1-3. Eme Jihova ọ gwọlọ nọ Izikiẹl ọ ruẹ evaọ etẹmpol nọ ọ rrọ Jerusalẹm, kọ fikieme? (Rri uwoho gbe eme emuhọ Abọ avọ 2 na.)

FIKINỌ Izikiẹl yọ ọmọzae ozerẹ, ọ riẹ Uzi Mosis na ziezi. Fikiere, ọ riẹ kpahe etẹmpol nọ ọ jọ Jerusalẹm na gbe emamọ edhere nọ u fo nọ a rẹ rọ jariẹ gọ Jihova. (Izik. 1:3; Mal. 2:7) Rekọ evaọ ukpe 612 B.C.E., oware nọ o jẹ via evaọ etẹmpol Jihova u re gbe ohwo Ju kpobi nọ o bi ru oreva Ọghẹnẹ unu, te Izikiẹl omariẹ.

² Jihova ọ gwọlọ nọ Izikiẹl ọ ruẹ ikpehre eware nọ a bi ru evaọ etẹmpol na, re ọ jẹ ta eware nọ ọ ruẹ kẹ “ekpako uwou Juda,” koyehọ ahwo Ju nọ a gbẹ rrọ igbo nọ i kokohọ uwou riẹ. (Se Izikiẹl 8:1-4; Izik. 11:24, 25; 20:1-3) Jihova ọ rehọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo wọ Izikiẹl (evaọ eruẹaruẹ) no uwou riẹ nọ o rrọ Tẹl-abib, nọ o kẹle ethẹ Kiba evaọ Babilọn, kpohọ Jerusalẹm nọ o rehọ emaele buobu thabọ no etẹe. Jihova o te fi ọruẹaro na hotọ evaọ etẹmpol na, evaọ unuẹthẹ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre orọ ighẹ obeva na. No etẹe vrẹ, Jihova ọ tẹ be rọ ẹkwoma eruẹaruẹ rehọ Izikiẹl nya etẹmpol na wariẹ, bi dhesẹ eware kẹe.

 ³ Izikiẹl ọ ruẹ eware etọtọ ene nọ i dhesẹ epanọ egagọ orẹwho na i gbeku te. Eme ọ via kẹ egagọ efuafo Jihova no? Kọ otofa vẹ eruẹaruẹ nana i wo kẹ omai nẹnẹ? Joma kuomagbe Izikiẹl nya wariẹ. Rekọ o gwọlọ nọ ma kake riẹ oware nọ Jihova ọ gwọlọ mi ahwo nọ a be gọe.

4. Eme Jihova ọ gwọlọ mi ahwo nọ a be gọe?

⁴ Evaọ oware wọhọ ikpe egba izii (900) nọ e vrẹ taure oke Izikiẹl u te ti te, Jihova ọ fodẹ oware nọ ọ gwọlọ mi idibo riẹ vevẹ. Evaọ uzi avivẹ orọ Izi Ikpe na, Jihova ọ vuẹ ahwo Izrẹl nọ: * “Mẹ, Jihova Ọghẹnẹ ra, mẹ yọ Ọghẹnẹ nọ ọ gwọlọ omarọkẹ riẹriẹriẹ.” (Ọny. 20:5) Ẹme na, “omarọkẹ riẹriẹriẹ” u dhesẹ nọ eghẹnẹ efa nọ a rẹ gọ o rẹ dha Jihova eva. Wọhọ epanọ ma ruẹ evaọ Uzou avọ 2 obe nana, oware ọsosuọ nọ o gwọlọ re Jihova ọ jẹ egagọ ohwo rehọ họ, ọye ọvo họ ọnọ egagọ mai e rẹ nyabru. Ọye ahwo nọ a be gọe a re fihọ oria ọsosuọ evaọ uzuazọ rai. (Ọny. 20:3) Otọ ẹme na kpobi họ, Jihova ọ gwọlọ nọ ahwo nọ a be gọe a rẹ gua egagọ erue kugbe erọ uzẹme vievie he. Evaọ ukpe 1513 B.C.E., ahwo Izrẹl a rọ unevaze ruọ otọ ọvọ Uzi na. A tẹ rọ ere rọwo nọ Jihova ọvo a rẹ gọ. (Ọny. 24:3-8) Jihova o re koko evọ sa-sa nọ ọ re kugbe ahwo, yọ ere ọvona o rẹro nọ ahwo nọ ọ re ọvọ kugbe a re ru re.​—Izie. 7:9, 10; 2 Sam. 22:26.

5, 6. Fikieme u ro fo nọ Jihova ọvo ahwo Izrẹl na a rẹ ginẹ gọ?

⁵ Kọ u gine fo nọ Jihova o rẹro nọ ọye ọvo ahwo Izrẹl na a rẹ gọ? Ee! Keme ọye họ Ọghẹnẹ Erumeru, Osu Ehrugbakpọ na, ọye họ Ehri uzuazọ gbe Ọnọ ọ be sẹro riẹ. (Ol. 36:9; Iruẹru 17:28) U te no ere no, Jihova họ ọnọ ọ jọ Osiwi ahwo Izrẹl na. Nọ ọ jẹ rehọ Izi Ikpe na kẹ ae, ọ kareghẹhọ ahwo na nọ: “Mẹ họ Jihova Ọghẹnẹ ra, ọnọ ọ rehọ owhẹ no ẹkwotọ Ijipti ze, oria nọ whọ jẹ jọ igbo.” (Ọny. 20:2) O rrọ vevẹ nọ Jihova ọvo u gine fo nọ ahwo Izrẹl a rẹ gọ.

⁶ Jihova o re nwene he. (Mal. 3:6) Ọ gwọlọ nọ ọye ọvo ma rẹ gọ ẹsikpobi. Onana o sai fiobọhọ kẹ omai riẹ epanọ eware etọtọ nọ ahwo na a je ru nọ o dhesẹ kẹ Izikiẹl evaọ eruẹaruẹ na e jẹ kẹe uye te.

7. (a) Eme ahwo Ju nọ a siọ orọwọ na no a je ru evaọ unuẹthẹ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre etẹmpol na, kọ eme onana o lẹliẹ Jihova ru? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzou nana.) (b) Fikieme Jihova ọ rọ re ihri? (Rri ẹme-obotọ 2.)

⁷ Se Izikiẹl 8:5, 6. Ababọ avro, akpọ o gbe Izikiẹl unu nọ ọ ruẹ oware nana! Ahwo Ju nọ a siọ orọwọ na a jẹ gọ oka hayo ẹmema jọ evaọ unuẹthẹ nọ o jọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre etẹmpol na. O sae jọ nọ ẹmema nana yọ ọkpọ ọrẹri nọ u dikihẹ kẹ Ashira, ọghẹnẹ-aye nọ ahwo Kenan a rehọ nọ aye Bale. Oghẹrẹ oware kpobi nọ o jọ kẹhẹ, ahwo Izrẹl yena nọ  e jẹ gọ edhọ na a raha ọvọ nọ a re kugbe Jihova. Fikinọ a jẹ gọ ẹmema viukpọ Jihova nọ u fo nọ a rẹ gọ na, a te ru nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ rọ re ihri; a te ru ei mu ofu ọgaga. * (Izie. 32:16; Izik. 5:13) Dai roro kpahe onana: O vrẹ ikpe egba ene (400) no nọ a bi ro rri aruẹri etẹmpol na wọhọ oria nọ Jihova ọ be rria. (1 Iv. 8:10-13) Rekọ enẹna nọ a be jọ uzedhe eva etẹmpol na gọ emedhọ na, ahwo yena a te ru nọ Jihova ọ rọ “nyasiọ aruẹri [riẹ] ba thethabọ.”

8. Eme eruẹaruẹ Izikiẹl kpahe ẹmema oka ihri-eriọ na u wuhrẹ omai nẹnẹ?

⁸ Eme eruẹaruẹ Izikiẹl kpahe ẹmema oka ihri-eriọ na u wuhrẹ omai nẹnẹ? Ahwo Juda nọ a siọ orọwọ na a wọhọ egagọ Kristẹndọm. A be jọ ichọche Kristẹndọm gọ emema, onọ u ru nọ egagọ rai i gbe ro fioka ha dede nọ a be ta nọ Ọghẹnẹ a be gọ. Nọ o rọnọ Jihova o re nwene he na, u mu omai ẹro nọ ichọche Kristẹndọm a ru eva dhae no wọhọ epanọ ahwo Juda nọ a siọ orọwọ na a ru. (Jem. 1:17) Ababọ avro, Jihova o thabọ no oghẹrẹ egagọ igbenu nana gaga!

9, 10. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iku ahwo nọ a jẹ jọ etẹmpol gọ emedhọ na ze?

⁹ Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iku ahwo nọ a jẹ jọ etẹmpol gọ emedhọ na ze? Re ma rọ eva mai kpobi gọ Jihova, o gbahọ nọ ma rẹ “dhẹ kẹnoma kẹ ẹdhọgọ.” (1 Kọr. 10:14) Ma sai roro nọ, ‘U wo oghẹrẹ ovo nọ mẹ rẹ rọ rehọ emema gọ Jihova ha!’ Rekọ ẹdhọgọ ọ rrọ oghoghẹrẹ, a rẹ kaki rri ejọ mu hu. Obe jọ o ta nọ: “Oware kpobi nọ ohwo o se gboja vi egagọ Ọghẹnẹ họ ẹdhọgọ.” Fikiere, ma sae ta nọ ẹdhọgọ họ oware kpobi nọ ma fihọ oria ọsosuọ evaọ uzuazọ mai, nọ u re ru nọ ma gbẹ sae rehọ eva mai kpobi gọ Jihova ha, eware wọhọ ekwakwa efe, ugho, owezẹ ọzae-avọ-aye, gbe eware ẹkeriotọ omaweromẹ. (Mat. 6:19-21, 24; Ẹf. 5:5; Kọl. 3:5) O gbahọ nọ ma rẹ whaha oghẹrẹ ẹdhọgọ kpobi keme Jihova ọvo u fo nọ ma rẹ gọ!​—1 Jọn 5:21.

¹⁰ Eware ọsosuọ nọ Jihova o dhesẹ kẹ Izikiẹl na e jọ “eware iyoma etọtọ.” Ghele na, Jihova ọ ta kẹ ọruẹaro riẹ na nọ: “Whọ te ruẹ eware etọtọ nọ i tube yoma vi enana dede.” Kọ eme ọfa o re je yoma vi ẹmema oka ihri-eriọ nọ a jẹ gọ evaọ etẹmpol na?

11. Ikpehre eware vẹ Izikiẹl ọ ruẹ nọ ọ ruọ eva ighẹ obeva nọ o kẹle agbada-idhe etẹmpol na?

¹¹ Se Izikiẹl 8:7-12. Nọ Izikiẹl o zue eghogho họ ugbẹhẹ lafi jẹ ruọ eva ighẹ obeva nọ o kẹle agbada-idhe nọ ọ rrọ etẹmpol na, ọ tẹ ruẹ “oghoghẹrẹ emema eware nọ i re si gbe erao etọtọ gbe emedhọ etọtọ kpobi” * nọ a kare fihọ ugbẹhẹ. Eware yena nọ a kare fihọ ugbẹhẹ na i dikihẹ kẹ eghẹnẹ erue. Oware ofa nọ Izikiẹl ọ ruẹ u tube yoma vi enana, ọ ruẹ “ekpako  udhosa-gbikpe uwou Izrẹl” nọ i dikihẹ “ebiebi” be mahe insẹnse kẹ eghẹnẹ erue. Evaọ otọ Uzi na, ore insẹnse nọ a rẹ mahe i dikihẹ kẹ elẹ nọ Jihova o re yo nọ idibo riẹ nọ e be rọ eva efuafo gọe a rẹ lẹ sei. (Ol. 141:2) Rekọ, insẹnse nọ ekpako udhosa-gbikpe yena a jẹ mahe kẹ eghẹnẹ erue na i je gbo ore ugbogbo se Jihova. Elẹ rai e wọhọ ekpehre ore kẹe. (Itẹ 15:8) Ekpako yena a viẹ omarai họ je roro nọ: “Jihova ọ be ruẹ omai hi.” Rekọ Jihova ọ jẹ ruẹ e rai, yọ o dhesẹ uzedhe oware nọ a je ru evaọ etẹmpol Riẹ kẹ Izikiẹl!

12. Fikieme o rọ gbahọ nọ ma re yoẹme kẹ Jihova makọ “evaọ ebiebi” dede, kọ amono a re fi emamọ oriruo hotọ evaọ abọ nana?

¹² Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iku ekpako udhosa-gbikpe yena nọ e jẹ mahe insẹnse kẹ eghẹnẹ erue na ze? Re Ọghẹnẹ ọ sai yo elẹ mai, re egagọ mai e jẹ jọ fuafo evaọ aro riẹ, o gbahọ nọ ma re yoẹme kẹe makọ “evaọ ebiebi” dede. (Itẹ 15:29) Joma kareghẹhọ nọ ibiaro Jihova nọ e rẹ ruẹ oware kpobi na e be ruẹ oware kpobi nọ ma bi ru. U te gine mu omai ẹro nọ Jihova ọ be ruẹ omai, ma te jọ idhere ru oware ovo nọ o rẹ dhae eva ha. (Hib. 4:13) Yọ o gba ekpako ukoko họ nọ a re fi emamọ oriruo hotọ evaọ abọ nana, a re yeri uzuazọ nọ  u fo Oleleikristi. (1 Pita 5:2, 3) Inievo ukoko na a rẹro nọ ọkpako ukoko nọ o bi dikihẹ eplatfọmo ru ewuhrẹ kẹ ae o bi lele ehri-izi Ebaibol makọ “evaọ ebiebi” dede, koyehọ, nọ amọfa a gbẹ be make ruẹ e riẹ hẹ.​—Ol. 101:2, 3.

13. Eme Izikiẹl ọ ruẹ nọ eyae Izrẹl nọ e siọ orọwọ no a je ru evaọ unuẹthẹ etẹmpol na jọ?

¹³ Se Izikiẹl 8:13, 14. Nọ Jihova o dhesẹ eware etọtọ ivẹ ọsosuọ nọ a je ru na kẹ Izikiẹl no, ọ tẹ wariẹ ta kẹe nọ: “Whọ te ruẹ eware etọtọ nọ a bi ru nọ i tube yoma vi enana dede.” Kọ eme ọfa ọruẹaro na ọ ruẹ? Ọ jọ “unuẹthẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre uwou Jihova,” ruẹ “eyae nọ e keria be viẹ fiki ọghẹnẹ nọ a re se Tamuz.” Tamuz yọ ọghẹnẹ ahwo Mẹsopotemia, yọ a rehọ e riẹ nọ ọye họ ọzae ọghẹnẹ-aye nọ a re se Ishtar, ọnọ ọ rẹ wha ẹvi ze. * U muẹro nọ oviẹ nọ eyae Izrẹl na a jẹ viẹ na yọ abọjọ iruẹru egagọ nọ i wobọ kugbe uwhu Tamuz. Nọ eyae na a jẹ jọ etẹmpol Jihova viẹ fiki Tamuz na, iruẹru edhọgọ a je ru evaọ oria yena nọ o rrọ ehri egagọ uzẹme na. Rekọ o tẹ make rọnọ etẹmpol Jihova ohwo ọ jọ ru iruẹru egagọ erue dede, u re ru nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ jẹ ae rehọ họ. Evaọ eriwo Jihova, “eware etọtọ” eyae yena i je ru na!

14. Eme ma re wuhrẹ no oghẹrẹ nọ Jihova o rri oware nọ eyae na i je ru na ze?

¹⁴ Eme ma re wuhrẹ no oghẹrẹ nọ Jihova o rri oware nọ eyae na i je ru na ze? Re Ọghẹnẹ ọ sae jẹ egagọ mai rehọ, ma rẹ rehọ iruẹru edhọgọ gua ai vievie he. Fikiere, ma re wobọ vievie he evaọ ehaa nọ i muhọ no egagọ erue ze. Kọ oria nọ ehaa i muhọ no ze u gine muẹme? Ee! Nẹnẹ, o rẹ wọhọ nọ eware jọ nọ a re ru evaọ ehaa wọhọ Kresimesi, Isita, gbe ehaa ẹdẹ-eyẹ i yoma ha. Rekọ ma rẹ kareghẹhọ nọ okenọ iruẹru egagọ erue nọ i zihe ruọ ehaa nọ a bi ru enẹna i ro muhọ, Jihova omariẹ ọ ruẹ e rai. Yọ iruẹru egagọ erue e tẹ maki kri otọ no hayo a tẹ be make gwọlọ gua ai kugbe egagọ uzẹme dede, Jihova ọ rẹ jẹ ae rehọ ghele he.​—2 Kọr. 6:17; Evia. 18:2, 4.

15, 16. Eme ezae udhegbisoi jọ i je ru evaọ ighẹ obeva etẹmpol na, kọ fikieme oware nọ a je ru na o rọ dha Jihova eva te ere?

¹⁵ Se Izikiẹl 8:15-18. Jihova ọ ta eme evona ro dhesẹ oware avene nọ o rrọ orọ urere na kẹ Izikiẹl, inọ: “Whọ te ruẹ eware etọtọ nọ i tube yoma vi enana dede.” Ọruẹaro na ọ sai roro nọ: ‘Kọ eme o ti yoma vi eware nọ mẹ ruẹ no na?’ Obọnana, Izikiẹl ọ rrọ ighẹ obeva etẹmpol na. Evaọ oria yena nọ a rẹ rọ ruọ etẹmpol na nọ ọ jọ na, ọ ruẹ ezae udhegbisoi nọ i bi guzou kpotọ gọ “ọre na nọ ọ jọ ofẹ ovatha-ọre.” A rẹ ruẹ  oware nọ o rẹ dha Jihova eva te oware nọ ezae nana i ru na ha. Ẹvẹ o rọ rrọ ere?

¹⁶ Jọ iroro ra ruẹ oware nọ o be via na: Nọ a bọ etẹmpol na, obọ ovatha-ọre oria nọ a rẹ rọ ruọ eva riẹ u rri. Nọ ahwo a tẹ be ruọ eva etẹmpol na nyae gọ Ọghẹnẹ, a re ku ovao ku obọ ukiediwo-ọre, a ve kiemuku obonọ ọre na ọ be va no ze. Rekọ ezae udhegbisoi nọ a fodẹ evaọ eruẹaruẹ na i “kiemuku etẹmpol” na, a te ku ovao ku obọ ovatha-ọre re a ruẹse gọ ọre na. A tẹ rọ ere kiemuku Jihova, keme etẹmpol na yọ “uwou Jihova.” (1 Iv. 8:10-13) Ezae udhegbisoi yena yọ ahwo nọ a siọ orọwọ na. A siọ Jihova, yọ a koko ujaje nọ o rrọ Iziewariẹ 4:15-19 na ha. A gine ru eva dha Jihova gaga, Ọghẹnẹ nọ u fo nọ ọye ọvo a rẹ gọ na.

17, 18. (a) Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iku ahwo yena nọ e jẹ gọ ọre evaọ etẹmpol na ze? (b) Usu vẹ ahwo Izrẹl na a raha, kọ evaọ oghẹrẹ vẹ?

¹⁷ Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iku ahwo yena nọ e jẹ gọ ọre na ze? Re Jihova ọ sae jẹ egagọ mai rehọ, o gbahọ nọ obọ riẹ ma rẹ jọ gwọlọ otoriẹ gbe areghẹ nọ ma rẹ rọ gọe. Kareghẹhọ nọ “Jihova Ọghẹnẹ yọ ọre,” yọ Ẹme riẹ họ “elo” kẹ edhere mai. (Ol. 84:11; 119:105) Ọ be rọ ẹkwoma Ẹme riẹ gbe ebe nọ i bi no ukoko riẹ ze wuhrẹ omai, bi fiobọhọ kẹ omai riẹ oghẹrẹ nọ ma re ro yeri uzuazọ evawere enẹna je wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ obaro. Rekọ ma tẹ be jọ akpọ nana gwọlọ areghẹ gbe otoriẹ nọ ma re ro yeri uzuazọ, o wọhọ ẹsenọ ma bi kiemuku Jihova. Ma te bi ru oware utioye na, o rẹ dha Jihova eva jẹ dae gaga. Ma gwọlọ ru Ọghẹnẹ mai na oware utiona vievie he! Eruẹaruẹ Izikiẹl na e tẹ jẹ rrọ unuovẹvẹ kẹ omai inọ ma rẹ kẹnoma kẹ ahwo nọ a kiukeku uzẹme na no, koyehọ ahwo nọ a siọ orọwọ na no.​—Itẹ 11:9.

¹⁸ Wọhọ epanọ ma ruẹ no na, Izikiẹl ọ ruẹ eware etọtọ ene nọ ahwo na a je ru nọ u dhesẹ epanọ egagọ ahwo Juda nọ a siọ orọwọ na no i gbeku te. Onana u ru nọ ahwo Izrẹl yena a rọ raha usu rai kugbe Ọghẹnẹ. Nọ egagọ i te gbeku, uruemu ahwo o rẹ raha re. Oyejabọ nọ ahwo Izrẹl na a je ro ru ikpehre eware sa-sa nọ e raha usu rai kugbe erivẹ rai dede, orọnikọ usu rai kugbe Ọghẹnẹ ọvo ho. Enẹna joma ruẹ epanọ Izikiẹl ọruẹaro na o dhesẹ oghẹrẹ nọ uruemu ahwo Juda na o raha te.

19. Ẹvẹ Izikiẹl ọ ta nọ uruemu ahwo Jihova nọ o lele re ọvọ na o raha te?

¹⁹ Se Izikiẹl 22:3-12. Uruemu ohwo kpobi evaọ orẹwho na u gbeku, te isu te ahwo gheghe dede. “Isu” Izrẹl a jẹ rehọ udu-esuo rai kpe azẹ ọhaha. Ababọ avro, ahwo na a jẹ rọ aro kele isu rai raha Uzi Ọghẹnẹ. Emọ i je ‘rri esẹ rai gbe ini rai vo,’ yọ ahwo a je lele imoni obọrai wezẹ. Ahwo Izrẹl  aghẹmeeyo na a jẹ jọ ẹkwotọ na fi erara iwhayo yọ a je gboja kẹ emọ nọ i wo esẹ hẹ gbe eyae-uku. Ezae Izrẹl i je lele eyae erivẹ rai wezẹ. Fiki uvou-uthei ogaga, ahwo na a jẹ re udi, fru igho mi erivẹ rai, yọ a je momo igho kẹ ahwo avọ isuo. A rẹ ta epanọ o da Jihova te he nọ ọ ruẹ epanọ ahwo riẹ nọ ọ re ọvọ kugbe a bi keke aro fihọ raha Uzi riẹ. A vuhumu hu inọ Jihova ọ kẹ rai Uzi na fiki uyoyou nọ o wo kẹ ai. Ikpehre eware nọ a je ru na e kẹ Jihova uye gaga. Ọ vuẹ Izikiẹl nọ ọ ta kẹ ahwo ogbekuo yena nọ: “Mẹ thọrọ [owhai] ẹro no riẹriẹriẹ.”

20. Fikieme oware nọ Izikiẹl ọ ta kpahe uruemu ogbekuo ahwo Juda na u ro wuzou kẹ omai nẹnẹ?

²⁰ Fikieme oware nọ Izikiẹl ọ ta kpahe uruemu ogbekuo ahwo Juda na u ro wuzou kẹ omai nẹnẹ? Ikpehre eware nọ ahwo Juda nọ a siọ orọwọ na a je ru na o rẹ kareghẹhọ omai inọ ma rrọ akpọ nọ ogbekuo ọ dafia. Isu egọmeti a be rehọ udu-esuo rai ruiruo thọthọ je bi kienyẹ ahwo gheghe. Isu egagọ, maero kọ isu ichọche Kristẹndọm, a rẹ lẹ kẹ isoja erẹwho sa-sa nọ i bi kpohọ ẹmo, yọ a jọ emo itieye na kpe ima ahwo buobu no. Isu egagọ a bi ru ahwo rri oware nọ Ebaibol na ọ ta vevẹ kpahe ọfariẹ-ogbe vo. O tẹ whae ze nọ uruemu ọfariẹ-ogbe u bi ro dhe evievihọ evaọ akpọ nọ ma rrọ na.  Avro ọ riẹ hẹ, ẹme ọvona nọ Jihova ọ ta kẹ ahwo Juda nọ a siọ orọwọ na, ọ rẹ sae tae kẹ isu ichọche Kristẹndọm re, inọ: “Mẹ thọrọ [owhai] ẹro no riẹriẹriẹ.”

21. Eme mai idibo Jihova ma rẹ sai wuhrẹ no uruemu ogbekuo ahwo Juda na ze?

²¹ Eme mai idibo Jihova ma rẹ sai wuhrẹ no uruemu ogbekuo ahwo Juda na ze? Re Jihova ọ sae jẹ egagọ mai rehọ, o gbahọ nọ uruemu mai o rẹ jọ fuafo evaọ kabọ kabọ. Onana o lọhọ họ evaọ akpọ nana nọ o gbeku na. (2 Tim. 3:1-5) Rekọ ma riẹ epanọ Jihova o rri oghẹrẹ uruemu ogbekuo kpobi. (1 Kọr. 6:9, 10) Ma re koko izi Jihova fikinọ ma you rie, yọ izi riẹ e were omai. (Ol. 119:97; 1 Jọn 5:3) Ma te duomahọ iruemu ogbekuo nana, u re dhesẹ nọ ma you Ọghẹnẹ ọfuafo mai na vievie he. Ma gwọlọ ru oware ovo ho nọ o rẹ lẹliẹ Jihova ta kẹ omai nọ: “Mẹ thọrọ owhẹ ẹro no riẹriẹriẹ.”

22. (a) Nọ ma kiẹ eruẹaruẹ nọ Jihova o dhesẹ kẹ Izikiẹl kpahe ahwo Juda riwi no na, eme whọ gba riẹ mu nọ who re ru? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzou nọ u lele ọnana?

²² Ma wuhrẹ obọdẹ eware jọ no evaọ eruẹaruẹ nọ Jihova o dhesẹ kẹ Izikiẹl kpahe oghẹrẹ nọ egagọ gbe uruemu ahwo Juda u gbeku te na. Avro ọ riẹ hẹ, u ru ọtamuo mai ga no inọ Jihova ọvo ma rẹ rehọ eva mai kpobi gọ, keme ọye ọvo o fo ẹgọ. Nọ o rrọ ere na, o gwọlọ nọ ma rẹ whaha oghẹrẹ ẹdhọgọ kpobi jẹ jọ fuafo evaọ uruemu mai. Rekọ, eme Jihova o ru kpahe ahwo aghẹmeeyo riẹ na? Nọ ọ rehọ Izikiẹl nya wariẹ re no, ọ tẹ vuẹe vevẹ nọ: “Mẹ te rọ ofu ru oware jọ.” (Izik. 8:17, 18) Ma gwọlọ riẹ oware nọ Jihova o ru kpahe ahwo Juda nọ a ghẹmeeyo na, keme oware utioye o te via kẹ akpọ omuomu nana. Ma te jọ uzou nọ u lele ọnana ta kpahe oghẹrẹ nọ eware nọ Jihova ọ ta nọ e te via kẹ Juda i ro rugba.