1, 2. Eme o gwọlọ nọ ma rẹ riẹ kpahe Setan avọ idhivẹri na?

AKPỌ ọkpokpọ na ọ te were wo umuo ho. Uzuazọ o te jọ epanọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ o rẹ jọ vẹre no emuhọ ze. Rekọ obọnana ma be rria akpọ nọ Setan avọ idhivẹri riẹ a be jọ kpọ eware. (2 Ahwo Kọrint 4:4) Dede nọ ma be ruẹ e rai hi, ma riẹ nọ a rrọ yọ a wo ogaga ulogbo.

² Ma te jọ uzou nana ta kpahe epanọ ma re ro si kẹle Jihova jẹ thọ omamai no obọ Setan. Jihova ọ ya eyaa kẹ omai nọ o ti fiobọhọ kẹ omai. Rekọ o gwọlọ nọ ma rẹ riẹ onaa sa-sa nọ Setan avọ idhivẹri riẹ a rẹ rọ gwọlọ viẹ omai họ jẹ họre omai.

3. Eme Ẹdhọ ọ gwọlọ ru omai?

³ Setan ọ ta nọ ahwo a be gọ Jihova fiki eghale nọ i bi te ai, gbe inọ a te siọ iẹe ba ẹgọ nọ eware e tẹ rrọ bẹbẹ kẹ ae. (Se Job 2:4, 5.) Nọ ohwo jọ ọ tẹ gwọlọ wuhrẹ kpahe Jihova, Setan avọ idhivẹri riẹ a re muẹrohọ iẹe, yọ a rẹ gwọlọ whaha iẹe. Eva e rẹ dha ae nọ a tẹ ruẹ nọ ohwo ọ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame. Ebaibol na ọ ta nọ Ẹdhọ ọ wọhọ “okpohrokpo nọ o bi do enu, be gwọlọ ohwo nọ ọ rẹ re no.”  (1 Pita 5:8) Setan ọ gwọlọ raha usu mai kugbe Jihova.​—Olezi 7:1, 2; 2 Timoti 3:12.

4, 5. (a) Eme Setan ọ rẹ sai ru hu? (b) Eme u dhesẹ re a “wọso Ẹdhọ”?

⁴ Rekọ u du gwọlọ nọ ma dhozọ Setan avọ idhivẹri riẹ hẹ. Jihova o fi umuo họ nọ a rẹ sai ru ba. Jihova ọ ya eyaa nọ “ogbotu obuobu” ọrọ Ileleikristi uzẹme a te zọ evaọ “uye ulogbo na.” (Eviavia 7:9, 14) U wo oware ovo nọ Ẹdhọ o re ru rọ whaha onana ha, keme Jihova ọ be sẹro idibo riẹ.

 ⁵ Setan ọ sae raha usu nọ ma wo kugbe Jihova ha nọ ma tẹ talamu usu na. Ebaibol na ọ kẹ imuẹro nọ: “Jihova ọ te jọ kugbe owhai otẹrọnọ wha tẹ daji abọ riẹ.” (2 Iruẹru-Ivie 15:2; se 1 Ahwo Kọrint 10:13.) Idibo Ọghẹnẹ oke anwae buobu nọ i wo ẹrọwọ wọhọ Ebẹle, Enọk, Noa, Sera, gbe Mosis a talamu Jihova jẹ rọ ere wọso Ẹdhọ. (Ahwo Hibru 11:4-40) Ma rẹ sai ru epọvo na re. Ebaibol na ọ vuẹ omai nọ: “Wha wọso Ẹdhọ, ọ te dhẹ siọ owhai ba.”​—Jemis 4:7.

6. Ẹvẹ Setan ọ be rọ họre omai?

⁶ Dede nọ Setan ọ riẹ nọ Jihova ọ kẹ riẹ umuo kpahe oware nọ ọ rẹ sai ru omai, ọ te dao ẹgba riẹ kpobi re o whrehe usu mai kugbe Ọghẹnẹ. Nẹnẹ, Ẹdhọ ọ be rọ idhere buobu họre omai, yọ oghẹrẹ idhere evona ọ be rọ họre idibo Ọghẹnẹ anwọ ikpe buobu ze na. Evẹ họ ejọ rai?

7. Fikieme Setan ọ be rọ họre idibo Jihova?

⁷ Jọn ukọ na o kere nọ: “Akpọ na soso ọ rrọ otọ ogaga omuomu na.” (1 Jọn 5:19) Setan họ ọnọ ọ be kpọ akpọ omuomu nana, yọ ọ gwọlọ nọ ọ rẹ kpọ idibo Jihova re. (Maeka 4:1; Jọn 15:19; Eviavia 12:12, 17) Ẹdhọ ọ riẹ nọ oke nọ o wo u gbe tulo ho, fikiere ọ be rọ ẹgba riẹ kpobi họre idibo Ọghẹnẹ omomọvo re a ruẹsi kiuke ku Jihova. Ẹsejọ, Setan ọ rẹ rọ edawọ ovao dhe ovao họre omai, oke ofa kọ enọ ma rẹ kaki rri mu hu.

8. Eme o gwọlọ nọ Oleleikristi kpobi ọ rẹ riẹ?

⁸ Obe Ahwo Ẹfisọs 6:12 o ta nọ: Ma “wo ohọre  [“abọ-omuo,” ẹme-oruvẹ]” wọso “izi imuomu nọ e rrọ obọ eria idhiwu na.” Oleleikristi kpobi o bi lele Ẹdhọ avọ idhivẹri riẹ họre. Uzẹme na họ, ahwo kpobi nọ a roma mudhe kẹ Jihova no a rrọ ohọre nana re. Evaọ ileta nọ Pọl o kere se Ileleikristi nọ e jọ Ẹfisọs na, isiasa ọ vuẹ rai inọ a “dikihẹ ga.”​—Ahwo Ẹfisọs 6:11, 13, 14.

9. Eme Setan avọ idhivẹri riẹ a rẹ gwọlọ ru omai?

⁹ Setan avọ idhivẹri na a rẹ gwọlọ rọ idhere sa-sa viẹ omai họ. Fikinọ Setan ọ dawo omai okejọ nọ ma kie he, ma du roro ho inọ oware ovo u re kie no ehru ze nọ o rẹ bẹre odo ho. Ẹdhọ ọ rẹ daoma muẹrohọ elọhoma nọ ma wo re ọ sae riẹ oghẹrẹ odawọ nọ u ti gele omai kie. Rekọ ma rẹ sai fi ei kparobọ ghele, keme Ebaibol na o ru omai riẹ eghẹ sa-sa nọ Ẹdhọ o bi ro ruiruo no. (2 Ahwo Kọrint 2:11; rri Ẹme-Oruvẹ 31.) Ẹghẹ nana jọ họ iruẹru imizi.

10. (a) Eme u dhesẹ re a lele idhivẹri nyusu? (b) Kọ ẹvẹ Jihova o rri rie?

¹⁰ Nọ ohwo o te bi ru iruẹru-imizi, yọ idhivẹri o bi lele nyusu na. Iruẹru itieye na jọ họ eda, ẹva-ọgba, ahwo-ọnua, gbe ahwo nọ a whu no nọ a re lele ta ẹme. Ebaibol na o se eware nana “iruẹru etọtọ.” Ma sai lele idhivẹri na nyusu yọ evaọ oke ovona ma be gọ Jihova ha. (Iziewariẹ 18:10-12; Eviavia 21:8) Ileleikristi a rẹ whaha oware kpobi nọ u wobọ kugbe idhivẹri.​—Ahwo Rom 12:9.

11. Eme o re noi ze otẹrọnọ eware nọ i wobọ kugbe idhivẹri e be hai si omai urru?

 ¹¹ Setan ọ riẹ nọ o te lọhọ kẹe re o ru omai nyusu kugbe idhivẹri nọ o te muẹrohọ nọ eware nọ i wobọ kugbe iruẹru-imizi i re si omai urru. Oware kpobi nọ u wobọ kugbe idhivẹri o rẹ raha usu mai kugbe Jihova.

12. Ẹvẹ Setan ọ rẹ rọ gwọlọ reghe iroro mai?

¹² Setan ọ rẹ gwọlọ reghe iroro ahwo. Ọ rẹ rọ ẹmẹrera fi avro họ ai udu te epanọ a re ro roro nọ, “ewoma yọ eyoma jẹ ta nọ eyoma yọ ewoma.” (Aizaya 5:20) Ẹdhọ o re ru omai roro nọ ohrẹ Ebaibol u wiruo ho, yọ eva e te mae were omai nọ ma te bi gbolaro kẹ izi Ọghẹnẹ.

13. Ẹvẹ Setan ọ rọ daoma fi avro họ ahwo udu no?

¹³ Edhere jọ nọ Setan ọ be rọ viẹ ahwo họ gaga họ, avro nọ o re fihọ ae udu. U kri no nọ ọ be rọ rehọ edhere nana ru iruo. Evaọ ọgbọ Idẹn, o fi avro họ Ivi udu okenọ ọ nọe nọ: “Kọ Ọghẹnẹ ọ ginẹ ta nọ wha rẹ re ubi-ure kpobi evaọ ọgbọ na ha?” (Emuhọ 3:1) Evaọ oke ofa, Setan ọ nọ Jihova evaọ iraro ikọ-odhiwu na inọ: “Kọ gheghe Job ọ be rọ dhozọ Ọghẹnẹ?” (Job 1:9) Nọ Jesu ọ họ-ame no, Setan ọ jẹ gwọlọ fi avro họ Jesu udu re nọ ọ vuẹe nọ: “Otẹrọnọ whẹ yọ ọmọ Ọghẹnẹ, ta kẹ itho nana re i zihe ruọ ikulu ebrẹdi.”​—Matiu 4:3.

14. Ẹvẹ Setan o re ro ru ahwo roro nọ enwoma e rrọ idhivẹri nọ a re lele nyusu hu?

¹⁴ Nẹnẹ, Ẹdhọ ọ gbẹ be daoma fi avro họ ahwo  udu. Ọ rẹ gwọlọ dhesẹ eware jọ nọ i wobọ kugbe idhivẹri evaọ oghẹrẹ nọ ahwo a re ro roro nọ oware ovo o jarae thọ họ. Ọ rọ ẹghẹ nana viẹ Ileleikristi jọ họ no re. (2 Ahwo Kọrint 11:3) Kọ ẹvẹ ma sae rọ thọ omamai? Re ma sae whaha oghẹrẹ eviẹhọ Setan kpobi, eme ma re ru? Joma kiẹ idhere ivẹ jọ nọ Setan ọ sae rọ viẹ omai họ riwi: ẹkeriotọ omawere gbe usiwo-imu.

15. Ẹvẹ ifimu nọ ma bi rri e sai ro ru omai lele idhivẹri nyusu?

¹⁵ Nẹnẹ, a rẹ jọ ifimu, ividio, ighe etẹlivisiọno, erozaha ividio, gbe itanẹte dhesẹ eware nọ i wobọ kugbe idhivẹri, emajiki, gbe iruẹru-imizi efa. Ahwo buobu a re roro nọ oware ovuovo o jọ eware nana thọ họ, rekọ a riẹ hẹ inọ idhivẹri a bi lele nyusu na. Eware efa jọ nọ i wobọ kugbe idhivẹri họ, isi nọ a rẹ rọ gbẹva, evabọ nọ a rẹ rọ gbẹva, ekade nọ a rẹ rọ gbẹva gbe ibigho-abe. Ẹdhọ ọ rẹ gwọlọ ru ahwo tẹrovi omawere gbe igbunu nọ e rrọ eware nana, ọ vẹ ko enwoma rai dhere. Ohwo ọ sai tube roro nọ o rẹ wha enwoma ze he nọ ọ tẹ be hai rri ifimu nọ a be jọ dhesẹ iruẹru-imizi hayo idhivẹri, nọ orọnọ eriwo ọvo o bi rri rai na. Fikieme iroro itieye e rẹ rọ wha okpẹtu ze?​—1 Ahwo Kọrint 10:12.

16. Fikieme ma jẹ whaha ẹkeriotọ omawere nọ a be jọ dhesẹ iruẹru-imizi?

¹⁶ Setan avọ idhivẹri na a sae riẹ oware nọ o rrọ omai iroro ho. Rekọ a sae rọ oghẹrẹ eware ẹkeriotọ nọ ma be salọ kẹ omamai gbe uviuwou mai riẹ oware nọ ma bi roro gbe onọ o rẹ were omai. Nọ ma tẹ  be hai rri ifimu, gaviezọ kẹ ile, hayo se ebe nọ e ta kpahe iruẹru-imizi, emajiki, ahwo-ọnua, ẹva-ọgba, erieda, ahwo nọ idhivẹri i bi kpokpo, te ahwo nọ a rẹ da azẹ amọfa hayo eware itieye na efa, Setan avọ idhivẹri riẹ a re ku ei họ nọ eware itieye na e rẹ were omai. A vẹ rọ ere tube ru omai duomahọ iruẹru-imizi viere.​—Se Ahwo Galesha 6:7.

17. Ẹvẹ Setan ọ sae rọ rehọ usiwo-imu ruọ omai oma?

¹⁷ Nọ orọnọ ma gwọlọ omokpokpọ na, Setan ọ sae rọ onana ruọ omai oma. Ahwo buobu a be mọ oghẹrẹ eyao sa-sa nẹnẹ. Ohwo ọ rẹ sae dawo oghẹrẹ  usiwo sa-sa rekiyọ oma riẹ o be ga ghele he. (Mak 5:25, 26) Ọ sae tubẹ gwọlọ ru oware kpobi re omariẹ o ga. Rekọ o gwọlọ nọ mai Ileleikristi ma rẹ yọroma gaga, re ma gbẹ salọ oghẹrẹ usiwo nọ u wobọ kugbe “ogaga emajiki” hi.​—Aizaya 1:13.

18. Oghẹrẹ usiwo vẹ Oleleikristi ọ rẹ whaha?

¹⁸ Evaọ Izrẹl oke anwae, u wo ahwo jọ nọ a jẹ rọ “ogaga emajiki” ruiruo. Jihova ọ ta kẹ ae nọ: “Wha tẹ rriẹ abọ rai fihọ re wha lẹ, mẹ rẹ ko ibiaro mẹ dhere owhai. Dede nọ wha be lẹ elẹ buobu, mẹ be gaviezọ họ.” (Aizaya 1:15) Dai roro iei, Jihova ọ ta nọ o ti du lahiẹ oma kezọ kẹ elẹ rai dede he. Ma gwọlọ ru oware ovo nọ o rẹ raha usu mai kugbe Jihova ha, je ru nọ o gbe ro fiobọhọ kẹ omai hi, maero evaọ okenọ ma tẹ be mọ. (Olezi 41:3) Fikiere ma rẹ daoma kiẹ tao sọ usiwo nọ ma gwọlọ rehọ u wobọ kugbe idhivẹri hayo iruẹru-imizi. (Matiu 6:13) Ma tẹ ruẹ nọ o rọ oghẹrẹ jọ wobọ kugbe idhivẹri, ma rẹ whaha iẹe.​—Rri Ẹme-Oruvẹ 32.

19. Ẹvẹ Ẹdhọ o ro ru ozọ mu ahwo buobu no?

¹⁹ Ahwo jọ a re roro nọ Ẹdhọ avọ idhivẹri a rrọ họ, rekọ amọfa a rọwo nọ a rrọ fiki eware nọ e via kẹ ae omarai no. Ozọ izi imuomu u re mu ahwo buobu, a tẹ jẹ rrọ igbo ugbẹrọwọ sa-sa. Amọfa a re gbiku eware iyoma nọ idhivẹri a ru ahwo no, jẹ rọ enẹ wha ozọ idhivẹri họ ahwo ẹro. Ẹsibuobu, ahwo a rẹ gwọlọ yo iku nana yọ o rẹ were ae re a gbe ai kẹ amọfa. Iku itieye na i re ru ahwo dhozọ Ẹdhọ.

20. Ẹvẹ ma sae rọ vaha erue Setan?

 ²⁰ Roro kpahe onana, Setan ọ gwọlọ nọ ahwo a dhozọ riẹ. (2 Ahwo Tẹsalonika 2:9, 10) Ẹdhọ yọ ọtọrue, yọ ọ riẹ epanọ ọ rẹ rọ ruọ ahwo nọ a wo isiuru kpahe idhivẹri na oma, je ru ae rọwo eware nọ e rrọ uzẹme he. Ahwo a sai gbiku eware jọ nọ a roro nọ a ruẹ je yo no. Epanọ a wariẹ iku itieye te, ere a re bru okpa họ ai te re. Ma rẹ wariẹ iku itieye kẹ amọfa ha keme ma gwọlọ fiobọhọ kẹ Setan ru ozọ mu ahwo ho.​—Jọn 8:44; 2 Timoti 2:16.

21. Ukpenọ ma re gbiku kpahe idhivẹri, eme ma rẹ sae ta ẹme kpahe?

²¹ Otẹrọnọ Oleleikristi jọ ọ rọ ẹro ruẹ ukpokpoma idhivẹri okejọ, u du gwọlọ nọ ọ rẹ hai gbiku itieye kẹ amọfa ha. Idibo Jihova a rẹ dhozọ oware nọ Setan avọ idhivẹri a rẹ sai ru hu. Ukpoye, ma rẹ tẹrovi Jesu gbe ogaga nọ Jihova ọ kẹ riẹ. (Ahwo Hibru 12:2) Jesu ọ jẹ hai gbiku idhivẹri na kẹ ilele riẹ hẹ. Ukpoye, ọ tẹrovi ovuẹ Uvie na gbe “iruo urirẹ Ọghẹnẹ.”​—Iruẹru Ikọ 2:11; Luk 8:1; Ahwo Rom 1:11, 12.

22. Eme whọ gba riẹ mu nọ who ti ru?

²² Jọ o thọrọ omai ẹro ho inọ omaa Setan họ re ọ raha usu mai kugbe Jihova. Ọ te dao ẹgba riẹ kpobi re ọ sai ru onana. Rekọ ma rrọ ogbori eghẹ Setan he, yọ ma gba riẹ mu inọ ma rẹ whaha oware kpobi nọ u wobọ kugbe idhivẹri. Yọ ma te “kẹ Ẹdhọ uvẹ hẹ” re o whrehe ẹrọwọ mai. (Se Ahwo Ẹfisọs 4:27.) Evaọ uzẹme, ma te gine dikihẹ wọso Ẹdhọ, uvumọ ẹta riẹ o ti mu omai hi, Jihova ọ te thọ omai.​—Ahwo Ẹfisọs 6:11.