Fikieme U ro Fo re Ma Kiẹ Ebaibol na Riwi?
Fikieme U ro Fo re Ma Kiẹ Ebaibol na Riwi?
Kọ whọ riẹ Ebaibol na ziezi? Obe oghẹrẹsa nana họ obe nọ a mae vaha kpaobọ no evaọ ikuigbe ohwo-akpọ. Koghẹrẹ koghẹrẹ ahwo a ruẹ no inọ ovuẹ riẹ o rẹ kẹ omosasọ gbe ẹruore, ithubro riẹ e tẹ jẹ rrọ enọ i wiruo evaọ uzuazọ uyero ikẹdẹ kẹdẹ. Ghele na, ahwo buobu nẹnẹ a riẹ eware nọ e rrọ Ebaibol na eva tere he. Whọ make rrọ egagọ jọ hayo whọ rrọ họ, ẹsejọhọ o rrọ isiuru ra re whọ riẹ eware nọ e rrọ Ebaibol na. A kere ibroshọ nana re u fi obọ họ kẹ owhẹ riẹ ugogo eware nọ e rrọ Ebaibol na.
OTẸRỌNỌ who bi mu Ebaibol na họ ese obọ, u ti fi obọ họ kẹ owhẹ nọ whọ tẹ kake riẹ umutho eware jọ kpahe oghẹrẹ nọ a ruẹrẹ e riẹ họ. A re je se Ebaibol na Ikereakere Efuafo na, yọ ebe udhosa gbe ezeza i ru rie via, obe Emuhọ u mu rie họ, obe Eviavia u te ku ei họ.
Ono o wo eme Ebaibol na? Oyena yọ emamọ onọ. Uzẹme, ezae udhuvẹ i kere Ebaibol na yọ o rehọ oware wọhọ ikpe odu ọvo gbe egba ezeza (1,600). O rrọ oware nọ a re mu ẹro họ inọ ahwo nọ a kere Ebaibol na a ta nọ ae a wo eme riẹ hẹ. Omọvo rai jọ o kere nọ: “Ọghẹnẹ o gie ẹwolo ku ikereakere na kpobi.” (2 Timoti 3:16) Ọfa ọ ta nọ: “Ẹzi ỌNOWO na ọ be rehọ omẹ ta ẹme, ẹme riẹ ọ rọ ẹrọo mẹ.” (2 Samuẹle 23:2) Ere ahwo nọ a kere i rie na a ro dhesẹ inọ Jihova Ọghẹnẹ, Osu Ehrugbakpọ na họ Ọnọ o wo eme Ebaibol na. Ahwo nana a dhesẹ via inọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ahwo-akpọ a si kẹle iẹe.
Oware ofa jọ o riẹ nọ u wuzou kẹ ewo otoriẹ Ebaibol na. Uzoẹme ovo o dhẹ oma Ikereakere na kpobi duwu: ẹkpare kpehru udu nọ Ọghẹnẹ o re ro su ahwo-akpọ ẹkwoma Uvie riẹ nọ o rrọ obọ odhiwu. Nọ who bi se haro na, whọ te ruẹ epanọ uzoẹme nana o rọ dhẹ obe Emuhọ rite obe Eviavia duwu.
Nọ who bi roro kpahe eme nọ ma ta evaọ obehru na, kiẹ ovuẹ nọ o rrọ obe nọ o mae jọ akpọ na viodẹ riwi, Ebaibol na.
[Etehe nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 3]
UGOGO EWARE JỌ NỌ U FO NỌ WHỌ RẸ RIẸ KPAHE EBAIBOL NA
◼ Ekere riẹ o rehọ vrẹ ikpe odu ọvo, egba ezeza gbe ikpe (1,610), rono ukpe ọ 1513 B.C.E. rite 98 C.E. *
◼ Ebe ọgba gbe izii ọsosuọ na—enọ a rọ ẹvẹrẹ Hibru kere, jẹ rọ ẹvẹrẹ Aremia kere amabọ riẹ jọ na—a re se ai Ikereakere Hibru hayo “Ọvọ Anwae.”
◼ Ebe udhe gbe ihrẹ nọ i kiọkọ—enọ a rọ ẹvẹrẹ Griki kere—a re se ai Ikereakere Griki Ileleikristi, hayo “Ọvọ Ọkpokpọ.”
◼ A ghale Ebaibol na fihọ izou gbe awọ sa-sa. Wọhọ oriruo, nọ a te kere Matiu 6:9, 10, u dhesẹ nọ who rovie kpohọ uzou avọ ezeza orọ obe Matiu, owọ avọ izii gbe ọrọ avọ ikpe.
[Oruvẹ-obotọ]
^ edhe-ẹme 9 U wo oghẹrẹ sa-sa nọ a re ro dhesẹ ikpe hayo ideti. Evaọ ibroshọ nana, C.E. u dikihẹ kẹ “Ekele Oke Onana,” B.C.E. u dikihẹ kẹ “Taure Kristi Ọ tẹ Ze.” Whọ te ruẹ inọ a kere eme nana fihọ obotọ ewẹ-obe ibroshọ na evaọ eria nọ a jọ ta ẹme te ugogo eware jọ gbe oke nọ e rọ via.