1. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha ga iJehova ọkpa?

JEHOVA ọkpa ọkhẹke nin mhan ha ga ranmhude ọle hi ọnọn man mhan. (Rev. 4:11) Ọkpakinọn, okhẹnan re imhan bhi odẹ. Be bhọ hi ọne okhẹnan? Arẹmiẹn mhan hoẹmhọn iJehova, emhin ebhebhe bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan sabọ rẹ denọ mhan ẹlo sibhi oga nọnsi Jehova re, bhiriọ mhan iyẹ da ha ga ọle beji ọkhẹke. Ọkhẹke nin mhan lẹn otọ ebi ọnan rẹ sunu yẹ. Sokpan, bha ji mhan ka zilo nyan ebi a re ọle ta nan rẹ ha ga iJehova ọkpa.

2. Beji Exodus 34:14 rẹman, be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe Jehova ọkpa mhan ga?

² Ebi a re ọle ta bhi Baibo nan rẹ ga iJehova ọkpa hi, nin mhan rẹ re ọkhọle nọnsẹmhan rebhe hoẹmhọn ọlẹn. Bhi Baibo, nan rẹ re ọkhọle rebhe hoẹmhọn iJehova, bi nan rẹ ha ga ọle ọkpa, ko diẹn kugbe. Mhan ida ji emhin soso miẹn mhan ikolu nin mhan bi ọle ko mhọnlẹn.—Tie Exodus 34:14.

3. Bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghe a bha sua mhan ọbhọ nin mhan ha ga iJehova ọkpa?

³ A bha sua mhan ọbhọ nin mhan ha ga Osẹnoblua. Bezẹle nin mhan da ta iriọ? Ranmhude ebi mhan luẹ bhi Baibo rẹji Jehova, ọle zẹle nin mhan da ga ọle. Mhan ki wo dọ luẹ ikpẹ esili nesi Jehova. Mhan sẹyẹ dọ luẹ ebe yẹẹ ọle bi ebi sọnọn ọlẹn. Ene emhin nan nin mhan luẹle da wo yẹẹ mhan. Mhan lẹn iho nesọle rẹji mhan nin eria, bhiriọ mhan wẹnna rẹkhan ọlẹn nin ọle da mun ene iho sẹ bhi egbe mhan. O wọ ti mhan bhọ ghe Jehova re ọne ekpẹn nọn khua nan nin mhan rẹ ha yi imọẹ nesọle. (Ps. 25:14) Emhin rebhe nin mhan luẹle rẹji Osẹnobulua rẹkpa mhan rẹ sikẹ ọle.—Jas. 4:8.

4. (a) Emhin nela ribhi atata-obọ nọnsi Esu? Be ọle noo ọle rẹ lu? (b) Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

 ⁴ Atata-obọ nọnsi Esu ọne agbọn nan ye. Ọle re emhin ne ribhi ọne agbọn nan ghọn mhan, nin mhan da ha mun ene emhin kalo bhi iẹnlẹn. Ọle yẹ re ọle nọghọ mhan rẹ reban emhin nin efun-egbe nọnsẹmhan guanọ. (Eph. 2:1-3; 1 John 5:19) Ọle guanọ nin mhan mun emhin ebhebhe kalo bhi iẹnlẹn, gbera oga nọnsi Jehova. Bha ji mhan zilo nyan uwedẹ eva nin ọle rẹ lu ọnan. Ọhẹnhẹn hi, ọle dọnmhẹn mhan nin mhan ha hoẹmhọn igho. Ọzeva, ọle dọnmhẹn mhan nin mhan ha noo emhin ne imhẹn rẹ re egbe re ahoho.

5. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan gbẹlokotọ nọnsẹn nin mhan hẹi dọ hoẹmhọn igho?

⁵ Imhan nin eria guanọ nin mhan ha mhọn ebale, ikpọn, bi uwa nin mhan ha da ha nyẹnlẹn. Ọrẹyiriọ, ọkhẹke nin mhan gbẹlokotọ nọnsẹn nin mhan hẹi hoẹmhọn igho. Ẹbho ne bunbun ne ribhi ibo ọsi ọne agbọn nan wo manman hoẹmhọn igho bi emhin nin igho sabọ dẹ. (2 Tim. 3:2) Jesu lẹn sẹbhọ ghe ene rẹkhan ọlẹn dẹ sabọ de ọbhi ọne ufi nan. Bhiriọ, ọle da yọle: “Ọria soso ida sabọ ga ebeanlẹn eva. Ọ dẹ he ọkpa, hoẹmhọn ọnọnkẹle. La ọ ki sun rẹkhan ọkpa, ha zọn ọnọnkẹle. Uwẹ ida sabọ ha yi igbọn nọnsi Osẹnobulua sẹyẹ ha yi igbọn ọsi afe.” (Matt. 6:24) Ahamiẹn ọria nọn ga iJehova noo ẹghe nọn tanlẹn bi ahu nọnsọle rebhe rẹ khu ọbhọ nin ọle fe bhi ọne agbọn nan, ọnan ki rẹman ghe ebeanlẹn eva ọle ga. Ọ iyi Jehova ọkpa ọle yẹ ga.

6. Be imhan ha sabọ luẹ bhi ọta nin Jesu taman agbotu nọn ribhi Laodicea?

⁶ Ore nin ọhẹnhẹn ki ha bu ọkpẹnlẹn, ene ha ribhi agbotu nọn ribhi Laodicea da ha re ẹfe nọnsele rẹ dẹgbọ. Ele da ha tale ghe a bha miẹn emhin nin ele imhọnlẹn. Ọkpakinọn, bhi  ẹlo nọnsi Jehova bi Jesu, ele da ha yi eria nin obọ gbe, ne bha miẹn rẹ lu, bi eria ne ruẹlo nan ha mhọn itohan da. Ọ iyi ranmhude ẹfe nọnsele zẹle nin Jesu da re adia nin ele, sokpan, ranmhude ele ji ẹfe nọnsele da de idobolo ọbhi ikolu nin ele bi Jehova ko mhọnlẹn. (Rev. 3:14-17) Ahamiẹn mhan kere ghe mhan munhẹn ha hoẹmhọn igho, ẹjẹje ọkhẹke nin mhan rẹ dia iria-eria nọnsẹmhan. (1 Tim. 6:7, 8) Ahamiẹn mhan bha lu inian, mhan ki ha hoẹmhọn iJehova yẹ hoẹmhọn ẹfe. Bhiriọ, Jehova ida miẹn oga nọnsẹmhan ọbhi egbe. Ebi Jehova guanọ hi, nin mhan ha ga ọle ọkpa. (Deut. 4:24) Be igho ha rẹ sabọ kiẹn emhin nin mhan mun kalo bhi iẹnlẹn yẹ?

7-9. Be uwẹ miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi David nin ọwanlẹn ọkpa bhi agbotu?

⁷ Bha ji mhan fẹ ijiẹmhin ọsi David nọn nyẹnlẹn bhi United States ghe. Ọle wo ha lu nọnsẹn bhi ihe ọsi ọwanlẹn nin ọle ha ye bhi agbotu. Ọle da tale ghe egbe rebhe ọle rẹ wẹnna bhi isi iwẹnna nọnsọle. Bhiriọ, a da si ọle okhun bhi isi iwẹnna. Sẹyẹ, ọle da ha yi ọkpa bhi ẹbho ne guẹ ọne iwẹnna nẹ bhi agbaẹbho nọnsọle. David da yọle: “Bhi ọsi ọhẹnhẹn, mẹn da ha riale ghe enan rebhe rẹman ghe Jehova wo ha nan erọnmhọn nin mẹn.” Ọkpakinọn, erọnmhọn nọnsi Jehova ọle be gene ha miẹn?

⁸ David da dọ fẹkẹ ha daghe ghe, iwẹnna nọnsọle si okhẹnan ọbhi ikolu nin ọle bi Jehova ko mhọnlẹn. David da yọle: “Ahamiẹn mẹn ribhi ikolo oga, bi itẹmhọn Osẹnobulua, ẹmhọn ọnọghọ nin mẹn miẹn bhi isi iwẹnna mẹn wo ria ẹmhọn ọlẹn. Arẹmiẹn mẹn wo manman ha miẹn igho, ọne ẹsọn da wo manman ha gbe mẹn ahu, ẹmhọn da ha zegbere bhi ẹwẹ imẹn bi okhuo mẹn.”

⁹ David da dọ kere ghe, ọkhẹke nin ọle dotua ria ẹmhọn emhin nọn khẹke nin ọle mun  kalo bhi iẹnlẹn. David da yọle: “Ọkhẹke nin mẹn dia emhin ọn.” Ọle da kie mhanmhan ebi ọle ha rẹ ha wẹnna yẹ. Ọle ki dọ taman ebeanlẹn ọlẹn bhi isi iwẹnna ebi ọle ha ki rẹ ha wẹnna yẹ, a da khu ọle bhi isi iwẹnna. Be iDavid ki lu yẹ? David da yọle: “Ukpẹdẹ nọn rẹkhan ọlẹn, mẹn da gbẹn ọbhọ ghe mẹn ho nin mẹn ha lu iwẹnna ọkanẹfan ọsi ẹghe eso.” David bi okhuo ọle da munhẹn ha lu ikuẹkuẹ iwẹnna, bọsi nan rẹ ha kpe otọ. Ọnan ele ki rẹ ha gbẹloghe egbe. Akizẹbue, ọle da munhẹn ha lu ọkanẹfan ọsi ẹghe rebhe. Okhuo ọle da yẹ deba ọle ha lu ọle. Ọne okhuo bi ọdọ nan da muegbe nin ele rẹ ha lu iwẹnna nin ẹbho re ẹlo gbe a, ranmhude, ọ iyi iwẹnna hi emhin nọn ke okhun nẹ bhi iẹnlẹn nọnsele. Arẹmiẹn igho nin ele miẹn nian bha yẹ zẹwẹ bun sẹ bii ọne ele ka miẹn khẹ, ele sabọ miẹn ebi ele ha rẹ ha gbẹloghe egbe uki-uki. Ele re inian fi emhin denọ ranmhude ele guanọ nin ele mun iJehova kalo bhi iẹnlẹn. Bhiriọ, ele da dọ daghe ọle ghe, Jehova gbẹloghe ọrebhe ne mun Agbejele nọnsọle kalo bhi iẹnlẹn.—Matt. 6:31-33.

10. Be imhan ha rẹ gbega ọkhọle nọnsẹmhan yẹ?

¹⁰ Ọkhẹke nin mhan gbega ọkhọle nọnsẹmhan aharẹmiẹn mhan fe la mhan bha fe. Be imhan ha rẹ lu ọnan yẹ? Hẹi hoẹmhọn ẹfe. Hẹi mun iwẹnna nọnsẹ kalo gbera oga nọnsi Jehova. Be uwẹ ha rẹ lẹn yẹ si iwẹnna nọnsẹ munhẹn ha ke okhun gbera oga nọnsi Jehova? Nọọn egbe ẹ ene inọnta nan: ‘Ẹghe rebhe mẹn be rẹ ria ẹmhọn iwẹnna nọnsẹmhẹn sade mẹn ribhi ikolo oga la itẹmhọn Osẹnobulua? Ẹghe rebhe mẹn be rẹ kpokpo egbe si mẹn dẹ manman ha mhọn igho bhi ẹghe odalo? Igho bi emhin nin igho sabọ dẹ be si ẹmhọn re bhi azagba-uwa nọnsẹmhẹn? Mẹn be muegbe nin mẹn rẹ lu iwẹnna nin ẹbho re ẹlo gbe a ahamiẹn ọnan ha re ẹghe nin mẹn rẹ ha ga iJehova?’ (1 Tim. 6:9-12) Beji mhan ha rẹ ha ria eria nyan ene inọnta nan, bha ji mhan yere ghe Jehova hoẹmhọn mhan yẹ ve ive nin mhan yọle: “Imẹn ida zẹ uwẹ obọ ghee, imẹn ida yẹ fi ikeke gbe ẹ.” Ọnan zẹle nin Paul nin odibo da gbẹn yọle: “Bha hẹi re iẹnlẹn nọnsẹbha rẹ hoẹmhọn igho.”—Heb. 13:5, 6.

11. Be iregbe re ahoho nin ọria zẹle ha sabọ re ọle ha lu?

¹¹ Jehova guanọ nin mhan ha sọnyẹnmhẹn bhi iẹnlẹn. Iregbe re ahoho sabọ rẹkpa mhan rẹ ha sọnyẹnmhẹn bhi iẹnlẹn. Bhi ọsi ẹmhọanta, Baibo taman mhan ghe emhin soso iribhọ nọn mhẹn gbera nan rẹ da yẹ le,  bi nan rẹ miẹn ọnyẹnmhẹn bhi iwẹnna obọ nọnsẹmhan. (Eccl. 2:24) Ọkpakinọn, iregbe re ahoho ne imhẹn bun nẹ bhi ẹkẹ ọne agbọn nan ẹlẹnan. Ene iregbe re ahoho nan dẹ sabọ re ẹbho re obọ ọbhi emhin nin Osẹnobulua hele, la re ele wo hoẹmhọn ene emhin.

12. Beji 1 Corinthians 10:21, 22 tale, bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha gbẹlokotọ zẹ emhin nin mhan rẹ re egbe re ahoho?

¹² Jehova ọkpa mhan guanọ nin mhan ha ga. Bhiriọ, mhan iguanọ nin mhan ha “le bhi uki tebu nọnsi Jehova yẹ le bhi uki tebu nọnsi ẹlinmhin ebe.” (Tie 1 Corinthians 10:21, 22.) Imọẹ mhan, ele mhan kẹ deba le ebale. Ahamiẹn emhin ne diẹn mun igbugbe, ikpẹbo, igboghẹ, la ilọnmhọn efun-egbe mhan rẹ re egbe re ahoho, ọnan ki rẹman ghe mhan le ebale nin eghian Osẹnobulua nyẹn. Ọnan dẹ sabọ si ikuan-egbe ji mhan, yẹ de idobolo ọbhi ikolu nin mhan bi Osẹnobulua ko mhọnlẹn.

13-14. Beji James 1:14, 15 rẹman, bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha gbẹlokotọ zẹ emhin nin mhan ha rẹ ha re egbe re ahoho? Re ijiẹmhin man.

¹³ Be iregbe re ahoho re gene diabe ebale yẹ? Ahamiẹn mhan ho nin mhan le ebale, mhan dẹ sabọ zẹ ebi mhan ha le bi ebi mhan ida le. Ọkpakinọn, ahakimiẹn mhan le ọne ebale fo, ọ iyi mhan ha zẹ ebi ọne ebale ha rẹ wẹnna yẹ bhi egbe nọnsẹmhan. Mhan ha le ebale nọn mhẹn, egbe ki wo daan mhan, ọkpakinọn, ebale nọn imhẹn ki rẹ mhan ha khọnmhọn. Ọ iyi osukpa ọne ọria ha wo rẹ ha khọnmhọn, khere khere ọne emianmhẹn ha rẹ vae.

¹⁴ Iriọ yẹ nọn rẹji iregbe re ahoho. Ranmhude mhan mhọn ọne ahu rẹ tobọmhan zẹ emhin nin mhan ha rẹ re egbe re ahoho, mhan dẹ sabọ zẹ unan emhin ne ha na mhan bhi ọkhọle bi ene ida na bhọ. Ọkpakinọn, ahamiẹn mhan noo emhin rẹ re egbe re ahoho fo, ọ iyi mhan ha tare ebi ọle ha rẹ rẹso mhan yẹ. Iregbe re ahoho nọn mhẹn dẹ wo mhẹn mhan bhi egbe; ọkpakinọn, ọnọn imhẹn dẹ sabọ si ikuan-egbe ji mhan. (Tie James 1:14, 15.) Asabọmiẹn ikuan-egbe nọn nabhọre sade ọria re emhin ne imhẹn rẹ re egbe re ahoho ida wo re osukpa rẹ zegbere. Ọkpakinọn, ẹdẹ ọkpa, ọ dẹ zegbere. Ọnan zẹle nin Baibo da taman mhan yọle: “Hẹi ji a hiẹ uwẹ. Osẹnobulua iyi ọria nan rẹ zọojiẹ. Emhin nin ọria hi ki rẹ kọ, ọne emhin ọle da sẹyẹ rọ; ranmhude ọnọn kọ emhin efun-egbe ki rọ uwea bhi efun-egbe nọnsọle.” (Gal. 6:7, 8) Bhiriọ, emhin kpataki nọn nin mhan rẹ rẹban iregbe re ahoho rebhe ne diẹn mun emhin nin Jehova hele.—Ps. 97:10.

15. Emhin nela Jehova rẹ lu ẹsele nin mhan rẹ ha sọnyẹnmhẹn ẹlẹnan?

¹⁵ Ọ wo ti ibhio mhan ne bunbun bhọ rẹ ha ghe JW Broadcasting^®. Obhio mhan ọkpa nin okhuo natiọle Marilyn da yọle: “JW Broadcasting wo rẹkpa mẹn rẹ kiẹn ọria nọn ghọnghọn. Mẹn dẹ sabọ ghe emhin rebhe nan rẹman bhọ, ranmhude ele rebhe mhẹnmhin. Ahamiẹn ahu fo mẹn bhọ la ahiẹ hiẹ mun mẹn, mẹn ki dọ kaehọ ọta nan rẹman bhi JW Broadcasting. Ọnan ki wo rẹ mẹn sikẹ iJehova bi agbotu nọnsọle nọnsẹn. JW Broadcasting wo fi iẹnlẹn nọnsẹmhẹn denọ.” Uwẹ be yẹ miẹn elele bhi ọne ẹsele nan nọn na bhi obọ iJehova vae? Uki-uki a rẹ zẹ ividio kẹkẹ egbe dagbare bhi JW Broadcasting. Rẹ deba ene ividio nan, illo yẹ ribhọ nin mhan ha sabọ rẹ sọnyẹnmhẹn bhi ẹghe nọn irẹ khin.

16-17. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan gbẹlokotọ bhi eka ẹghe nin mhan rẹ re egbe re ahoho? Be imhan ha rẹ sabọ lu ọle yẹ?

¹⁶ Gbera unan iregbe re ahoho nin mhan zẹle, ọ yẹ khẹke nin mhan gbẹlokotọ bhi eka ẹghe nin mhan gbe rẹ lu ọne iregbe re ahoho. Ahamiẹn mhan bha gbẹlokotọ bhi eka ẹghe nin mhan rẹ lu iregbe re ahoho,  ẹghe nin mhan rẹ re egbe re ahoho sabọ dọ bun gbera eka ẹghe nin mhan rẹ ga iJehova. Ọ nọghọ ẹbho ne bunbun rẹ mun ẹghe nin ele rẹ re egbe re ahoho ọbhi oleghe. Obhio mhan natiọle Abigail nọn wanre sẹbhi ikpe 18 da yọle: “TV mẹn ghe rẹ fẹkẹ koahu a sade mẹn sẹbhi uwa ọsẹmuan. Ọkpakinọn, ahamiẹn mẹn bha gbẹlokotọ, mẹn dẹ sabọ gbe ẹghe nọn tanlẹn bhi odalo ọle.” Obhio mhan ọbhebhe natiọle Samuel nin elasẹre da yọle: “Mẹn ki wo ha ghe ividio ne bha tan gbe bhi intanẹt. Arẹmiẹn ukpọkpa mẹn rẹ munhẹn, mẹn ilẹn ẹghe nin uri agogo ea la enẹn ha rẹ gba ke mẹn re bhi enin.”

¹⁷ Be uwẹ ha rẹ sabọ mun ẹghe nin uwẹ rẹ re egbe re ahoho ọbhi oleghe yẹ? Ọhẹnhẹn, dọnmhegbe lẹn eka ẹghe nin uwẹ noo rẹ lu ọle. Uwẹ sabọ rẹ re uzana ọkpa ọbhi otọ rẹ ka ọle fẹghe. Gbẹn eka ẹghe nin uwẹ noo rẹ ghe TV ọbhi otọ. Yẹ gbẹn ọne uwẹ rẹ noo intanẹt bi ọne uwẹ rẹ gbe igemu ọbhi otọ. Ahamiẹn uwẹ kere ghe ẹghe nọn tanlẹn uwẹ noo rẹ regbe re ahoho, dọnmhegbe nin uwẹ fidenọ. Ka mhanmhan ẹghe nin uwẹ ha rẹ ha lu ilọnmhọn oga ọkuẹsẹ uwẹ mhanmhan ọne uwẹ ha rẹ ha re egbe re ahoho. Uwẹ ha ki lu ọnan fo, bhii Jehova bhi erọnmhọn nin ọle rẹkpa uwẹ ha lu rẹkhan emhanmhan nọnsẹ. Uwẹ ha lu inian, uwẹ ki miẹn ahu bi ẹghe nin uwẹ ha rẹ ha luẹ iBaibo, ha lu oga azagba-uwa, ha yo ikolo oga, yẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Sẹyẹ, ọkhọle ida ha gbe uwẹ asan ghe, ẹghe rebhe nọnsẹ uwẹ rẹ re egbe re ahoho.

18-19. Be imhan ha rẹ sabọ rẹman yẹ ghe Jehova ọkpa mhan ga?

¹⁸ Peter ki ha tẹmhọn agbọn ọsọgbọn nọn vade bi ọkpẹnlẹn ọsi ọne agbọn nan, ọle da yọle: “Bhiriọ, ibhio mẹn, beji a miẹn bha khẹ ene emhin nan, bha dọnmhegbe nan miẹn ghe ọle bha ke bha re bhi ẹkẹ itọn bi olukhọ, ghe ọfure ọ da ke bha re.” (2 Pet. 3:14) Ahamiẹn mhan nyẹnlẹn iẹnlẹn nọn khiale, yẹ ga iJehova bhi uwedẹ nọn khiale, mhan ki rẹman ghe Jehova ọkpa mhan ga.

¹⁹ Esu bi agbọn nọnsọle dẹ sẹyẹ wo ha dọnmhẹn mhan nin mhan mun emhin ebhebhe kalo gbera oga nọnsi Jehova. (Luke 4:13) Ọkpakinọn, aharẹmiẹn mhan ribhi ọnọghọ, mhan ida ji emhin soso de idobolo ọbhi ikolu nin mhan bi Jehova ko mhọnlẹn. Mhan muegbe rẹ ha ga iJehova ọkpa ranmhude, ọle ọkpa oga khẹke.