Jesu ọ be kẹ ilele riẹ emamọ ohrẹ kpahe oghẹrẹ nọ a rẹ rọ ekwakwa efe ro ru iruo. Rekọ orọnọ ilele riẹ ọvo họ enọ e be gaviezọ kẹ ohrẹ na ha. Otu Farisi na a rrọ etẹe re, yọ u fo nọ a re fi ohrẹ Jesu nana họ iruo. Fikieme? Keme a “you ugho.” Nọ a yo ẹme nọ Jesu ọ be ta na, “a te bi nye inwe họ iẹe.”—Luk 15:2; 16:13, 14.

Rekọ Jesu ọ daezọ rai hi, ukpoye ọ ta kẹ ae nọ: “Wha rẹ jọ iraro ahwo dhesẹ nọ wha kiẹrẹe, rekọ Ọghẹnẹ ọ riẹ udu rai. Keme oware nọ ahwo a re rri kpekpehru, o rrọ oware otọtọ evaọ aro Ọghẹnẹ.”—Luk 16:15.

U kri no nọ ahwo a bi ro rri otu Farisi “kpekpehru,” rekọ obọnana eware i bi ti nwene. Ahwo nọ a bi rri kpekpehru na nọ a fe, wo ogaga esuo, jẹ rrọ isu egagọ na, a bi ti kie. A vẹ te kpare ahwo gheghe nọ a se egagọ Ọghẹnẹ gboja kpehru. Jesu o ru rie vẹ nọ enwene ologbo ọ be te romavia, ọ ta nọ:

“Rite oke Jọn, Uzi na gbe Eruẹaro na e ta kpahe eware nọ e te via. No oke yena vrẹ, Uvie Ọghẹnẹ họ usi uwoma nọ a bi whowho, yọ oghẹrẹ ahwo kpobi a be daoma re a ruọ eva riẹ. Evaọ uzẹme, o mae lọhọ re odhiwu gbe akpọ e vrẹ viukpọ ẹmẹwẹ ubiẹme ovo evaọ Uzi na nọ u re rugba ha.” (Luk 3:18; 16:16, 17) Ẹvẹ eme Jesu na i ro dhesẹ nọ eware i bi nwene?

Isu egagọ ahwo Ju a re dhesẹ oma nọ a bi koko Uzi Mosis na. Kareghẹhọ nọ okenọ Jesu o siwi ọzae jọ nọ o tuaro evaọ obọ Jerusalẹm, otu Farisi na a ta avọ omorro nọ: “Mai yọ ilele Mosis. Ma riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ta ẹme kẹ Mosis.” (Jọn 9:13, 28, 29) Ẹjiroro jọ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ rehọ Uzi na kẹ Mosis họ re u su ahwo nọ i wo omaurokpotọ bru Mesaya na, koyehọ Jesu. Jọn Ọhọahwo-Ame na o vuhumu nọ Jesu họ Omogodẹ Ọghẹnẹ. (Jọn 1:29-34) No etoke odibọgba Jọn Ọhọahwo-Ame na vrẹ, ahwo Ju nọ i wo omaurokpotọ, maero kọ iruori a ro mu usi “Uvie Ọghẹnẹ” họ eyo. Ẹhẹ, “usi uwoma” o riẹ kẹ ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ jọ otọ esuo Uvie Ọghẹnẹ jẹ gwọlọ wo erere noi ze.

Orọnikọ Uzi Mosis na u wo iruo ho ho, u su ahwo bru Mesaya na. Dede na, u du gwọlọ nọ ahwo a re gbe koko iei hi. Wọhọ oriruo, Uzi na o kẹ ahwo uvẹ inọ a sae rọ fiki eware buobu fa orọo rai, rekọ Jesu o ru rie vẹ nọ, “ohwo kpobi nọ ọ siọ aye riẹ ọ jẹ rehọ aye ọfa ọ thọ uzi ẹnwae-obro, yọ ohwo kpobi nọ ọ rehọ aye nọ ọzae riẹ ọ se o bruẹnwae.” (Luk 16:18) Ẹme Jesu nana ọ lẹliẹ eva dha otu Farisi nọ a re mu izi fihọ na gaga.

Kẹsena Jesu ọ tẹ rọ ọtadhesẹ jọ ta ẹme ro dhesẹ epanọ enwene nọ ọ be te romavia na ọ te rro te. Ọ ta kpahe ezae ivẹ jọ nọ uzuazọ rai u nwene asohẹrioke. Nọ ma bi ti gbiku na, kareghẹhọ nọ otu Farisi nọ a you ugho nọ ahwo a re rri kpekpehru na a jọ etẹe.

 Jesu ọ ta nọ: “Ọdafe jọ ọ jariẹ nọ ọ jẹ hae rọ ehọ eghaghae ogorurẹ gẹgọ, yọ ọ be reakpọ kuoma kẹdẹ kẹdẹ. Rekọ a jẹ hae wọ ọyare-eware jọ nọ a re se Lazarọs, ọnọ ela e vọ oma fihọ unuẹthẹ ighẹ riẹ, yọ ọ jẹ hae gwọlọ nọ ọ rẹ re eware nọ i bi kie no emẹjẹ ọdafe na fihọ otọ. Ẹhẹ, makọ erakọ dede e jẹ nyaze te lalọ ela riẹ.”—Luk 16:19-21.

Otu Farisi na a you ugho gaga, fikiere o bẹ hẹ re ma riẹ ohwo nọ Jesu ọ be rọ “ọdafe” nana dhesẹ na. O rẹ jẹ were isu egagọ ahwo Ju nana re a rehọ iwu eghaghae nọ e rrọ wowoma gọ ẹgọ. U te no ofẹ ekwakwa efe nọ o sae jọnọ a wo no, a fe re evaọ ofẹ ekwa sa-sa nọ a wo. Ẹhẹ, ehọ ogorurẹ nọ ọdafe na ọ rọ gọ ẹgọ na u dikihẹ kẹ oghẹrẹ nọ ahwo a bi rri otu Farisi na kpekpehru, yọ ehọ eghaghae efuafo na u dikihẹ kẹ omarai nọ a bi rri kiẹrẹe gaga na.—Daniẹl 5:7.

Ẹvẹ isu egagọ nana nọ i fe je wo omorro na a rri iruori hayo ahwo gheghe na? A re rri rai tọtọtọ je tube se ai ‛am ha·’aʹrets, koyehọ ahwo otọ (hayo otọakpọ) na, inọ a riẹ Uzi na ha yọ a fo enọ a re wuhrẹ Uzi na gbe he. (Jọn 7:49) Oghẹrẹ ohwo otiọye “ọyare-eware jọ nọ a re se Lazarọs” ọ jọ evaọ iku na, ọnọ ohọo u je kpe te epanọ ọ jẹ rọ gwọlọ nọ ọ rẹ “re eware nọ i bi kie no emẹjẹ ọdafe na fihọ otọ.” Yọ wọhọ epanọ ela e vọ Lazarọs oma na, ere a je rri ahwo gheghe na nyenyenye wọhọ ahwo nọ a bi tu Ọghẹnẹ oma.

 U kri no nọ isu egagọ na a be rọ reakpọ kuoma yọ ahwo gheghe na a be reoja, rekọ Jesu ọ riẹ nọ oke u te no nọ enwene ologbo jọ ọ te rọ romavia evaọ uzuazọ enọ e wọhọ ọdafe na gbe enọ e wọhọ Lazarọs.

Jesu ọ ta kpahe enwene ologbo nọ ọ romavia evaọ uzuazọ aimava na, inọ: “Whaọ, nọ u te oke jọ, ọyare-eware na o te whu, ikọ-odhiwu a tẹ wọe vrẹ kpohọ abotọ Abraham. Ọdafe na o te je whu a te ki ei. Nọ ọ jọ obọ Uki kpare aro riẹ, avọ uye nọ ọ be ruẹ, ọ tẹ ruẹ Abraham evaọ ugbothabọ avọ Lazarọs nọ ọ rrọ abotọ riẹ.”—Luk 16:22, 23.

Ahwo nọ a be gaviezọ kẹ Jesu na a riẹ nọ u kri no nọ Abraham o ro whu, yọ obọnana ọ rrọ Uki. Ebaibol na ọ ta vevẹ nọ ohwo nọ ọ rrọ Uki ọ rẹ ruẹ ude hayo ta ẹme he, yọ ere Abraham ọ rrọ re. (Ọtausiuwoma Na 9:5, 10) Kọ eme isu egagọ na a roro nọ Jesu ọ be rọ ọtadhesẹ riẹ na wuhrẹ? Eme Jesu ọ be gwọlọ ta kpahe ahwo gheghe na gbe isu egagọ nọ i you ugho gaga na?

Jesu o dhunu te enwene nọ ọ be te romavia na no vẹre nọ ọ ta nọ, ‘rite oke Jọn Ọhọahwo-Ame na, Uzi na gbe Eruẹaro na e ta kpahe eware nọ e te via, rekọ no oke yena vrẹ, Uvie Ọghẹnẹ họ usi uwoma nọ a bi whowho.’ Onana u dhesẹ nọ usiuwoma ota Jọn gbe Jesu Kristi oye o wha riẹ ze nọ uzuazọ Lazarọs avọ orọ ọdafe na u ro nwene, onọ a se uwhu evaọ ọtadhesẹ na, kẹsena edikihẹ rai evaọ egagọ Ọghẹnẹ o te nwene.

U kri no nọ a be rọ rehọ emu iwuhrẹ Ọghẹnẹ gbọ iruori hayo ahwo gheghe na ogbọ. Rekọ nọ Jọn Ọhọahwo-Ame na ọ nyaze, o te wuhrẹ ae kpahe Uvie Ọghẹnẹ yọ a ru lele iwuhrẹ na. Nọ Jesu ọ nyaze uwhremu na je wuhrẹ ae kpahe Uvie Ọghẹnẹ, a ru epọvo na. Anwẹdẹ, umutho ehẹhẹ ‘emu iwuhrẹ Ọghẹnẹ nọ i bi kie no emẹjẹ’ isu egagọ na ze i bi te ahwo na obọ. Obọnana a be rọ ẹme Ọghẹnẹ ko ae ziezi, maero kọ eware igbunu nọ Jesu o bi wuhrẹ ae na. O wọhọ ẹsenọ a wo ọjẹrehọ Jihova Ọghẹnẹ no.

Wo ohẹriẹ, isu egagọ na nọ i fe je wo ekwa sa-sa na a rọwo gaviezọ kẹ ovuẹ Uvie na ha, onọ Jọn o je whowho gbe onọ Jesu o bi whowho evaọ eria kpobi na. (Matiu 3:1, 2; 4:17) Evaọ uzẹme, ovuẹ nọ a bi whowho na, onọ o riobọ họ ẹdhoguo Ọghẹnẹ nọ ọ be tha, o be kẹ ae uye wọhọ erae nọ e be mahe ohwo. (Matiu 3:7-12) Isu egagọ nọ i you ugho gaga na a hai ti wo omofọwẹ, o hae jọnọ Jesu avọ ilele riẹ a siọ ovuẹ Uvie Ọghẹnẹ na ba ewhowho. Isu nana a wọhọ ọdafe nọ Jesu ọ fodẹ evaọ ọtadhesẹ  riẹ na, ọnọ o bo nọ: “Abraham Ọsẹ, jọ ohrọ mẹ o re owhẹ, ta kẹ Lazarọs re o duwu ẹroro uziobọ riẹ họ ame re o su ei fihọ ẹrọo mẹ re oma mẹ u dhẹ, keme mẹ be reoja evaọ ebrerae nana.”—Luk 16:24.

Rekọ oyena o rẹ via ha. Ibuobu isu egagọ na a ti nwene he. A rọwo nọ a rẹ “gaviezọ kẹ Mosis gbe Eruẹaro” na ha, dede nọ eware nọ ahwo nana a kere e hai fiobọhọ kẹ isu egagọ na jẹ Jesu rehọ wọhọ Mesaya gbe Ovie nọ Ọghẹnẹ o ro mu. (Luk 16:29, 31; Ahwo Galesha 3:24) Yọ a wo omaurokpotọ họ re iruori nọ e jẹ Jesu rehọ je wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ no na a fiobọhọ kẹ ae. Evaọ abọdekọ riẹ, ilele Jesu a ti nwene ovuẹ na ha yọ a te siọ uzẹme na ba ẹta gbe he dede nọ isu egagọ na a gwọlọ nọ a ru ere, re a ruẹsi wo ufuoma. Evaọ ọtadhesẹ na, Jesu o dhesẹ onana via evaọ ẹme nọ “Abraham Ọsẹ” na ọ ta kẹ ọdafe na, inọ:

“Ọmọ, kareghẹhọ nọ whọ jẹ reawere eware iwoma okenọ whọ jọ akpọ, rekọ Lazarọs ọ ruẹ uye eware iyoma. Rekọ enẹna, ọ be jọ etenẹ wo omosasọ, rekọ whọ be reoja. U te no enana kpobi no, ọgọdọ ologbo ọ rrọ udevie mai avọ owhai, fikiere ahwo nọ a gwọlọ no obonẹ bru owhai ze a sai ru ei hi, yọ ahwo a sai no oborai bru omai ze gbe he.”—Luk 16:25, 26.

U woma kẹhẹ inọ enwene ologbo otiọna ọ romavia. Ẹhẹ, ẹkẹre o kurẹriẹ kẹ isu egagọ nọ e rẹ wọ oma kpehru na gbe iruori nọ e jẹ Jesu rehọ je bi wo omosasọ fikinọ a bi wuhrẹ mi ei na. (Matiu 11:28-30) Ahwo a te ruẹ enwene nana vevẹ ziezi evaọ umutho emerae jọ nọ e be tha nọ ọvọ ọkpokpọ na o te nwene ọvọ Uzi na no. (Jerimaya 31:31-33; Ahwo Kọlọsi 2:14; Ahwo Hibru 8:7-13) Nọ Ọghẹnẹ o te ku ẹzi ọfuafo riẹ ku ilele Jesu evaọ ẹdẹ Pẹntikọst ọrọ 33 C.E. no, u ve ti mu ahwo kpobi ẹro nọ ilele Jesu họ enọ Ọghẹnẹ ọ jẹ rehọ orọnikọ otu Farisi na gbe isu egagọ nọ i kiọkọ na ha.