Solomon nọn gbẹloghe Izrẹl rẹ nanbhi ikpe 40, ọle aba iRehoboam. (1 Ki. 11:42) Ukpe 997 B.C.E, ọle Solomon rẹ yu. Solomon ki yu, Rehoboam da nanbhi Jerusalem ha khian agbaẹbho natiọle Shechem bhi eji a da zẹ ọle nin ọle ha yi ojie. (2 Chron. 10:1) Ofẹn be ha mun ọlẹn rẹ kiẹn ojie? Solomon wo manman ha mhọn ẹwanlẹn ẹghe nin ọle rẹ ha gbẹloghe. Ọ bha sẹ buẹ gbe, emhin da sunu nọn rẹman si Rehoboam mhọn ẹwanlẹn nin ọle ha rẹ ha dia emhin nọnsẹn.

Ibhokhan Izrẹl da ha riale ghe a de nyẹnyẹn ele. Bhiriọ, ele da ji ẹbho bu iRehoboam nin ele dọ taman ọlẹn emhin nin ele guanọ bhi obọ ọle. Ele da taman ọlẹn yọle: “Ihẹ nọn manman khua, ọle aba ẹ mun hẹ mhan. Ejayenan nian, ahamiẹn uwẹ lu ọle nin oya bi ihẹ in ọle mun nin mhan lẹkhẹ nin mhan, mhan ki ha ribhi otọ ugbẹloghe nọnsi uwẹ.”—2 Chron. 10:3, 4.

Ọ da wo ha nọghọ iRehoboam rẹ lẹn ebi ọle ha lu. Ọle ha lu beji ene ẹbho guanọ, ọle bi azagba-uwa nọnsọle, rẹsẹbhi ene deba ọle gbẹloghe iyẹ da manman fe. Ọkpakinọn, ahamiẹn ghe ọle bha lu beji ene ẹbho guanọ, ele sadọ rẹ sọtẹ da ọle. Be bhọ ọle ha ki lu yẹ nian? Ọle da ka bu ene ki dọmanlẹn ne ka ha yi ekha-ẹmhọn ọsi aba ọle, nin ele taman ọlẹn ebi ọle ha lu yẹ. Sẹyẹ, ọle da bu ene usẹn ne yi otu ọle, nin ele yẹ taman ọlẹn ebi ọle ha lu. Adia ọsi ene usẹn, ọle Rehoboam ki lu rẹkhan. Ọle da taman ene ẹbho yọle: “Mẹn dẹ kie hian ba ihẹ nọnsẹbha nọn da kie ha khua. Asan aba mẹn ka rẹ gbe bha, ọkpakinọn, ighẹnmhẹn mẹn ha rẹ gbe bha.”—2 Chron. 10:6-14.

Be bho mhan ha miẹn luẹ bhi ọnan? Ọ wo khiakhia bhi ẹlo a ghe, emhin ẹwanlẹn nọn nin mhan rẹ ka ene wanre bhi oga ehọ sade ele tẹmhọn man mhan. Ranmhude ele ki wo manman sẹlo bhi emhin ne bunbun, ele sabọ rẹ lẹn ebe ha sunu ranmhude oẹ nin mhan zẹle. Bhiriọ, ele dẹ sabọ re adia nọn gbale nin mhan.—Job 12:12.

Ranmhude ene ẹbho van obọ dọ mun ugbẹloghe ikẹ gbọ, Rehoboam da si eyokhọnlẹn nesọle koko nin  ele dọ khọn ele. Bhiriọ, Jehova da ji akhasẹ nọnsọle natiọle Shemaiah nin ọle dọ taman ọlẹn yọle: “Bha hẹi mun okhọnlẹn bu ibhio bha nin ibhokhan Izrẹl. Ọdeọde bhi ẹwẹ bha ha khian uwa nọnsọle, imẹn si ọle nin emhin da dinian sunun.”—1 Ki. 12:21-24. *

Ọ be lẹkhẹ nin Rehoboam rẹ re ehọ bhi ebi Jehova tale? Ranmhude ọle ka dẹgbo yọle “ighẹnmhẹn mẹn ha rẹ gbe bha,” ẹlo nela ele ha ki rẹ ha ghe ọle sade ọle lu ebi Jehova taman ọlẹn in ọle lu nian? (Fẹ 2 Chronicles 13:7 ghe.) Ọrẹyiriọ, Rẹhoboam bi eyokhọnlẹn nesọle da re ehọ bhi emhin nin Jehova taman ele, ele da fikie ha khian uwa.

Be bhọ mhan miẹn luẹ bhi ọnan? Ọkheke nin mhan ka Osẹnobulua ẹho a ha rẹ miẹn ọnan dẹ si ẹkhọle ji mhan. Mhan ha họn ẹmhọn nin Osẹnobulua, ọle ki re ẹlo esili ha ghe mhan, ọle ki yẹ nan erọnmhọn nin mhan.—Deut. 28:2.

Be bhọ ki sunu ji Rehoboam? Ranmhude ebi Osẹnobulua taman ọlẹn, ọle bha yẹ mun okhọn bu ene ibhokhan Izrẹl ne mun ugbẹloghe nọnsele gbọ. Ọle da gbẹlokotọ ha bọn agbaẹbho kẹkẹ bhi otọ nọnsi Judah bi Benjamin bhi eji ọle da sẹyẹ ha gbẹloghe. Ọle da mun agbaẹbho eso deziẹn nọnsẹn. (2 Chron. 11:5-12) Ọnọn ke okhun nẹ hi, bhi ẹghe eso, ọle da wo ha lu rẹkhan uhi nọnsi Jehova. Jeroboam ọnọn ki ha gbẹloghe ẹbho ne van obọ bhi ugbẹloghe ọsi Rehoboam. Ele da wo ha ga ẹbọ. Ranmhude ọnan, ene bunbun da sẹyẹ wo ha re obọ bhi ugbẹloghe ọsi Rehoboam. Ele da ha nanbhi enin vae bhi Jerusalem dọ ha ga oga ẹmhọanta. (2 Chron. 11:16, 17) Ranmhude Rehoboam họn ẹmhọn nin Jehova, ugbẹloghe nọnsọle da wo dọ deziẹn nọnsẹn.

Ugbẹloghe nọnsi Rehoboam ki deziẹn fo, ọle da fi ikeke gbe uhi nọnsi Jehova dọ ha ga ẹbọ. Be re ọle lu ọnan? Inẹn ọlẹn nin Ammonite be si ọle ọbhi ọnan? (1 Ki. 14:21) Ebe iki rẹ si ọle ọbhọ, ene ọle ha gbẹloghe da rẹkhan oẹ nin ọle zẹ. Bhiriọ, Jehova da zẹ ele obọ nin ojie ọsi Egypt natiọle Shishak nin ọle da khọn ele miotọ. Arẹmiẹn ghe Rehoboam ka wo mun ene agbaẹbho deziẹn, Shishak da yẹ khọn ele miotọ.—1 Ki. 14:22-24; 2 Chron. 12:1-4.

Emhin da wo dọ manman khọ ọbhọ ẹghe nin ọne okhọn rẹ sẹbhi Jerusalem, nin ẹguare ọsi Rehoboam. Ọne ẹghe nan, Osẹnobulua da ji Shemaiah nin akhasẹ nọnsọle bu iRehoboam bi ene deba ọle gbẹloghe yọle: “Ranmhude bha fi ikeke gbe mẹn, mẹn dẹ zẹ ibha obọ nin Shiʹshak, nin ọle khọn bha miẹn otọ.” Be bhọ Rehoboam ki lu yẹ ranmhude ọne uhọnmunje nan nin Osẹnobulua rẹ dia ọle? Ọle da wo lu nọnsẹn! Baibo da yọle: “Ọne ojie bi ene ekhaẹmhọn ki họn ọnan, ele da degbere yọle: ‘Jehova hi ọnọn khiale.’ ” Ranmhude ọnan, Jehova da hinmhin Rehoboam bi Jerusalem.—2 Chron. 12:5-7, 12.

Rehoboam da sẹyẹ ha gbẹloghe agbaẹbho ne bha van obọ sibhi ugbẹloghe nọnsọle re. Ọle kuẹ yuu, ọle da gha emhin nin imọn nesọle nin ele hẹi dọ ha nẹ obhio ọle nin Abijah gbegbe. Abijah hi ọmọn nin ọle re mundia nọn ha yi ojie sade ọle ki yuu. (2 Chron. 11:21-23) Ẹwanlẹn ọle wo rẹman nin ọle rẹ lu ọnan, ẹwanlẹn nin ọle bha ka ha rẹman ẹghe ọhẹnhẹn.

Osẹnobulua bha re ẹlo esili ghe Rehoboam arẹmiẹn emhin esili eso ribhọ nin ọle lu. Baibo da tẹmhọn ugbẹloghe nọnsọle yọle: “Emhin nọn imhẹn ọle lu.” Bezẹle? “Ranmhude ọle bha muegbe rẹ re ọkhọle rebhe rẹ guanọ iJehova.”—2 Chron. 12:⁠14.

Be imhan ha sabọ luẹ bhi iẹnlẹn ọsi Rehoboam? Rehoboam hẹnmhọn nin Osẹnobulua ẹghe eso, ọle yẹ lu emhin esili eso nin agbaẹbho nọnsi Osẹnobulua. Ọrẹyiriọ, ọle bha manman sikẹ Osẹnobulua nin ọle da ha yi ọmọẹ ọle. Ọle bha ha mhọn ọne ọkhọle nin ọle rẹ lu emhin nọn ti ọle bhọ. Ranmhude ọnan, ọle da dọ ha lu emhin nọn bha gba, yẹ dọ ha ga ẹbọ. Uwẹ sabọ rẹ ha riale: ‘Ẹghe nin Rehoboam rẹ rẹkhan adia nesi Jehova, ẹbho be zẹ nin ọle da lu iriọ, la ọle be gene ha guanọ nin ọle lu iho nọnsi Jehova?’ (2 Chron. 11:3, 4; 12:6) Ọle ki zẹ re obọ rẹkhan adia nọnsi Osẹnobulua, ọle da fikie dọ ha lu emhin nọn bha gba. Ọnan da dọ re ọle dikẹ bhi aba ọle nọn khua nin David. Arẹmiẹn ghe David fi obọ dọn ẹghe eso, iẹnlẹn nọnsọle rẹman ghe ọle wo hoẹmhọn Jehova,  ghe ọga ọsi emhọanta ti ọle bhọ. Ọle da wo yẹ ha fidenọ bhi olukhọ nesọle.—1 Ki. 14:8; Ps. 51:1, 17; 63:1.

Mhan dẹ wo miẹn emhin luẹ bhi iẹnlẹn ọsi Rehoboam. Emhin esili nọn nin ọria rẹ dọnmhegbe nin ọle rẹ gbẹloghe azagba-uwa nọnsọle, bi nin ọria rẹ ha wẹnna kaka. Ọkpakinọn, mhan a ha guanọ nin Osẹnobulua re ẹlo esili ghe mhan, emhin ọhẹnhẹn nin mhan ha lu hi, mhan ki mun oga ẹmhọanta mhọn yẹ ji ọle ha ti mhan bhọ.

Nin mhan rẹ sabọ lu ọnan, mhan ki ji oyẹẹ nin mhan mhọn da iJehova manman dinmhin. Beji mhan rẹ ne eran kpọn ba eran sade mhan bha guanọ nin ọne eranlẹn wẹa, iriọ oyẹẹ nin mhan mhọn da iJehova ha yẹ dia sade mhan tie Baibo ẹghe rebhe, ria eria nyan emhin nin mhan tiele, yẹ nan erọnmhọn ẹghe rebhe. (Ps. 1:2; Rom. 12:12) Oyẹẹ nin mhan mhọn da iJehova, ọle emhin nọn ha rẹkpa mhan rẹ ha lu iho nọnsọle bhi emhin rebhe. Ọne oyẹẹ ha yẹ rẹkpa mhan fidenọ sade mhan fiobọdọn. Mhan ida regbe khọkhọ iRehoboam. Mhan dẹ wo mun oga ẹmhọanta mhọn nọnsẹn.—Jude 20, 21.