Jehova. Mhẹn da taman iJehova emhin nọn ki sẹ ọle egbe nin mẹn ho nin mẹn lu. Mẹn da yẹ deba ene biẹ mẹn tẹmhọn emhanmhan nin mẹn mhọn bhi oga. Mhan rebhe da riale ghe, ọ khẹke nin mẹn fikie ha khian Myanmar. Ọkpakinọn, ọ bha wo lẹkhẹ nin mẹn rẹ muegbe ha khian. Erọnmhọn nin mẹn wo ha nan rẹkpa mẹn.” Monique da tale ebezẹle nọn bha da lẹkhẹ nanlẹn.

Ọle da yọle: “Ranmhude Jesu taman edibo nesọle nin ele ‘ka ha lolo emhin fẹghe,’ mẹn da nọọn egbe mẹn: ‘Mẹn dẹ be sabọ mun ọne emhanmhan nan sẹ? Mẹn dẹ be sabọ ha gbẹloghe egbe mẹn bhi ọne agbaẹbho, ahamiẹn mẹn bha noo ẹghẹ rebhe nọnsẹmhẹn rẹ ha wenna?’ Mẹn da dọ kere ghe, igho nin mẹn mhọnlẹn ida sẹ nin mẹn rẹ dọ nyẹnlẹn bhi agbaẹbho ọbhebhe.” Bhiriọ, be bhọ ọle ki rẹ sabọ ha khian Myanmar yẹ?—Luke 14:28.

Monique da yọle: “Ẹdẹ ọkpa, ọnọn nyan mhan bhi isi iwẹnna da tatie mẹn. Mẹn da ha riale ghe a ho nan khu mẹn bhi iwẹnna, bhiriọ, ofẹn da ha mun mẹn. Ọkpakiọn, Ọnọn nyan mhan bhi isi iwẹnna da khuẹnmhẹn imẹn ranmhude iwẹnna esili nin mẹn lu. Ọle da yọle a ho nan re ba mẹn igho. Ọnan da wo ha yi eka nin mẹn guanọ tee!”

Myanmar, ọle Monique ki da ga rẹ na bhi December 2014 ha vade. Be bhọ emhin ki dia ọle yẹ ranmhude ọle dọ ha ga bhi eji a da guanọ urẹkpa? Ọle da yọle: “Ọ wo gene ti mẹn bhọ rẹ ha ribhi enan. Mẹn mhọn itue ea nin mẹn man ele Baibo. Ọkpa bhi ẹwẹ ele wanre sẹbhi ikpe 67. Ẹghọnghọn ọle wo rẹ tue mẹn sade mhan miẹn egbe, ọle ki yẹ wo dede mẹn. Ọle ki luẹ ghe Jehova hi elin nọnsi Osẹnobulua, amẹn eviẹ da ha si ọle bhi ẹlo re. Ọle da taman mẹn yọle: ‘Ọnan ọhẹnhẹn nin mẹn sẹ họn ghe Jehova hi elin nọnsi Osẹnobulua. Arẹmiẹn mẹn wo diọn ẹn, uwẹ ọnọn ki dọ ha man mẹn emhin kpataki.’ Amẹn evia da yẹ ha si mẹn bhi ẹlo re. Emhin ne dia inian deba ebe re ọle ti ọria bhọ rẹ ha ga bhi eji a da guanọ urẹkpa.” Ọbha sẹ bue gbe nian, Monique da dọ yọ Isikulu Ọsi Ene Tẹmhọn Agbejele.

Emhin ọbhebhe nọn zẹle ẹbho vae bhi Myanmar hi, ebi Yearbook of Jehovah’s Witnesses ọsi ukpe 2013 tale rẹji ọne agbaẹbho. Obhio mhan nin okhuo natiọle Li nọn ki gbera ikpe 30 ka nyẹnlẹn bhi Southeast Asia. Arẹmiẹn ọle mhọn iwẹnna nin ọle lu, emhin nin ọle tiele bhi ọne Yearbook da re ọle ha riale ghe ọle dẹ dọ ga bhi Myanmar. “Ẹghe nin mẹn rẹ yo ọne usikoko kpataki bhi ukpe 2014 nan do bhi Yangon, mẹn da miẹn okhuo bi ọdọ ne ha rẹkpa bhi eji a da zẹ urolo Chinese bhi Myanmar. Ranmhude mẹn sabọ zẹ urolo iChinese, mẹn da muegbe rẹ ha khian Myanmar nin mẹn dọ rẹkpa usun nọn ribhi enin nọn noo urolo iChinese. Mẹn bi Monique da kugbe ha khian Mandalay. Jehova da rẹkpa mhan miẹn isiku nin mhan ha da ha re ẹghe eso rẹ dọ ha man emhin. Mhan da yẹ sabọ miẹn uwa nin mhan ha dia. Mẹn wo sọnyẹnmhẹn bhi enan, arẹmiẹn ovuẹn manman zẹ bhi enan. Ẹbho ne nyẹnlẹn bhi Myanmar wo de obọ re bhi iẹnlẹn. Ele mun ekpẹn nin ọria yẹ re ẹghe ọbhi otọ rẹ kaehọ ẹmhọn Osẹnobulua. Ọ wo ti mẹn bhọ rẹ daghe ghe a wo lu re alo bhi ọne iwẹnna nan ranmhude urẹkpa nọnsi Jehova. Mẹn wo rẹọbhọ ghe iho nọnsi Jehova nọn nin mẹn vae bhi ọne agbaẹbho nan.”

Ene dọ ha ga bhi eji a da guanọ urẹkpa dọ kere ghe erọnmhọn gene wẹnna. Fẹ ijiẹmhin ọsi Jumpei bi  okhuo ọle natiọle Nao ghe. Ele bha sẹ wanre sẹbhi ikpe 30. Agbotu ọkpa bhi Japan ne noo urolo odin, ọle ele ye. Bezẹle nin ele ki da ha khian Myanmar? Jumpei da yọle: “Mẹn bi okhuo mẹn mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe, mhan dẹ dọ ga bhi agbaẹbho ọbhebhe nan da guanọ urẹkpa. Obhio mhan ọkpa nọn ribhi agbotu nọnsẹmhan bhi Japan da ha khian Myanmar. Arẹmiẹn mhan imanman mhọn igho, bhi ukpe 2010, mhan da yẹ ha khian. Ene ibhio mhan bhi Myanmar da wo manman miẹn mhan ọbhi egbe!” Be bhọ ọle ghe ọne iwẹnna yẹ bhi Myanmar? Ọle da yọle: “Ẹbho manman wo kaehọ bhi enan. Mhan ha re ividio nan lu nin odin man ene odin, ele ki nyan unun an. Ọ wo ti mhan bhọ ghe mhan vae bhi enan dọ ga iJehova!”

Be iJumpei bi Nao ki rẹ ha gbẹloghe egbe yẹ? Jumpei da yọle: “Ọ ki ha ribhi ikpe ea nin mhan vae bhi enan, igho nọnsẹmhan da ha fo. Igho nọn ki ha ne mhan ida sẹ nin mhan re ha igho uwa ukpe nọn vade. Mẹn bi okhuo mẹn da wo re ọne ẹmhọn nan ọbhi erọnmhọn. Bhi ọsi ọhan-ilọ, Bẹtẹ da gbẹn ebe ji mhan ghe a rẹ mhan kiẹn okanẹfan kpataki bhi ẹghe eso! Jehova mhan wo mun udu tẹ, ọle bha hiẹ mhan. Ọle wo gbẹloghe mhan bhi emhin rebhe.” Ọ bha sẹ bue gbe nian, Jumpei bi Nao da yẹ yo Isikulu Ọsi Ene Tẹmhọn Agbejele.

Italy, ọle Simone na vae, ọle ki gbera ikpe 40. Okhuo ọle natiọle Anna, New Zealand ọle na vae, ọle ki gbera ikpe 30. Bezẹle nin ọne okhuo bi ọdo nan da dọ ha nyẹnlẹn bhi Myanmar? Anna da yọle: “Ebi a gbẹn rẹji Myanmar bhi 2013 Yearbook zẹle.” Simone da tale ghe, ọ wo ti ele bhọ ghe ele vae dọ ha nyẹnlẹn bhi Myanmar. Ọle da yẹ tale ghe, ranmhude ebi a rẹ nyẹnlẹn yẹ bhi ọne agbaẹbho nin, ele da sabọ dẹnọ ẹlo ọbhi iwẹnna nọnsi Jehova. Sẹyẹ, ọ da tale ghe, emhin eghọnghọn nọn nin uwẹ rẹ daghe ebi Jehova rẹ gbẹloghe uwẹ yẹ, ahamiẹn uwẹ dọ ga bhi eji a da guanọ urẹkpa. (Ps. 121:5) Anna da yọle: “Mẹn wo dọ ha mhọn eghọnghọn nọn gbera ọne imẹn ka mhọn khẹ. Mhan wo de obọ re bhi iẹnlẹn. Mẹn bi ọdọ mẹn ki wo manman miẹn ẹghe rẹ ko ha muobọ, bhiriọ mhan wo dọ sikẹ egbe nọnsẹn. Ẹbhọ manman ka Esali Jehova ẹho bhi enan, ele izọn Esali Jehova!” Bezẹle nin ọle da ta iriọ?

Anna da yọle: “Ẹdẹ ọkpa bhi ẹki, mẹn da tẹmhọn Osẹnobulua man ọria nọn yi isiku nọn khua. Mẹn da taman ọlẹn ghe mẹn dẹ kie dọ miẹn ọlẹn. Mẹn ki fikie bu ọle, mẹn da kere ghe ọle tie ọmọẹ ọle nọn dọ deba ọle. Mẹn ki gbo kie vae ẹdẹ ọbhebhe, ọle da yẹ tie ẹbho ebhebhe nin ele yẹ dọ kaehọ. Ẹghe nin mẹn ki gbo kie rẹ vae, iriọ ọle yẹ lu. Ejayenan nian, ele itue isẹn mẹn ki deba luẹ iBaibo.” Simone da yọle: “Ẹbho ne nyẹnlẹn bhi ọne agbaẹbho nan wo miẹn mhan ọbhi egbe. Ele yẹ ka mhan ehọ nọnsẹn. Ẹmhọn Osẹnobulua wo ti ele bhọ. Ẹghe bhọ isẹ nin mhan rẹ ha fikie bu ele rebhe.”

Be ẹbho eso lu nin ele da sabọ ha khian Myanmar? Mizuho nọn na bhi Japan vae da yọle: “Mẹn bi Sachio nin ọdọ mẹn mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe mhan dẹ dọ ga bhi agbaẹbho ọbhebhe. Ọkpakinọn mhan bha lẹn eji mhan  ha diọ. Mhan ki tie ebe a gbẹn ọbhi 2013 Yearbook rẹji Myanmar, okha ọsi ibhio mhan nin mhan tiele da wo rẹso mhan bhi ọkhọle. Bhiriọ, mhan da ha riale si mhan dẹ sabọ dọ ga bhi Myanmar.” Sachio da yẹ yọle: “Mhan da re ẹnẹn diọ bhi agbaẹbho ọkpa bhi Myanmar natiọle Yangon nin mhan dọ fẹ ọle ghe. Ranmhude ọne ẹnẹ nan, mhan da dọ daghe ghe ọkhẹke nin mhan ha khian enin.”

Australia, ọle Rodney bi okhuo ọle nin Jane, na vae. Ele veva ki gbera ikpe 50. Bhi ukpe 2010, ele bi imọn nesele natiọle Jordan bi Danica da ha khian Myanmar. Rẹsẹbhi ẹlẹnan nian, enin ele sẹyẹ da ga. Rodney da yọle: “Ohanmhẹn ebale ọriọn nọn ha gbe ene ẹbho da wo ha ba mhan bhi egbe. Mẹn dẹ taman azagba-uwa nekẹle nin ele yẹ dọnmhegbe rẹ ha khian agbaẹbho nọn diabe iMyanmar dọ rẹkpa. Ọnan wo dọ manman rẹkpa mhan bhi azagba-uwa! Emhin bọsi foni, imoto, iwẹnna bi emhin ne dia inian elasẹre wo khu ẹlẹnan. Ọkpakinọn, urolo ọgbọn nin ele ha noo bhi itẹmhọn Osẹnobulua, ọle imọn nesẹmhan luẹ. Ele yẹ luẹ uwedẹ nin ele ha rẹ re iBaibo rẹ mun ẹbho ẹlo ko re, bi ebi ele ha rẹ re ewanniẹn ọbi inọnta bhi ikolo. Ele yẹ wo dọnmhegbe rẹ ha lu iwẹnna oga nekẹle.”

Obhio mhan nin Oliver, nọn na bhi United States vae da tale ghe, ọle dẹ taman ẹbho ebhebhe nin ele yẹ dọ ga bhi eji a da guanọ urẹkpa, ranmhude elele ne bunbun nin ọle sẹ miẹn bhọ. Ọne obhio mhan nan ki gbera ikpe 30. Ọle da yẹ yọle ghe: “Ranmhude mẹn sibhi uwa re, mẹn da wo kie manman mun udu nyan iJehova bhi idia nin mẹn iki da rẹ ki egbe mẹn re. Ẹghe nin mẹn ki rẹ dọ ha deba ibhio mẹn nin mẹn bha ka lẹn khẹ ga, mẹn da dọ kere ghe emhin soso iribhi ẹkẹ ọne agbọn nan nọn khua okhun sẹbi Agbejele nọnsi Osẹnobulua.” Ẹlẹnan nian, Oliver bi okhuo ọle nin Anna sẹyẹ wo re ọkhọle rebhe ga bhi eji a da zẹ urolo iChinese.

Rẹ na bhi 2004 ha vade, ọle obhio mhan nin Trazel sẹ da ga bhi Myanmar. Australia ọle na vae. Ọle ki wanre gbera ikpe 50. Ọle da yọle: “Ọkhẹke nin ene ha sabọ vae dọ ga bhi eji a da guanọ urẹkpa lu iriọ. Mẹn dọ kere ghe ahamiẹn uwẹ mhọn ọne ọkhọle nin uwẹ rẹ ga, Jehova ki rẹkpa ẹ. Mẹn bha rẹ ka riale mẹn dẹ re inian ha nyẹnlẹn hiehie. Iẹnlẹn nọn mhẹn nẹ, nin ọkhọnlẹn ye ọnan khin rẹji mẹn.”

Ọta izebhudu ene ọta ọsi ibhio mhan nan khin. Mhan nan erọnmhọn ghe, nin ene ọta nan sabọ ziẹn uwẹ udu rẹ zegbere rẹ dọ ga bhi eji a bha sẹ da sabọ tẹmhọn Osẹnobulua. Bhi ọsi ẹmhọanta, ene dọ ga bhi eji a da guanọ urẹkpa tie ẹbho yọle: “Huẹan, bha vae bhi Myanmar dọ rẹkpa mhan!”