Ẹlẹnan nian, ẹbho wo manman re ifoto la vidio ọsi ẹbho ne banọnre man. a A re ọle man bhi fimu, ilo, ebe nin ẹbho gbẹn dagbare, televisiọn, igemu, foni, itanẹti bi wẹbsaiti kẹkẹ. Ifoto ọsi ẹbho ne banọnre wo vuọn ọne agbọn nan ẹlẹnan. Iriọ ẹbho yẹ rẹ manman ha ghe ọle ẹlẹnan gbera ọnikhẹ.—Fẹ ọne ẹkpẹti ghe nọn yọle “ Ẹmhọn Ughemhin Ọsi Ifoto Ọsi Ẹbho Ne Banọnre.”

Uwedẹ nin ẹbho rẹ ha re ifoto la vidio ọsi ẹbho ne banọnre man yẹ wo ha fidenọ. Okhuo ọkpa nọn manman lẹn emhin natiọle Gail Dines da gbẹn yọle: ‘Ifoto nin mhan miẹn ẹlẹnan izẹwẹ yẹ mhẹn hiehie. Ifoto nin ẹbho rẹ ha ghe bii emhin nọn sọnọn khẹ, ele iyẹ ghe ele bii emhin soso.’

Be uwẹ ria ọne ẹmhọn nan yẹ? Okhẹnan be gene ribhọ nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọan? Bhi Matthew 7:17, Jesu da yọle: “Eran ne mhẹn mọn ikpẹ ne mhẹn, sokpan, eran ne imhẹn mọn ikpẹ ne imhẹn.” Ikpẹ nela nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọan mọn? Nin mhan rẹ re ewanniẹn ọbhọ, bha ji mhan fẹ inọnta eso ghe bhi ẹmhọn nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọnre.

EBI ẸBHO NE MANMAN LẸN EMHIN TALE: Nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọnre kẹ wo manman guẹ ọria egbe. Ebho ne manman lẹn emhin bhọ re ọle khọkhọ isiga, la ikpikhunmhun ne manman wegbe, nọn ilẹkhẹ nan rẹ re obọ sibhọre, sade ọ guẹ ọria egbe.

Brian, b nin ifoto ọsi ẹbho ne banọan guẹ ọle egbe da yọle: “Emhin iribhọ nọn mun mẹn mhọn. Ọ da diabe ghe a ki re ọle riia mẹn an. Ọ ba mẹn bhi egbe sẹbhọ ghe, emianmhẹn ki wo mun mẹn. Mẹn da dọnmhegbe nin mẹn zobọ bhọ, ọkpakinọn ikpe ne bunbun rẹ gbera, ọ bha fu mẹn.”

Ẹbho ne ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọnre lu ọle nẹko. Ele iji ọria soso da lẹn. Ẹbho ne ghe foto ọsi ọria nọn banọan miẹn ọbalọ bhọ, ọbalọ bii, ẹkhọle, ikpokpo-egbe, ọ iyẹẹ ele rẹ sike ẹbho, egbe iẹnlẹn ki lọ ele, iriọ ohu yẹ rẹ re ele. Ẹgheso, ele ki ha ria ẹmhọn ebi ele ha rẹ gbe egbe ele a yẹ. Serge nọn ha danlodi ifoto ọsi ẹbho ne banọan ọbhi foni nọnsọle ukpẹdẹ ukpẹdẹ da yọle: “Ẹmhọn egbe mẹn bi ebi mẹn ha rẹ lu ebe ribhi ọkhọle nọnsẹmhẹn yẹ ọkpa mẹn wo ha ria ẹmhọnlẹn. Ọ da diabe ghe imẹn ọkpa khian. Mẹn da ha ghe egbe mẹn bii ọria nọn bha sẹ emhin soso, ọkhọle da ha gbe mẹn asan, mẹn da diabe ọria nan mun gba, ẹkhọ egbe mẹn da wo manman ha lo mẹn, sẹyẹ ofẹn da ha mun mẹn rẹ guanọ urẹkpa.”

Ifoto ọsi ẹbho ne banọnre dẹ sabọ manman si ikuan-egbe ji ọria aharẹmiẹn ọle bha manman ghe ọle. Okhuo ọkpa natiọle Dr. Judith Reisman nọn lẹn otọ ebi foto ọsi ẹbho ne banọnre rẹ rẹso ọria yẹ da yọle: “Ọria ha daghe ifoto ọsi ẹbho ne banọnre, ọ ikẹ si ọle bhi uhọnmhọn re. Ọ manman nọghọ nan rẹ yelea.” Susan nọn ha ribhi ikpe 19, nọn khundegbe ifoto ọsi ẹbho ne banọnre bhi itanẹt da yọle: “Ene ifoto nin mẹn daghe bha si mẹn bhi ọkhọle re. Ẹgheso mẹn ki ha re ọkhọle muno ele. Ọ da dia mẹn ghe, mẹn ida sabọ gbo ele sibhi ọkhọle nọnsẹmẹn re ghẹdẹ.

EBI MHAN LUẸLE: Ifoto ọsi ẹbho ne banọan dẹ sabọ guẹ ọria egbe rẹsẹbhọ ghe, ọ ki re ọria nọn ghe ọle kiẹn igbọn nọnsọle. Ọ ki yẹ wo manman si ikuan-egbe ji ọne ọria.—2 Peter 2:19.

EBI ẸBHO NE MANMAN LẸN EMHIN TALE: Ebe natiọle The Porn Trap nin Wendy bi Larry Maltz gbẹn da yọle: “Nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọnre, ọ zagha azagba-uwa a yẹ riia ibọdọ bi ire-okhuo a.”

• Ọ gene zagha azagba-uwa a, ranmhude ọ dẹ sabọ wẹghẹ oyẹẹ bi ikolu nọn ribhi azagba-uwa a, yẹ re ọle nọghọ nin okhuo bi ọdọ rẹ gba-ẹkẹ egbe.—Proverbs 2:12-17.

• Ọ dẹ sabọ re ọkpa bhi ẹwẹ ele nọn ghe ọle ha khu ọsi egbe ọle ọkpa, ha si egbe kie bhi eji ọnọnkẹle ye. Ọ dẹ yẹ sabọ re ọle miẹn ghe ẹmhọn ọnọnkẹle bha yẹ ha ti ọle bhọ.—Ephesians 5:28, 29.

• Nan rẹ ha ghe foto ọsi ẹbho ne banọan dẹ sabọ re ọria ha re ọkhọle muno ẹmhọn inegbe-nowẹ nọn bha gba, yẹ re ọle ha ghọn ọlẹn.—2 Peter 2:14.

• Ọ dẹ yẹ sabọ re ọkpa bhi ẹwẹ ele re ha ho nin ọle nin okhuo ọle la ọdọ ọle nowẹ bhi uwedẹ nọn bha gba.—Ephesians 5:3, 4.

• Ọ dẹ sabọ re ọkpa bhi ẹwẹ ele dọ gboghẹ, la re ọkhọle rẹ ha muno ẹmhọn oghẹ.—Matthew 5:28.

Baibo yọle ghe nin ọdọ bi amhẹn hẹi ha re obọ oya mun egbe. (Malachi 2:16) Okhuo bi ọdọ dẹ re obọ oya rẹ mun egbe sade ọkpa bhi ẹwẹ ele dọ gboghẹ. Oghẹ dẹ sabọ re okhuo bi ọdọ zẹ egbe obọ la sọebea. Ọnan ki yẹ si ikuan egbe ji imọn nọnsele.

Ọdọ la amhẹn da ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọan, ọ dẹ yẹ sabọ si ikuan-egbe ji imọn nesele bhi uwedẹ ọbhebhe. Brian nin mhan ka tẹmhọnlẹn da yọle: “Ẹghe nin mẹn rẹ ha ribhi ikpe igbe, beji mẹn ha khiẹn, mẹn da miẹn ebe kẹkẹ ọsi aba mẹn nan drọ ifoto ọsi ẹbho ne banọan ọi. Mẹn da munhẹn dodo ha ghe ele arẹmiẹn mẹn bha gene lẹn ebe re ene ifoto ha ghọn mẹn. Iriọ mẹn rẹ munhẹn ha lu emhin nọn imhẹn nọn dọ guẹ mẹn egbe rẹ sẹbhi ẹghe nin mẹn rẹ wanre.” Ebi ẹbho tiele yẹ gua otọle kere rẹman ghe, nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọan, dẹ re ọle ha ghọn elasẹre rẹ ha nin ẹbho nowẹ re na bhi egbe obhokhan. Ọ dẹ sabọ re ele mun ọria ho, ọ dẹ yẹ sabọ re ele ha mhọn ọkakale kẹkẹ bhi iẹnlẹn.

EBI MHAN LUẸLE: Nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọan dẹ sabọ zagha azagba-uwa nin ahoẹmhọn egbe ye a, yẹ si ọbalọ ji ele.—Proverbs 6:27.

BAIBO YỌLE: “Bha lọ ikpakpa-egbe nọnsẹbha bhi ẹmhọn igboghẹ, iditọan, iria-ẹmhọn oghẹ, emhin ne si ikuan-egbe re, bi ẹlobhiamhin nọn yẹ yi iga-ẹbọ.”­—Colossians 3:5.

Beji ọne Baibo nan rẹman, nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọan sọnọn Jehova c. Ọnan bha rẹman ghe Jehova bha re obọ ọbhi inegbe-nowẹ. Ọle man egbe okpea bi egbe okhuo nin okpea bi okhuo ne bọ egbe ha noo ọle rẹ ko sọnyẹnmhẹn, ha re ọle sikẹ egbe, yẹ miẹn eghọnghọn nọn nabhọre sade a biẹ imọn.—James 1:17.

Be mhan rẹ lẹn yẹ ghe nan rẹ ghe foto ọsi ẹbho ne banọan manman sọnọn Jehova? Mhan fẹ emhin eso ghe ne rẹ mhan ta iriọ.

• Jehova lẹn ghe nan rẹ ha ghe foto ọsi ọria nọn banọan dẹ sabọ riia ọria iẹnlẹn an.—Ephesians 4:17-19.

• Ọle họẹmhọn mhan yẹ ho nin ọle hinmhin mhan bhi okhẹnan.—Isaiah 48:17, 18.

• Jehova ho nin ọle gbega ibọdọ bi irokhuo nọnsẹmhan bi azagba-uwa nọnsẹmhan.—Matthew 19:4-6.

• Ọle ho nin mhan ha yi ẹbho ne khiale. Ọle bha ho nin mhan ha sua ẹbho ọbhọ rẹ lu emhin nọn bha yẹ ele.—1 Thessalonians 4:3-6.

• Ọle ho nin mhan ha noo egbe nin ọle re nin mhan bhi uwedẹ nọn gbale bi uwedẹ nọn ha re ogẹn ji ọle.—Hebrews 13:4.

• Jehova lẹn ghe nan rẹ ha ghe ifoto ọsi ẹbho ne banọan de rẹ ẹbho ha ghe ẹmhọn inegbenowẹ bhi uwedẹ nọn bha gba nin Esu guanọ nin ele rẹ ha ghe ọle, ọ re ele khu ọbhi ọsi egbe ele ọkpa.—Genesis 6:2; Jude 6, 7.

EBI MHAN LUẸLE: Nan rẹ ha ghe foto ọsi ẹbho ne banọan, ọdẹ sabọ riia ikolu nin ọria bi Jehova ko mhọnlẹn.—Romans 1:24.

Ọkpakinọn, Jehova muegbe nin ọle rẹ rẹkpa ọrebhe ne ho nin ele re obọ sibhi nan rẹ ha ghe foto ọsi ẹbho ne banọan re. Baibo yọle: “Jehova mhọn itohan bi ẹkẹ-ẹjẹjẹ. Ohu ikẹ re ọle, iriọ ọle yẹ rẹ manman mhọn ahoẹmhọn-egbe nọn ibeghe. Ranmhude ọle lẹn ebi ọle rẹ man mhan yẹ. Ọle yere ghe ekẹn mhan khin.” (Psalm 103:8, 14) Jehova tie ọrebhe ne mhọn idegbere nin ele bu ọle re beji ele ha da sabọ miẹn itohan bi ẹseọhe nọn ha rẹkpa ele bhi ẹghe nọn khẹke.—Hebrews 4:16; fẹ ọne ẹkpẹti ghe “ Ebi Oria Ha Rẹ Sabọ Re Obọ Sibhi Foto Ọsi Ẹbho Ne Banọre Yẹ.”

Ẹbho ne bunbun sẹ wo miẹn urẹkpa ọsi Osẹnobulua ọbhi egbe. Ọkpakinọn, urẹkpa nọnsọle be wẹnna? Fẹ ebi Baibo tale rẹji ẹbho eso ne sabọ zobọ bhi emhin nọn imhẹn nọn rẹ gue ele egbe. Ọ da yọle: “A kpe ibha khia, a re ibha kiẹn ene khiale; a re ibha kiẹn ene khiale bhi elin nọnsi Jesu Kristi nin Ebeanlẹn mhan bi ẹlinmhin ọsi Osẹnobulua nọnsẹmhan.” (1Corinthians 6:11) Bọsi Paul nin odibo, ẹbho ne sẹnian dẹ sabọ yọle: “Bhi emhin rebhe, mẹn miẹn ahu bhi obọ ọnọn re ahu nin mẹn.”—Philippians 4:13.

Susan nọn sabọ re obọ sibhi nan rẹ ha ghe foto ọsi ẹbho ne banọan da yọle: “Jehova ọkpa ọnọn ha sabọ rẹkpa uwẹ rẹ khọn ọlẹn mun otọ. Uwẹ ha bhii ọle nọn rẹkpa ẹ yẹ dia uwẹ, uwẹ dẹ sabọ deba ọle ha mhọn ikolu. Ọle ida fikeke gbe uwẹ.”