1. Beji Colossians 2:4, 8 rẹman, be Esu noo nin ọle rẹ fi iria-eria nọnsẹmhan denọ?

ESU guanọ nin ọle si mhan sibhi ibo nọnsi Jehova re. Nin ọle da sabọ lu ọnan, ọle ki ha dọnmhegbe nin ọle fi uwedẹ nin mhan rẹ ria eria denọ, nin mhan da ha ria eria beji ọle rẹ ria eria. Emhin ne yẹẹ ẹbho ọle noo rẹ lẹlẹ ele ọbhọ nin ele ha rẹkhan ọlẹn.—Tie Colossians 2:4, 8.

2-3. (a) Bezẹle nọn da khẹke nin mhan rẹkhan adia nọn ribhi Colossians 2:8? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

² Esu dẹ be gene sabọ hiẹ mhan? Ehe! Yere ghe, ọ iyi ẹbho ne iga Osẹnobulua Paul gbẹn Colossians 2:8 je. Kristiẹn nin Jehova re ẹlinmhin nọn khiale zẹ, ele ọle gbẹn ọlẹn je. (Col. 1:2, 5) Kristiẹn ne ha nyẹnlẹn ẹghenin wo ha ribhi okhẹnan, ranmhude, Esu dẹ sabọ hiẹ ele. Ẹlẹnan nian, ọkhẹnan nin mhan ye khọ nẹ. (1 Cor. 10:12) Bezẹle? Ranmhude a khu Esu vae bhi ọne otọ nan. Bhiriọ, ọle kie wo dọnmhegbe nin ọle hiẹ ene ga Osẹnobulua. (Rev. 12:9, 12, 17) Emhin ọbhebhe nọn zẹle hi, eria ne imhẹn bi eria eku wo kie khọ bhọ.—2 Tim. 3:1, 13.

³ Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan ebi Esu rẹ noo ọta ohoghe rẹ hiẹ ẹbho yẹ. Mhan dẹ yẹ zilo nyan ea bhi ufi nin ọle noo. (Eph. 6:11; ftn.) Bhi uhọnmhọn-ọta nọn rẹkhan ọnan, mhan ki zilo nyan ebe ha rẹkpa mhan rẹ fidenọ sade mhan munhẹn ha ria eria beji Esu rẹ ria eria. Bhi ọsi ọhẹnhẹn, bha ji mhan tẹmhọn ebi mhan ha sabọ luẹ bhi uwedẹ nin Esu rẹ hiẹ ibhokhan Izrel ẹghe nin ele rẹ sẹbhi otọ nan ve nin ele.

4-6. Beji Deuteronomy 11:10-15 rẹman, be uwedẹ nan rẹ ha mun ugbo bhi otọ nan ve nin ibhokhan Izrẹl rẹ dikẹ bhi ọne ele ka lẹn khẹ?

⁴ Esu da si ene ibhokhan Izrẹl ọbhọ nin ele ha ga ẹbọ. Be ọle rẹ lu ọnan yẹ? Ọle lẹnmhin ghe ele dẹ le ebale. Bhiriọ, ọle da noo ọne uwedẹ nan rẹ si ele ọbhọ nin ele ha lu ebi ọle guanọ. Ẹghe nin ibhokhan Izrẹl rẹ sẹbhi otọ nan ve nin ele, ọ da khẹke nin ele luẹ uwedẹ ọbhebhe nin ele ha rẹ ha mun ugbo. Ẹghe nin ele rẹ ha ribhi Egypt, ẹdẹ ọsi Nile ele da ha si amẹn nin ele khakha ọbhi emhin nin ele kọle bhi ugbo. Ọkpakinọn, bhi otọ nan ve nin ele, ọ iyi ẹdẹ ele da miẹn amẹn nin ele rẹ mun ugbo. Amẹn nọn rọ bi ebhu nọn de, ọle ele noo rẹ mun ugbo. (Tie Deuteronomy 11:10-15; Isa. 18:4, 5) Bhiriọ, ọ da khẹke nin ibhokhan Izrẹl luẹ uwedẹ ọbhebhe nin ele ha rẹ ha mun ugbo. Ọnan ida lẹkhẹ nin ele, ranmhude, ene bunbun bhi ẹwẹ ele ne lẹn ẹlo ugbo yu bhi uwedẹ.

⁵ Jehova da ji ẹbho nesọle lẹn ghe, idia nin ele ye fidenọ. Ọle da yẹ gbe ọne uhi nan nin ele yọle: “Bha gbẹlokotọ nọnsẹn, nin ibha hẹi ji a lẹlẹ ọkhọle nọnsẹbha sibhi ẹfan re dọ ha ga ẹbọ yẹ debhẹre nin ele.” (Deut. 11:16, 17) Uwẹ sabọ ha riale ghe ọne uhi nan bha rẹtẹ ugbo nan mun. Bhiriọ, bezẹle nin Osẹnobulua da gbuhi nin ele ghe, nin ele hẹi ga ẹbọ, arẹmiẹn ẹmhọn uwedẹ ọbhebhe nin ele ha rẹ ha mun ugbo ọle ha tẹmhọnlẹn?

⁶ Jehova lẹnmhin ghe, ranmhude ibhokhan Izrẹl bha lẹn ẹlo uwedẹ nan rẹ mun ugbo bhi ọne agbaẹbho, ele dẹ ha guanọ nin ele bu ene nyẹnlẹn sikẹ ele, ne man ele le. Bhi ọsi ẹmhọanta, ene ẹbho nan manman lẹn ẹlo uwedẹ nan rẹ mun ugbọ yẹ bhi ọne agbaẹbho. Bhiriọ, ibhokhan Izrẹl dẹ  sabọ miẹn emhin luẹ bhi obọ ene ẹbho. Ọkpakinọn, okhẹnan ribhọ. Ẹbọ natiọle iBaal, ọle ibhokhan Canaan ga. Ọne oga nan rẹso uwedẹ nin ele rẹ ria eria. Ele riale ghe Baal nyan okhun, ghe obọ ọle amẹn nọn rọlọ na vae. Jehova iguanọ nin ẹbho nesọle rẹọbhi ene ohoghe nan. Ọrẹyiriọ, ẹghe rẹsẹ ẹghe, ọle ibhokhan Izrẹl rẹ ha ga iBaal. (Num. 25:3, 5; Judg. 2:13; 1 Ki. 18:18) Bha ji mhan tẹmhọn ebi Esu rẹ hiẹ ene ibhokhan Izrẹl nan yẹ, nin ele ha lu ebi ọle guanọ.

7. Be Esu rẹ dọnmhẹn urẹọbhọ nọnsi ibhokhan Izrẹl yẹ ẹghe nin ele rẹ sẹbhi otọ nan ve nin ele?

⁷ Emhin nin ibhokhan Izrẹl guanọ hi emhin ọhẹnhẹn nin Esu noolo rẹ hiẹ ele. Ọle lẹnmhin ghe ele guanọ nin amẹn rọlọ ọbhi emhin nin ele kọ bhi ugbo. Rẹ na bhi uki ọsi April rẹ sẹbhi September, amẹn imanman rọlọ bhi ọne otọ nan. Uki ọsi October, ọle amẹn rẹ manman munhẹn rọlọ bhi enin. Bhiriọ, ọne amẹn nan ibhokhan Izrẹl mun ọkhọle ọi nọn rẹkpa ebi ele kọle kiọnlẹn nọnsẹn. Esu da hiẹ ene ibhokhan Izrẹl nin ele rẹọbhọ ghe, ahamiẹn ele lu beji ibo ele ne ga ẹbọ lu, ọle emhin ha da kiọnlẹn nin ele. Ene ẹbho rẹọbhọ ghe ọkhẹke nin ele zọese ji ẹbọ nọnsele, nin ene ẹbọ da sabọ lu ọle nin amẹn rọ nin ele. Ẹne imhọn urẹọbhọ da iJehova bhi ẹwẹ ibhokhan Izrẹl da gene rẹọbhọ ghe, ọkhẹke nin ele yẹ deba zọese ji ọne ẹbọ natiọle Baal, sade amẹn bha kẹ rọ.

8. Ufi ọzeva nela Esu noo rẹ hie ibhokhan Izrẹl? Gbotọle fanọan.

⁸ Ufi nọnzẹva nin Esu noo rẹ hiẹ ibhokhan Izrẹl hi, ilọnmhọn oghẹ. Ene ẹbho ne iga iJehova ne nẹga ibhokhan Izrẹl lu ilọnmhọn oghẹ kẹkẹ rẹ ga ẹbọ nọnsele. Ranmhude ọne uwedẹ oga nọn imhẹn nan, ikpea bi ikhuo ki ha gboghẹ bhi uwa oga nin ele da ga ẹbọ. Ene ẹbho nan da ha re obọ ọbhọ nin ikpea ha ne ikpea nowẹ, bi nin ikhuo ha ne ikhuo nowẹ. Sẹyẹ, ele da ha ghe ene emhin ọbe nan bọsi emhin ne mhẹn. (Deut. 23:17, 18; 1 Ki. 14:24) Ene ẹbho nan yẹ rẹọbhọ ghe, ene emhin nan nin ele lu dẹ re ene ẹbọ nan erọnmhọn ọbhi otọ nọnsele, nọn da manman ha biẹ ebale. Ibhokhan Izrẹl ne bunbun da ji uwedẹ nin ene agbaẹbho rẹ gboghẹ da ha sin ele ẹlo. Bhiriọ, ele da munhẹn ha deba ele ga ẹbọ. Bhi ọsi ẹmhọanta, Esu mun ele gba.

9. Beji Hosea 2:16, 17 rẹman, be Esu rẹ re ibhokhan Izrẹl ye ẹmhọn iJehova a yẹ?

⁹ Ọzea, Esu da lu ọle nin ibhokhan Izrẹl ye ẹmhọn iJehova a. Ẹghe nin Jeremiah nin akhasẹ rẹ ha nyẹnlẹn, Jehova da yọle ghe ene akhasẹ ohoghe re ẹbho nesọle ye elin nọnsọle a, ranmhude ẹbọ natiọle Baal. (Jer. 23:27) Nin ele rẹ ha noo elin nọnsi Jehova, ele da ha noo elin nọnsi Baal. Ebi a re Baal ta hi, “Ọne nyan emhin” la “Ebeanlẹn.” Ọnan da re ọle ha nọghọ ibhokhan Izrẹl rẹ lẹn ikẹkẹ nọn ribhi ẹwẹ iJehova bi Baal. Bhiriọ, ele da ha ku oga nọnsi Jehova bi ọsi Baal kugbe.—Tie Hosea 2:16, 17.

10. Ufi nela Esu noo ẹlẹnan?

¹⁰ Ẹlẹnan nian, Esu sẹyẹ noo emhin nọn yẹẹ ẹbho bi ilọnmhọn oghẹ rẹ hiẹ ẹbho. Ọle yẹ re ele ye ẹmhọn iJehova a. Bha ji mhan ka zilo nyan ebi ọle rẹ re ẹbho ye ẹmhọn iJehova a yẹ.

11. Be Esu rẹ re ẹbho ye ẹmhọn iJehova a yẹ?

¹¹ Esu re ẹbho ye ẹmhọn iJehova a. Ẹghe nin etuegbe rebhe nesi Jesus rẹ yu fo, ẹbho eso ne yọle Kristiẹn ele khin da munhẹn ha man iman-emhin ohoghe. (Acts 20:29, 30; 2 Thess. 2:3) Ranmhude iman-emhin ọsi ene ẹbho nan, ẹbho bha yẹ sabọ ha lẹn  Osẹnobulua nọnsẹn. Bhi ọsi ijiẹmhin, ele da re elin nọnsi Osẹnobulua sibhi Baibo nọnsele re. Elin ovan bọsi “Ebeanlẹn” (Lord), ọle ele ki ha gbẹn. Ranmhude ele re elin nọnsi Osẹnobulua sibhi Baibo re dọ ha gbẹn “Ebeanlẹn,” ọ da ha nọghọ nin ẹbho ne tie ene iBaibo rẹ daghe ikẹkẹ nọn ribhi ẹwẹ Jehova bi “ebeanlẹn” nekẹle nin Baibo tẹmhọnlẹn. (1 Cor. 8:5) “Ebeanlẹn” nin ele tie Jehova le, ọle ele yẹ tie iJesu le. Bhiriọ, ọ da ha nọghọ nin ẹbho rẹ lẹn ghe, eria ikẹ Jehova bi Ọmọn nọnsọle khin. (John 17:3) Ọnan deba ebezẹle nin ẹbho da dọ rẹọbhọ ghe, itue ea, ọle ribhi Osẹnobulua ọkpa (Trinity). Baibo bha re obọ ọbhi ọne iman-emhin nan. Enan rebhe da dọ re ẹbho ne bunbun ha ghe Osẹnobulua bii ọria nin mhan ida sabọ lẹn. Ohoghe ọnan wo khin!—Acts 17:27.

12. Emhin nela oga ohoghe re obọ ọi? Beji Romans 1:28-31 rẹman, be ọnan sẹ sire?

¹² Esu noo ilọnmhọn oghẹ rẹ hiẹ ẹbho. Esu noo oga ohoghe rẹ ha tuẹn ilọnmhọn oghẹ okhun bhi otọ Izrẹl bhi ẹghe ẹdẹlẹ. Ọle yẹ lu iriọ ẹlẹnan. Oga ohoghe re obọ ọbhi ilọnmhọn oghẹ kẹkẹ ẹlẹnan, yẹ tuẹn ọlẹn okhun. Bhiriọ, ene yọle ghe Osẹnobulua ele ga ki ha fi ikeke gbe adia ne khiale nesọle rẹji ẹmhọn oghẹ. Bhi lẹta nin Paul nin odibo gbẹn ji Kristiẹn ne ribhi Rome, ọle da taman ele ebi ọnan sẹ sire. (Tie Romans 1:28-31.) Ilọnmhọn oghẹ deba emhin nin Baibo yọle ghe ọ bha gba, ilọnmhọn oghẹ bọsi, nin okpea rẹ ha ne okpea nowẹ, la nin okhuo rẹ ha ne okhuo nowẹ. (Rom. 1:24-27, 32; Rev. 2:20) Ọ manman khẹke nin mhan ha re obọ rẹkhan adia ne ribhi Baibo, nin oga ohoghe hẹi sabọ hiẹ mhan.

13. Uwedẹ ọbhebhe nela Esu noo rẹ hiẹ ẹbho?

¹³ Esu noo emhin ne yẹẹ ẹbho. Mhan rebhe guanọ nin mhan luẹ iwẹnna obọ nọn ha rẹkpa mhan rẹ gbẹloghe egbe bi azagba-uwa nọnsẹmhan. (1 Tim. 5:8) Mhan dẹ sabọ luẹ ene iwẹnna obọ nan bhi isiku sade mhan mun ẹlo ọbhọ nọnsẹn. Ọkpakinọn, ọkhẹke nin mhan mhọn ẹwanlẹn. Arẹmiẹn agbaẹbho ne bunbun man ene yo isiku iwẹnna obọ nọn ha sabọ rẹkpa ele, ele yẹ man ele ẹwanlẹn ọsi ọne agbọn nan. Bhi ọsi ijiẹmhin, isiku ne bunbun man ẹbho emhin nọn ha re ele ha mhọn edandan si Osẹnobulua gene ribhọ. Sẹyẹ, ele man ẹbho bhi isiku ghe, nin ele hẹi ha mun  ekpẹn nin Baibo. Ele yẹ man ele ghe, ọ iyi Osẹnobulua man mhan, ghe emhin ne nyẹnlẹn tobele vae bhi agbọn. (Rom. 1:21-23) Iman-emhin ne dia inian bha diẹn mun iman-emhin nọnsi Osẹnobulua hiehie.—1 Cor. 1:19-21; 3:18-20.

14. Be iman-emhin ọsi ọne agbọn nan re ẹbho khu ọ?

¹⁴ Iman-emhin ọsi ọne agbọn nan bha diẹn mun adia nesi Jehova. Ele irẹkpa ẹbho mhọn ikpẹ ọsi ẹlinmhin nọn khiale nọnsi Osẹnobulua. Ọkpakinọn, emhin efun-egbe ọ rẹ ẹbho khu ọi. (Gal. 5:19-23) Ikpẹ bọsi ihianbhegbe bi itengbemun, ọle ene iman-emhin nan re ẹbho mhọnlẹn. Bhiriọ, ele ki ha “hoẹmhọn egbe ele ọkpa.” (2 Tim. 3:2-4) Ọ iyi ene ikpẹ nan Osẹnobulua guanọ nin mhan ha mhọnlẹn. Ọle guanọ nin ene ga ọle ha mhọn idebgere. (2 Sam. 22:28) Kristiẹn eso ne yo isiku nọn khua munhẹn ha ria eria beji ọne agbọn nan rẹ ria eria. Ele iyẹ ria eria beji Osẹnobulua rẹ ria eria. Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ghe nọn rẹman ebe ha sabọ sunu sade mhan bha gbẹlokotọ bhi ọne ẹmhọn nan.

15-16. Be uwẹ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi obhio mhan ọkpa?

¹⁵ Obhio mhan nin okhuo nọn ki sẹ re ebe gbera ikpe 15 lu iwẹnna oga ọsi ẹghe rebhe da yọle: “Arẹmiẹn mẹn wo ha họn ẹmhọn okhẹnan nan miẹn bhi isiku ne khua, mẹn da sẹyẹ fi ikeke gbe ebi mẹn họnlẹn rebhe. Mẹn da ha riale ghe ọne ẹmhọn bha rẹtẹ mẹn.” Ọnọghọ nela ọle ki miẹn bhọ? Ọle da yọle: “Mẹn wo manman ha noo ẹghe nọnsẹmhẹn bi ahu nọnsẹmhẹn rẹ luẹ ebe bhi isiku. Ranmhude  ọnan, mẹn bha yẹ ha manman mhọn ẹghe rẹ nan erọnmhọn ji Jehova beji mẹn ka lu khẹ. Mẹn bha yẹ ha miẹn ẹghe rẹ deba ẹbho sọnyẹnmhẹn bhi Baibo nan luẹ, yẹ muegbe ikolo oga. Mẹn ki dọ kere ghe ikolu nin mẹn bi Jehova ko mhọnlẹn bha yẹ zeze, mẹn da lẹn ghe, ọkhẹke nin mẹn zobọ bhi isiku. Iriọ mẹn gene lu. Ọnan da wo re mẹn ha ghọnghọn.”

¹⁶ Be bhọ ọne ẹmhọn isiku nan rẹ rẹso iria-eria ọsi ọne obhio man nan yẹ? Ọle da wanniẹn yọle: “Ẹkhọle lo mẹn rẹ yọle ghe, eji ọria bha da lu nọnsẹn, ọle ọkpa ọne isiku nan wo rẹ mẹn ha daghe, manman nọn ọsi ene imhan ko ga. Mẹn da ha guanọ nin ele lu gbera ebi ahu nọnsele ha gbe. Sẹyẹ, mẹn da ha gban egbe sibhi eji ele ye re. Ọ wo manman rẹ ẹghe ọkuẹsẹ mẹn rẹban iria-eria ne dia inian. Ene emhin nan ne sunu ji mẹn, da rẹman mẹn okhẹnan ne nabhọre sade mhan bha re obọ rẹkhan uhi nin Jehova na bhi obọ agbotu nọnsọle gbe nin mhan. Jehova lẹn mẹn gbera eji mẹn lẹn egbe mẹn sẹ. Sade mẹn lẹnmhin ẹghenin nọn, mẹn ha rẹ ka iJehova ehọ!”

17. (a) Be ọkhẹke nin mhan dọnmhegbe ha lu? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?

¹⁷ Dọnmhegbe nin Esu hẹi sabọ noo “ọta ẹwanlẹn nọnsọle, bi ọta ohoghe ne de ihoho a” rẹ hiẹ uwẹ. Ha gbega egbe ẹghe rebhe ranmhude ufi kẹkẹ nesọle. (1 Cor. 3:18; 2 Cor. 2:11) Hẹi ji Esu re uwẹ ye ẹmhọn iJehova a. Hẹi ji ọle hiẹ uwẹ nin uwẹ fi ikeke gbe adia nesi Jehova. Ha re obọ rẹkhan ene adia bhi iẹnlẹn. Be uwẹ ha lu sade uwẹ kere ghe uwẹ munhẹn ha ria eria beji ọne agbọn nan rẹ ria eria? Bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe, mhan dẹ zilo nyan ebi Baibo ha rẹ rẹkpa mhan fi uwedẹ nin mhan rẹ lu emhin denọ yẹ, aharẹmiẹn ọne uwedẹ ki manman guẹ mhan egbe.—2 Cor. 10:4, 5.