UZOU 1
“Wha Nya, re Wha Ru Ahwo Zihe Ruọ Ilele”
Eware nọ e rrọ obe Iruẹru Ikọ gbe epanọ i ro kiekpahe oke mai na
1-6. Gbiku jọ nọ i dhesẹ nọ Isẹri Jihova a rẹ ta usi uwoma evaọ oghoghẹrẹ eria, makọ epanọ eware e rrọ kẹhẹ.
UZOGE jọ nọ a re se Rebecca nọ ọ rrọ Osẹri Jihova evaọ Ghana ọ be hae ta usi uwoma evaọ obọ isukulu. O re fi ebe ukoko na họ ẹkpa isukulu riẹ. Evaọ oke ibreki, ọ rẹ gwọlọ uvẹ kpobi nọ ọ rẹ rọ ta usi uwoma kẹ ibe emọ-isukulu riẹ. Enẹna, Rebecca o bi wuhrẹ Ebaibol na kugbe emọ-eklase riẹ buobu.
2 Evaọ ukoliko Madagascar jọ nọ ọ rrọ Africa, ekobaro ivẹ jọ e rẹ nya uvo ogaga kpohọ iwhre jọ nọ i siomano nọ u thabọ te oware wọhọ emaele 15. A rẹ jọ obei wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo nọ a gwọlọ riẹ kpahe Ọghẹnẹ.
3 Isẹri Jihova jọ nọ e rrọ Paraguay gbe ahwo ikpegbisoi nọ i no erẹwho efa ze a kuomagbe ku okọ nọ a rẹ sai bi te ithẹ nọ e rrọ Paraguay avọ Paraná re a sae ta usi uwoma kẹ ahwo nọ a rrọ obei. Okọ na o rro te epanọ o sae rọ gba ahwo ikpegbivẹ. Yọ u bi fiobọhọ nọ a be sae rọ ta usi uwoma te eria nọ a hae te sai te vẹre he.
4 Evaọ ezi ivo, ahwo buobu a re kpohọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre Alaska nyai rri ughe gaga. Isẹri Jihova nọ e rrọ obei a rẹ rehọ uvẹ yena ta usi uwoma kẹ ahwo nana. Inievo na a re dikihẹ unueri na nọ ekọ iyibo e be fa ahwo erẹwho sa-sa ze na. Inievo na a re kru ebe ukoko na họ obọ evaọ evẹrẹ buobu. Inievo na a rẹ jẹ ruọ irupre kpohọ iwhre nọ i siomano nyae ta usi uwoma na. Yọ a sae ta usi woma na te ewho nọ a re se Aleut, Athabascan, Tsimshian, gbe Tlingit no.
5 Oniọvo nọ a re se Larry nọ ọ rrọ Texas evaọ U.S.A. ọ rẹ ta usi uwoma kẹ ahwo evaọ uwou nọ a rẹ jọ rẹrote ekpako na nọ ọ be rria. Larry ọ gbẹ be ta usi uwoma na ghelọ akaba-ọmo nọ ọ rrọ fiki asidẹnte nọ o wo. Ọ be hae vuẹ ahwo kpahe Uvie Ọghẹnẹ gbe ẹruore nọ o wo inọ ọ te wariẹ nya ẹdẹ jọ nọ Uvie na o tẹ ze no.—Aiz. 35:5, 6.
6 Inievo jọ nọ i je kpohọ okokohọ evaọ ofẹ jọ Myanmar a ruọ okọ nọ a rẹ rọ fa ofa evaọ Mandalay, yọ erẹ na o rehọ edẹ esa. Fikinọ a gwọlọ ta usi uwoma, a wha ebe ukoko na lele oma nọ a jẹ rọ kẹ ahwo nọ a gbẹ ruọ okọ na. Oke kpobi nọ okọ na o tẹ kpahe unueri evaọ ẹwho hayo iwhre jọ, inievo na a vẹ ruọ otọ vẹrẹ vẹrẹ, a vẹ be rehọ ebe kẹ ahwo nọ a rrọ oria na soso. Oke yena yọ ahwo ọkpokpọ a be ruọ okọ na, nọ a je muhọ ebi vrẹ no, inievo na a vẹ be ta usi uwoma kẹ ahwo yena.
7. Idhere vẹ Isẹri Jihova a bi ro se isẹri kpahe Uvie Ọghẹnẹ, kọ eme ọ rrọ e rae oja?
7 Umutho iriruo nana i dhesẹ nọ ahwo nọ a be gọ Jihova wariẹ akpọ na soso họ a bi ‘se isẹri ziezi kpahe Uvie Ọghẹnẹ.’ (Iruẹru 28:23) A rẹ nya no uwou ruọ uwou, ta usi uwoma kẹ ahwo evaọ iyẹrẹ, jẹ rọ ifonu se ahwo. Isẹri Jihova a rẹ daoma rọ uvẹ kpobi nọ a wo ta usi uwoma kpahe Uvie Ọghẹnẹ, te a rrọ omoto ofa, a kpohọ ore, hayo a rrọ ibreki evaọ oria iruo rai. Oghẹrẹ nọ ma be rọ ta usi uwoma na o sai wo ohẹriẹ evaọ eria sa-sa, rekọ oware nọ o rrọ omai oja họ epanọ ma rẹ rọ ta usi uwoma kẹ ahwo evaọ eria kpobi nọ a rrọ.—Mat. 10:11.
8, 9. (a) Fikieme ma sae rọ ta nọ iruo usi uwoma ota na nọ e be nyaharo na yọ oware igbunu? (b) Onọ vẹ ma rẹ sae nọ, kọ eme u fo nọ ma re ru re ma sae ruẹ uyo na?
8 Ahwo nọ a be ta usi uwoma na a rrọ ekwotọ nọ i bu vi egba ivẹ gbe ọgbagbisoi (235). Kọ whẹ nọ o bi se obe nana yọ omọvo rai jọ? O tẹ rrọ ere, kiyọ who bi ru iruo gaga evaọ iruo usi uwoma ota nọ i bi dhe ẹkẹkẹre na! Oghẹrẹ nọ iruo nana e nyaharo te no evaọ akpọ-soso yọ oware igbunu. Keme Isẹri Jihova a be ta usi uwoma na ziezi kẹ ahwo erẹwho kpobi ghelọ ebẹbẹ ilogbo nọ i bi te ai, egọmeti nọ e be whaha iruo na, gbe ahwo nọ a be wọso ae gaga.
9 Onọ jọ nọ u wuzou nọ ma sai roro kpahe họ, ‘Fikieme iruo usi uwoma ota na i gbe ri serihọ họ ghelọ ebẹbẹ nọ i bi te omai gbe Setan nọ ọ be wọso iruo na? Re ma sae kuyo onọ yena, u fo nọ ma re roro kpemu kpohọ ikpe-udhusoi ọsosuọ. Keme iruo nọ a muhọ evaọ oke yena eye mai Isẹri Jihova oke nana ma be ruabọhọ na.
Iruo nọ E te Rehọ Oke jẹ Kẹre Ruọ Akpọ na Soso
10. Iruo vẹ Jesu ọ rehọ uzuazọ riẹ kpobi ru, kọ eme ọ riẹ kpahe iruo nana?
10 Jesu Kristi nọ ọ tuọ ukoko Ileleikristi na họ ọ rehọ uzuazọ riẹ kpobi ru iruo usi uwoma ota na. U wo oke jọ nọ ọ rọ ta nọ: “O gba omẹ họ nọ me re whowho usi uwoma Uvie Ọghẹnẹ . . . , keme fiki onana a ro vi omẹ ze.” (Luk 4:43) Jesu ọ riẹ nọ iruo nọ ọyomariẹ ọvo ọ te sai ru re he o bi muhọ na. Omoke jọ taure o te ti whu, ọ ruẹaro nọ a te ta usi uwoma Uvie na “evaọ erẹwho na kpobi.” (Mak 13:10) Rekọ, ẹvẹ a te sai ro ru onana? Kọ amono a ti ru ei?
“Wha nya, re wha ru ahwo zihe ruọ ilele evaọ udevie ahwo erẹwho na kpobi.”—Matiu 28:19
11. Iruo ilogbo vẹ Jesu ọ kẹ ilele riẹ, kọ eme o ti fiobọhọ kẹ ae nọ a te sai ro ru iruo na?
11 Nọ Jesu ọ kparoma no uwhu ze no, ọ romavia kẹ ilele riẹ, ọ tẹ kẹ ae iruo ilogbo nana okenọ ọ ta kẹ ae nọ: “Fikiere wha nya, re wha ru ahwo zihe ruọ ilele evaọ udevie ahwo erẹwho na kpobi, wha họ ae ame evaọ odẹ Ọsẹ na gbe Ọmọ na gbe ẹzi ọfuafo na, wha wuhrẹ ae re a ru eware kpobi nọ me jie uzi rai kẹ owhai. Rri! Mẹ rrọ kugbe owhai edẹ na kpobi rite oke urere uyero-akpọ na.” (Mat. 28:19, 20) Ẹme nọ Jesu ọ ta inọ “mẹ rrọ kugbe owhai” na u dhesẹ nọ Jesu o ti fiobọhọ kẹ ilele riẹ evaọ iruo usi uwoma ota gbe ilele-iruo na. A te ginẹ gwọlọ obufihọ otiọye keme Jesu ọ ta no vẹre inọ “erẹwho na kpobi i ti mukpahe” ae. (Mat. 24:9) U te no ere no, u wo oware ofa jọ nọ u ti fiobọhọ kẹ ilele na re. Taure Jesu o te ti muvrẹ kpobọ odhiwu, ọ ta kẹ ae nọ ẹzi ọfuafo na ọ te kẹ ae ogaga nọ a ti ro se isẹri kpahe ọyomariẹ “rite oria nọ o mai thabọ evaọ otọakpọ na.”—Iruẹru 1:8.
12. Enọ jọ vẹ nọ i wuzou ma rẹ sae nọ? Kọ fikieme u ro wuzou re ma riẹ iyo rai?
12 Enọ jọ e riẹ nọ i wuzou nọ ma rẹ sae nọ, eye họ: Kọ ikọ Jesu avọ ilele efa evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na a se iruo nana gboja? Kọ Ileleikristi yena nọ i tulo ho na a se isẹri ziezi kpahe Uvie Ọghẹnẹ ghelọ ukpokpoma ogaga? Kọ Jihova, Jesu, ikọ-odhiwu na gbe ẹzi ọfuafo Jihova a gine fiobọhọ kẹ ae evaọ iruo na? A kẹ iyo enọ nana gbe efa evaọ obe Iruẹru Ikọ nọ o rrọ Ebaibol na. Yọ u wuzou gaga re ma riẹ iyo enọ yena. Fikieme? Jesu ọ ya eyaa nọ a ti ru iruo nana “rite oke urere uyero-akpọ na.” Fikiere Ileleikristi uzẹme kpobi iruo nana e rrọ kẹ, te omai nọ e be rria evaọ oke urere nana. Nọ o rrọ ere na, iku eware nọ e via nọ a kere fihọ obe Iruẹru Ikọ na e roja kẹ omai gaga.
Oware nọ Obe Iruẹru Ikọ O Ta Kpahe
13, 14. (a) Ono o kere obe Iruẹru Ikọ, kọ ẹvẹ ọ rọ riẹ eware nọ o kere na? (b) Eme obe Iruẹru Ikọ o ta kpahe?
13 Ono o kere obe Iruẹru Ikọ? A jọ obe na fodẹ ohwo nọ o kere i rie he, rekọ eme emuhọ riẹ i dhesẹ nọ ohwo nọ o kere obe Usi Uwoma Luk na ọye o kere i rie. (Luk 1:1-4; Iruẹru 1:1, 2) Fikiere, notọ avọ otọ ze, Luk nọ a se “ọbo-imu oyoyou,” nọ ọ rẹ jẹ romatotọ gbiku na họ ọnọ a ta nọ o kere obe Iruẹru Ikọ. (Kọl. 4:14) Iku eware nọ e via evaọ etoke ikpe udhegberee e rrọ obe na. I muhọ evaọ ukpe 33 C.E. nọ Jesu o ro muvrẹ kpobọ odhiwu rite ukpe 61 C.E. nọ a ro fi Pọl họ uwou-odi evaọ Rom. Nọ orọnọ Luk ọ ta nọ “a” kẹsena ọ tẹ jẹ ta nọ “ma” evaọ iku riẹ na, u dhesẹ nọ ọyomariẹ ọ jariẹ evaọ okenọ eware na buobu e rọ via. (Iruẹru 16:8-10; 20:5; 27:1) Nọ orọnọ Luk ọ rẹ romatotọ kiẹ kpahe eware na, avro ọ riẹ hẹ inọ ọ nọ mi Pọl, Banabas, Filip, gbe amọfa nọ a fodẹ evaọ iku na.
14 Iku vẹ e rrọ obe Iruẹru Ikọ? Evaọ obọ emuhọ obe na, Luk o kere kpahe eware nọ Jesu ọ ta gbe eware nọ o ru. Rekọ eware nọ ilele Jesu a ta gbe eware nọ a ru eye Luk o kere kpahe evaọ abọ nọ o kiọkọ evaọ obe na. Obe na o ta kpahe ahwo nọ a ru iruo nọ a hae te sae rọ ẹgba obọrai ru hu, dede nọ ahwo a je rri rai nọ “a kpohọ isukulu hu yọ a viodẹ hẹ.” (Iruẹru 4:13) Re a tae kpẹkpẹe, obe na o ta kpahe epanọ ukoko Ileleikristi na u ro muhọ gbe epanọ o rọ rro. A jariẹ dhesẹ oghẹrẹ nọ Ileleikristi ọsosuọ na a jẹ rọ ta usi uwoma na gbe ajọwha nọ a wo. (Iruẹru 4:31; 5:42) A tẹ jẹ jariẹ dhesẹ oghẹrẹ nọ ẹzi ọfuafo na o ro fiobọhọ nọ usi uwoma na u ro te eria buobu oke yena. (Iruẹru 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25) Whọ rẹ jọ obe Iruẹru Ikọ ruẹ oware nọ oma Ebaibol na soso o ta kpahe, koyehọ Uvie Ọghẹnẹ nọ Kristi ọ rrọ Ovie riẹ. O tẹ jẹ ta kpahe epanọ a rọ ta usi uwoma na ghelọ ukpokpoma ogaga.—Iruẹru 8:12; 19:8; 28:30, 31.
15. Ẹvẹ obe Iruẹru Ikọ nọ ma re se u re ro fiobọhọ kẹ omai?
15 Iku nọ e rrọ obe Iruẹru Ikọ na e were gaga yọ e rẹ tuduhọ omai awọ ziezi! Ma te se je roro kpahe oriruo ilele ọsosuọ na gbe oghẹrẹ nọ a wo ajọwha te, o rẹ bọ omai ga. Ma te gwọlọ rọ aro kele Ileleikristi ọsosuọ nọ i wo ẹrọwọ gaga na. Enẹ ma te rọ ruẹrẹ oma kpahe ziezi re ma “nya, [je] ru ahwo zihe ruọ ilele.” A kere obe nana nọ who bi se na re u fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ kpahe obe Iruẹru Ikọ na ziezi.
Obe nọ Ma re ro Wuhrẹ Ebaibol na nọ U re Fiobọhọ kẹ Omai
16. Fikieme a ro kere obe nana?
16 Fikieme a ro kere obe nana? Re u ru eware esa nana kẹ omai (1) re u mu omai ẹro nọ Jihova ọ be rọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ omai evaọ usi uwoma nọ ma be ta gbe ahwo nọ ma bi wuhrẹ na, (2) re ma wuhrẹ kpahe oriruo ilele ọsosuọ Jesu je wo ajọwha kẹ usi uwoma na wọhọ ae omarai, (3) re ma je wo adhẹẹ ziezi kẹ ukoko Jihova gbe ahwo nọ o ro mu nọ e be kobaro evaọ iruo usi uwoma na gbe ikoko nọ ma rrọ.
17, 18. Oghẹrẹ vẹ a ruẹrẹ obe nana họ, kọ eware vẹ e riẹe eva nọ i ti fiobọhọ kẹ owhẹ nọ whọ tẹ be rehọ iẹe wuhrẹ Ebaibol na?
17 Oghẹrẹ vẹ a ruẹrẹ obe nana họ? Whọ te ruẹ nọ a ghale riẹ kpohọ abọ eree, yọ a jọ abọ ọvuọvo ta kpahe eware nọ e rrọ obe Iruẹru Ikọ. Orọnikọ a jọ izoẹme obe na ta kpahe owọ ọvuọvo obe Iruẹru Ikọ unọjọ utọjọ họ, rekọ eware nọ ma wuhrẹ no iku na ze gbe epanọ ma sai ro ru eware nọ ma wuhrẹ na. A jọ emuhọ uzou kpobi fodẹ oware nọ uzou na o ta kpahe, gbe oria obe Iruẹru Ikọ na nọ a te ta ẹme kpahe evaọ uzou na.
18 Eware efa e rrọ obe nana nọ i ti fiobọhọ kẹ owhẹ nọ whọ tẹ be rehọ iẹe wuhrẹ Ebaibol na kẹ omobọ ra. Emamọ iwoho nọ e rrọ obe na i ti fiobọhọ kẹ owhẹ jọ iroro ra ruẹ iku na wọhọ epanọ e rrọ Ebaibol na. Izoẹme buobu i wo ekpẹti nọ a kere eme efa fihọ nọ i ti fiobọhọ kẹ owhẹ. A jọ ekpẹti sa-sa fodẹ eware jọ kpahe ohwo jọ evaọ Ebaibol na nọ ma sae rọ aro kele. A jọ ejọ ta ẹme kpahe eria, eware nọ e via, iruemu ẹwho, gbe amọfa jọ nọ a fodẹ evaọ obe Iruẹru Ikọ. A ru akotọ ewẹ-obe na kẹkẹe nọ whọ rẹ sai kere eme fihọ.
Rọ ọwhọ ta usi uwoma na evaọ ẹkwotọ ra
19. Enọ vẹ u fo nọ ma rẹ nọ omamai noke toke?
19 Obe nana o sai fiobọhọ kẹ owhẹ kiẹ omara riwi ziezi. Makọ epanọ whọ ta usi uwoma na kri te no kẹhẹ, u fo nọ whọ rẹ kiẹ omara riwi noke toke re whọ ruẹ eware nọ whọ be ginẹ rọ karo evaọ uzuazọ gbe epanọ who rri usi uwoma ota na. (2 Kọr. 13:5) Nọ omara nọ: ‘Kọ mẹ be ta usi uwoma na evaọ oghẹrẹ nọ u dhesẹ nọ oke o gbẹ riẹ hẹ? (1 Kọr. 7:29-31) Kọ mẹ be ta usi uwoma na avọ ọwhọ? Kọ eware nọ mẹ be ta kpahe na i mu omẹ ẹro? (1 Tẹs. 1:5, 6) Kọ mẹ be ginẹ ta usi uwoma na ziezi je wuhrẹ amọfa Ebaibol na?’—Kọl. 3:23.
20, 21. Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma ta usi uwoma na kpata kpata, kọ eme ma rẹ gbaemu nọ ma re ru?
20 Joma hae kareghẹhọ ẹsikpobi nọ a kẹ omai iruo nọ i wuzou gaga, eye họ usi uwoma nọ ma rẹ ta gbe ahwo nọ ma re fiobọhọ kẹ zihe ruọ ilele Jesu. Nọ edẹ na e be nya na yọ oke u bi re no, fikiere o gwọlọ nọ ma rẹ rọ ọwhọ ta usi uwoma na vi epaọ anwẹdẹ. Urere uyero-akpọ nana o kẹle gaga no. Ahwo buobu a gbẹ vọe nọ u fo nọ a re yo usi uwoma na. Nọ ma be ta usi uwoma na, ma riẹ unu ahwo nọ a gbe kiọkọ nọ a te gaviezọ je zihe ruọ ilele Jesu hu. (Iruẹru 13:48) Rekọ iruo mai họ epanọ ma re ro fiobọhọ kẹ ahwo otiọye nọ oke o gbẹ riẹ na.—1 Tim. 4:16.
21 Fikiere, u wuzou gaga re ma rọ aro kele oriruo ahwo nọ a jẹ ta usi uwoma na evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ i wo ajọwha gaga na. Nọ whọ be romatotọ wuhrẹ obe nana, jọ o wọ owhẹ ta usi uwoma na avọ ajọwha gbe udu vi epaọ anwẹdẹ kpobi. Jọ u ru owhẹ gbaemu ziezi nọ who re gbe ‘se isẹri ziezi kpahe Uvie Ọghẹnẹ.’—Iruẹru 28:23.
