Taure Annette o te ti rri otọ mu, yọ ohwo nọ ọ gwọlọ gbae du na o tu rie fihọ otọ no. Annette ọ ta nọ: “Mẹ daoma bẹ re me gele iei no omamẹ. Me je bo gaga rekọ uvou mẹ u je do via ziezi hi. Me je tu ei, thihi iei, tehe iẹe, tubẹ viẹ ituabọ họ iẹe dede. Rekọ ẹsiẹvo na ọ tẹ rọ amagha duwu omẹ. Mẹ gbẹ sae kpobọ họ.”

Whọ tẹ rẹriẹ ovao dhe ọkpọ oware nọ o via kẹ Annette na, eme who re ru?

Dede nọ whọ sae ruẹrẹ oma kpahe je tube muẹrohọ otọ ziezi nọ whọ tẹ rrọ obọ otafe, eware iyoma e rẹ sae via ghele. Ebaibol na ọ ta nọ: ‘Ọ mae dhẹ a rẹ rọ kparobọ họ, yọ orọnọ ọgba-eriariẹ eware e rẹ mai woma kẹhẹ, keme oke gbe eware idudhe e rẹ via kẹ ohwo kpobi.’—Ọtausiuwoma Na 9:11, NW.

Wọhọ epanọ o via kẹ Annette na, ahwo nọ izoge buobu a riẹ hẹ ae a rẹ gbae du. Rọkẹ izoge efa, ohwo nọ a riẹ hayo ohwo uviuwou rai jọ, ọye ọ rẹ gbae du. Okenọ Natalie ọ jọ ikpe 10, uzoge jọ nọ ọ be rria kẹle uwou rai ọ tẹ gbae du. Natalie ọ ta nọ: “Fikinọ ozọ u je mu omẹ yọ oma o jẹ vuomẹ evaọ oke ọsosuọ, mẹ ta kẹ ohwo ọvo ho.”

Udu u re gbe bru kpe Annette fiki oware nọ o via kẹe na. Ọ ta nọ: “Kẹse kẹse mẹ rẹ kareghẹhọ oware nọ o via kẹ omẹ evaọ aso ẹdẹ yena. O rẹ jọ omẹ oma nọ mẹ hae gbẹ daoma họre ohwo na viere. Rekọ uzẹme riẹ họ, nọ ọ rọ amagha duwu omẹ no, me te whu dhe fiki ozọ. Mẹ gbẹ sae kpobọ họ, rekọ me roro nọ mẹ hae gbẹ daoma ru oware jọ.”

Ere ọvona udu u re bru kpe Natalie re. Ọ ta nọ: “Mẹ riẹ mẹ hai ti fievahọ omamẹ hẹ. Ọsẹgboni mẹ a fi uzi họ kẹ omai nọ, mẹ avọ oniọvo mẹ ma hae jọ usu ẹsikpobi nọ ma tẹ be zaharo evaọ obọ otafe, rekọ me yo ho. Fikiere, mẹ họ ọnọ o rovie uvẹ na fihọ kẹ ọmọzae nọ ọ gba omẹ du na. Oware nọ o via kẹ omẹ na o kẹ ahwo uviuwou mẹ uye gaga, yọ o rrọ omẹ oma nọ mẹ wha riẹ ze. Kẹse kẹse udu u re bru kpe omẹ.”

Otẹrọnọ udu u re bru kpe owhẹ wọhọ epanọ u bi bru kpe Annette hayo Natalie na, kareghẹhọ nọ orọnikọ ohwo na ọvo o fiomahọ otọ kẹ oware na ha. Ahwo jọ a re rri ọgbaduo wọhọ oware nọ u te oware ovo ho, a vẹ ta nọ ere emezae na a re ru, hayo ohwo nọ a gba du na ọye ọ wha riẹ ze. Rekọ ohwo ọvo ọ gwọlọ nọ a gbae du hu. Otẹrọnọ oware utioye o via kẹ owhẹ, riẹ nọ whọ wha riẹ ze he!

Uzẹme riẹ họ, o lọhọ re a ta nọ “whọ wha riẹ ze he,” rekọ o rrọ bẹbẹ re ohwo ọ ginẹ rọwo nọ ọye ọ wha riẹ ze he. Ahwo jọ nọ oware nana o via kẹ a rẹ rọwo tae via kẹ omọfa ha, fikiere udu u re bru kpe ai vrẹta. Rekọ whọ gbẹ ta via ha, ono o rẹ mae kẹ uye—whẹ orẹ manikọ ohwo nọ ọ gba owhẹ du na? Ukpenọ who fibo, whọ sai ru oware jọ.

Ebaibol na ọ vuẹ omai nọ okenọ Job ọ rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ ọ ta nọ: “Mẹ rẹ ta eware nọ e be dha omẹ eva via.” (Job 10:1) O sai fiobọhọ kẹ owhẹ nọ who te ru epọvo na. Whọ tẹ tae via kẹ ogbẹnyusu ra jọ nọ who fievahọ, onana o te lẹliẹ iroro nọ e gba dhe owhẹ udu na kpotọ, yọ u ti fiobọhọ kẹ owhẹ wo omosasọ.

Ere Annette o ru. Ọ ta nọ: “Nọ mẹ ta oware na via kẹ ogbẹnyusu ọkpekpe mẹ jọ, ọ tẹ tuduhọ omẹ awọ nọ mẹ nyae ta kẹ ekpako jọ evaọ ukoko mẹ. Yọ eva e were omẹ gaga nọ me ru ere. A keria kugbe omẹ unuẹse buobu jẹ tuduhọ omẹ awọ inọ, oware nọ o via na mẹ wha riẹ ze he. Keme mẹ ginẹ whae ze he.”

Natalie ọ ta oware nọ o via kẹe na kẹ ọsẹgboni riẹ re. Ọ ta nọ: “A fiobọhọ kẹ omẹ gaga. A tuduhọ omẹ awọ nọ mẹ ta oware nọ o be kẹ omẹ uye kpobi via, yọ onana o wha riẹ ze nọ iroro nọ e gba dhe omẹ udu na i ro kpotọ.”

Olẹ u fiobọhọ kẹ Natalie gaga re. Ọ ta nọ: “Olẹ u fiobọhọ kẹ omẹ gaga, maero evaọ okenọ me je roro nọ mẹ sae ta oware nọ o via na kẹ ohwo ọvo ho. Nọ mẹ tẹ be lẹ, ozọ u re mu omẹ hẹ. Fikiere o rẹ lẹliẹ iroro mẹ kpotọ jẹ kẹ omẹ udu udhedhẹ.”

Riẹ nọ oware kpobi u wo oke, makọ “oke nọ a ro siwẹ,” koyehọ oke nọ ohwo ọ rẹ rọ kpairoro vrẹ. (Ọtausiuwoma Na 3:3) Rẹrote omara ziezi, whọ rọ awaruọ kpe omara no ho. Daoma serihọ ziezi. Maero na, fievahọ Jihova, Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ omosasọ na.​—2 Ahwo Kọrint 1:3, 4.

Otẹrọnọ whẹ yọ ọmọtẹ, yọ ohwo nọ who bi lele nyusu-orọo ọ be kao obọ te owhẹ evaọ oghẹrẹ nọ whọ gwọlọ họ, onọ o rẹ sai su kpohọ ọfariẹ-ogbe, oware ovo o thọ họ re whọ ta kẹe nọ, “Whọ gbẹ dariẹ ofa ha!” hayo, “Si obọ ra no omẹ!” Who fibo fiki ozọ họ inọ usu ra avọ ogbẹnyusu ra o te fa. Ọ tẹ fa usu no owhẹ fikinọ whọ ta ere kẹe, kiyọ o fo kẹ owhẹ hẹ! Ohwo nọ o fo kẹ owhẹ họ, ọmọzae nọ ọ rẹ rọ adhẹẹ kẹ owhẹ gbe izi Ebaibol nọ who bi koko.

“Nọ mẹ jọ ekọleji, emezae a rẹ nya kẹle omẹ a ve si ọgbivie mẹ evaọ obemu jẹ ta eme etọtọ wọhọ—epanọ oma o te were omẹ te nọ me te lele ai wezẹ.”​—Coretta.

Eme who roro nọ ọmọzae nana o ru na?

1. Emiehwẹ?

2. Ẹlẹlẹ?

3. Obẹlẹ?

“Nọ mẹ jọ omoto ẹdẹjọ, ọmọzae jọ nọ ma gbẹ jọ omoto na o te mu eme etọtọ họ ẹta jẹ be gba omẹ yaoma. Mẹ tẹ tehe abọ riẹ no, jẹ ta kẹe nọ o go te obei ovẹrẹ. O te rri omẹ wọhọ ohwo nọ uzou riẹ o gba ha.”​—Candice.

Eme who roro nọ ọmọzae nana o je ru kẹ Candice na?

1. Emiehwẹ?

2. Ẹlẹlẹ?

3. Obẹlẹ?

“Ukpe n’ukpo, ọmọzae jọ ọ jẹ hae ta kẹ omẹ nọ mẹ were e riẹ gaga, yọ ọ gwọlọ nọ o re lele omẹ wezẹ, rekọ mẹ se thahethahe. Ẹsejọ dede, ọ rẹ rọ obọ rara omẹ ẹkoko. Mẹ rẹ ta kẹe nọ ọ seba, rekọ o re yo ghele he. Epanọ me ro ruwẹ bi thuru ufi eviẹ mẹ evaọ ẹdẹjọ na, ọ tẹ tehe omẹ ikebe.”​—Bethany.

Eme who roro nọ ọmọzae nana o ru na?

1. Emiehwẹ?

2. Ẹlẹlẹ?

3. Obẹlẹ?

Evaọ usu enọ esa na, onọ o gba họ C.

Ẹvẹ uruemu obẹlẹ u ro wo ohẹriẹ no ẹlẹlẹ hayo emiehwẹ?

Uruemu obẹlẹ o rẹ were ohwo nọ o bi ru ei na, rekiyọ o be dha ohwo nọ a bi ru ei kẹ na eva. Whọ tẹ make ta kẹ ohwo na nọ ọ seba, yọ o gbe bi ru ei ghele.

Uruemu obẹlẹ yọ oware nọ a rẹ rọ zaharo kẹ ohwo ho. U re su kpohọ ọgbaduo.