Oke o rrọ “auwa avọ ezeza,” koyehọ ighọjọ ikpegbivẹ uvo. “Oria kpobi u te muebi rite auwa avọ izii,” koyehọ ighọjọ esa uvo. (Mak 15:33) Orọnikọ oware nana nọ o via na yọ oke nọ u kpo idudhe evaọ oke uvo gheghe he. Okenọ oke u re ro kpo idudhe họ nọ ọvẹre ọ tẹ kpahe obọ, rekọ oke nana o jọ etoke ehaa Ọnyavrẹ na nọ ọvẹre o ghelie no. U te no ere no, nọ oke u te kpo idudhe u re kri vrẹ umutho iminiti jọ họ, rekọ onana u te euwa esa soso. Fikiere Ọghẹnẹ họ ọnọ o ru ebi nana mu.

Dai roro epanọ onana u gbe enọ i je se Jesu ẹkoko na unu te. Epanọ oria kpobi u gbe ro muebi na, eyae ene jọ e tẹ nya kẹle ure-oja na. Ae họ oni Jesu, Salomi, Meri Magdalini, gbe Meri oni Jemis Ọsese na.

Jọn ukọ na ọ rrọ kugbe oni Jesu nọ ọ be viẹ nọ o dikihẹ “kẹle ure-oja” na. Meri o bi riwi ọmọ nọ o yẹ jẹ yọrọ nọ ọ be reakọ evaọ ehru ure na. O wọhọ ẹsenọ a duwu “ọgbọdọ othethei” họ Meri lafi. (Jọn 19:25; Luk 2:35) Dede nọ Jesu ọ rrọ edada ilogbo nana, o gbe bi roro kpahe epanọ ọ rẹ rọ rẹrote oni riẹ. Ọ daoma riẹ kpobi re ọ jẹlẹ uzou rri Jọn jẹ ta kẹ oni riẹ nọ: “Oni, rri! Ọmọ ra!” Kẹsena o te rri Meri jẹ ta kẹ Jọn nọ: “Rri! Oni ra!”—Jọn 19:26, 27.

Jesu o mu oni riẹ họ obọ Jọn ukọ nọ o you gaga na re ọ rẹrotei, yọ o wọhọ nọ evaọ oke nana Meri ọ jọ aye-uku. Jesu ọ riẹ nọ emọ oni riẹ nọ i kiọkọ a re rọwo nọ ọyomariẹ yọ Ọmọ Ọghẹnẹ hẹ. Fikiere o bi ru ọruẹrẹfihotọ epanọ a sae rọ kuọ oni riẹ je fiobọhọ kẹe evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Onana yọ oriruo nọ ma rẹ rọ aro kele!

Nọ ebi na ọ vrẹ no, Jesu ọ tẹ ta nọ: “Uruame u bi kpe omẹ.” Ọ rọ ẹme nana ru oria ikere jọ gba. (Jọn 19:28; Olezi 22:15) Jesu ọ riẹ nọ Ọsẹ riẹ ọ gbẹ be thọe obọnana ha re ọ riẹ sọ Ọmọ riẹ o ti kru ẹrọwọ riẹ te urere. Kristi ọ tẹ rọ ẹvẹrẹ nọ ọ sae jọ ọrọ Aramaic nọ ahwo Galili a rẹ jẹ ro bo via nọ: “Eli, Eli, lama sabaktani?” onọ otofa riẹ o rrọ, “Ọghẹnẹ mẹ, Ọghẹnẹ mẹ, fikieme whọ rọ siọ omẹ ba?” Ejọ evaọ usu ahwo nọ a dikihẹ etẹe na a wo otọriẹ ẹme Jesu na thọ, fikiere a te bo nọ: “Rri! O bi se Elaeja.” Ohwo jọ ọ tẹ dhẹ nyai duwu uzi họ udi-ogho, ọ tẹ jẹe họ ukpoko, ọ tẹ rehọ iẹe kẹe re ọ da. Rekọ amọfa a tẹ ta nọ: “Wha vu ei wa. Joma ruẹ sọ Elaeja ọ te nyaze ti si ei no ure na fihọ otọ.”—Mak 15:34-36.

Jesu o te bo via nọ: “U rugba no!” (Jọn 19:30) Ẹhẹ, o ru eware kpobi nọ Ọsẹ riẹ o vi rie ziọ otọakpọ ti ru no. Ukuhọ riẹ, Jesu ọ tẹ ta nọ: “Ọsẹ, me mu uzuazọ mẹ họ owhẹ obọ.” (Luk 23:46) Jesu ọ rehọ uzuazọ riẹ họ obọ Jihova, avọ imuẹro nọ Ọghẹnẹ o ti zihe iei ziọ uzuazọ. Avọ eva kpobi nọ o fihọ Ọghẹnẹ, o te gb’uzou họ otọ o te se ẹwẹ họ.

Ẹsiẹvo na, otọ u te nuhu gaga, itho e tẹ bẹre. Otọ na u nuhu ga te epanọ iki nọ e rrọ otafe Jerusalẹm e rọ bẹre rovie, iri nọ e jọ eva rai i te vi lahwe. Ahwo nọ a jẹ nya etẹe vrẹ a ruẹ iri na, a tẹ nya ruọ “okpẹwho ọfuafo na” jẹ ta eware nọ a ruẹ na.—Matiu 12:11; 27:51-53.

 Nọ Jesu o whu, ekọtini othethei nọ ọ rrọ gbẹgbẹdẹ evaọ etẹmpol na, onọ o hẹriẹ oria Ọrẹri na no oria Ọrẹri Erẹri o tẹ bẹre ewẹ ivẹ no ehru duwu otọ. Oware igbunu nana nọ o via na u dhesẹ eva nọ e be dha Ọghẹnẹ kpahe ahwo nọ a kpe Ọmọ riẹ gbe nọ edhere nọ a rẹ rọ ruọ oria Ọrẹri Erẹri na, koyehọ odhiwu o rovie no.—Ahwo Hibru 9:2, 3; 10:19, 20.

Agbẹta nọ ozọ u ro mu ahwo na gaga. Oletu ogbaẹmo nọ o wuzou isoja nọ i kpe Jesu na o te bo nọ: “Ababọ avro, ọzae nana Ọmọ Ọghẹnẹ.” (Mak 15:39) Ẹsejọhọ oletu nana ọ jọ etẹe okenọ Pailet ọ jẹ rọ Jesu guẹdhọ, nọ ahwo Ju a ta nọ Jesu o se omariẹ Ọmọ Ọghẹnẹ. Obọnana u mu rie ẹro no inọ Jesu ginọ ohwo okiẹrẹe, ọ tẹ jẹ rrọ Ọmọ Ọghẹnẹ.

Amọfa nọ a ruẹ eware nana, ekpahe i kpe rai, a te muọ ọvuọ uwou riẹ họ ezihe nya, “be tehe igbama rai” ro dhesẹ omovuọ gbe uweri nọ o da rai oma fia. (Luk 23:48) Eyae buobu nọ e rrọ ilele Jesu nọ a jẹ hai lele iei kpohọ erẹ ẹsejọ a jọ usu ahwo nọ a dikihẹ ugbo bi rri ughe na. Eware urirẹ nana nọ e via na i gbe rai unu re.