1. Olẹ vẹ nọ a riẹ gaga ma be te kiẹ riwi na?

IMA ahwo buobu wariẹ akpọ na họ a riẹ olẹ nọ ahwo buobu a re se olẹ Ọsẹ Mai nọ Ọ Rrọ Obọ Odhiwu na. Onana yọ olẹ oriruo nọ a riẹ gaga, onọ Jesu Kristi o wuhrẹ. O vọ avọ otofa gaga, yọ who te roro kpahe ayare esa ọsosuọ erọ olẹ nana, u ti fi obọ họ kẹ owhẹ gbẹ riẹ kpahe oware nọ Ebaibol na o gine wuhrẹ.

2. Eware esa vẹ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ nnọ a lẹ kẹ?

² Eva emuhọ olẹ oriruo nana, Jesu o wuhrẹ enọ e jẹ gaviezọ kẹe nọ: “Wha lẹ epa onana: Ọsẹ mai nọ ọ rọ obọ odhiwu, odẹ ra ojọ ọrẹri. Uvie ra oze, epanọ a rọ obọ odhiwu ru orọ eva ra, ru re a jọ akpọ na ru ere re.” (Matiu 6:9-13) Eme họ otofa ayare esa nana?

3. Eme u fo nọ ma riẹ kpahe Uvie Ọghẹnẹ?

³ Ma wuhrẹ eware buobu no kpahe odẹ Ọghẹnẹ, Jihova. Yọ ma ta ẹme kpahe oreva Ọghẹnẹ omojọ no—eware nọ o ru no gbe enọ o ti gbe ru kẹ ahwo-akpọ. Dede na, eme Jesu ọ jẹ ta kpahe okenọ ọ ta kẹ omai nọ ma lẹ nọ: “Uvie ra oze”? Eme họ Uvie Ọghẹnẹ? Ẹvẹ ẹnyaze riẹ u ti ro ru odẹ Ọghẹnẹ fo, hayo ru ei ọrẹri?  Kọ ẹvẹ ẹnyaze Uvie na u ro wo obọ kpahe eruo oreva Ọghẹnẹ?

4. Eme họ Uvie Ọghẹnẹ, kọ ono họ Ovie riẹ?

⁴ Uvie Ọghẹnẹ yọ egọmeti nọ Jihova Ọghẹnẹ o ro mu avọ Ovie nọ ọ salọ. Ono họ Ovie ọrọ Uvie Ọghẹnẹ? Jesu Kristi. Wọhọ Ovie, Jesu o kpehru vi isu ahwo-akpọ kpobi, yọ a se rie “Ovie ivie na, Olori ilori.” (1 Timoti 6:15) O wo ogaga nọ o re ro ru ewoma vi osu ohwo-akpọ kpobi, makọ ọnọ ọ mai woma kpaobọ evaọ usu rai.

5. Bovẹ Uvie Ọghẹnẹ u ti su no ze, kọ diẹse u re ti su?

⁵ Bovẹ Uvie Ọghẹnẹ u ti su no ze? Bovẹ Jesu ọ rrọ? Otẹrọnọ o re thọrọ owhẹ ẹro ho, who wuhrẹ inọ a kpe rie eva ure-oja, kẹsena a tẹ kpare iẹe ze. U kri hi, o te tovrẹ kpohọ odhiwu. (Iruẹru 2:33) Fikiere, obei Uvie Ọghẹnẹ o rrọ—obọ odhiwu. Oye jabọ nọ Ebaibol na i ro sei “uvie odhiwu.” (2 Timoti 4:18) Dede nọ Uvie Ọghẹnẹ o rrọ obọ odhiwu, u ti su otọakpọ na.​—Se Eviavia 11:15.

6, 7. Eme o ru Jesu fihọ Ovie obọdẹ?

⁶ Eme o ru Jesu fihọ Ovie obọdẹ? Oware ọsosuọ họ, o ti whu vievie he. Be rehọ Jesu wawo ivie ahwo-akpọ, Ebaibol na i se rie “ọnọ ọye ọvo o wo azọ ebẹdẹ, ọ tẹ be ria eva elo nọ a sai bikẹla ha.” (1 Timoti 6:16) Onana u dhesẹ nọ eware iwoma kpobi nọ Jesu o ti ru e te tọ. Yọ o ti ru ikpeware gbe eware iwoma buobu.

⁷ Roro kpahe eruẹaruẹ Ebaibol nana nọ i kie kpahe Jesu: “Ẹzi ỌNOWO na ọ rẹte jariẹ oma, ẹzi areghẹ gbe otọ-oriẹ, ẹzi isuẹsu avọ ogaga, ẹzi eriẹariẹ gbe ẹzi ozodhẹ kẹ ỌNOWO na. (Oreva ỌNOWO na ọvo o reti ruẹ.) Ọ rẹte rọ ẹro-ọruẹ, hayo a tanọ bruoziẹ hẹ; rekọ ọ rẹte  rehọ ẹrẹreokie guẹdhọ iwhrori, o veti bruoziẹ udhedhẹ kẹ enọ e rọ oma kpotọ, eva akpọ na.” (Aizaya 11:2-4) Eme yena i dhesẹ nọ Jesu ọ be te jọ Ovie okiẹrẹe nọ o ti wo ohrọ kẹ ahwo nọ a rrọ otọakpọ. Kọ whọ gwọlọ nọ ohwo otiọye na ọ jọ osu ra?

8. Amono a ti lele Jesu su?

⁸ Uzẹme ofa kpahe Uvie Ọghẹnẹ ona: Jesu ọvo o ti su hu. Amọfa a ti lele iei su. Wọhọ oriruo, Pọl ukọ na ọ ta kẹ Timoti nọ: “Ma te thihi-akọ, ma ve ti lele iei re uvie re.” (2 Timoti 2:12) Ẹhẹ, Pọl, Timoti, gbe amọfa nọ a wo ẹrọwọ, enọ Ọghẹnẹ ọ salọ a ti lele Jesu su evaọ Uvie obọ odhiwu na. Bro ahwo a ti wo uvẹ-ọghọ yena?

9. Bro ahwo a ti su kugbe Jesu, kọ oke vẹ Ọghẹnẹ o ro mu ai họ ẹsalọ?

⁹ Wọhọ epanọ o rrọ Uzou avọ 7 orọ obe nana, a kẹ Jọn ukọ na eruẹaruẹ nọ ọ jọ ruẹ “Omogodẹ na [Jesu Kristi] nọ o dikihẹ ugbehru Zayọn [ọkwa Uvie riẹ evaọ obọ odhiwu], avọ ahwo idu udhuhrẹ gbe ene, enọ a kere odẹ riẹ gbe odẹ Ọsẹ riẹ fihọ aruezo rai.” Amono họ ahwo 144,000 yena? Jọn omariẹ ọ vuẹ omai nọ: “Enana họ enọ i je lele Omogodẹ na nya kpohọ koria koria kpobi; enana a ta no udevie ezae na ze, a jẹ rọ ibi ọsosuọ kẹ Ọghẹnẹ avọ Omogodẹ na.” (Eviavia 14:1, 4) Ẹhẹ, enana yọ ilele ẹrọwọ Jesu Kristi nọ a salọ re a su kugbei evaọ obọ odhiwu. Nọ a tẹ kpare ai no uwhu kpohọ uzuazọ obọ odhiwu no, ‘a ve ti su akpọ na wọhọ ivie’ kugbe Jesu. (Eviavia 5:10) Anwọ edẹ ikọ na ze Ọghẹnẹ ọ be rọ salọ Ileleikristi nọ i wo ẹrọwọ re a ruẹsi ru unu ahwo 144,000 na gba.

10. Fikieme o jẹ rrọ ọruẹrẹfihotọ uyoyou re Jesu avọ ahwo 144,000 na a su ahwo-akpọ?

¹⁰ U woma gaga inọ Ọghẹnẹ o ru re Jesu avọ ahwo 144,000 na a su ahwo-akpọ. Orọ ọsosuọ, Jesu  ọ riẹ oware nọ o rrọ re a jọ ohwo-akpọ jẹ ruẹ uye. Pọl ọ ta nọ Jesu ‘ọ rrọ ọnọ ọ rẹ se oyẹlẹ mai ba eweri kẹ hẹ, rekọ ọnọ a dawo no eva ikabọ kabọ wọhọ omai re, rekọ ababọ uzioraha.’ (Ahwo Hibru 4:15; 5:8) Ibe-isu riẹ a ruẹ uye je thihakọ no re wọhọ ahwo-akpọ. Fiba oyena, a muabọ kugbe sebaẹgba je thihakọ eghẹrẹ eyao sa-sa no. Ababọ avro, a ti wo otoriẹ ebẹbẹ nọ ahwo-akpọ a rẹriẹ ovao dhe.

11. Eme Jesu ọ ta nọ Ileleikristi a lẹ kpahe oreva Ọghẹnẹ?

¹¹ Okenọ Jesu ọ ta nọ ilele riẹ a lẹ kẹ Uvie Ọghẹnẹ re o ze, ọ ta re inọ a lẹ re “a jọ akpọ na ru” oreva Ọghẹnẹ. Ọghẹnẹ ọ rrọ obọ odhiwu, yọ ijẹle nọ i wo ẹrọwọ a rrọ obei ru oreva riẹ ẹsikpobi. Dede na, evaọ Uzou avọ 3 orọ obe nana, ma wuhrẹ nọ enjẹle omuomu jọ o kiuke ku oreva Ọghẹnẹ uruo o te ru Adamu avọ Ivi thọ uzi. Evaọ Uzou avọ 10, ma ti gbe wuhrẹ kpahe oware nọ Ebaibol na e ta kpahe enjẹle omuomu yena, ọnọ ma riẹ wọhọ Setan Ẹdhọ na. A kẹ Setan avọ emama ẹzi nọ e dhẹ lele iei—nọ a re se idhivẹri na—uvẹ re a jọ odhiwu ubroke. Fikiere, orọnikọ ahwo kpobi nọ a jọ odhiwu oke yena a je ru oreva Ọghẹnẹ hẹ. Oyena u ti nwene nọ Uvie Ọghẹnẹ u te muhọ esuo no. Ovie ọkpokpọ nọ a ro mu na, Jesu Kristi, o ti fi Setan ẹmo.​—Se Eviavia 12:7-9.

12. Obọdẹ eware ivẹ vẹ a jọ Eviavia 12:10 fodẹ nọ e via?

¹² Eme eruẹaruẹ nana i dhesẹ oware nọ o te via: “Me te ye edo uru ulogbo nọ u no obọ odhiwu ze, nnọ, ‘Enẹna usiwo gbe ogaga, gbe uvie Ọghẹnẹ mai gbe udu ogaga Kristi riẹ, e ze i no re. Keme oguiguẹgu imoni mai na a geli rie i kie no, ọnọ o je he gu ai kẹ Ọghẹnẹ mai tuvo taso.’” (Eviavia 12:10) Kọ who  muẹrohọ obọdẹ eware ivẹ nọ e via nọ a fodẹ evaọ owọ Ebaibol yena? Orọ ọsosuọ, Uvie Ọghẹnẹ nọ Jesu Kristi ọ rrọ osu riẹ u muhọ esuo no. Orọ avivẹ, a le Setan no odhiwu ziọ otọakpọ.

13. Eme o no rie ze nọ a le Setan no odhiwu no?

¹³ Eme eware ivẹ nana nọ e via na e wha ze no? Kpahe oware nọ o via evaọ obọ odhiwu, ma se nọ: “Fikiere ghọghọ whai ihru gbe enọ e riẹ eva kpobi!” (Eviavia 12:12) Ẹhẹ, ijẹle ẹrọwọ nọ e rrọ obọ odhiwu a ghọghọ keme nọ a le Setan avọ idhivẹri riẹ no na, ahwo nọ a rrọ obọ odhiwu kpobi a be roma kpotọ kẹ Jihova Ọghẹnẹ. Udhedhẹ gbe okugbe nọ o basa ha o tẹ rrọ obei. A bi ru oreva Ọghẹnẹ evaọ obọ odhiwu enẹna.

14. Eme ọ via no fikinọ a le Setan ziọ otọakpọ no?

¹⁴ Dede na, kọ ẹvẹ kpahe otọakpọ na? Ebaibol na e ta nọ: “O da omẹ kẹ owhai, o akpọ gbe abade, keme ukumuomu na ọ rehọ ofu ọgaga bru owhai ze, keme ọ riẹ nọ oke riẹ o re kpẹkpẹre.” (Eviavia 12:12) Ofu o bi dhe Setan fikinọ a le rie no odhiwu no gbe nnọ omoke kpẹkpẹe ọvo u kiọkọ kẹe. Avọ ofu nana, ọ be wha okpẹtu, hayo ‘uye’ fihọ otọakpọ na. Ma ti gbe wuhrẹ kpahe ‘uye’ yena evaọ uzoẹme nọ o rrọ obaro na. Avọ idabolo nọ e vọ otọakpọ na, ma rẹ sae nọ inọ, Ẹvẹ Uvie na o te sai ro ru re a jọ otọakpọ ru oreva Ọghẹnẹ?

15. Eme họ oreva Ọghẹnẹ kpahe otọakpọ na?

¹⁵ Kareghẹhọ oreva Ọghẹnẹ kẹ otọakpọ na. Who wuhrẹ kpahe iẹe evaọ Uzou avọ 3. Ọghẹnẹ o dhesẹ evaọ Idẹn inọ oreva riẹ kẹ otọakpọ nana họ re o jọ aparadase nọ o rẹ vọ avọ ahwo-akpọ ikiẹrẹe nọ a re whu hu. Setan o ru Adamu avọ Ivi thọ uzi, oyena u te fi ulehie họ erugba oreva Ọghẹnẹ kpahe otọakpọ na, rekọ u nwene i rie he. O gbẹ rrọ ẹjiroro Jihova inọ  “ikiẹrẹe e rẹ te rehọ otọ na reuku, a vẹ jẹ ria ae bẹdẹ.” (Olezi 37:29) Yọ Uvie Ọghẹnẹ u ti ru eyaa yena gba. Evaọ edhere vẹ?

16, 17. Eme Daniẹl 2:44 o ta kẹ omai kpahe Uvie Ọghẹnẹ?

¹⁶ Roro kpahe eruẹaruẹ nọ e rrọ Daniẹl 2:44 na. Ma jọ etẹe se nọ: “Evaọ ezi ivie eyena, Ọghẹnẹ obọ odhiwu na ọ rẹte rehọ uvie nọ a rẹ raha ha muẹ, hayo a rẹte se isuẹsu riẹ ba kẹ amọfa ha. Ọ rẹte whọlọ ivie na kpobi ọ vẹte rehọ ai ze oba, ọ vẹte jọ bẹdẹ.” Eme onana u dhesẹ kpahe Uvie Ọghẹnẹ?

¹⁷ Orọ ọsosuọ, u dhesẹ inọ a te rehọ Uvie Ọghẹnẹ mu “evaọ ezi ivie eyena,” hayo nọ ivie efa e gbẹ rrọ esuo na. Orọ avivẹ, u dhesẹ inọ Uvie na o te jọ bẹdẹ bẹdẹ. Egọmeti ọfa o ti fi ei kparobọ hayo nwene iei hi. Orọ avesa, ma ruẹ nọ ẹmo ọ te jọ udevie Uvie Ọghẹnẹ gbe ivie akpọ nana. Uvie Ọghẹnẹ o te kparobọ. Ukuhọ riẹ o vẹ te jọ egọmeti ọvuọvo nọ o bi ti su ahwo-akpọ. Kẹsena ahwo-akpọ a vẹ te reawere esuo nọ ọ mai woma kpaobọ.

18. Didi odẹ ẹmo urere nọ ọ be te jọ udevie Uvie Ọghẹnẹ gbe egọmeti akpọ nana?

¹⁸ Ebaibol na ọ ta eme buobu kpahe ẹmo urere yena nọ ọ te jọ udevie Uvie Ọghẹnẹ avọ egọmeti akpọ nana. Wọhọ oriruo, o ta kẹ omai inọ urere na u bi si kẹle na, izi imuomu e te vaha erue rọ viẹ “ivie akpọ na kpobi họ.” Rọkẹ ẹjiroro vẹ? “Re a koko ivie akpọ na kpobi họ rọ kẹ ẹdẹ ẹmo ologbo Ọghẹnẹ Erumeru na.” A ti koko ivie otọakpọ na họ kpohọ “oria nọ a rẹ rọ unu Hibru se nọ Amagẹdon.” (Eviavia 16:14, 16) Fiki oware nọ a jọ awọ ikereakere ivẹ yena ta na, a se ẹmo nọ ọ be te jọ udevie egọmeti ahwo-akpọ gbe Uvie Ọghẹnẹ na ẹmo Amagẹdọn.

19, 20. Eme ọ be whaha ahwo oreva Ọghẹnẹ uruo evaọ otọakpọ na nẹnẹ?

 ¹⁹ Eme Uvie Ọghẹnẹ o te rehọ ẹkwoma Amagẹdọn rugba? Wariẹ roro kpahe oware nọ oreva Ọghẹnẹ kẹ otọakpọ na o rrọ. Ẹjiroro Jihova Ọghẹnẹ họ re otọakpọ na o vọ avọ ahwo-akpọ ikiẹrẹe nọ a re gbagba nọ e rẹ gọe evaọ Aparadase. Eme ọ so riẹ ze nọ o gbẹ rọ rrọ ere enẹna ha? Orọ ọsosuọ, ma vọ avọ izieraha, ma tẹ jẹ be mọ je whu. Dede na, ma jọ Uzou avọ 5 wuhrẹ inọ Jesu o whu kẹ omai re ma ruẹse rria bẹdẹ bẹdẹ. Ẹsejọhọ whọ kareghẹhọ eme nọ a kere fihọ Usiuwoma Jọn na: “Ọghẹnẹ o you akpọ na hrọ, ọ jẹ rehọ Ọmọvo riẹ kẹ, re kohwo kohwo nọ ọ rọwo riẹ o gbe vrẹ hẹ rekọ o re wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.”—Jọn 3:16.

²⁰ Ẹbẹbẹ ọfa họ ahwo buobu a bi ru eware iyoma. A bi gu erue, wha ahwo re, je gbe ọfariẹ. A gwọlọ ru oreva Ọghẹnẹ hẹ. A ti kpe ahwo nọ a bi ru eware iyoma no eva ẹmo Ọghẹnẹ nọ a re se Amagẹdọn na. (Se Olezi 37:10.) Ghele na, oware ofa nọ a gbe bi ro ru oreva Ọghẹnẹ eva otọakpọ ha họ, egọmeti ọ be ta udu họ ahwo awọ họ inọ a ru oreva Ọghẹnẹ. Egọmeti buobu a kare ẹgba nọ a rẹ rọ kpọ ahwo vi, a rrọ eva gaga, jẹ vọ avọ ogbekuo. Ebaibol na e ta gbagba nọ: “Ohwo ọ rẹ rehọ obọ ogaga su ọrivẹ riẹ nwa oma.”—Ọtausiwoma Na 8:9.

21. Ẹvẹ Uvie na u ti ro ru re a jọ otọakpọ na ru oreva Ọghẹnẹ?

²¹ Nọ ẹmo Amagẹdọn o te fi vrẹ no, ahwo-akpọ a vẹ te jọ otọ egọmeti ọvuọvo, Uvie Ọghẹnẹ. Uvie yena u ti ru oreva Ọghẹnẹ jẹ wha eghale buobu ze. Wọhọ oriruo, u ti si Setan avọ idhivẹri riẹ no. (Eviavia 20:1-3) A ti fi ẹgba idhe ẹtanigbo Jesu họ iruo evaọ edhere nọ ahwo-akpọ nọ a wo ẹrọwọ a gbẹ te rọ mọ je whu ofa ha. Ukpoye kọ a te rria bẹdẹ bẹdẹ eva otọ  esuo Uvie na. (Se Eviavia 22:1-3.) A ti ru akpọ na zihe ruọ aparadase. Enẹ Uvie na u ti ro ru re a jọ otọakpọ na ru oreva Ọghẹnẹ, u ve ti je ru odẹ Ọghẹnẹ fuafo. Eme onana u dhesẹ? U dhesẹ nọ okenọ Uvie Ọghẹnẹ o tẹ ze no, ahwo kpobi nọ a rrọ uzuazọ a te rọ oruaro kẹ odẹ Jihova.

22. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Uvie Ọghẹnẹ o nyaze he okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ hayo nọ ọ nwane kparoma je tovrẹ kpohọ odhiwu no?

²² Okenọ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ re a lẹ inọ, “Uvie ra oze,” o jọ vevẹ inọ Uvie na o re ze evaọ oke yena ha. Kọ o nyaze okenọ Jesu o tovrẹ kpohọ odhiwu? Ijo, keme Pita avọ Pọl a ta nọ okenọ Jesu o tovrẹ kpohọ odhiwu, eruẹaruẹ nọ e rrọ Olezi 110:1 e tẹ jọ oma riẹ rugba: “ỌNOWO ọ ta kẹ [Olori] mẹ nọ: ‘Keria obọze mẹ, bẹsenọ me re ti ru ewegrẹ ra họ akpala-uthiawọ ra.’” (Iruẹru 2:32-34; Ahwo Hibru 10:12, 13) Oke ohẹrẹ o jariẹ.

23. (a) Oke vẹ Uvie Ọghẹnẹ u ro muhọ esuo? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ obaro na?

²³ Ẹvẹ oke ohẹrẹ na u lehie te? Eva etoke ikpe-udhusoi avọ 19 na, emọ-uwuhrẹ Ebaibol erọ oruọzewọ a kele nọ oke ohẹrẹ na u ti kuhọ evaọ ukpe 1914. (Kpahe ikelakele nana, rri Eme-Ofiba na,  ẹwẹ-obe avọ 215–218.) Eware nọ e be jọ akpọ na via muhọ no 1914 ze e kẹ imuẹro inọ ikelakele emọ-uwuhrẹ Ebaibol nana o gba. Orugba eruẹaruẹ Ebaibol i dhesẹ nọ evaọ 1914, Kristi o zihe ruọ Ovie, Uvie Ọghẹnẹ nọ o rrọ obọ odhiwu u te muhọ esuo. Fikiere, ma be rria evaọ ‘etoke ọkpẹkpẹe’ nọ u kiọkọ kẹ Setan na. (Eviavia 12:12; Olezi 110:2) Ma rẹ sae jẹ rọ obọ sudu ta inọ kẹle na, Uvie Ọghẹnẹ u ti ru re a jọ otọakpọ na ru oreva Ọghẹnẹ. Kọ usi nana o gbẹ were owhẹ? Kọ u mu owhẹ ẹro nọ ere o te ginẹ jọ? Uzoẹme nọ o rrọ obaro na u ti fi obọ họ kẹ owhẹ ruẹ nọ Ebaibol na o gine wuhrẹ eware nana.