Ije soso iribhi Baibo nọn tẹmhọn nan rẹ riia ọmọn nọn ribhi ẹkẹ a. Ọkpakinọn, ulọnlẹn ne bunbun ribhi Baibo ne rẹman ẹlo nin Osẹnobulua rẹ ghe iẹnlẹn ọsi ọria, rẹ dọ sẹbhi iẹnlẹn ọsi ọmọn nọn ribhi ẹkẹ nan bha sẹ biẹ.

 Ẹsele nọn nin obọ Osẹnobulua vae, ọle iẹnlẹn khin. (Genesis 9:6; Psalm 36:9) Ọle re ẹlo nọn ghanlẹn rẹ ghe iẹnlẹn, rẹ dọ sẹbhi iẹnlẹn ọsi ọmọn nọn ribhi ẹkẹ. Bhiriọ, ahamiẹn ọria tan ẹlo a riia ọmọn nọn ribhi ẹkẹ a, ọria ọle gbe a riọ.

 Bhi uhi nin Osẹnobulua gbe nin ibhokhan Izrẹl, ọle da yọle: “Ahamiẹn ikpea ne egbe dan, nin ele da degbe okhuo nọn hanmhan, nin ọne okhuo da biẹ bhi ẹghe nin uki bha sẹ rẹ sẹ ọle, ọne ọria nọn degbe ọne okhuo dẹ ha oko nin ọdọ ọne okhuo ha hian ọlẹn le, sade ọne okhuo la ọne ọmọn bha yu. Ọle dẹ na bhi obọ ene bhohiẹn ha ọne oko. Ọkpakinọn, ahamiẹn ọne okhuo la ọmọn nọnsọle yu, a ki yẹ gbe ọne ọria a.”—Exodus 21:22, 23. a

•  Ẹghela iẹnlẹn ọsi ọria rẹ munhẹn?

•  Osẹnobulua dẹ be rẹhunmhan ọria nọn ka riia ọmọn an bhi ẹghe nọn gbera?

•  Ọ dẹ be ha yi emhin ebe nan rẹ riia ọmọn nan hanmhan an, sade iẹnlẹn ọsi ọne ọmọn, la iẹnlẹn ọsi inẹn ọlẹn ribhi okhẹnan?

 Osẹnobulua ghe ọmọn nan hanmhan bii ọria nọn ki nyẹnlẹn fo rẹ na bhi ẹghe nan rẹ munhẹn ha hanmhan ọlẹn. Baibo rẹman mhan bhi igba ne bunbun ghe Osẹnobulua ghe ọmọn nan hanmhan bii ọria nọn ki nyẹnlẹn fo, ọ igheghe yi aranlẹn khọnkhan. Ji mhan fẹ ijiẹmhin eso ghe ne rẹman ghe ẹlo nin Osẹnobulua rẹ ghe ọmọn nan biẹ fo, ọle yẹ rẹ ghe ọmọn nan hanmhan.

•   Ẹlinmhin nọn khiale da rẹkpa David nin Ojie rẹ taman Osẹnobulua yọle: “Ẹlo nọnsẹ daghe mẹn ẹghe nin mẹn rẹ ha ribhi ẹkẹ ẹkpọmọn ọsi inẹn mẹn.” (Psalm 139:16) Arẹmiẹn a bha sẹ biẹ David, Osẹnobulua da ha ghe ọle bii ọria nọn nyẹnlẹn.

•   Rẹ deba ọnin, ọkuẹsẹ a biẹ Jeremiah, Osẹnobulua lẹnmhin ghe ọle dẹ noo Jeremiah rẹ miẹn ẹsọn kpataki. Osẹnobulua da taman Jeremiah yọle: “Ọkuẹsẹ mẹn man uwẹ bhi ẹkẹ ọsi inẹn ẹn, imẹn lẹn uwẹ fo. Imẹn zẹ uwẹ fo nin uwẹ dọ lu iwẹnna kpataki ọkuẹsẹ a biẹ uwẹ. Mẹn da re uwẹ kiẹn akhasẹ rẹji ene agbaẹbho.”—Jeremiah 1:5.

•   Luke nin dọkitọ, nọn yi ọkpa bhi ene gbẹn Baibo da noo ukpọta Greek ọkpa rẹ tẹmhọn ọmọn nan biẹ fo bi ọmọn nan hanmhan.—Luke 1:41; 2:12, 16.

Osẹnobulua dẹ rẹhunmhan ẹbho ne ka riia ọmọn an khẹ. Ahamiẹn ghe, bhi ejayenan nian, ele ki ghe iẹnlẹn beji Jehova rẹ ghe ọle, ọ bha khẹke nin ele yẹ ji ọkhọle nọnsele ha gbe ele asan. “Jehova mhọn itohan bi ẹkẹ-ẹjẹjẹ . . . Beji eji oẹnlẹn da hẹnre rẹ manman ree bhi eji ọ da defia, iriọ ọle rẹ manman si olukhọ nọnsẹmhan ree sibhi eji mhan ye re.” b (Psalm 103:8-12) Jehova dẹ rẹhunmhan ọrebhe ne re ọkhọle rebhe fidenọ bhi emhin ebe kẹkẹ nin ele lu, rẹ dọ sẹbhi eria ne ka riia ọmọn an bhi ẹghe nọn gbera.—Psalm 86:5.

 Beji a miẹn ghe emhin nọn ghanlẹn iẹnlẹn ọsi ọmọn nan hanmhan khin, ọ bha khẹke nan riia ọne ọmọn an, aharẹmiẹn ghe iẹnlẹn ọsi ọne ọmọn, la iẹnlẹn ọsi inẹn ọlẹn ribhi okhẹnan.

 Ahamiẹn ghe ẹghe nin okhuo nọn hanmhan rẹ ha biẹ, emhin iguaguako sunu, bhiriọ, dọkitọ ki da yọle ghe nin ọne ọmọn la inẹn ọlẹn rẹ sabọ miẹn-uhọnmhọn, ọ dẹ khẹke nan hinmhin ọkpa gbe ọkpa a kii? Ahamiẹn emhin nọn diriọ sunu, ọne okhuo bi ọdọ ọle ha tobele zẹ ọne ele guanọ nọn miẹn-uhọnmhọn.