1-3. (a) Dhesẹ oware nọ Izikiẹl ọ ruẹ je yo. (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzou nana.) (b) Eme ọ kẹ Izikiẹl ogaga ruẹ oware nọ ọ ruẹ na, kọ ẹvẹ oware nọ ọ ruẹ na u ro kpomahọ iẹe?

IZIKIẸL ọ rrọ otọ opraprara nọ ẹkpẹ ọ vọ na bi rri oware jọ nọ o rrọ ugbo thethabọ. Epanọ o bi ro rri na, o te ke aro ẹsiẹvo. Oware nọ ọ ruẹ na u gbe rie unu gaga. Okpofou ọgaga jọ ọ be tha. Rekọ ofou ọgaga nana ọrọ igheghe he. Nọ ofou ọgaga nọ o bi no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze o bi fou eto gbe iwu riẹ dhughu dhughu na, ọ tẹ ruẹ ẹgho ologbo jọ. Erae i bi no ẹgho na ze avọ elo ọnwranwra, yọ elo na ọ wọhọ igoru hayo isiliva nọ a be rọ erae ghra. Nọ ẹgho na ọ be kẹle Izikiẹl na, yọ edo jọ nọ o bi do o bi dhe ẹgẹga​—wọhọ edo ogbaẹmo ulogbo nọ u bi thihi vrẹ.​—Izik. 1:4, 24.

² Evaọ oke nana yọ Izikiẹl ọ rrọ oware wọhọ ikpe ọgba, yọ oware nana nọ ọ be ruẹ na họ orọ ọsosuọ evaọ usu eware sa-sa nọ e rẹ thọrọ ẹro ho nọ ọ te ruẹ unọjọ utọjọ. Ọ be ruẹ nọ “obọ Jihova” o rrọ ehru riẹ, koyehọ ogaga ẹzi ọfuafo Jihova nọ a rẹ sae zadhe he na. Eware nọ ẹzi yena o ti ru Izikiẹl ruẹ je yo i ti gbunu gaga, i ti gbunu vi eware nọ ahwo a  re ru fihọ ifimu nẹnẹ nọ i re gbunu gaga na. Eruẹaruẹ nọ Izikiẹl ọ be te ruẹ na e te lẹliẹe kie vovao tuotọ, i ti ru akpọ gbei unu gaga.​—Izik. 1:3, 28.

³ Rekọ, u wo ẹjiroro nọ Jihova o ro dhesẹ eruẹaruẹ na kẹ Izikiẹl, orọnikọ re o ru akpọ gbei unu ọvo ho. Eruẹaruẹ ọsosuọ Izikiẹl na i wo otofa ulogbo kẹ ọyomariẹ gbe idibo Jihova nọ i bi yoẹme kẹe nẹnẹ; yọ ere eruẹaruẹ efa nọ a kere fihọ obe Izikiẹl nọ o rẹ were ese gaga na e rrọ re. Fikiere, joma romatotọ kiẹ eware nọ Izikiẹl ọ ruẹ je yo na riwi.

4, 5. Ẹvẹ eware e jọ evaọ okenọ Izikiẹl ọ ruẹ eruẹaruẹ na?

⁴ Se Izikiẹl 1:1-3. Joma kake ta kpahe oghẹrẹ nọ eware e jọ. O jọ ukpe 613 B.C.E. Wọhọ epanọ ma jọ uzou nọ o vrẹ na wuhrẹ na, Izikiẹl ọ jọ obọ Babilọn, yọ ọ jẹ rria udevie ahwo nọ a gbẹ rrọ igbo evaọ ẹwho nọ ọ rrọ akotọ ethẹ Kiba​—o wọhọ nọ onana yọ okame nọ ahwo a tọ nọ a rẹ sae rọ okọ bi, nọ u re su no ethẹ Yufretis ze jẹ wariẹ su ruẹe evaọ ofẹ ọfa.

⁵ Jerusalẹm, ẹwho ahwo nọ a rrọ igbo na, o rehọ oware wọhọ emaele egba isoi (500) thabọ no oria nọ a rrọ na. * Etẹmpol na o zihe ruọ oria nọ a gbeku no yọ a be jariẹ gọ edhọ, oria nọ ọsẹ Izikiẹl ọ jẹ jọ ozerẹ na. Agbara-uvie nọ ọ rrọ Jerusalẹm nọ Devidi avọ Solomọn a jọ su avọ oruaro na, o zihe ruọ oware omovuọ no. Jehoyakin ovie na nọ o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ hẹ na ọ rrọ Babilọn kugbe ahwo nọ a rrọ igbo na. Zẹdikaya nọ a ro nwene iei ọ wọhọ ọmọ ibebi nọ a rẹ rọ  zaharo​—o wo ẹme obọ họ​—ọ tẹ jẹ rrọ ohwo omuomu.​—2 Iv. 24:8-12, 17, 19.

6, 7. Fikieme etoke nana o rọ jọ etoke nọ o mai ga evaọ uzuazọ Izikiẹl?

⁶ Rọkẹ ohwo wọhọ Izikiẹl nọ o wo ẹrọwọ na, ma sae ta nọ onana họ etoke nọ o mae ga evaọ uzuazọ riẹ. Ahwo nọ a gbẹ rrọ igbo na a sai roro nọ: ‘Kọ Jihova ọ nyasiọ omai ba no riẹriẹriẹ? Kọ esuo Babilọn omuomu nana avọ eghẹnẹ erue ibuobu riẹ u ti gine si egagọ efuafo Jihova notọ, je si esuo riẹ no otọakpọ na riẹriẹriẹ?’

⁷ Nọ whọ riẹ eware nana no na, kọ who gbe se kpahe eware nọ Izikiẹl ọ ruẹ evaọ eruẹaruẹ ọsosuọ riẹ na, re whọ rehọ ai ru uwuhrẹ omobọ ra? (Izik. 1:4-28) Nọ who bi ru ere na, fi omara họ ẹta Izikiẹl, ru wọhọ ẹsenọ whọ be ruẹ oware nọ ọ ruẹ je bi yo oware nọ o yo.

8. Eme Izikiẹl ọ jọ eruẹaruẹ ruẹ, kọ eme u dikihẹ kẹ?

⁸ Eme Izikiẹl ọ ginẹ ruẹ? Ọ ruẹ oware nọ o wọhọ akẹkẹ ologbo nọ u re mu ọwhewhe. U wo etẹ ilogbo, yọ emama ẹzi ene nọ a se chẹrub uwhremu na e rrọ akotọ rai. (Izik. 10:1) Oware okẹkẹe jọ nọ o wọhọ ekpalekpa-ame o jọ ehru chẹrub na, yọ agbara-uvie oruaro Ọghẹnẹ o jọ ehru oware okẹkẹe  na, onọ Jihova omariẹ ọ keria! Kọ eme akẹkẹ yena u dikihẹ kẹ? Ma sae ta nọ akẹkẹ nọ Izikiẹl ọ ruẹ evaọ eruẹaruẹ na u dikihẹ kẹ oware ovo, koyehọ, abọ obọ odhiwu ọrọ ukoko ehrugbakpọ Jihova. Fikieme ma rọ ta ere? Joma ta kpahe eware esa nọ e lẹliẹ omai ta ere.

9. Ẹvẹ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro su emama obọ odhiwu riẹ avọ oghẹrẹ nọ a dhesẹ akẹkẹ na i ro tho ohwohwo?

⁹ Jihova o bi su emama obọ odhiwu riẹ. Muẹrohọ nọ evaọ eruẹaruẹ nana, agbara-uvie Jihova ọ rrọ obehru chẹrub na. A jọ eria efa evaọ Ebaibol na dhesẹ Jihova inọ ọ keria agbara-uvie evaọ obehru hayo udevie chẹrub riẹ. (Se 2 Ivie 19:15; Ọny. 25:22; Ol. 80:1) Uzẹme riẹ họ, orọnikọ Jihova ọ ginẹ keria ehru chẹrub na ha​—wọhọ ẹsenọ o gwọlọ nọ emama ẹzi ilogbo yena e rẹ wọe​—yọ o gwọlọ nọ ọ rẹ dhẹ akẹkẹ gbe he. Rekọ chẹrub na e be tha esuo okpehru riẹ uke, yọ ọ rẹ sai vi ai kpohọ oria kpobi evaọ ehrugbakpọ na re a ru oreva riẹ. Wọhọ ikọ-odhiwu ọrẹri Ọghẹnẹ efa kpobi, chẹrub na yọ egbodibo nọ e rẹ wha ẹjiroro Jihova haro. (Ol. 104:4) Fikiere, wọhọ odẹme, ma sae ta nọ Jihova ọ be dhẹ aikpobi wọhọ akẹkẹ, bi su ai, wọhọ ẹsenọ a rrọ akẹkẹ ologbo ọvo.

10. Eme o dhesẹ nọ chẹrub ene na ọvo akẹkẹ obọ odhiwu na o dikihẹ kẹ hẹ?

¹⁰ Chẹrub na ọvo akẹkẹ na o dikihẹ kẹ hẹ. Chẹrub ene Izikiẹl ọ ruẹ. A rẹ jọ Ebaibol na rehọ ene ta kpahe oware nọ o  rrọ ẹrẹrẹe hayo oware nọ o gbunu. Nọ o rrọ ere na, ma sae ta nọ emama ẹzi Jihova kpobi nọ i bi yoẹme kẹe chẹrub ene na i dikihẹ kẹ. Muẹrohọ re nọ, ibiaro e vọ oma etẹ na gbe chẹrub na omarai, onọ u dhesẹ epanọ emama ẹzi ene nana gbe emama ẹzi efa buobu a bi muẹrohotọ te. Yọ Izikiẹl o dhesẹ akẹkẹ na wọhọ oware nọ o rrọ ruaro gaga, onọ u ru chẹrub ilogbo yena rrọ wọhọ ẹsenọ e rrọ kakao. (Izik. 1:18, 22; 10:12) Epọvo na re, abọ obọ odhiwu ọrọ ukoko Jihova o rrọ ruaro gaga, orọnikọ chẹrub ene ọvo e riẹ hẹ.

11. Eruẹaruẹ vẹ Daniẹl ọ ruẹ nọ e wọhọ erọ Izikiẹl na, kọ eme oyena u fiobọhọ kẹ omai riẹ?

¹¹ Eruẹaruẹ odhiwu nọ Daniẹl ọ ruẹ re. Daniẹl ọruẹaro na ọ jọ igbo re evaọ okpẹwho Babilọn nọ a ro kpohọ igbo na, yọ Ọghẹnẹ o dhesẹ eruẹaruẹ obọ odhiwu kẹe re. Evaọ eruẹaruẹ yena, ọ ruẹ re nọ agbara-uvie Jihova u wo etẹ. Eruẹaruẹ Daniẹl na i dhesẹ epanọ uviuwou emama ẹzi Jihova nọ o rrọ obọ odhiwu o rro te. Daniẹl ọ ruẹ “odu idu . . . idu ikpe akwa idu ikpe” erọ ikọ-odhiwu nọ i dikihẹ aro Jihova. A keria wọhọ Ogbẹgwae odhiwu, yọ omomọvo ọ rrọ ọvuọ oria riẹ. (Dan. 7:9, 10, 13-18) Fikiere, ma tẹ ta nọ ogbotu emama ẹzi nana nọ i kokohọ na eye ọvona eruẹaruẹ Izikiẹl na i kiekpahe, yọ ma ta thọ họ.

12. Oghẹrẹ vẹ o rẹ rọ thọ omai nọ ma te bi wuhrẹ kpahe eruẹaruẹ wọhọ erọ Izikiẹl nọ ọ jọ ruẹ akẹkẹ obọ odhiwu na?

¹² Jihova ọ riẹ nọ mai ahwo-akpọ ma tẹ be tẹrovi eware obọ odhiwu, enọ Pọl ukọ na o se “eware nọ a re ruẹ hẹ” na, o rẹ thọ omai. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹsejọ mai ahwo-akpọ ma rẹ tẹrovi “eware nọ ma be ruẹ” ga hrọ, koyehọ ẹgwọlọ ugboma mai na, enọ e rẹ jọ ubroke ọvo. (Se 2 Ahwo Kọrint 4:18.) Yọ edhere yena Setan ọ rẹ rọ ruọ omai oma ẹsibuobu, ọ vẹ gwọlọ ru omai fi iroro mai kpobi họ eware iwo. Re ma sai mudhe kẹ oyena, Jihova o ru re a kere eruẹaruẹ wọhọ erọ Izikiẹl nana fihotọ re i fiobọhọ kẹ omai kareghẹhọ epanọ uviuwou obọ odhiwu riẹ o rro te je mu ọwhewhe te!

13, 14. (a) Ẹvẹ Izikiẹl o dhesẹ etẹ akẹkẹ nọ ọ ruẹ na? (b) Fikieme u ro kiehọ nọ akẹkẹ Jihova o wo etẹ?

¹³ Evaọ oke ọsosuọ, chẹrub ene na Izikiẹl ọ tẹrovi, yọ evaọ Uzou avọ 4 obe nana, ma te ta kpahe oware nọ emama nana gbe oghẹrẹ nọ oma rai o rrọ u wuhrẹ omai kpahe Jihova. Rekọ, evaọ oke ovona nọ Izikiẹl ọ rọ ruẹ chẹrub na, ọ ruẹ etẹ ene na nọ e rrọ akotọ rai re, yọ o sae jọ nọ e jọ ibienẹ ene ẹrẹrẹe. (Se Izikiẹl 1:16-18.) O wọhọ nọ krisolaet a ro ru ai, utho oghaghae nọ a rẹ sae ruẹ lafi nọ u wo ekọlọ iyẹlo hayo ekọlọ igrini nọ o wọhọ iyẹlo. Krisolaet na o je lo nwranwranwra.

¹⁴ Eruẹaruẹ Izikiẹl na e ta ẹme gaga kpahe oghẹrẹ nọ etẹ na e rrọ. Ma re ruẹ oware utioye ẹdẹvo ho. Agbara-uvie avọ etẹ!  Oware nọ ma riẹ notọ avọ otọ ze họ, oria ovo agbara-uvie ọ rẹ jọ, yọ oria nọ ovie o re su u wo umuo. Rekọ esuo okpehru Jihova o wo ohẹriẹ no esuo ohwo-akpọ. Wọhọ epanọ Izikiẹl ọ be te ruẹ na, ogaga esuo okpehru Jihova u wo umuo ho. (Neh. 9:6) Osu ehrugbakpọ nana ọ rẹ sai su te oria kpobi!

15. Eme Izikiẹl o muẹrohọ kpahe oghẹrẹ nọ etẹ na e rrọ gbe epanọ e rro te?

¹⁵ Ozọ u mu Izikiẹl nọ ọ ruẹ epanọ etẹ na e rro te. O kere nọ: “Irimu etẹ na i kpehru te epanọ i re ro mu ọwhewhe.” Ma rẹ sae jọ iroro mai ruẹ Izikiẹl nọ ọ be kpare ovao riẹ kpehru re ọ ruẹ irimu etẹ ilogbo nọ i bi lo nwranwranwra na. Izikiẹl ọ fodẹ oware isiuru ofa jọ, inọ: “Ibiaro e vọ irimu [etẹ] ene na wariẹ họ.” Ghele na, o wọhọ nọ oware nọ o mai gbunu kpobi họ, oghẹrẹ nọ etẹ na e rrọ. Izikiẹl o ru rie vẹ nọ: “Oghẹrẹ nọ e rrọ o wọhọ ẹsenọ ẹtẹ jọ ọ rrọ eva ẹtẹ jọ.” Eme onana u dikihẹ kẹ?

16, 17. (a) Oghẹrẹ vẹ a ruẹrẹ etẹ akẹkẹ na họ? (b) Eme etẹ na i dhesẹ kpahe oghẹrẹ nọ akẹkẹ Jihova na o re ro nwene kpohọ ofẹ kpobi nọ ọ gwọlọ?

¹⁶ O rrọ vevẹ inọ, ẹtẹ ọvuọvo nọ Izikiẹl ọ ruẹ na yọ etẹ ivẹ nọ e rrọ eva ohwohwo rekiyọ i rri ọvuọ oboriẹ, a tẹ jọ udevie zuẹ ai kugbe. Oyejabọ nọ etẹ na i bi ro ghelie evaọ oghẹrẹ nọ Izikiẹl o dhesẹ i rai na, inọ: “Nọ a te bi no oria ruọ oria, a rẹ sae nya kpohọ ofẹ kpobi evaọ ofẹ ene na ababọ oma nọ a re kurẹriẹ nọ a be nya na.” Kọ eme etẹ nana i dhesẹ kpahe akẹkẹ obọ odhiwu nọ Izikiẹl ọ ruẹ na?

¹⁷ Etẹ ikpekpehru itieye na e rẹ nya thabọ gaga o tẹ make rọnọ ẹsiẹvo i ghelie dede. Evaọ uzẹme, eruẹaruẹ na i dhesẹ nọ akẹkẹ na ọ be dhẹ vẹrẹ gaga wọhọ elo egbrara! (Izik. 1:14) U te no ere no, ovao etẹ na u rri ofẹ kpobi evaọ ofẹ ene na, onọ u dhesẹ nọ akẹkẹ nana ọ sai nwene kpohọ ofẹ kpobi nọ ọ gwọlọ dhẹ rri ababọ ibreki nọ o re thihi hayo oma nọ o re kurẹriẹ! Onana yọ oware nọ egba-eriariẹ eware-ikuo a rẹ sai ru vievie he. Rekọ orọnikọ o re mu dhẹ hẹ. Ibiaro nọ e vọ oma irimu na i dhesẹ vevẹ nọ akẹkẹ nana ọ riẹ oware kpobi nọ o be via wariẹe họ, evaọ ofẹ kpobi.

18. Eme etẹ ilogbo akẹkẹ na gbe ibiaro nọ e vọ rai na u dhesẹ?

¹⁸ Kọ eme Jihova o je wuhrẹ Izikiẹl​—gbe idibo riẹ kpobi​—kpahe abọ obọ odhiwu ọrọ ukoko Riẹ na? Joma wariẹ kiẹ eware nọ ma ta kpahe no na riwi. Oware nọ u bi lo nọ a ro ru etẹ na gbe oghẹrẹ nọ e rro te na u dhesẹ nọ abọ obọ odhiwu ọrọ ukoko Jihova o vọ avọ oruaro, yọ u re mu ọwhewhe. Ibiaro ibuobu nọ e vọ etẹ na i dhesẹ nọ akẹkẹ na ọ riẹ oware kpobi nọ o be via. Ibiaro Jihova e rẹ ruẹ oware kpobi. (Itẹ 15:3; Jeri. 23:24) Ofariẹ, Jihova o wo ikọ-odhiwu buobu gbidi gbidi nọ ọ rẹ sai vi kpohọ ofẹ kpobi evaọ ehrugbakpọ na, yọ ikọ-odhiwu nana e rẹ sae muẹrohọ oware kpobi, a vẹ niyẹrẹ kẹ Ọnọ Ọ Mai Kpehru na.​—Se Ahwo Hibru 1:13, 14.

19. Eme akẹkẹ na nọ o re siawọ gaga na gbe enwene nọ o re nwene kpohọ ofẹ kpobi na u wuhrẹ omai kpahe Jihova gbe abọ obọ odhiwu ọrọ ukoko riẹ?

 ¹⁹ Ma tẹ jẹ ruẹ nọ akẹkẹ na o re siawọ gaga, yọ ọ rẹ sae dhẹ rri ofẹ kpobi. Roro kpahe ohẹriẹ nọ o rrọ abọ obọ odhiwu ọrọ ukoko Jihova avọ egọmeti ahwo-akpọ gbe ikoko sa-sa akpọ na. A re ru eware aro tuẹtu, a rẹ sai nwene iruẹru rai lele oghẹrẹ nọ eware e be nya ha bẹsenọ ọraha o ti te ai oma. Rekọ akẹkẹ Jihova na o bi dhesẹ uruemu Ọghẹnẹ nọ ọ be kpọe na via vevẹ, ọnọ o re nwene lele uyero kpobi je dhesẹ nọ o wo iroro. Wọhọ epanọ otofa odẹ riẹ u dhesẹ, ọ rẹ sai zihe ruọ oware kpobi nọ o gwọlọ re ọ ruẹsi ru ẹjiroro riẹ gba. (Ọny. 3:13, 14) Wọhọ oriruo, ọ rẹ sai zihe ruọ Ọgbaẹmo ologbo re ọ họre kẹ ahwo riẹ, rekọ ọ sae jẹ nwani nwene kpohọ Ọnọ ọ vọ avọ ohrọ nọ ọ rẹ rọ izieraha rọ vrẹ je fiobọhọ kẹ makọ erahaizi nọ i kurẹriẹ wariẹ wo emamọ usu kugbei dede.​—Ol. 30:5; Aiz. 66:13.

20. Fikieme akẹkẹ Jihova na o re ro mu omai ọwhewhe?

²⁰ Obọnana, eruẹaruẹ Izikiẹl na e sae wọ omai nọ omamai nọ: ‘Kọ akẹkẹ Jihova na u bi gine mu omẹ ọwhewhe?’ O gwọlọ nọ ma kareghẹhọ nọ ma be ta ẹme na, akẹkẹ na ọ be dhẹ ọvo. Fikiere, u fo vievie he re ma roro nọ Jihova, Ọmọ riẹ, gbe ikọ-odhiwu na kpobi a be ruẹ ebẹbẹ nọ ma be riẹriẹ ovao dhe he. Yọ u fo gbe he re ma ruawa inọ Ọghẹnẹ ọ te kake jowọ kpahe ẹgwọlọ mai hi hayo inọ ukoko riẹ o te sai dikihẹ hẹ nọ ebẹbẹ nọ a rẹro riẹ hẹ e tẹ romavia evaọ akpọ nana nọ eware e be jọ dhe enwenwene na. Joma hae kareghẹhọ nọ ukoko Jihova u bi ru iruo gaga, yọ o be nyaharo ẹsikpobi. Izikiẹl o tube yo urru jọ nọ o jọ obọ odhiwu bo nọ: “Ẹtẹ nọ o bi ghelie!” (Izik. 10:13) U re mu ọwhewhe nọ ma te roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ be rọ kpọ ukoko riẹ. Rekọ oware nọ o rẹ mai mu ọwhewhe họ oghẹrẹ ohwo nọ Jihova ọ rrọ.

21, 22. Eme o kru abọ sa-sa akẹkẹ na kugbe?

²¹ Izikiẹl o te si ẹro no etẹ na, o te rri obehru, oria nọ ọ jọ ruẹ “oware okẹkẹe jọ nọ u bi lo wọhọ okpalekpa-ame ọnwranwra.” (Izik. 1:22) Oware okẹkẹe na o rriẹ fihọ obehru izou chẹrub na, yọ u bi lo nwranwranwra avọ oruaro. Ohwo nọ ọ riẹ kpahe ijini o te bi se eruẹaruẹ nana, o je se te etenẹ na, ọ rẹ sae nọ enọ buobu kpahe akẹkẹ na. Wọhọ oriruo, ahwo jọ a sae nọ nọ: ‘Eme o kru oware okẹkẹe nọ o rrọ obehru etẹ na? Kọ ẹvẹ etẹ na e be sai ro ghelie ababọ ekpọ nọ i kru rai kugbe evaọ udevie?’ Kareghẹhọ nọ orọnikọ izi nọ Ọghẹnẹ o fihọ nọ e be kpọ eware nọ ọ ma eye e be kpọ akẹkẹ nana ha, keme akẹkẹ na yọ uwoho oware nọ o rrọ obọ odhiwu via. Muẹrohọ igogo eme nana re: “Ẹzi nọ ọ be kpọ emama nọ e  rrọ uzuazọ na ọ rrọ eva etẹ na re.” (Izik. 1:20, 21) Ẹzi vẹ ọ jẹ kpọ chẹrub gbe etẹ na?

²² Ababọ avro, ẹzi ọfuafo Jihova, ogaga-iruo nọ o mae ga evaọ ehrugbakpọ na. Ẹzi ọfuafo yena o kru akẹkẹ na kugbe, ọye ọ be kẹe ogaga, jẹ be kpọe nọ ọ be sae rọ dhẹ owowa na. Nọ ma riẹ oyena no na, joma lele Izikiẹl rri Ọnọ ọ be kpọ akẹkẹ na.

23. Oghẹrẹ eme vẹ Izikiẹl o je ro dhesẹ Jihova, kọ fikieme?

²³ Se Izikiẹl 1:26-28. Evaọ eruẹaruẹ nana nọ Izikiẹl ọ ruẹ na, eme nana, “oma riẹ,” “nọ o wọhọ,” “u tho,” “oware jọ nọ o wọhọ,” ọ mai ro dhesẹ eware nọ ọ ruẹ. Rekọ oria ikere nọ ma se na ọ mae jọ ta eme yena. Eruẹaruẹ nana i mu ọwhewhe te epanọ Izikiẹl ọ gbẹ rọ tubẹ riẹ oghẹrẹ nọ o re ro dhesẹ oware nọ ọ ruẹ na ha. Ọ ruẹ “oware jọ nọ o wọhọ utho safaya . . . yọ u tho agbara-uvie.” Kọ whọ ruẹ agbara-uvie nọ a rehọ utho safaya ulogbo orọ ekọlọ iburu rọ kare no ẹdẹ jọ? Yọ ọnọ ọ keriae na Ohwo Ologbo. Oghẹrẹ nọ oma riẹ o jọ “o wọhọ orọ ohwo-akpọ.”

24, 25. (a) Eme usi-ame nọ o wariẹ agbara-uvie Jihova họ na o rẹ kareghẹhọ omai? (b) Oghẹrẹ vẹ eruẹaruẹ itieye na i ro kpomahọ idibo Jihova nọ i wo ẹrọwọ no?

²⁴ Who te rri agbara-uvie na, oware nọ whọ rẹ ruẹ kpobi  họ, ohwo ologbo oride jọ nọ ọ keria agbara-uvie na, keme no umuo eku riẹ kpotọ je no umuo eku riẹ kpehru, oruaro Jihova o be ware wọhọ erae. Ma rẹ sae jọ iroro mai ruẹ ọruẹaro na nọ ọ be dina fare ibiaro jẹ rọ obọ ruru ovao nọ o bi rri ọnọ ọ vọ avọ oruaro na. Ukuhọ riẹ, Izikiẹl ọ tẹ ruẹ oware jọ nọ u wo erru gaga, ọ ta nọ: “Elo ọnwranwra jọ ọ wariẹ e riẹ họ wọhọ orọ usi-ame nọ o rrọ ehru evaọ ẹdẹ oso.” Kọ oma o rẹ were owhẹ nọ whọ tẹ ruẹ usi-ame nọ o rrọ ehru? Onana o rẹ kareghẹhọ omai oruaro nọ Ọmemama mai o wo! Usi-ame nọ o rẹ jọ ehru avọ ekọlọ sa-sa na o rẹ jẹ kareghẹhọ omai ọvọ udhedhẹ nọ Jihova ọ re kugbe ahwo-akpọ okenọ Owhe Ologbo na o ku vrẹ no. (Emu. 9:11-16) Dede nọ o wo ogaga ulogbo, Erumeru na yọ Ọghẹnẹ udhedhẹ. (Hib. 13:20) Udu riẹ o vọ avọ udhedhẹ, yọ ere idibo riẹ kpobi nọ e be rọ eva efuafo gọe a re wo udhedhẹ re.

²⁵ Oghẹrẹ vẹ oruaro Jihova Ọghẹnẹ nọ Izikiẹl ọ ruẹ na u kpomahọ iẹe te? Izikiẹl ọ ta oware nọ o via, inọ: “Nọ mẹ ruẹ e riẹ, me te kie vovao tuotọ.” Izikiẹl o kie fihọ otọ fiki ọwhewhe gbe ozọ Ọghẹnẹ nọ u mu rie. Oghẹrẹ ovona o jọ eruẹaro efa oma nọ Jihova o dhesẹ eruẹaruẹ kẹ ai; oware nọ a ruẹ u re gine ru ohwo riẹ nọ o te oware ovo ho, yọ u re muozọ dede. (Aiz. 6:1-5; Dan. 10:8, 9; Evia. 1:12-17) Ghele na, nọ oke jọ o vrẹ no, oware nọ Jihova o dhesẹ kẹ ahwo nana o bọ rai ga. Ere o jọ kẹ Izikiẹl re. Nọ o rrọ ere na, ẹvẹ u fo nọ u re kpomahọ omai nọ ma te bi se iku Ebaibol itienana?

26. Oghẹrẹ vẹ eruẹaruẹ Izikiẹl na e rọ bọe ga?

²⁶ Otẹrọnọ oware nọ o jẹ via kẹ ahwo Ọghẹnẹ evaọ igbo Babilọn nọ a jọ na o jẹ kẹ Izikiẹl uye hayo u fi avro jọ họ iẹe udu, eruẹaruẹ yena e ginẹ bọe ga. U muẹme he sọ ahwo Ọghẹnẹ a rrọ Jerusalẹm hayo Babilọn hayo oria ofa jọ. Oria nọ a rrọ o tẹ maki thabọ, akẹkẹ ologbo Jihova o re te etẹe! Ogaga vẹ Setan o wo nọ ọ sai ro mudhe kẹ Ọghẹnẹ nọ ọ be kpọ ukoko ulogbo utionana nọ o rrọ obọ odhiwu? (Se Olezi 118:6.) Izikiẹl ọ tẹ jẹ ruẹ nọ akẹkẹ obọ odhiwu na o thabọ no ahwo-akpọ họ. Keme etẹ riẹ i te obọ otọakpọ obonẹ! (Izik. 1:19) Onana u dhesẹ nọ Jihova o wo ọdawẹ kẹ idibo riẹ nọ e rrọ igbo na. Jihova Ọsẹ oyoyou rai na ọ rẹ sae rẹrote ai evaọ oria kpobi!

27. Otofa vẹ eruẹaruẹ Izikiẹl na i wo kẹ omai nẹnẹ?

²⁷ Kọ eruẹaruẹ Izikiẹl na i wo otofa kẹ omai nẹnẹ? Ee! Kareghẹhọ nọ Setan o bi koko ofu họ igbabọ re ọ wọso egagọ efuafo Jihova vi epaọ anwẹdẹ. Ọ be gwọlọ viẹ omai họ roro nọ mai ọvo ma rrọ omai sa, inọ Ọsẹ obọ odhiwu mai gbe  ukoko riẹ a rrọ kugbe omai hi. Whọ kuvẹ re erue itieye na i fi avro họ owhẹ udu vievie he! (Ol. 139:7-12) Wọhọ Izikiẹl, u fo nọ eruẹaruẹ na i re mu omai ọwhewhe. Ma te nwani kie vovao tuotọ wọhọ epanọ o ru na ha. Rekọ ma te roro kpahe ogaga nọ abọ obọ odhiwu ọrọ ukoko ehrugbakpọ Jihova o wo, epanọ o bi siawọ te, oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ dhẹ rri ofẹ kpobi, oghẹrẹ nọ u re ro nwene lele uyero kpobi, gbe oruaro ologbo nọ u wo, akpọ o re gbe omai unu!

28, 29. Eme o dhesẹ nọ akẹkẹ Jihova ọ be dhẹ vẹrẹ vẹrẹ anwọ ikpe udhusoi nọ e vrẹ na?

²⁸ Kareghẹhọ re nọ abọ ukoko Jihova jọ o rrọ obọ otọakpọ obonẹ. Uzẹme riẹ họ, ahwo nọ a gba ha a rrọ abọ otọakpọ ukoko na. Rekọ roro kpahe eware nọ Jihova o ru no evaọ obọ otọakpọ obonẹ! Evaọ akpọ na soso, Jihova o fiobọhọ kẹ ahwo-akpọ gheghe ru eware nọ ae ọvo a hae sae rọ ogaga obọrai ru hu no. (Jọn 14:12) Nọ who te bi se obe Uvie Ọghẹnẹ U Muhọ Esuo No! na, whọ rẹ ruẹ oghẹrẹ nọ a ta usi uwoma na kẹre te no evaọ ikpe udhusoi nọ e vrẹ na. Ma sai je roro kpahe ẹnyaharo nọ ukoko Jihova u ru no evaọ abọ ewuhrẹ nọ u bi wuhrẹ Ileleikristi uzẹme, obokparọ nọ u bi wo evaọ edhọ ekọto sa-sa, gbe eware ọgbọna nọ a ku nọ o be rọ wha oreva Ọghẹnẹ haro!

²⁹ Nọ ma tẹ romatotọ roro kpahe eware kpobi nọ a ru no kpahe ezihe ze egagọ efuafo evaọ edẹ urere uyero-akpọ omuomu nana, o rrọ vevẹ inọ akẹkẹ Jihova na ọ be dhẹ ọvo. Uvẹ-ọghọ ulogbo o rrọ nọ ma rọ rrọ ukoko nana jẹ be gọ Ọghẹnẹ nọ Ọ Mai Kpehru na!​—Ol. 84:10.

30. Eme ma te ta kpahe evaọ uzou nọ o rrọ aro na?

³⁰ Rekọ, u wo eware efa nọ eruẹaruẹ Izikiẹl na i ti wuhrẹ omai. Evaọ uzou nọ o rrọ aro na, ma te romatotọ wuhrẹ kpahe “emama ene nọ e rrọ uzuazọ” na, hayo chẹrub na. Eme chẹrub na e rẹ sai wuhrẹ omai kpahe Jihova Ọghẹnẹ mai nọ Ọ Mai Kpehru na?