1-2. Be ọta nin Ecclesiastes 11:6 tale rẹ rẹtẹ iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu yẹ?

BHI agbaẹbhọ eso, ọ wo yẹẹ ẹbho rẹ ha re ehọ ọbhi uhọnmhunje nin mhan ta ranmhude ebi mhan taman ele wo ti ele bhọ. Ọkpakinọn, bhi agbaẹbho nekẹle, ẹbho iguanọ nin ele re ehọ ọbhi ẹmhọn Osẹnobulua la ẹmhọn iBaibo. Agbaẹbho nin uwẹ ye kii, ẹbho be kaehọ bhi enin? Ebi ọ hi ki rẹ dia yẹ, Jehova guanọ nin mhan sẹyẹ situa ha lu ọne iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nan rẹ dọ sẹbhi ẹghe nin ọle ha rẹ re ọkpẹnlẹn ọbhọ.

² A dẹ lu ọne iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nan sotọ bhi ẹghe nin Jehova rẹ yi. Ẹghenin, ọkpẹnlẹn ọsi ọne agbọn Esu nan ki vae. (Matt. 24:​14, 36) Sokpan, ọkuẹsẹ ọnan sunu, be imhan ha rẹ lu rẹkhan ebi Baibo tale yẹ, bhi eji ọ da yọle: “Hẹi ji obọ nọnsẹ hẹn-an?” *​—Read Ecclesiastes 11:6.

3. Be imhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?

³ Bhi uhọnmhọn-ọta nọn gbera, mhan da zilo nyan emhin enẹn nin mhan ha sabọ lu nin mhan da sabọ ha tẹmhọn Osẹnobulua nọnsẹn. (Matt. 4:19) Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan uwedẹ ea nin mhan ha rẹ sabọ ziẹn ọhubhudu nin mhan mhọn rẹ tẹmhọn Osẹnobulua bhi idia nọn hi ki rẹ khin nin mhan da ke egbe mhan re. Mhan dẹ zilo nyan ebezẹle nọn da yi emhin kpataki nin mhan rẹ (1) ha mun iwẹnna Agbejele kalo bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan, (2) ha mhọn iziẹngbe, (3) ha mhọn urẹọbhọ nọn ziẹnlẹn.

4. Bezẹle nọn da khẹke nin mhan dọnmhegbe ha mun iwẹnna nin Jehova mun nin mhan kalo bhi iẹnlẹn?

⁴ Jesu tẹmhọn emhin kẹkẹ ne ha sunu ne ha rẹman ghe ọkike ọsi ọne agbọn nan mhan ki ye. Ene emhin nan dẹ yẹ sabọ denọ mhan ẹlo sibhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua re. Ranmhude ọnan, ọle da taman edibo nesọle ghe nin ele “ha babegbe.” (Matt. 24:42) Bhi ẹghe ọsi Noah, emhin ne bunbun wo ha sunu ne denọ ẹbho ẹlo sibhi uhọnmhunje nin Noah ha tẹmhọnlẹn re. Ene emhin nan yẹ wo sunu ẹlẹnan nian. (Matt. 24:​37-39; 2 Pet. 2:5) Ọnan zẹle nọn da khẹke nin mhan situa ha mun iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua kalo bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan.

5. Beji Acts 1:​6-8 rẹman, ijela a ha tẹmhọn Agbejele na?

⁵ Ọkhẹke nin mhan ha mun iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua kalo bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan ẹlẹnan nian. Jesus tale ghe edibo nesọle dẹ sẹyẹ wo ha tẹmhọn Osẹnobulua aharẹmiẹn ọle yu fo, ghe ele dẹ tale gbera eji ọle tale sẹ. (John 14:12) Ẹghe nin Jesu rẹ yu fo, eso bhi edibo nesọle da fikie dọ ha lu ilọnmhọn ehẹn nin ele ka rẹ ha lu khẹ. Jesu ki riọ kpanọ bhi idin, ọle da re uwedẹ ọhan-ilo rẹ rẹkpa edibo nesọle rẹ sabọ gbe ehẹn ne bunbun. Ọle da noo ọne isẹhoa nan rẹ gbotọle fanọn an man ele ghe, iwẹnna nin ọle mun nin ele rẹ dọ re ẹbho kiẹn edibo, ọle lu uhọnmhọn emhin gbera iwẹnna nọn hi ki rẹ khin nin ele lu. (John 21:​15-17) Ọkuẹsẹ ọle kpanọ ha khian okhun, ọle da taman edibo nesọle ghe, a dẹ lu ọne iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nan gbera otọ Izrẹl. (Tie Acts 1:​6-8.) Ikpe eso ki gbera, Jesus da re emhin kẹkẹ ne ha sunu bhi “ukpẹdẹ ọsi Ebeanlẹn mhan” * man iJohn bhi imianlo. Bhi ọne imianlo, John da daghe ẹhi nọn ha wewe ọta nọn mhẹn man ọrebhe bhi “agbaẹbho rebhe, ulin-uwa rebhe, urolo rebhe, bi ẹbho rebhe.” (Rev. 1:10; 14:6) Ọnan rẹman ghe, iho nin Jehova mhọn da mhan ẹlẹnan hi,  nin mhan rẹ ha wewe ẹmhọn ọlẹn man ọrebhe rẹ dọ sẹbhi ẹghe nin ọle ha rẹ re ọkpẹnlẹn ọbhi ọne iwẹnna nan.

6. Be ha rẹkpa mhan rẹ ha mun iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua kalo bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan?

⁶ Mhan dẹ sabọ mun iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua kalo bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan sade mhan ria eria nyan uwedẹ kẹkẹ nin Jehova rẹ rẹkpa mhan. Bhi ọsi ijiẹmhin, ebale oriọn nin ọle rẹ nin mhan wo kpọa. Ọle wo zẹ ene ebale oriọn egbe dagbare bhi ebe kẹkẹ nin agbotu gbẹn. Mhan dẹ yẹ miẹn ene ebale oriọn nan bhi vidio, JW Broadcasting^® bi emhin nekẹle nin agbotu ne dagbare bhi intanẹt. Uwẹ dẹ sabọ miẹn ene emhin nan bhi ebe gbera urolo 1,000 bhi wẹbsait nọnsẹmhan. (Matt. 24:​45-47) Arẹmiẹn ilọnmhọn oga kẹkẹ, ahimhin-ibo, bi ẹmhọn igho si uwaegbea re bhi ọne agbọn nan ẹlẹnan, Esali Jehova ne bun gbera ẹbo elẹnlẹn wo mhọn okugbe bhi ẹwẹ ele. Bhi ọsi ijiẹmhin, ẹdẹ iFriday, April 19, 2019, Esali Jehova bhi otọ agbọn rebhe da ko tie ebe-ukpẹdẹ kugbe. Ọsemuan bhi ọne ukpẹdẹ nin, itue 20,919,041 da sikoko lu Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu. Mhan ha daghe uwedẹ ọhan-ilo nin iwẹnna Agbejele rẹ tuẹn okhun bi isẹhoa nin Jehova re nin mhan rẹ deba ha lu ọne iwẹnna, ọ ki ha yẹẹ mhan rẹ ha mun ọne iwẹnna kalo bhi iẹnlẹn nọnsẹmhan.

7. Be ijiẹmhin nọnsi Jesu ha rẹ rẹkpa mhan rẹ ha mun iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua kalo bhi iẹnlẹn yẹ?

⁷ Emhin ọbhebhe nin mhan ha lu nin mhan da sabọ mun iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua kalo bhi iẹnlẹn hi, mhan ki ha re egbe khọkhọ iJesu. Ọle bha ji emhin soso da denọ ọle ẹlo sibhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua re. (John 18:37) Ẹghe nin Esu rẹ noo “ejele rebhe ne ribhi ọne agbọn nan bi uyi nesele” rẹ dọnmhẹn iJesu, ọle bha ji ene emhin da sa ọle bhi ẹlo. Sẹyẹ, ọle bha ji ẹbho da re ọle kiẹn ojie. (Matt. 4:​8, 9; John 6:15) Ọle bha khu ọbhi afe la ji ekpokpo da re ọle obọ re ikeke rẹ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua. (Luke 9:58; John 8:59) Ahamiẹn mhan miẹn edọnmhẹn nọn ha sabọ si mhan re ikeke rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua, bha ji mhan yere adia nin Paul re nin Kristiẹn. Ọle da taman ele ghe, nin ele ha re egbe khọkhọ iJesu nin egbe hẹi lọ ele rẹ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua.​—Heb. 12:3.

8. Be bhọ hi iziẹngbe? Bezẹle nọn da khẹke nin mhan ha mhọn ọlẹn ẹlẹnan nian?

⁸ Iziẹngbe hi ikpẹ nọn ha rẹkpa ọria rẹ de ọkhọle re beji ọle rẹ khẹ nin emhin fidenọ. Ahamiẹn ọria khẹ ẹghe nin ọkakale nin ọle ye ha rẹ fo la nin emhin nin ọle mọn da khẹ da sẹ ọle obọ, ọkhẹke nin ọle ha mhọn iziẹngbe. Habakkuk nin akhasẹ da ha khẹ nin igbugbe ne sunu bhi Judah kpẹn. (Hab. 1:2) Edibo nesi Jesu da wo ha khẹ nin Agbejele nọnsi Osẹnobulua vae dọ miẹn ele fan bhi obọ ibhokhan iRome ne ha denyẹnyẹn ele. (Luke 19:11) Ẹlẹnan nian, mhan wo khẹ ẹghe nin Agbejele nọnsi Osẹnobulua ha rẹ vae dọ re ọkpẹnlẹn ọbhi ọne agbọn Esu nan yẹ mun agbọn ọsọgbọn re. (2 Pet. 3:13) Ọkpakinọn, ọkhẹke nin mhan mhọn iziẹngbe khẹ ẹghe nin Jehova rẹ yi nin ọne Agbejele rẹ vae. Bha ji mhan zilo nyan uwedẹ eso nin Jehova rẹ re iziẹngbe man, bi ebi mhan ha rẹ sabọ re egbe khọkhọ ọle yẹ.

9. Be bhọ ijiẹmhin eso bhi Baibo ne rẹkpa mhan lẹn uwedẹ nin Jehova rẹ re iziẹngbe man?

⁹ Jehova re ijiẹmhin esili man bhi uwedẹ nin ọle re mhọn iziẹngbe. Ọle wo re ẹghe nọn tanlẹn nin Noah rẹ bọn okọ yẹ “wewe ẹmhọn ikhiakhiale.” (2 Pet. 2:5; 1 Pet. 3:20) Jehova da wo re iziẹngbe rẹ ka Abraham ehọ ẹghe nin Abraham rẹ ha nọọn ọlẹn ọta rẹji emhanmhan nọnsọle rẹ fuẹn ẹbho ne imhẹn ne ha nyẹnlẹn bhi Sodom bi Gomorrah a. (Gen. 18:​20-33) Rẹ na bhi ikpe ne bunbun, Jehova da wo ha re iziẹngbe rẹ ne ibhokhan Izrẹl lu emhin. (Neh. 9:​30, 31) Mhan yẹ wo daghe iziẹngbe nọnsi Jehova ẹlẹnan nian, beji ọle rẹ re ẹghe nin ẹbho ne mhọn ọkhọ esili rẹ fidenọ ọkuẹsẹ ọkpẹnlẹn vae. (2 Pet. 3:9;  John 6:44; 1 Tim. 2:​3, 4) Ijiẹmhin nọnsi Jehova rẹkpa mhan rẹ daghe ghe ọkhẹke nin mhan ha re iziẹngbe rẹ tẹmhọn ọlẹn yẹ man ẹbho iBaibo. Bha ji mhan zilo nyan ijiẹmhin nin Jehova rẹman bhi Baibo nọn ha rẹkpa mhan rẹ ha mhọn iziẹngbe.

10. Be ijiẹmhin ọsi ọria nọn mun ugbo nin James 5:​7, 8 tẹmhọnlẹn man mhan le?

¹⁰ Tie James 5:​7, 8. Ijiẹmhin ọsi ọria nọn mun ugbo nin Baibo tẹmhọnlẹn rẹkpa mhan lẹn ebi a rẹ re iziẹngbe man yẹ. Ebi a kọle eso ribhọ ne kẹ wanre. Sokpan, eso ribhọ ne re ẹghe ọkuẹsẹ ele wanre sẹ ebi mọn ikpẹ. Bhi otọ Izrẹl bhi ẹghe ẹdẹlẹ, uki ehan ọnọn mun ugbo re bhi otọ rẹ mun ugbo. Ẹghe orọ ha wo munhẹn, ọle ki dọ kọ emhin bhi ugbo. Ahakimiẹn ẹghe orọ bu ọkpẹnlẹn, ọle ki munhẹn ha khuan emhin nin ọle kọle. (Mark 4:28) Bhiriọ, ene mun ugbo re iziẹngbe khẹ nin emhin nin ele kọle wanre. Bha ji mhan yẹ ha mhọn iziẹngbe bọsi ọria nọn mun ugbo. Ọkpakinọn, ọ bha wo lẹkhẹ nan rẹ ha mhọn iziẹngbe.

11. Be iziẹngbe ha rẹ rẹkpa mhan bhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua yẹ?

¹¹ Mhan nin eria ki wo ha guanọ nin mhan re ẹjẹje miẹn elele bhi iwẹnna nọnsẹmhan. Ọkpakinọn, ọria nọn mun ugbo a ha guanọ nin ugbo nin ọle mun kiọnlẹn, ọle dẹ wẹnna kaka. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọle dẹ gua egua, kọ emhin, gbẹn ilunmhun, yẹ gbe amẹn khakha ebi ọle kọle. Iriọ mhan ha yẹ rẹ wẹnna kaka nin mhan da sabọ re ẹbho kiẹn edibo nesi Jesu. Ọ dẹ sabọ re ẹghe nin mhan rẹ rẹkpa ele rẹ sabọ khọn ọkhọle nan rẹ zọn ọria beji ele ha da sabọ ha hoẹmhọn ọrebhe. Iziẹngbe dẹ rẹkpa mhan nin egbe hẹi lọ mhan aharẹmiẹn ẹbho eso bha ka re ehọ ọbhi ebi mhan ta. Sẹyẹ, aharẹmiẹn ẹbho re ehọ ọbhi ebi mhan ta, ọ yẹ khẹke nin mhan ha mhọn iziẹngbe da ele, ranmhude, ọ iyi ẹbho rebhe ha wo re osukpa lẹn otọ ebi mhan man ele le. Yere ghe, ẹghe eso ha ribhọ nọn rẹ nọghọ edibo nesi Jesu rẹ lẹn otọ ebi ọle ha taman ele. (John 14:9) Bha ji mhan yere ghe, aharẹmiẹn mhan dọ tẹmhọn Osẹnobulua man ọria yẹ dọ ha man ọle iBaibo,  obọ Osẹnobulua ọ ye nin ọne ọria rẹ ha mhọn urẹọbhọ.​—1 Cor. 3:6.

12. Be imhan ha rẹ re iziẹngbe man yẹ sade mhan tẹmhọn Osẹnobulua man ene rebhi azabga-uwa nọnsẹmhan ne iga iJehova?

¹² Ọ sabọ rẹ ha nọghọ mhan rẹ re iziẹngbe man sade mhan tẹmhọn Osẹnobulua man eria ne iga iJehova bhi azagba-uwa nọnsẹmhan. Adia nọn ribhi Ecclesiastes 3:​1, 7 dẹ sabọ rẹkpa mhan. Enin yọle: “Ẹghe ribhọ . . . nan rẹ huẹan, bi ẹghe nan rẹ talọ.” Arẹmiẹn ijiẹmhin esili nin mhan rẹman dẹ sabọ rẹkpa ene iga iJehova bhi azagba-uwa nọnsẹmhan nin ele ha re ehọ ọbhi ẹmhọn Osẹnobulua, mhan dẹ yẹ guanọ isẹhoa rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua man ele. (1 Pet. 3:​1, 2) Beji mhan rẹ re ọyaya rẹ tẹmhọn Osẹnobulua yẹ man ẹbho iBaibo, bha ji mhan ha mhọn iziẹngbe da ele, rẹ sẹbhi ene ribhi azagba-uwa nọnsẹmhan.

13-14. Ẹbho eso nela mhan ha sabọ re egbe khọkhọ iziẹngbe nọnsele?

¹³ Ijiẹmhin ọsi ẹbho nin Baibo sounun ọlẹn, bi ọsi ibhio mhan ẹlẹnan, dẹ sabọ rẹkpa mhan ha mhọn iziẹngbe. Bhi ọsi ijiẹmhin, arẹmiẹn Habakkuk wo ha guanọ nin Osẹnobulua kẹ dọ kpẹn emhin ọbe ne ha sunu, ọle da yọle: “Mẹn dẹ mundia ha ribhi eji mẹn da khẹ ughe.” (Hab. 2:1) Ijiẹmhin ọbhebhe hi Paul. Arẹmiẹn ọle wo ha guanọ nin iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin ọle ha lu kẹ fo, ọle da wo sẹyẹ re iziẹngbe ha tale khian.​—Acts 20:24.

¹⁴ Bha ji mhan zilo nyan ijiẹmhin ọsi okhuo bi ọdọ ọkpa. Ele ki yo isiku iGiliẹd sotọ, a da je ele ha khian agbaẹbho nin Esali Jehova iye. Ẹbho ne bunbun bhi ọne agbaẹbho iyi Kristiẹn. Ẹbho ne bunbun bha ha guanọ nin ele luẹ iBaibo. Ọkpakinọn, ibo ele na je ha khian agbaẹbho ebhebhe da wo ha taman ele ebi ẹbho rẹ ka ele ehọ yẹ, bi ebi ẹbho ne bunbun nin ele man ele iBaibo rẹ wo lu re alo yẹ. Arẹmiẹn ẹbho bha manman ha ka ele ehọ bhi agbaẹbho nin ele ye, ọne okhuo bi ọdọ da sẹyẹ wo ha re iziẹngbe rẹ tẹmhọn Osẹnobulua. Ele ki tẹmhọn Osẹnobulua bhi ọne agbaẹbho na bhi ikpe elẹnlẹn, ọkpa bhi ene ele ha man ele iBaibo da mianmẹn. Ọnan da wo re ele ha ghọnghọn. Be ene ijiẹmhin nan man mhan le? Ene ẹbho nan bha zobọ bhọ rẹ ha re ọhubhudu rẹ lu iwẹnna nọnsi Jehova. Bhi ọkike ọle, Jehova da nan erọnmhọn nin ele ranmhude iziẹngbe nin ele rẹman. Bha ji mhan re egbe khọkhọ ene ẹbho nan ne miẹn erọnmhọn bhi obọ iJehova ranmhude urẹọbhọ bi iziẹngbe nọnsele.​—Heb. 6:​10-12.

15. Uwedẹ ọkpa nela urẹọbhọ ha rẹ rẹkpa mhan ha tẹmhọn Osẹnobulua?

¹⁵ Ranmhude mhan rẹọbhi uhọnmhunje nọn ribhi Baibo, ọ wo ti mhan bhọ rẹ ha tale man ẹbho. (Ps. 119:42; Isa. 40:8) Mhan rẹọbhọ ghe, uhọnmhunje nọn khẹke nin ẹbho họn ọle uhọnmhunje nọn ribhi Baibo khin, ranmhude, mhan wo daghe ebi ọta akhasẹ ne ribhi Baibo rẹ munsẹ yẹ, bi ebi iẹnlẹn rẹ mhẹn ọbhọ nin ẹbho yẹ sade ele re obọ rẹkhan uhọnmhunje nọn ribhi Baibo.

16. Beji Psalm 46:​1-3 rẹman, bezẹle nin mhan ha da ha mhọn ọhubhudu rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua ahamiẹn mhan mhọn urẹọbhọ da Osẹnobulua bi Jesu?

¹⁶ Mhan yẹ mhọn urẹọbhọ da iJehova nọn je mhan nin mhan dọ ta ọne uhọnmhunje man ẹbho. Mhan yẹ mhọn urẹọbhọ da iJesu nin ọle re mundia nọn ha yi Ojie bhi Agbejele nọnsọle. (John 14:1) Jehova dẹ sẹyẹ wo ha yi ugue nọnsẹmhan bhi idia nọn hi ki rẹ khin nin mhan ye. (Tie Psalm 46:​1-3.) Mhan rẹọbhọ ghe, Jesu noo ahu nin Osẹnobulua re nanlẹn rẹ dia ọne iwẹnna nan bhi ọne otọ nan.​—Matt. 28:​18-20.

17. Sounun bhi ijiẹmhin nọn rẹman ghe ọkhẹke nin mhan sẹyẹ wo ha tẹmhọn Osẹnobulua.

¹⁷ Urẹọbhọ dẹ rekpa mhan rẹ mun udu tẹẹ iJehova ghe, ọle dẹ nan erọnmhọn nin mhan. Egheso, Jehova nan erọnmhọn nin mhan bhi uwedẹ nin mhan bha mun ọkhọle ọi hiehie. (Eccl. 11:6) Ukpẹdẹ-ukpẹdẹ, ẹbho ne manman bunbun wo  daghe ebe nesẹmhan bhi eji mhan da lu itẹmhọn Osẹnobulua nan da re ebe wa. Ọne uwedẹ nan nin mhan rẹ tẹmhọn Osẹnobulua be wẹnna? Ehe! Kingdom Ministry ọsi November 2014 da tẹmhọn ọmanmhẹn ọkpa nọn ha ribhi univasiti. Ọle da ha guanọ nin ọle gbẹn ebe rẹ tẹmhọn Esali Jehova. Sọkpan, ọle bha sabọ miẹn iKindọn Họọ soso. Ẹdẹ ọkpa, ọle da sabọ miẹn eji a da re ebe wa bhi eji ọle da yo isiku. Ọle da diọbhi enin dọ guanọ ebe nọn ha rẹkpa ọle gbẹn ebi ọle gbẹn. Bhi ejayenan nian, ọle mianmẹn yẹ kiẹn ọkpa bhi Esali Jehova. Iwẹnna ọkanẹfan ọle ki lu nian. Ijiẹmhin ne dia inian re mhan mhọn ọhubhudu rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua ranmhude, ẹbho sẹyẹ ribhọ ne guanọ nin ele họn ẹmhọn Osẹnobulua.

18. Bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghe, one iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nan dẹ sotọ beji Jehova guanọ ọle le?

¹⁸ Mhan lẹn sẹbhọ ghe, one iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nan dẹ sotọ bhi ẹghe nọn khẹke. Bha ji mhan tẹmhọn ebe sunu bhi ẹghe nọnsi Noah. Bhi ẹghe nọnsi Noah, Jehova da wo rẹman ghe ọle sabọ lu emhin beji ọle rẹ yi tee. Ikpe 120 ọkuẹsẹ ọle re ọkpamẹn rẹ fuẹn ẹbho a, ọle da ta ẹghe nọn ha rẹ sunu. Akizẹbue, Jehova da taman iNoah nin ọle kanọ okọ. Nọah wo wẹnna kaka ha lu ọne iwẹnna nan rẹ na bhi ikpe 40 la 50 ọkuẹsẹ ọne okpamẹn munhẹn ha rọlọ. Arẹmiẹn ẹbho bha ha re ehọ ọbhi uhọnmhunje nin ọle ha taman ele, ọle da sẹyẹ rẹtẹ ha lu ọne iwẹnna ọkuẹsẹ Jehova taman ọlẹn ghe ẹghe sẹ nin ọle ha rẹ ne elanmhẹn nabhi ẹkẹ ọne okọ. Ẹghe nin Jehova rẹ yi ki wo sẹ tee, Jehova da khue odẹ ọsi ọne okọ.​—Gen. 6:3; 7:​1, 2, 16.

19. Elele nela ha sẹ mhan obọ sade mhan bha ji egbe lọ mhan?

¹⁹ Bhi ẹghe nọn bha yẹ ree gbe nian, Jehova ki kpẹn iwẹnna itẹmhọn Agbejele nin mhan lu. Ọle ki fuẹn ọne agbọn Esu nan an, yẹ mun agbọn ọsọgbọn re. Ẹbho ne hẹnmhọn nanlẹn ọkpa ha ki ha nyẹnlẹn ẹghenin. Ọne ẹghe nin kuẹ sẹ, bha ji mhan re egbe khọkhọ iNoah, Habakkuk, bi ẹbho nekẹle ne bha ji obọ lọ ele bhi ẹsọn nin Jehova mun nin ele. Bha ji mhan re ọhubhudu ha tẹmhọn Osẹnobulua. Bha ji mhan ha re iziẹngbe rẹ lu ọle, yẹ ziẹn urẹọbhọ nin mhan mhọn da iJehova bi ive nesọle.