Bezẹle Nin Uwedẹ Nin Esali Jehova Rẹ Lu Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu Da Dikẹ bhi Uwedẹ Nin Otuẹ Nekẹle Rẹ Lu Ọle?
Ebi Baibo tale tee mhan re obọ rẹkhan bhi uwedẹ nin mhan rẹ lu ayere ọsi uyumhin nọnsi Jesu Kristi nan yẹ tiọle “ebale emuan ọsi Ebeanlẹn mhan.” (1 Corinthians 11:20; King James Version) Ọkpakinọn, uwedẹ nin otuẹ kẹkẹ rẹ lu ayere ọsi uyumhin nọnsi Jesu bha diẹn mun ebi Baibo tale.
Ebezẹle nan da luọle
Ebezẹle nin mhan da lu Ayere ọsi Uyumhin nọnsi Jesu hi nin mhan rẹ ha ye Jesu re, yẹ ha rẹman ghe izọẹse nin ọle zẹ nin mhan ti mhan bhọ. (Matthew 20:28; 1 Corinthians 11:24) Ẹbho eso riale ghe ele ha da bhi ọne anyọn yẹ le bhi one brẹdi nan rẹ lu ayere nọnsi Jesu, ọ dẹ re Osẹnobulua re emhin ebe nọnsele rẹhunmhan ele. Ọkpakinọn, Baibo rẹman ghe urẹọbhọ nin mhan mhọn da izọese nọnsi Jesu ọkpa ha rẹ mhan miẹn urẹhunmhan.—Romans 3:25; 1 John 2:1, 2.
Ekigba ọkhẹke nan ha luọle?
Jesu taman edibo nesọle nin ele ha lu Ayere ọsi Uyumhin nọnsọle, sokpan, ọle bha taman ele ekigba nin ele da ha lu ọle bhi ukpe. (Luke 22:19) Ẹbho eso riale ghe ọkhẹke nan ha lu ọle uki uki, uzana uzana, ẹdẹdẹ, la ekigba nọn hi ki rẹ khin bhi ukpẹdẹ, la ẹghe nin ọria rẹ riale ọkhẹke nan rẹ luọle. a Ọkpakinọn, ghe emhin eso nọn khẹke nin mhan ria eria nyan.
Bhi ọne ukpẹde nin ibhokan Jew rẹ lu iluemhin ọsi Anagbara, ọle Jesu mun Ayere ọsi Uyumhin nọnsọle gbọ, akizẹbue bhi ọne ukpẹdẹ nin, ọle da yu. (Matthew 26:1, 2) Ọnan bha wo gheghe sunu. Baibo re izọese nọnsi Jesu rẹ khọkhọ ohuan nan rẹ lu Anagbera. (1 Corinthians 5:7, 8) Osukpa bhi ukpe a rẹ ha lu iluemhin ọsi Anagbera. (Exodus 12:1-6; Leviticus 23:5) Sẹyẹ, osukpa bhi ukpe Kristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn rẹ ha lu Ayere ọsi uyumhin nọnsi Jesu. b Ọne uwedẹ nan Esali Jehova rẹ obọ rẹkhan.
Ẹdẹ bi ẹghe
Uwedẹ nin Jesu rẹ mun ọne iluemhin nan gbọ rẹkpa mhan rẹ lẹn ukpẹdẹ bi ẹghe nan ha rẹ ha lu ọle, ọ iyi ekigba nan ha rẹ ha lu ọle ọkpa. Ọsemuan beji oẹnlẹn ha defia fo, ọle Jesu mun ọne iluemhin nan gbọ bhi Nisan 14, 33 C.E., beji a rẹ ha ka ẹghe bhi ẹghe ẹdẹlẹ. (Matthew 26:18-20, 26) Ọne ukpẹdẹ nan mhan yẹ rẹ lu ọne Ayere ukpe-ukpe, beji Kristiẹn bhi ore nin ọhẹnhẹn rẹ ka ha lu ọle. c
Arẹmiẹn ẹdẹ Friday Nisan 14, 33 C.E. ha khin, ukpe-ukpe, ọne iluemhin nan sabọ rẹ de ọbhi ẹdẹ ọbhebhe bhi ẹkẹ uzana. Uwedẹ nan rẹ ha ka ẹghe bhi ẹghe ẹdẹlẹ nin Jesu noolo rẹ mun ọne iluemhin nan gbọ, ọle mhan yẹ noo rẹ lẹn ẹghe nin Nisan 14 ha de fiọ bhi ukpe-ukpe, ọ iyi uwedẹ nin ibhokhan Jew rẹ ka ẹghe ẹlẹnan. d
Brẹdi bi anyọn
Brẹdi nan bha re emhin gua bi anyọn nan noo kẹre bhi iluemhin ọsi Anagbera, ọle Jesu noo bhi ọne iluemhin. (Matthew 26:26-28) Ọne ijiẹmhin nan nin Jesu re ọbhi otọ mhan re obọ rẹkhan. Brẹdi nan bha re emhin gua bi anyọn nan bha ne emhin ne lẹnlẹn ọi mhan noo.
Otuẹ eso noo brẹdi nan re iyist gua bhi ọne iluemhin, Ọkpakinọn, bhi Baibo, a kẹ wo noo iyist rẹ khọkhọ emhin ebe la eku. (Luke 12:1; 1 Corinthians 5:6-8; Galatians 5:7-9) Bhiriọ, brẹdi nan bha re iyist gua ọkpa mhan ha sabọ noo rẹ khọkhọ egbe ọsi Jesu ne emhin ebe iye. (1 Peter 2:22) Emhin ọbhebhe nin otuẹ eso yẹ lu nin Baibo bha re obọ ọi hi, nin ele rẹ noo anyọn nan ne emhin ne lẹnlẹn ọi bhi ọne iluemhin. Ọne iman-emhin nin ele man ghe ọ bha gba nan rẹ ha da anyọn nọn mun zẹle nin ele da lu ọnan. Baibo bha re obọ ọbhi ọne iman-emhin nan—1 Timothy 5:23.
Arẹkhọkhọ ọne anyọn bi ọne brẹdi khin
Arẹkhọkhọ ọne brẹdi nan bha re emhin gua bi anyọn nọn gian nan gha nẹga bhi ọne iluemhin khin, ọ iyi efun bi aranlẹn ọsaje ọsi Jesu. Ele ire uwedẹ ọhan-ilo fidenọ dọ kiẹn efun bi aranlẹn ọsaje ọsi Jesu beji ẹbho eso riale le. Mhan fẹ emhin eso ghe nin Baibo tale ne rẹ mhan ta iriọ.
A ha gene miẹn ghe Jesu taman edibo nesọle nin ele wọn aranlẹn nọnsọle, ọnin ki rẹman ghe, ọle yọle nin ele gbobọra uhi nọnsi Osẹnobulua bhi ẹmhọn aranlẹn. (Genesis 9:4; Acts 15:28, 29) Jesu ida lu ọnin, ọle ida taman ẹbho nin ele gbobọra uhi nọnsi Jehova bhi ẹmhọn aranlẹn.—John 8:28, 29.
Sade aranlẹn ọsi Jesu ene edibo gene ha wọn nọn, ọle irẹ yọle “ọnan hi aranlẹn ọsi akovẹn nọnsẹmhẹn nan da giẹn kua,” ọnan rẹman ghe bhi ọne ẹghẹ nan ọle bha sẹ yu.—Matthew 26:28.
“Osukpa,” ọle Jesu lu ọne izọese nan. (Hebrews 9:25, 26) Ọkpakinọn, ahamiẹn ọne brẹdi bi ọne anyọn gene fidenọ dọ kiẹn efun bi aranlẹn ọsi Jesu sade a lu Ayere ọsi Uyumhin nọnsọle, ọnin ki rẹman ghe ene le ọne brẹdi yẹ da ọne anyọn ki kie ha lu ọne izọese.
Ebi Jesu tale hi, “Bha ha lu ọnan rẹ ye mẹn re,” ọle bha yọle nin bha ha “lu izọese nọnsẹmhẹn.”—1 Corinthians 11:24.
Uwedẹ nan rẹ noo ikpọta eso bhi Baibo rẹ ẹbho eso man ọne iman-emhin ghe, ọne brẹdi bi ọne anyọn fidenọ dọ kiẹn egbe bi efun ọsaje ọsi Jesu. Bhi ọsi ijiẹmhin, ghe ebi Baibo eso rẹ zedu ebi Jesu talẹ rẹji ọne anyọn yẹ: “Aranlẹn nọnsẹmhẹn khọnan.” (Matthew 26:28) Ọkpakinọn, a dẹ yẹ sabọ re inian zedu ọne ẹmhọn nan nin Jesu tale: “Ọnan mundia nin aranlẹn nọnsẹmhẹn,” “Ọnan ebi aranlẹn nọnsẹmhẹn mundia nan,” la, “Ọnan hi ebi a ha rẹ sabọ khọkhọ aranlẹn nọnsẹmhẹn.” e Beji Jesu rẹ noo uwedẹ kẹkẹ rẹ man emhin, iriọ ọle yẹ rẹ noo ene ikpọta nan.—Matthew 13:34, 35.
Hela le bhi ọne brẹdi yẹ da bhi ọne anyọn?
Esali Jehova da ha lu Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu, ikpeta ẹbho bhi ẹwẹ ele le ọne brẹdi yẹ da ọne anyọn. Bezẹle?
Beji Jesu giẹn aranlẹn nọnsọle kua nin mhan, a da mun “akovẹn ọsọgbọn” gbọ, ọne akovẹn nan da kpẹn ọne Jehova bi ibhokhan izrẹl ọsi ẹghe ẹdẹlẹ rẹ ha ye. (Hebrews 8:10-13) Ẹbho ne ribhi ọne akovẹn ọsi ọgbọn nan, ele le bhi ọne brẹdi yẹ da bhi ọne anyọn. Ọ iyi Kristiẹn rebhe le ọle, ene Osẹnobulua zẹle le ọle. (Hebrews 9:15; Luke 22:20) Ene ẹbho nan dẹ dọ deba Jesu gbẹloghe bhi okhun. Baibo yọle ghe itue 144,000 ọkpa mhọn ọne isẹhoa nan.—Luke 22:28-30; Revelation 5:9, 10; 14:1, 3.
Rẹ gbera ọne “usun ihuan nọn bha bun” ne da deba Jesu gbẹloghe bhi okhun, “usun ẹbho ne bunbun” nekẹle rebhe mhọn ọne isẹhoa nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan bhi ighegheghe. (Luke 12:32; Revelation 7:9, 10) Arẹmiẹn ghe ene mhọn isẹhoa nin ele rẹ nyẹnlẹn bhi ọne otọ nan ile bhi ọne brẹdi yẹ da bhi ọne anyọn, ele yẹ deba lu ọne iluemhin nin ele rẹ rẹman ghe izọese nọnsi Jesu ti ele bhọ.—1 John 2:2.
a Baibo eso da noo ene ikpọta nan “eka ẹghe nọn hi ki rẹ khin” rẹ tẹmhọn Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu, ẹbho eso yọle ghe ekigba nan da ha lu ọne ayere ọne ulọnlẹn nan tẹmhọnlẹn. Ọkpakinọn, bhi urolo nan rẹ gbẹn Baibo tee, ebi ọne ulọnlẹn nan tẹmhọnlẹn hi “ẹghe nọn hi ki rẹ khin” la “ẹghe rebhe.”—1 Corinthians 11:25, 26; New International Version;Good News Translation.
b Fẹ The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Volume IV, apapale 43-44, bi McClintock and Strong’s Cyclopedia, Volume VIII, apapale 836 ghe.
c Fẹ The New Cambridge History of the Bible, Volume 1, apapale 841 ghe.
d Ẹlẹnan nian, ẹbho sabọ noo emhin nin ebo tiọle telescope rẹ lẹn ẹghe nin uki ọsọgbọn ha rẹ hẹnre bhi okhun bi ẹghe nin uki ọsọgbọn ha rẹ munhẹn. Sokpan a bha ha noo ọne uwedẹ nan bhi ore nin ọhẹnhẹn. Uwedẹ nan rẹ ka ẹghe nan ha noo bhi ẹghe nọnsi Jesu, ọle mhan noo ẹlẹnan. Bhi ọne ẹghe nin, uki ọsọgbọn ha hẹnre bhi okhun, ọle ibhokhan Jerusalem noo rẹ len ẹghe nin uki ha rẹ munhẹn. Ọnan zẹle nin ẹghe nin Esali Jehova re lu Ayere ọsi Uyumhin Nọnsi Jesu da dikẹ bhi ẹghe nin ibhokhan Jew bhi ọne ore nan rẹ lu iluemhin ọsi Anagbera.
e Fẹ A New Translation of the Bible ghe, nin James Moffatt zedu ọle; The New Testament—A Translation in the Language of the People, nin Charles B. Williams zedu ọle; bi The Original New Testament, nin Hugh J. Schonfield zedu ọle.