UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 34
Uwẹ Ghanmhin bhi Ẹlo Nọnsi Jehova!
“Ije kẹkẹ, ọle ribhi ekuegbe. Arẹmiẹn ene ije kẹkẹ nan manman bun, egbe ọkpa ele khin. Iriọ Kristi yẹ dia.”—1 COR. 12:12.
ILLO 101 Okugbe Nin Mhan Mhọnlẹn
EBI MHAN DA LUẸ *
1. Isẹhoa nela mhan mhọnlẹn?
UDEDE isẹhoa nọn rẹji mhan ghe, Jehova tie mhan vae bhi ẹkẹ agbotu nọnsọle. Mhan wo miẹn eghọnghọn bi ọfure beji mhan rẹ deba ibhio mhan bhi agbotu ga iJehova. Ihe nela uwẹ ye bhi ẹkẹ agbotu?
2. Ijiẹmhin nela Paul tẹmhọnlẹn bhi ebe eso nin ọle gbẹn bhi Baibo?
2 Ijiẹmhin nin Paul tẹmhọnlẹn bhi ebe kẹkẹ nin ọle gbẹn bhi Baibo, dẹ sabọ rẹkpa mhan lẹn ihe nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu. Bhi ene ebe nan, ọle da re agbotu rẹ khọkhọ egbe nọnsi ọria. Ọle da re ẹbho ne ribhi ẹkẹ agbotu rẹ khọkhọ ije kẹkẹ bhi egbe.—Rom. 12:4-8; 1 Cor. 12:12-27; Eph. 4:16.
3. Be hi emhin ea nin mhan ha zilo nyan bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan?
3 Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ zilo nyan emhin kpataki ea nin mhan ha sabọ miẹn * luẹ bhi ijiẹmhin nin Paul tẹmhọnlẹn. Ọhẹnhẹn, mhan dẹ luẹ ghe, ọdeọde bhi ẹwẹ mhan mhọn ihe nin ọle ye bhi ẹkẹ agbotu. Ọzeva, mhan dẹ zilo nyan ebi mhan ha lu sade ọ nọghọ mhan rẹ lẹn ihe nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu. Ọzea, mhan ki yẹ zilo nyan ebezẹle nọn da khẹke nin mhan dọnmhegbe rẹ ha lu iwẹnna nin Jehova mun nin mhan bhi ẹkẹ agbotu.
MHAN REBHE MHỌN IHE NIN MHAN YE BHI ẸKẸ AGBOTU
4. Be imhan miẹn luẹ bhi ọta nin Paul tale bhi Romans 12:4, 5?
4 Emhin ọhẹnhẹn nin mhan miẹn luẹ bhi ijiẹmhin nin Paul tẹmhọnlẹn hi, ọdeọde bhi ẹwẹ mhan mhọn ihe kpataki nin ọle ye bhi ẹkẹ agbotu nọnsi Jehova. Inian iPaul rẹ re ijiẹmhin ọbhọ: “Ije kẹkẹ, ọle ribhi ekuegbe. Sokpan, iwẹnna kẹkẹ ele rebhe lu bhi egbe. Iriọ yẹ nọn rẹji mhan. Arẹmiẹn mhan manman bun, ekuegbe ọkpa mhan rebhe khin ranmhude mhan kugbe deba iKristi. Bhiriọ, arẹmiẹn ije kẹkẹ mhan ye bhi ọne egbe, ọkpa mhan khin.” (Rom. 12:4, 5) Ebi Paul re ọnan ta hi, arẹmiẹn ghe mhan rebhe mhọn ihe kẹkẹ nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu, mhan sẹyẹ ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova.
5. Hela Jehova noo rẹ gbẹloghe agbotu nọnsọle?
5 Ahamiẹn a tẹmhọn ẹbho ne ribhi ihe bhi ẹkẹ agbotu, ọkhọle nọnsẹ dẹ sabọ ha ria ẹmhọn ene mun ọkalo bhi ẹkẹ agbotu. (1 Thess. 5:12; Heb. 13:17) Ẹmhọanta nọn ghe Jehova noo iJesu rẹ zẹ ikpea eso nin ele ha gbẹloghe agbotu. (Eph. 4:8) Ene ikpea nan hi, Otu Nọn Sun Oga, ẹbho ne rẹkpa Otu Nọn Sun Oga, Ene Sun iBẹtẹ, efẹotughe, ewanlẹn ne man emhin bhi isiku kẹkẹ nin agbotu mhanmhanlẹn, ewanlẹn bhi ẹkẹ agbotu, bi ene zẹ sike ene ewanlẹn bhi agbotu. Ẹlinmhin nọn khiale Jehova rẹ zẹ ene ikpea nan nin ele ha gbẹloghe ihuan nesọle bhi ẹkẹ agbotu yẹ ziẹn ele udu.—1 Pet. 5:2, 3.
6. Beji 1 Thessalonians 2:6-8 rẹman, be ibhio mhan nin ikpea nan re ẹlinmhin nọn khiale zẹ dọnmhegbe rẹ lu?
6 Ẹlinmhin nọn khiale a rẹ zẹ ene ibhio mhan nan, nin ele da sabọ ha ga bhi ihe kẹkẹ bhi ẹkẹ agbotu. Bhi ọsi ijiẹmhin, beji obọ bi oẹ nọnsẹmhan rẹ wẹnna kugbe nin egbe nọnsẹmhan rebhe da sabọ miẹn elele, iriọ ene ibhio mhan nan rẹ wẹnna kaka rẹ rẹkpa agbotu. Ene ibhio mhan nan iguanọ nan ha gẹn ele. Sokpan, ele wẹnna kaka rẹ ziẹn ibhio ele bhi ẹkẹ agbotu. (Tie 1 Thessalonians 2:6-8.) Mhan yi Jehova obulu ranmhude ene ikpea nan ne mun ẹmhọn ibhio ele kalo gbera ọsele!
7. Elele nela ibhio mhan ne lu iwẹnna oga ọsi ẹghe rebhe miẹn?
7 A sẹyẹ zẹ ibhio mhan eso bhi ẹkẹ agbotu nin ele ha yi misionari, ekanẹfan kpataki, la ekanẹfan ọsi ẹghe rebhe. Bhi ọsi ẹmhọanta, ibhio mhan ne bunbun bhi otọ agbọn rebhe tobele zẹ nin ele rẹ ha lu iwẹnna oga ọsi ẹghe rebhe. Bhiriọ, ele sẹ wo rẹkpa ẹbho ne bunbun rẹ dọ kiẹn edibo nesi Jesu. Arẹmiẹn ene ibhio mhan nan bha fe, Jehova sẹyẹ wo nan erọnmhọn nin ele. (Mark 10:29, 30) Ẹmhọn ene ibhio mhan nan wo yẹẹ mhan. Ọ ti mhan bhọ ghe ele ribhi agbotu nọnsẹmhan!
8. Bezẹle nin ọrebhe ne tẹmhọn Osẹnobulua da manman ghan bhi ẹlo nọnsọle?
8 Ọ iyi ibhio mhan nin ikpea ne ribhi ihe bhi ẹkẹ agbotu bi ibhio mhan ne lu iwẹnna oga ọsi ẹghe rebhe ọkpa mhọn ọne ele ye bhi ẹkẹ agbotu. Ọrebhe ne tẹmhọn Osẹnobulua wo manman ghan bhi ẹlo nọnsi Osẹnobulua bi agbotu nọnsọle. (Rom. 10:15; 1 Cor. 3:6-9) Ọkpa bhi ẹsọn kpataki nin Jehova mun nin mhan hi, nin mhan rẹ ha re ẹbho kiẹn edibo nesi Jesu. (Matt. 28:19, 20; 1 Tim. 2:4) Ọrebhe bhi ẹkẹ agbotu, ene mianmẹn bi ene bha sẹ mianmẹn, wo dọnmhegbe rẹ mun iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua kalo bhi iẹnlẹn nọnsele.—Matt. 24:14.
9. Bezẹle nin ẹmhọn ibhio mhan nin ikhuo ne ribhi agbotu da ti mhan bhọ?
9 Jehova yẹ ne ibhio mhan nin ikhuo ọbhi ihe kẹkẹ bhi ẹkẹ agbotu. Eso bhi ene ibhio mhan yi amhẹn, eso yi inẹn, eso iyẹ mhọn ọdọ, sẹyẹ, eso bha sẹ bọ ọdọ. Ẹlo nọn ghanlẹn iJehova rẹ ghe ele rebhe ranmhude, ele wo ga ọle nọnsẹn. Baibo tẹmhọn ikhuo Luke 8:2, 3; Acts 16:14, 15; Rom. 16:3, 6; Phil. 4:3; Heb. 11:11, 31, 35) Mhan khuẹnmhẹn iJehova ranmhude ikhuo ne ribhi ẹkẹ agbotu nọnsẹmhan ne yẹ mhọn ene ikpẹ esili nan!
ne bunbun ne ga Osẹnobulua nọnsẹn. Baibo wo manman gẹn ene ikhuo nan ranmhude ẹwanlẹn, urẹọbhọ, ohubhudu, bi izebhudu nin ele ha mhọnlẹn. Ele yẹ wo ha zẹ emhin bhi obọ, yẹ lu iwẹnna esili kẹkẹ. (10. Be re ibhio mhan ne dọmanlẹn ghan bhi ẹlo nọnsẹmhan?
10 Ọ yẹ wo ti mhan bhọ ghe ene dọmanlẹn ribhi ẹwẹ mhan. Ibhio mhan nin ikpea bi ikhuo ne dọmanlẹn, ne sẹ wo re ẹdagbọn iẹnlẹn nọnsele rẹ ga iJehova ribhi agbotu eso. Eso ne dọmanlẹn wo la nabhi oga ẹmhọanta. Ene ibhio mhan nan khọnmhọn emianmhẹn kẹkẹ ranmhude idọmanlẹn. Ranmhude ọnan, ele isabọ lu eka ne bunbun bhi iwẹnna oga. Ọrẹyiriọ, ele yẹ wo dọnmhegbe rẹ ha lu eka nin ele ha sabọ lu bhi itẹmhọn Osẹnobulua. Ele yẹ wo re ọkhọle nọnsele rebhe rẹ ziẹn ibhio mhan udu yẹ man ele emhin. Mhan rebhe wo miẹn elele bhi obọ ene ibhio mhan nan. Ele wo manman ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova bi bhi ẹlo nọnsẹmhan.—Prov. 16:31.
11-12. Bezẹle nin ẹmhọn elasẹre ne ribhi agbotu nọnsẹmhan da ti mhan bhọ?
11 Ene elasẹre kii? Ele wo miẹn ọnọghọ kẹkẹ bhi ẹkẹ ọne agbọn Esu nan. Esu yẹ wo noo iman-emhin ohoghe kẹkẹ bhi ọne agbọn nan rẹ dọnmhẹn ele. (1 John 5:19) Ọrẹyiriọ, ọ rẹ mhan ghọnghọn rẹ daghe ghe, ele sẹyẹ wo dọnmhegbe rẹ ha re ewanniẹn ọbhi inọnta bhi ikolo oga, tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho, yẹ re izebhudu mundia nin oga ẹmhọanta. Ene elasẹre gene wo mhọn ihe kpataki nin ele ye bhi ẹkẹ agbotu!—Ps. 8:2.
12 Ọ nọghọ ibhio mhan eso rẹ rẹọbhọ ghe ele mhọn ebi a ha sabọ re ele lu bhi ẹkẹ agbotu. Be ha sabọ rẹkpa ọdeọdẹ bhi ẹwẹ mhan rẹ lẹn ghe mhan mhọn ọne nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu? Bha ji mhan zilo nyan ọne inọnta nin.
UWẸ MHỌN ỌNE UWẸ YE BHI ẸKẸ AGBOTU
13-14. Bezẹle nin ẹbho eso da riale ghe emhin soso iribhọ nan ha sabọ noo ele lu bhi ẹkẹ agbotu?
13 Bha ji mhan zilo nyan emhin ọzeva nin 1 Cor. 12:15, 16) Be iPaul re ọnan ta?
mhan ha miẹn luẹ bhi ijiẹmhin nin Paul tẹmhọnlẹn. Ọ nọghọ ẹbho eso rẹ rẹọbhọ ghe, ọ mhọn ebi a ha sabọ re ele lu bhi ẹkẹ agbotu. Bhiriọ Paul nin odibo da gbẹn yọle: “Ahamiẹn oẹ yọle, ‘Ranmhude mẹn iyi obọ, mẹn bha deba ekuegbe,’ ọnan bha rẹman ghe ọle igene yi ọkpa bhi ekuegbe. Sẹyẹ, ahamiẹn ehọ yọle, ‘Ranmhude mẹn iyi ẹlo, mẹn bha deba ekuegbe,’ ọnan bha rẹman ghe ọle igene yi ọkpa bhi ekuegbe.” (14 Ahamiẹn mhan re ibhio mhan bhi ẹkẹ agbotu rẹ ha khọkhọ egbe mhan, mhan ki ha riale ghe mhan bha sẹ emhin soso, ghe mhan imhọn ọne imhan ye bhọ. Eso bhi ẹkẹ agbotu sabọ ha yi ene sabọ re ọta man nọnsẹn, ene sabọ mhanmhan emhin, bi ene sabọ re ikoudure nin ọria. Uwẹ sabọ rẹ ha riale ghe uwẹ iguẹ rẹ lu ene emhin nan beji ibhio mhan nekẹle rẹ lu ọle. Ahamiẹn inian uwẹ ria bhi ọkhọle, ọ rẹman ghe ọria idegbere uwẹ khin. (Phil. 2:3) Sokpan, ọkhẹke nin mhan re ẹwanlẹn. Ahamiẹn uwẹ re ẹbho ne guẹ rẹ lu emhin bhi ẹkẹ agbotu rẹ khọkhọ egbe uwẹ ẹghe rebhe, ẹmhọn egbe ẹ ki khan ẹn. Beji Paul tale, uwẹ sabọ rẹ ha riale ghe emhin soso iribhọ nan ha sabọ noo uwẹ rẹ lu bhi ẹkẹ agbotu. Be uwẹ ha rẹ sabọ khọn iria-eria nọn sẹ inian miotọ yẹ?
15. Be imhan ha sabọ miẹn luẹ bhi ebi Paul tale bhi 1 Corinthians 12:4-11?
15 Bhi ore nin ọhẹnhẹn, Jehova da re ẹlinmhin nọn khiale rẹ ne ẹbho ọbhi ihe bhi ẹkẹ agbotu. Ọkpakinọn, ihe kẹkẹ bi iwẹnna kẹkẹ iJehova mun nin ele. (Tie 1 Corinthians 12:4-11.) Ọrẹyiriọ, ele yẹ wo ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova. Ẹlẹnan nian, Jehova iyẹ re ẹlinmhin nọn khiale nin ẹbho beji ọle rẹ lu ọle bhi ore nin ọhẹnhẹn. Ọrẹyiriọ, mhan sẹ yẹ mhọn emhin kẹkẹ nin mhan sabọ lu bhi ẹkẹ agbotu. Mhan rebhe sẹyẹ wo ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova.
16. Adia nela Paul nin odibo re nin mhan nọn khẹke nin mhan re obọ rẹkhan?
16 Ọ bha khẹke nin mhan ha re ibhio mhan khọkhọ egbe mhan. Sokpan, ọkhẹke nin mhan re obọ rẹkhan ebi Paul nin odibo tale nọn yọle: “Ji ọdeọde gbẹlokotọ bhi uwedẹ Gal. 6:4.
nin ọle rẹ lu emhin, bhiriọ, ọle ki miẹn emhin nọn ha re ọle tobọle ọkpa ha ghọnghọn, ọ iyi nin ọle rẹ dọ ha re ọria ọbhebhe rẹ khọkhọ egbe ọle.”—17. Elele nela mhan ha miẹn sade mhan re obọ rẹkhan adia nọnsi Paul?
17 Ahamiẹn mhan re obọ rẹkhan adia nọnsi Paul, yẹ ha gbẹlokotọ bhi emhin eso nin mhan lu, mhan ki dọ kere ghe, emhin eso ribhọ nin mhan sabọ lu, nin ibhio mhan eso ida sabọ lu. Bhi ọsi ijiẹmhin, asabọmiẹn ọwanlẹn bhi agbotu imanman guẹ rẹ re ọta man bhi ẹkẹ agbotu, ọkpakinọn, ọle wo guẹ rẹ tẹmhọn Osẹnobulua nọnsẹn. Sẹyẹ, asabọmiẹn ọwanlẹn ọbhebhe iguẹ rẹ mhanmhan emhin nọnsẹn bhi ẹkẹ agbotu beji ewanlẹn nekẹle rẹ lu ọle, ọkpakinọn, ọle wo sabọ si ẹbho kẹ egbe yẹ re iBaibo re adia bi ikoudure nin ibhio mhan ne ribhi ọnọghọ. (Heb. 13:2, 16) Ahamiẹn mhan gbẹlokotọ bhi emhin kẹkẹ nin mhan sabọ lu, mhan ki dọ kere ghe emhin ribhi ẹkẹ agbotu nan ha sabọ noo mhan rẹ lu. Bhiriọ, mhan ida ha mhọn ikhu da ibhio mhan ne sabọ rẹ lu emhin nin mhan isabọ lu.
18. Be imhan ha rẹ manman guẹ ebi a rẹ tẹmhọn Osẹnobulua yẹ?
18 Ihe nọn hi rẹ khin nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu, ọkhẹke nin mhan rebhe dọnmhegbe rẹ ha lu gbera ọnikhẹ bhi ẹsọn nin mhan miẹn nin Jehova. Nin mhan rẹ sabọ lu ọnan, Jehova wo noo agbotu nọnsọle rẹ man mhan emhin. Bhi ọsi ijiẹmhin, bhi ikolo nin mhan do bhi ẹkẹ uzana, ọle mhan da luẹ ebi mhan ha rẹ manman guẹ ebi a rẹ tẹmhọn Osẹnobulua yẹ. Uwẹ be re obọ rẹkhan adia nan re nin mhan bhi ẹkẹ ọne ikolo nan?
19. Be imhan ha lu nin mhan rẹ sabọ yo Isiku ọsi Ene Tẹmhọn Agbejele?
19 Isiku ọsi Ene Tẹmhọn Agbejele, ọle emhanmhan ọbhebhe nin Jehova rẹ man mhan emhin. Ibhio mhan nin ikpea bi ikhuo ne lu iwẹnna ọkanẹfan ọsi ẹghe rebhe, ne sẹ ikpe 23 rẹ sẹbhi 65, ele ha sabọ yo ọne isiku nan. Uwẹ sabọ rẹ ha riale ghe uwẹ ida sabọ yo ọne isiku nan. Ọ bha khẹke nin uwẹ ha ka eka emhin nọn ha zẹ uwẹ ida sabọ yo. Sokpan, ọkhẹke nin uwẹ ha ria ẹmhọn ẹmhin ne zẹle nu uwẹ da guanọ nin uwẹ yo. Bhiriọ, mhanmhan emhin nin uwẹ ha lu, uwẹ ha yẹ wẹnna rẹkhan ọlẹn nin uwẹ da sẹ ọria nọn ha sabọ yo. Jehova dẹ rẹkpa mhan sade mhan wẹnna kaka. Bhiriọ, emhin nin mhan rẹ ha riale ghe mhan ida sabọ lu, mhan ki sabọ lu ọle.
HA RE EBI UWẸ SABỌ LU NIAN RẸ RẸKPA IBHIO Ẹ BHI ẸKẸ AGBOTU
20. Be imhan miẹn luẹ bhi Romans 12:6-8?
20 Emhin ọzea nin mhan miẹn luẹ bhi ijiẹmhin nin Paul tẹmhọnlẹn ribhi Romans 12:6-8. (Tie ọle.) Paul da yẹ rẹman bhi ene ulọnlẹn nan ghe, mhan rebhe mhọn ihe kẹkẹ nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu. Ọle da yọle ghe, nin mhan ha noo ene ihe kẹkẹ nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu rẹ bọn agbotu okhun.
21-22. Be imhan miẹn luẹ bhi ijiẹmhin ọsi Robert bi Felice?
21 Bha ji mhan tẹmhọn ijiẹmhin ọsi obhio mhan natiọle Robert. * Ikpe ne bunbun ọle rẹ ga bhi Bẹtẹ bhi agbaẹbho ọbhebhe. Akizẹbue, agbotu da je ọle ha khian iBẹtẹ nọn ribhi agbaẹbho nin ọle na vae. Arẹmiẹn a taman ọlẹn ghe ọle bha lu emhin ọbe soso, ọle da sẹyẹ yọle: “Bhi ẹkẹ uki ne bunbun nin ọnan rẹ sunu, mẹn da wo ha kiẹ egbe, ranmhude mẹn da ha riale ghe mẹn bha lu nọnsẹn zẹle nan da fi iwẹnna nọnsẹmhẹn denọ. Ẹghe wo ha ribhọ nin mẹn rẹ ha guanọ nin mẹn zobọ bhi iwẹnna iBẹtẹ nin mẹn lu.” Be ọle ki rẹ kie ha ghọnghọn yẹ? Ọwanlẹn ọkpa bhi agbotu da taman ọlẹn ghe, iwẹnna oga nin mhan ka ha lu khẹ, ọle iJehova rẹ mun mhan egbe khẹ iwẹnna oga nin mhan lu nian. Ọne adia nin ọne ọwanlẹn re nin Robert da re ọle fi ọkhọle denọ ha re ẹlo esili ghe iwẹnna nin ọle lu nian. Ọ da yẹ rẹkpa ọle re ọkhọle sibhi ọne ọle ka ha lu khẹ re.
22 Obhio mhan ọbhebhe nọn yẹ miẹn emhin nọn sẹ inian bhi egbe hi Felice Episcopo. Ọle bi okhuo ọle ki yo Isiku iGiliẹd fo bhi ukpe 1956, a da je ele nin ele dọ ha lu iwẹnna ọfẹotughe bhi Bolivia. Bhi ukpe 1964, okhuo ọle da biẹ. Felice da yọle: “Ọne iwẹnna oga rẹ wo ha yẹẹ mhan. Ọkpakinọn, ọ da wo ba mhan bhi egbe a rẹ sibhọre. Ọ wo sẹ ukpe nin mẹn rẹ ha kiẹ egbe. Sokpan, Jehova da rẹkpa mẹn rẹ fi ọkhọle denọ, yẹ re eghọnghọn ha gbẹloghe ọmọn nọnsẹmhẹn.” Emhin nọn sunu ji Robert la Felice be sẹ sunu ji uwẹ khẹ? Ọ be ba uwẹ bhi egbe ghe uwẹ iyẹ lu iwẹnna oga nin uwẹ ka rẹ ha lu khẹ? Ahamiẹn ọ ba uwẹ bhi egbe, uwẹ dẹ sabọ yẹ miẹn eghọnghọn sade uwẹ denọ ọkhọle ọbhi ebi uwẹ ha sabọ lu nian rẹ ha ga iJehova yẹ rẹkpa ibhio ẹ bhi ẹkẹ agbotu. Dọnmhegbe ha wẹnna kaka, uwẹ ha yẹ re ebi uwẹ sabọ lu nian rẹ rẹkpa ibhio ẹ. Bhiriọ, uwẹ ki sabọ miẹn eghọnghọn beji uwẹ rẹ bọn agbotu ọsi Jehova okhun.
23. Be ọkhẹke nin mhan lu? Be imhan ha zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?
23 Ẹlo nọn ghanlẹn Jehova rẹ ghe ọdeọde bhi ẹwẹ mhan. Ọle guanọ nin mhan deba azagba-uwa nọnsọle. Ahamiẹn mhan ria ẹmhọn uwedẹ kẹkẹ nin mhan ha rẹ sabọ rẹkpa ibhio mhan bhi ẹkẹ agbotu, yẹ dọnmhegbe rẹ lu emhin nin mhan riale, mhan ida ha riale ghe mhan imhọn ihe nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu. Ọkpakinọn, ẹlo nela mhan re ghe ibhio mhan nekẹle ne ribhi ẹkẹ agbotu? Be imhan ha rẹ rẹman yẹ ghe ẹmhọn ele ti mhan bhọ? Mhan dẹ zilo nyan ene inọnta nin bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe.
ILLO 24 Tie Ẹbho Vae bhi Oga Nọnsi Jehova
^ udu ọle 5 Mhan rebhe guanọ nin mhan ha yi eria ne ghanlẹn bhi ẹlo nọnsi Jehova. Ọkpakinọn, ọ nọghọ mhan ẹghe eso rẹ daghe ebi Jehova ha sabọ noo mhan rẹ lu. Ọne uhọnmhọn-ọta nan dẹ rẹkpa mhan rẹ daghe ghe, mhan rebhe lu uhọnmhọn emhin bhi ẹkẹ agbotu.
^ udu ọle 3 ỌTA NAN RE OTỌLE MAN NỌNSẸN: Ihe nin mhan ye bhi ẹkẹ agbotu mundia nin emhin kẹkẹ nin mhan lu rẹ ziẹn ibhio mhan bhi ẹkẹ agbotu. Mhan dẹ sabọ ziẹn ibhio mhan udu aharẹmiẹn agbaẹbho kẹkẹ mhan na vae, aharẹmiẹn mhan mhọn igho la mhan imhọn, aharẹmiẹn azagba-uwa kẹkẹ mhan na vae, aharẹmiẹn ebi a lu bhi isẹmhan dikẹ, la aharẹmiẹn mhan yo isiku la mhan bha yo.
^ udu ọle 21 Elin ọbhebhe a hẹ ọle le.
^ udu ọle 63 EBI A RẸMAN BHI FOTO: Ene ifoto ea nan rẹman ebe sunu bhi Kindọn Họọ ọkuẹsẹ a mun ikolo oga hẹn, ẹghe nan rẹ ha do ikolo, bi ẹghe nan rẹ zobọ bhi ikolo fo. Foto nin ọhẹnhẹn: Ọwanlẹn bhi agbotu re ọyaya gbe obokhian nin ọria nọn vae. Ọlasẹre ọkpa ne ebi a rẹ talọ mhọn bhi obọ nan ha noo bhi ikolo oga. Bi, obhio mhan nin okhuo ne obhio mhan nọn dọmanlẹn zilo. Foto nọnzeva: Ibhokhan bi ene dọmanlẹn dọnmhegbe rẹ re ewanniẹn ọbhi inọnta nan nọọn bhi iluẹmhin ọsi ebe Ọkhẹughe. Foto nọnzea: Okhuo bi ọdọ rẹkpa hẹnhẹn iKindọn Họọ ọi. Inẹn rẹkpa ọmọn nọnsọle beji ọne ọmọn rẹ re igho ọbhi ẹkpẹti bhi Kindọn Họọ. Obhio mhan nin okpea mhanmhan ebe ọbhi eji a da ne ebe ya. Bi, obhio mhan nin okpea re ikoudure nin obhio mhan nin okhuo nọn dọmanlẹn.