Eye. Arẹmiẹn ghe ikpe ne bunbun gbera nan gbẹn Baibo, a dọ kere ghe ẹmhọn ne ribhi ẹkẹ ọle bha fidenọ. Ebe ẹdẹlẹ kẹkẹ nan rẹ gbẹn Baibo rẹman ghe ẹmhọn nọn ha ribhi Baibo bhi ẹghe ẹdẹlẹ, ọle sẹyẹ ribhi Baibo nin mhan noo ẹlẹnan.

 A sẹ wo miẹn Baibo ne bunbun nin ẹbho noolo bhi ẹghe ẹdẹlẹ. Emhin eso ribhọ ne dikẹ bhi ene Baibo nan. Ọnan rẹman ghe eria ne ha gbẹn ọlẹn fi emhin eso dọn. Ọkpakinọn, ene bunbun bhi ene ikikẹ nan bha lu uhọnmhọn-emhin, ranmhude, emhin nan fidọn bha fi ẹmhọanta nọn ribhi Baibo denọ. Sokpan, ikikẹ eso ribhọ ne rẹman ghe ẹbho eso rẹ ha guanọ nin ele fi ẹmhọanta nọn ribhi Baibo denọ. Ji mhan zilo nyan eva bhi ene emhin nan:

1.   Bhi Baibo eso nin ẹbho zedu ọle bhi ẹghe ẹdẹlẹ, a da gbẹn ene ẹmhọn nan ba ẹmhọn nọn ribhi 1 John 5:7: “bhi okhun, ọne Aba, ọne Ọta, bi ọne Ẹlinmhin Nọn Khiale: ọkpa ene itue ea nan khin.” Sokpan, a dọ kere ghe ene ọta nan iribhi ebe ẹdẹlẹ nan rẹ gbẹn iBaibo. Bhiriọ, ẹbho tobele gbẹn ọlẹn ba ọle. a Ọnan zẹle nin ene ọta nan ida ribhi Baibo ne bunbun nin ẹbho zedu ọle ẹlẹnan.

2.   Ọ sẹbhi igba uli bhi ijanlẹn ihinlọn nin elin nọnsi Osẹnobulua zegbere bhi Baibo. Ọrẹyiriọ, ẹbho eso ne zedu Baibo da re ọne elin kie bhi Baibo nin ele zedu ọle. Ele da gbẹn elin-ovan bọsi “Ebeanlẹn” la “Osẹnobulua” ọbhi eji ọne elin rẹ ha ye.

 Ukpẹdẹ nin ẹlẹnan, Baibo kẹkẹ nan noo bhi ẹghe ẹdẹlẹ ki wo ribhọ. Ene iBaibo nan ki wo re ọle lẹkhẹ nan rẹ lẹn si emhin ribhọ nan fidenọ bhi Baibo nin mhan noo ẹlẹnan. b Be ene iBaibo nan rẹman rẹji Baibo nin mhan noo ẹlẹnan? Fẹ ebi eria eso ne guanọ otọ ẹmhọn nọn ribhi Baibo fẹghe tale.

•   Okpea ọkpa natiọle William H. Green ki ha talọ ọbhi ẹmhọn nọn ribhi obọ iBaibo nan re urolo Hebrew gbẹn, ọle da yọle: “Mẹn dẹ sabọ yọle ghe a bha miẹn ebe ẹdẹlẹ ọbhebhe nin ẹmhọn nan gbẹn bhi ẹkẹ ọle sẹyẹ gba beji Baibo rẹ gba sẹbhi ẹlẹnan.”

•   Okpea ọkpa natiọle F. F. Bruce da yọle rẹji ẹmhọn nọn ribhi obọ iBaibo nan re urolo Greek gbẹn: “Emhin ne rẹman ghe ẹmhọn ne ribhi obọ iBaibo nan re urolo Greek gbẹn gba bun gbera emhin ne rẹman ghe ẹmhọn ne ribhi ebe nekẹle nin ẹbho gbẹn bhi ẹghe ẹdẹle gba. Ahamiẹn ghe ẹbho rẹọbhọ ghe ene ebe nin sẹyẹ gba, bezẹle nin ele ha ki da ha muan ẹmhọn nọn ribhi Baibo?”

•   Okpea natiọle Sir Frederic Kenyon, nọn manman guanọ otọ Baibo nan gbẹn bhi ẹghe ẹdẹlẹ da yọle ghe ‘ọria ha mun iBaibo mhọn bhi obọ, ọle dẹ sabọ re ọkhọle rebhe rẹọbhọ ghe ọta ẹmhọanta nọnsi Osẹnobulua ribhi ẹkẹ ọle. Arẹmiẹn ghe ikpe ne bunbun gbera nan gbẹn ọlẹn, ẹmhọanta ọkpa bha yulua bhi ẹkẹ ọle.’

•   Ibhokhan iJew bi Kristiẹn ne gbẹn ẹmhọn ne ribhi Baibo dagbare bhi ebe ebhebhe bha gbegue okha ne tẹmhọn emhin ne imhẹn nin ẹbho nesi Osẹnobulua lu. c (Numbers 20:12; 2 Samuel 11:2-4; Galatians 2:11-14) Sẹyẹ, ele bha ne okha ne tẹmhọn akan-ehọ ọsi ibhokhan Izrẹl bi iman-emhin ohoghe nọnsele sibhọre. (Hosea 4:2; Malachi 2:8, 9; Matthew 23:8, 9; 1 John 5:21) Uwedẹ nin ele rẹ re ẹkẹ-ata gbẹn ene emhin nan rẹman ghe eria nan ha sabọ gbaẹkẹ ele, ọle ele khin. Ọ da yẹ rẹman ghe ẹlo nọn ghanlẹn ele rẹ ghe Ọta nọnsi Osẹnobulua.

•   Emhin ẹwanlẹn nọn ghe Osẹnobulua nọn rẹ ahu ẹlinmhin nọnsọle rẹ dia ẹbho rẹ gbẹn iBaibo dẹ yẹ sabọ gbega ọle, beji a ha da miẹn ghe emhin rebhe ne ribhi ẹkẹ ọle ki sẹyẹ gba rẹ sẹbhi ẹlẹnan. d (Isaiah 40:8; 1 Peter 1:24, 25) Ọ iyi ẹbho ne nyẹnlẹn bhi ẹghe ẹdẹlẹ ọkpa ọle guanọ nin ele miẹn elele bhọ. Ọle guanọ nin mhan ne nyẹnlẹn ẹlẹnan sẹyẹ miẹn elele bhọ. (1 Corinthians 10:11) Bhi ọsi ẹmhọanta, “emhin rebhe nan gbẹn ọbhi otọ, a gbẹn ele nin ele ha dia mhan, beji a da miẹn ghe ranmhude iziẹngbe nọnsẹmhan bi ikoudure nin mhan ha miẹn bhi Ebenọnkhiale, mhan ki ha mhọn ikhuaẹloghe.”—Romans 15:4.

•   Jesu bi edibo nesọle wo ha tie ẹmhọn nọn ribhi Ebenọnkhiale dagbare. Ele bha ha mhọn edandan rẹji emhin nan gbẹn ọbhi ẹkẹ ọle.—Luke 4:16-21; Acts 17:1-3.