Ẹsọn ọsi imọn nọn nin ele rẹ gbẹloghe ene biẹ ele sade ene biẹ ele ki wanre. Baibo yọle ghe, nin “ene imọn ka luẹ ebi a rẹ ga Osẹnobulua yẹ bhi uwa nọnsele yẹ ha re emhin nin ene biẹ aba ele bi inẹn ele guanọ nin ele. Ọnan hi ebe khẹke bhi ẹlo nọnsi Osẹnobulua.” (1 Timothy 5:4, New International Version) Ahamiẹn imọn gbẹloghe ene biẹ ele ne wanre, adia nọn ribhi Baibo ele re iriọ re obọ rẹkhan.—Ephesians 6:2, 3.

 Uhi soso iribhi Baibo nọn tẹmhọn uwedẹ kẹkẹ nin mhan ha rẹ ha gbẹloghe ene biẹ mhan. Sokpan, Baibo tẹmhọn ijiẹmhin ọsi ikpea bi ikhuo ne gbẹloghe ene biẹ ele. Sẹyẹ, ọ da yẹ tẹmhọn emhin ne ha sabọ rẹkpa eria ne gbẹloghe ẹbho ne wanre.

•  Bhi ẹghe ẹdẹlẹ, be ẹbho eso rẹ ha gbẹloghe ene biẹ ele ne ki wanre yẹ?

•  Adia nela bhi Baibo ha sabọ rẹkpa eria ne gbẹloghe ẹbho ne wanre?

•  Baibo be tẹmhọn uwedẹ kpataki nin mhan ha rẹ ha gbẹloghe ene biẹ mhan?

 Uwedẹ kẹkẹ ẹbho rẹ ha gbẹloghe ene biẹ ele ne ki wanre bhi ẹghe ẹdẹlẹ.

•   Josẹf bha ha deba aba ọle nọn Dọmanlẹn nyẹnlẹn. Akizẹbue ọle da dọnmhegbe mhanmhanlẹn nin aba ọle dọ ha nyẹnlẹn sikẹ ọle. Ọnan da re isẹhoa nanlẹn rẹ ha gbẹloghe aba ọle, re ebale nanlẹn, yẹ gbega ọle.—Genesis 45:9-11; 47:11, 12.

•   Rutu da diọbhi agbaẹbho ọsi inẹn ọdọ ọle dọ ha nyẹnlẹn. Bhi enin, ọle da wo ha wẹnna kaka, beji ọle ha da sabọ ha gbẹloghe ọle.—Ruth 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

•   Ọkuẹsẹ Jesu yu, ọle da mhanmhanlẹn nan rẹ ha gbẹloghe inẹn ọle nin Meri nọn iyi mhọn ọdọ.—John 19:26, 27. a

 Adia eso ribhi Baibo ne ha sabọ rẹkpa ẹbho ne gbẹloghe ene biẹ ele nin wanre, sade egbe lọ ele ẹgheso rẹ ha lu iriọ.

•   Ha mun ekpẹn nin ene biẹ uwẹ.

   Ebi Baibo tale: “Mun ekpẹn nin aba ẹ bi inẹn ẹn.”—Exodus 20:12.

   Be imhan ha rẹ re obọ rẹkhan ọne adia nan bhi Baibo yẹ? Sẹyẹ ha re otọ nin ene biẹ uwẹ ne ki wanre nin ele rẹ ha lu emhin nin ele ho nin ele lu. Uwẹ dẹ sabọ re isẹhoa nin ele rẹ tobele zẹ ebe ele ho nan rẹ gbẹloghe ele yẹ. Sokpan, dọnmhegbe nin uwẹ rẹ ha lu emhin nin uwẹ ha sabọ lu rẹ ha rẹkpa ele.

•   Dọnmhegbe lẹn ebi emhin dia ele yẹ bhi egbe, uwẹ ha yẹ ha rẹhunmhan ele.

   Ebi Baibo tale: “Ilẹn-otọ emhin nin okpea mhọn dẹ sabọ lọ ohu nọnsọle. Sẹyẹ, emhin esili nọn nin ọle rẹ re ẹlo gbera sade ọria rahiẹ ọle.”—Proverbs 19:11.

   Be imhan ha rẹ re obọ rẹkhan ọne adia nan bhi Baibo yẹ? Ahamiẹn ghe ene uwẹ gbẹloghe la ene biẹ uwẹ ne ki wanre ta ọta nọn ba uwẹ bhi egbe, la nọn rẹman ghe ebi uwẹ lu bha ti ele bhọ, nọọn egbe ẹ, ‘Be emhin ha dia mẹn bhi egbe yẹ sade imẹn hi ọnọn ribhi ọne idia nan nin ele ye?’ Ahamiẹn uwẹ dọnmhegbe nin uwẹ rẹ lẹn ebi emhin dia ele yẹ bhi egbe, yẹ ha rẹhunmhan ele, uwẹ ida lu emhin nọn ha re idia nin ele ye ha khọ bhọ.

•   Ne ẹbho zilo ọle.

   Ebi Baibo tale: “Emhanmhan ida kiọnlẹn sade a bha nọọn ọta, Sokpan, emhanmhan dẹ de odẹ re sade a guanọ adia bhi obọ eria.”—Proverbs 15:22.

   Be imhan ha rẹ re obọ rẹkhan ọne adia nan bhi Baibo yẹ? Gua-otọ ebi a rẹ gbẹloghe emianmhẹn nin ene biẹ uwẹ khọnmhọn. Dọnmhegbe lẹn ebi a rẹ gbẹloghe ọne emianmhẹn yẹ bhi eji uwẹ da nyẹnlẹn. Nẹ ẹbho ne ka gbẹloghe ene wanre talọ. Ahamiẹn uwẹ mhọn ibhio, uwẹ sabọ deba ele tẹmhọn ebi ene biẹ bha guanọ, bi ebi bha ha rẹ kugbe ha gbẹloghe ele yẹ.

•   Ha lu emhin ọbhi oleghe.

   Ebi Baibo tale: “ọria nọn mhọn idegbere, ọle mhọn ẹwanlẹn.”—Proverbs 11:2.

   Be imhan ha rẹ re obọ rẹkhan ọne adia nan bhi Baibo yẹ? Lẹn eji uwẹ ha sabọ lu sẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, ọrebhe mhọn eji ele ha sabọ lu sẹ. Ranmhude ọnan, asabọmiẹn ghe uwẹ ida wo sabọ lu emhin rebhe nin ene biẹ uwẹ guanọ. Bhiriọ, ahamiẹn uwẹ kere ghe, ọ bha fo uwẹ rẹ ha gbẹloghe ele, uwẹ sabọ rẹ guanọ urẹkpa bhi obọ azagba-uwa ọbhebhe, la bhi obọ ẹbho ne gbẹloghe eria ne Dọmanlẹn.

•   Yẹ ha gbẹlokotọ bhi egbe nọnsẹ.

   Ebi Baibo tale: “Okpea soso iribhọ nọn he egbe nọnsọle, ọkpakinọn, ọle wo le ebale ọbhi egbe yẹ gbẹloghe egbe.”—Ephesians 5:29.

   Be imhan ha rẹ re obọ rẹkhan ọne adia nan bhi Baibo yẹ? Arẹmien ghe ẹsọn nọnsẹ nọn nin uwẹ rẹ gbẹloghe ene biẹ uwẹ ne ki wanre, ọ yẹ khẹke nin uwẹ ha gbeloghe egbe nọnsẹ bi ene ribhi azagba-uwa nọnsẹ sade uwẹ re okhuo. Ọkhẹke nin uwẹ ha le ebale nọnsẹn. Ọkhẹke nin uwẹ ha re ẹghe ọbhi otọ rẹ koahua, yẹ wẹ nọnsẹn. (Ecclesiastes 4:6) Uwẹ ha lu ene emhin nan, egbe ida ha lọ uwẹ beji uwẹ rẹ gbẹloghe ene bie uwẹ.

 Eje soso iribhi Baibo nọn tẹmhọn eje imọn ha da gbẹloghe ene biẹ ele ne ki wanre. Imọn bhi azagba-uwa eso sabọ rẹ zẹ nin ene biẹ ele dia bhi uwa. Ahakizẹbue, ele sabọ rẹ mhanmhanlẹn nan mun ene biẹ ele diọbhi eji a da gbẹloghe ene Dọmanlẹn. Sọkpan, ọnan kuẹ sunu, ene imọn rebhe ki ka zilo nyan ọne ẹmhọn, beji ọ ha da lẹkhẹ nin ọdeọde bhi ẹwẹ ele rẹ lẹn ebi ọle ha lu yẹ.—Galatians 6:4, 5.