Ene biẹ inẹn mẹn bẹẹ mẹn wanre. Mẹn sẹyẹ wo ye ẹmhọn ele re, manman nọn odede mẹn nin Elisabeth. Ọle wo rẹkpa mẹn rẹ manman ha mhọn urẹọbhọ da Osẹnobulua. Beji mẹn ha ribhi ikpe ea, ọsemuan-ọsemuan, ọle ki ha man mẹn ọne erọnmhọn natiọle erọnmhọn ọsi ebẹanlẹn mhan. Ọrẹyiriọ, mẹn bha gene lẹn otọ ọne erọnmhọn, khere kẹre nin mẹn rẹ sẹbhi ikpe 30 ọkuẹsẹ mẹn dọ lẹn otọle.

Asọn bi odanmhẹn aba mẹn bi inẹn mẹn wo rẹ ha wẹnna, beji ele ha da sabọ koko igho nọn ha se ele rẹ dẹ uwa nọn mhẹn nin mhan ha da ha nyẹnlẹn. Ranmhude ọnan, ene biẹ inẹn mẹn mẹn ha ne dia beji mẹn ha ribhi obhokhan. Igba-eva bhi uki, azagba-uwa nọnsẹmhan ki si egbe koko nin mhan rebhe kugbe le ebale. Ene ẹghe nan nin mhan rẹ si egbe koko wo manman ti mẹn bhọ.

Bhi 1958, emhin nin ene biẹ mẹn ha khu ọi da se ele obọ; ele da gene sabọ dẹ uwa. Bhiriọ, mẹn da sabọ dọ deba ele ha nyẹnlẹn. Mẹn da wo ha ghọnghọn! Ọkpakinọn, ọne eghọnghọn nan bha miẹn eji ọ sẹle, uki ehan ki gbera, emianmhẹn cancer da gbe aba mẹn.

Ọnan da wo re egbe lọ mẹn. Mẹn yẹ wo yere ghe mẹn nan erọnmhọn nọn sẹnian ji Osẹnobulua: “Osẹnobulua mẹn bhii uwẹ nin uwẹ re egbe daan aba mẹn, ghe mẹn bha ho nin ọle fi mẹn ya. Bezẹle nin uwẹ bha da wanniẹn erọnmhọn nọnsẹmhẹn?” Mẹn da wo ha ho nin mẹn lẹn eji aba mẹn ki ye. Mẹn da ha riale: ‘Okhun ọle ki be ye? La ọsọle wo fo bhi iriọ?’ Mẹn ha miẹn ibhokhan ne mhọn ba, ọ ki wọ ha ye imẹn ẹmhọn aba mẹn re.

Bhi ẹkẹ ikpe ne bunbun, ẹghe-ẹghe mẹn rẹ ha diọbhi idin ọsi aba mẹn. Mẹn ki diguẹ bhi idin nọnsọle ha nan erọnmhọn ji Osẹnobulua yọle: “Huẹan Osẹnobulua, mẹn ho nin mẹn lẹn eji aba mẹn ye.” Mẹn da yẹ bhii ọle nin ọle rẹkpa mẹn rẹ lẹn ebezẹle nin mhan da ribhi agbọn.

Beji mẹn ha ribhi ikpe 13, mẹn da ha luẹ urolo natiọle German. Mẹn da ha riale ghe asabọmiẹn mẹn dẹ miẹn ewanniẹn rẹji inọnta nesẹmhẹn bhi ebe kẹkẹ ọsi ibhokhan Germany. Bhi 1967, mẹn da munhẹn ha yo isiku bhi eji a tiọle Jena nọn ribhi obọ ọsi East bhi Germany ẹghenin. Mẹn manman wo tie ebe nin ibhokhan Germany ne manman yo isiku gbẹn, manman nọn ebe ne tẹmhọn ebezẹle nan da man eria. Arẹmiẹn ghe mẹn miẹn emhin eso ne yẹẹ mẹn bhi ene ebe, mẹn bha miẹn ewanniẹn rẹji inọnta nesẹmhẹn bhọ. Bhiriọ, mẹn da yẹ wo ha bhii Osẹnobulua nin ọle rẹkpa mẹn rẹ miẹn ewanniẹn rẹji inọnta nesẹmhẹn.

Ọ bha bue gbe, mẹn da miẹn iwẹnna bhi Austria. Ẹdẹ ọkpa, ọria nin mhan ko wẹnna da taman mẹn ghe mẹn dẹ sabọ miẹn ewanniẹn rẹji inọnta nesẹmhẹn bhi Baibo. Ọle da ne ebe eso nin mẹn ne tẹmhọn emhin ne ribhi Baibo. Mẹn da wo tie ene ebe rebhe, mẹn da yẹ ha ho nin mẹn luẹ ba ebi mẹn tiele. Esali Jehova gbẹn ene ebe nin mẹn tiele, bhiriọ, mẹn da gbẹn ebe ji ele, mẹn da yọle nin ele ne ebe ebhebhe ji mẹn.

Ọne ukpẹdẹ nin mhan ha lu ayere ọhẹnhẹn ọsi ibọdọ bi ire-okhuo nọnsẹmhan, obhokhan Austria nọn yi Esali Jehova da rẹnẹ ji mhan. Ọle da ne ene ebe ji mẹn, ọle da nọọn mẹn si ọ dẹ yẹẹ mẹn rẹ ha luẹ Baibo, mẹn da yọle ehe. Beji a miẹn ọ wo ha hu mẹn bhi udu rẹ ha luẹ emhin, mhan da ha luẹ Baibo igba-eva bhi uzana. Ọ sẹbhi uri agogo enẹn nin mhan noo sade mhan luẹ Baibo.

Emhin nin Esali Jehova ha man mẹn le bhi Baibo da wo ha ti mẹn bhọ. Ọ da wo han mẹn ilo beji ele re elin nọnsi Osẹnobulua nin Jehova man mẹn bhi Baibo nọnsẹmhẹn nan re urolo Hungarian gbẹn. Bhi ene ikpe 27 nin mẹn mọn da yo otuẹ, mẹn bha sẹ họn ghe a sounun elin nọnsi Osẹnobulua. Uwedẹ nin Baibo rẹ wanniẹn inọnta nesẹmhẹm da wo mun mẹn ẹlo kore. Bhi ọsi ijiẹmhin, mẹn da dọ luẹ kere ghe eria ne yu bha lẹn emhin soso, inian ọ diabe ghe ele wẹ dinmhin. (Ecclesiastes 9:5, 10; John 11:11-15) Mẹn da yẹ luẹ kere bhi Baibo ghe agbọn ọsọgbọn dẹ ha ribhọ, bhi enin “uu ida yẹ ha ribhọ.” (Revelation 21:3, 4) Mẹn khuaẹloghe ẹghe nin mẹn ha rẹ kie miẹn aba mẹn, ranmhude bhi ọne agbọn ọsọgbọn, “ariọkpanọ bhi uu dẹ ha ribhọ.”—Acts 24:15.

Rose da re ọkhọle rebhe rẹ deba mẹn ha luẹ Baibo. Mhan da wo ha lu ri alo, uki eva mhan rẹ re ọne ebe nin mhan ha luẹ sotọ. Mhan da wo ha yo ikolo oga rebhe ọsi Esali Jehova. Oyẹẹ nin ele mhọnlẹn, okugbe nọn ribhi ẹwẹ ele, bi urẹkpa nin ele rẹ nin mhan da wo manman ti mhan bhọ.—John 13:34, 35.

Bhi 1976, mhan da miẹn ebe nin mhan ha rẹ sabọ diọbhi Australia. Mhan ki sẹbhi enin, mhan da jẹje guanọ Esali Jehova. Ene Esali Jehova ne ribhi enin da wo miẹn mhan ọbhi egbe. Bhi 1978, mhan da dọ kiẹn Esali Jehova.

Bhi 1989, mẹn bi okhuo mẹn da fikie ha khian Hungary, beji mhan ha da sabọ tẹmhọn emhin nin mhan luẹle man imọẹ mhan, azagba-uwa nọnsẹmhan, bi ẹbho nekẹle. Mhan sẹ wo tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho ne bunbun. Ene bun gbera itue 70 bhi ẹwẹ ele, rẹ dọ sẹbhi inẹn mẹn nọn daan mẹn dọ deba mhan ha ga Jehova nian.

Bhi ẹkẹ ikpe 17, mẹn da ha bhii Jehova nin ọle rẹkpa mẹn rẹ miẹn ewanniẹn rẹji inọnta nesẹmhẹn. Ikpe 39 ebhebhe gbera, mẹn sẹyẹ wo nan erọnmhọn. Sọkpan bhi ejayenan nian, mẹn dẹ sabọ yọle, “Obulu Osẹnobulua nin Aba mẹn, nin uwẹ rẹ wanniẹn erọnmhọn nin mẹn re egbe obhokhan nan ji uwẹ.”