Agbaẹbho natiọle Acul bhi otọ iGuatemala a da biẹ mẹn. Ibhokhan Ixil, ọle ene biẹ mẹn ha khin. Ẹbho nan tiele Maya, ele hi aba odede nesẹmhan. Mẹn sabọ zẹ urolo iSpanish bi urolo nọnsẹmhan. Ẹghe nan rẹ ha khọn okhọn nan re ikpe 36 khọn bhi otọ iGuatemala, ọle a rẹ biẹ mẹn. Bhi ọne ẹghe nan, a da gbono ibhokhan Ixil ne bunbun a.

Ẹghe nin mẹn rẹ ha ribhi ikpe enẹn, obhio mẹn nin okpea nọn ha ribhi ikpe ihinlọn da ha re obhi emhin khere nin ọle miẹn rẹ khiẹnlẹn, ọ bha lẹn ghe bọmbu nọn. Iriọ ọne ibọmbu rẹ vẹ a. Ọ da gbe obhio mẹn an, yẹ ru mẹn ẹlo. Ranmhude mẹn ruẹlo, a da rẹ mẹn sibhi uwa re ha khian isiku nan da gbẹloghe ibhokhan ne ruẹlo. Enin mẹn da luẹ Braille, ebe nin eria ne ruẹlo tie. Ene wẹnna bhi ọne isiku bha ji mẹn da ha ne ibhokhan nekẹle talọ. Ene ibhokhan da yẹ ha zọn mẹn. Mẹn bha lẹn ebezẹle nin ele da ha lu mẹn iriọ. Ọsẹmhẹn mẹn wo ha khian. Ẹlo inẹn mẹn ki wo ha nyan mẹn, ranmhude, uki eva bhi ukpe ọkpa mẹn rẹ sabọ miẹn ọlẹn. Mẹn ha vae bhi uwa bhi ọne ẹghe nan, ọle ki wo re ẹkẹ-ẹjẹjẹ gbẹloghe mẹn. Ẹghe nin mẹn ki rẹ ha ribhi ikpe igbe, inẹn mẹn da yu. Uu ọsi inẹn mẹn da wo manman ba mẹn bhi egbe. Mẹn da ha riale ghe otuọnkpa nọn rẹ hoẹmhọn mẹn fi mẹn ya.

Ẹghe nin mẹn ki rẹ ha ribhi ikpe ugbolọ, mẹn da fikie ha khian agbaẹbho nọnsẹmhan. Mẹn da dọ deba obhio mẹn bi azagba-uwa nọnsọle dia. Ele da wo ha re ebale mẹn le, ọkpakinọn, ebi emhin gene dia mẹn bhi egbe yẹ bha rẹtẹ ele. Ẹgheso mẹn ki viẹ bu Osẹnobulua ha nọọn ọlẹn yọle: “Bezẹle nin inẹn mẹn da yu? Bezẹle nin mẹn da ruẹlo?” Ẹbho eso ki ha taman mẹn ghe, emhin rebhe ne sunu ji mẹn, iho nọnsi Osẹnobulua nọn. Ọnan da rẹ mẹn ha riale ghe ẹmhọn mhan bha rẹtẹ Osẹnobulua. Mẹn da ha guanọ nin mẹn gbe egbe mẹn an, ọkpakinọn ọ bha fo mẹn.

Ranmhude obhokhan nọn ruẹlo mẹn khin, ẹbho ki ha lu mẹn ebe ghọn ele. Igba ne bunbun, ọle ẹbho mun mẹn riia. Mẹn bha miẹn ọria nin mẹn taman. Mẹn bha riale ghe ọria soso dẹ fi ehọ mẹn bho. Ẹbho imanman ne mẹn talọ. Mẹn iyẹ ne ẹbho talọ. Ranmhude ọnin, mẹn ki ha munkhi, mẹn bha ha ghọnghọn. Mẹn bha yẹ gbaẹkẹ ọria soso.

Ẹghe nin mẹn ki rẹ ha ribhi ikpe 13, Esali Jehova eva (okhuo bi ọdọ) da bu mẹn re bhi isiku bhi ẹghe nin ibhokhan isiku rẹ khiẹnlẹn. Ọman-ebe ọkpa bhi isiku nọnsẹmhẹn, ọle taman ele nin ele rẹ ẹnẹ ji mẹn. Ohan mẹn wo ha to ọne ọman-ebe nan. Ene Esali Jehova da taman ghe, beji Baibo tale Osẹnobulua dẹ riọ ene yu kpanọ, sẹyẹ, ene ruẹlo dẹ kie sabọ ha daghe. (Isaiah 35:5; John 5:​28, 29) Ebi ele man mẹn le da wo manman yẹẹ mẹn. Ọkpakinọn, ọ bha lẹkhẹ nin mẹn rẹ ne ele ha talọ, ranmhude, mẹn bha guẹ ebi a rẹ ne ẹbho talọ yẹ. Ọrẹyiriọ, ele da re ẹkẹ-ẹjẹjẹ bi iziẹngbe rẹ ne mẹn ha lu emhin. Ele da yẹ ha vae dọ ha man mẹn iBaibo. Eji ele na vae bha sire hiehie. Ọkuẹsẹ ele sabọ sẹbhi eji mẹn ye, ele dẹ khian okhian nọn ree sẹbhi ikpọwala ehan, yẹ gbe oke ne bunbun.

Obhio mẹn nin okpea da khọkhọ ele man mẹn. Ọle da taman mẹn ghe, ibhioguele ele khin, ọkpakinọn, ele wo muegbe nọnsẹn. Arẹmiẹn ele bha fe, ele da wo ha lu mẹn nọnsẹn, yẹ ha ne emhin ji mẹn. Ọnan da rẹ mẹn lẹn ghe, Kristiẹn ọsaje ele khin, ranmhude, Kristiẹn ọsaje ọkpa ha sabọ re inian ji ẹmhọn eria da rẹtẹ ele.

Ebe nan re iBraille gbẹn, ọle mẹn rẹ luẹ iBaibo. Arẹmiẹn emhin nin mẹn ha luẹ wo ha mun mẹn ẹlo kore, ele bha ha rẹso mẹn bhi ọkhọle. Bhi ọsi ijiẹmhin, mẹn bha sabọ rẹọbhọ ghe, Osẹnobulua gene hoẹmhọn mẹn. Mẹn bha yẹ sabọ rẹọbhọ ghe, ẹbho dẹ sabọ hoẹmhọn mẹn. Mẹn da sabọ dọ lẹn ebezẹle nin Osẹnobulua da ji iloya da ha ribhọ, ọkpakinọn, mẹn bha sabọ ha ghe ọle bii Aba nọn gene hoẹmhọn mhan. *

Khere-khere, ebi mẹn luẹ bhi Baibo da fẹkẹ ha fi mẹn ọkhọle denọ. Bhi ọsi ijiẹmhin, mẹn da dọ luẹ kere ghe, Osẹnobulua manman mhọn itohan da ẹbho ne loya. Ẹghe nin ibhokhan Izrẹl nin ẹbho nesọle rẹ ha loya bhi otọ Egypt, Osẹnobulua da yọle: “Mẹn manman daghe oya nin ẹbho nesẹmhẹn ne ribhi Egypt ye . . . mẹn manman lẹn ọbalọ nin ele ye.” (Exodus 3:⁠7) Ẹghe nin mẹn ki rẹ dọ kere ghe Jehova mhọn ikpẹ esili ne bunbun, mẹn da re egbe guẹ nanlẹn, yẹ mianmẹn. Ukpe 1998, ọle mẹn mianmẹn yẹ kiẹn ọkpa bhi Esali Jehova.

Ukpe ọkpa ki gbera nin mẹn mianmẹn, mẹn da diọbhi agbaẹbho ọkpa natiọle Escuintla dọ yo isiku nan mhanmhan nin eria ne ruẹlo. Ọwanlẹn ọkpa bhi Agbotu nọn ribhi eji mẹn da yo ọne isiku da kere ghe, ọ bha lẹkhẹ nin mẹn rẹ ha yo ikolo oga bhi idunmhun nọnsẹmhan ranmhude oke bun gbe bhi odẹ. Sẹyẹ, eji a da do ọne ikolo bha sire. Bhiriọ, ọle da rẹkpa mẹn guanọ azagba-uwa nin mẹn ha ne dia bhi Escuintla. Rẹ sẹbhi ẹlẹnan nian, ọne azagba-uwa sẹyẹ wo gbẹloghe mẹn bii ọmọn nọnsele.

Ibhio mẹn bhi agbotu sẹ wo rẹkpa mẹn, yẹ wo re oyẹẹ man mẹn bhi uwedẹ ne bunbun. Mẹn ida sabọ ta emhin rebhe nin ele sẹ lu nin mẹn! Ene emhin nan rebhe rẹ mẹn lẹn ghe oga ọsi ẹmhọanta, ọle mẹn ye. Ọ wo ti mẹn bhọ rẹ ha yi ọkpa bhi Esali Jehova.​​—⁠John 13:​34, 35.

Mẹn iyẹ ghe egbe mẹn bii ọria nọn bha sẹ emhin soso, la ọria nọn iyẹ mhọn iruduba. Mẹn ki wo mhọn emhanmhan bhi iẹnlẹn nian. Iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua mẹn ki re iẹnlẹn nọnsẹmhẹn lu, mẹn iyẹ re ẹghe nọnsẹmhẹn dotua ha ria ẹmhọn oya nọn lo mẹn. Ọkpa bhi ene ewanlẹn bhi agbotu mẹn ki khin. Mẹn wo mhọn ọne isẹhoa rẹ ha re ọta ogbakha man bhi agbotu. Mẹn bhọ sẹ re ọta man bhi usikoko nọn nẹ ọsi Esali Jehova, bhi eji ẹbho nẹ bunbun da sikoko.

Bhi ukpe 2010, mẹn da yo isiku natiọle Ministerial Training School (nan ki tiọle Isiku ọsi Ene Tẹmhọn Agbejele). El Salvador a da do ọne isiku. Ọne isiku nan rẹkpa mẹn rẹ sabọ ha lu iwẹnna oga nọnsẹn bhi ẹkẹ agbotu. Ọne isiku nan nin mẹn yo da rẹ mẹn lẹn ghe, mẹn wo ghan bhi ẹlo nọnsi Jehova, ghe ọle wo gene hoẹmhọn mẹn. Ọ da yẹ rẹ mẹn lẹn ghe, Jehova dẹ sabọ noo ọria nọn hi ki rẹ khin rẹ lu iwẹnna nọnsọle.

Jesu da yọle: “A ha re emhin sibhi obọ re, ọle eghọnghọn ye gbera a ha miẹn emhin bhi obọ.” (Acts 20:35) Ẹlẹnan nian, mẹn dẹ sabọ yọle mẹn wo gene ghọnghọn bhi iẹnlẹn. Sẹyẹ, mẹn ki dẹ sabọ rẹkpa ẹbho nian. Mẹn bha rẹ riale ghe mẹn dẹ sabọ lu emhin nọn sẹ inian ghẹdẹ.