1. Wọhọ epanọ obe Ahwo Kọlọsi 2:4, 8 o ta, ẹvẹ Setan ọ be rọ gwọlọ mi omai iroro mai?

SETAN ọ be gwọlọ ru omai raha izi Jihova. Edhere jọ nọ o bi ro ru onana họ, ọ rẹ daoma ru re ma roro kpahe eware nọ i woma ha, ọ vẹ rọ ere mi omai iroro no re ma sai yoẹme kẹe. Ọ rẹ rọ ẹmẹrera tẹzẹ omai hayo viẹ omai họ re ma ruọ abọ riẹ, yọ eware nọ e rẹ were omai ọ rẹ rọ dawo omai.​—Se Ahwo Kọlọsi 2:4, 8.

2-3. (a) Fikieme ma rẹ rọ gaviezọ kẹ unuovẹvẹ nọ o rrọ Ahwo Kọlọsi 2:8 na? (b) Eme ma te jọ uzoẹme nana wuhrẹ?

² Kọ Setan ọ be ginẹ gwọlọ oghẹrẹ kpobi nọ o re ro su omai thọ? Ee! Kareghẹhọ nọ orọnikọ ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ hẹ Pọl o kere ẹme unuovẹvẹ nọ o rrọ obe Ahwo Kọlọsi 2:8 na se he. Ileleikristi nọ a rọ ẹzi ọfuafo wholo o kere i rie se. (Kọl. 1:2, 5) Setan ọ jẹ gwọlọ su Ileleikristi yena thọ evaọ okenọ u kpemu, yọ o mae tubẹ riẹe oja nẹnẹ re o su omai thọ. (1 Kọr. 10:12) Fikieme? Keme Ọghẹnẹ o le rie no obọ odhiwu ze no, yọ ọ rẹ gbẹ sai zihe ofa ha, fikiere epanọ ọ rẹ rọ viẹ idibo Ọghẹnẹ họ ọvo o riẹe oja. (Evia. 12:9, 12, 17) U te no ere no, ma be rria edẹ urere na okenọ ahwo omuomu gbe eviẹahwohọ a bi ro no “onọ u yoma ruọ onọ o mai yoma.”​—2 Tim. 3:1, 13.

³ Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe epanọ Setan ọ be rọ daoma re ọ rehọ “eviẹhọ ifofe” raha iroro mai. Ma te ta ẹme kpahe “iruẹru ẹghẹ” esa riẹ. (Ẹf. 6:11) Ma vẹ te jọ  uzoẹme nọ o rrọ aro na ta kpahe epanọ ma rẹ rọ wariẹ ruẹrẹ iroro mai họ otẹrọnọ ọ rehọ eghẹ itieye na raha iroro mai no vẹre. Obọnana joma ta kpahe oghẹrẹ nọ Setan ọ rọ viẹ ahwo Izrẹl họ nọ a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na no gbe oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ noi ze.

4-6. Wọhọ epanọ o rrọ Iziewariẹ 11:10-15, edhere ọkpokpọ vẹ o gwọlọ nọ ahwo Izrẹl a re ro ru iruo ẹwọ nọ a te Ẹkwotọ Eyaa na no?

⁴ Setan ọ rehọ edhere ẹghẹ viẹ ahwo Izrẹl họ re a gọ edhọ. Ẹvẹ o ro ru ei? Ọ riẹ nọ a gwọlọ wo emu nọ a rẹ re, kọ oye ọ rọ ruọ ae oma. Nọ ahwo Izrẹl a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na no, o tẹ gwọlọ nọ a re nwene oghẹrẹ nọ a je ro ru iruo ẹwọ. Okenọ ahwo Izrẹl a jọ obọ Ijipti, a jẹ hai vo ame no ethẹ Naele ze ku fihọ ekakọ rai. Rekọ evaọ Ẹkwotọ Eyaa na, orọnikọ ame a re vo no ethẹ ze ku fihọ ekakọ rai re i woma ha, rekọ oso nọ ọ rẹ rrọ evaọ ezi oso gbe igrigri nọ i re kie oye u re ru ekakọ woma. (Se Iziewariẹ 11:10-15; Aiz. 18:4, 5) Onana u dhesẹ nọ ahwo Izrẹl a re wuhrẹ idhere efa nọ a re ro ru iruo ẹwọ. Oyena o te jọ bẹbẹ kẹ ae keme ahwo nọ a riẹ kpahe iruo ẹwọ evaọ usu rai a whu no evaọ udhude na.

⁵ Jihova o ru rie vẹ kẹ ahwo riẹ nọ eware i ti nwene. Kẹsena ọ tẹ vẹvẹ ae unu inọ: “Wha yọroma re udu rai u gbe su owhai thọ họ re wha nyae gọ eghẹnẹ efa je guzou kpotọ kẹ ae.” (Izie. 11:16, 17) Whọ tẹ kaki rri unuovẹvẹ na who re roro nọ u kiekpahe iruo ẹwọ họ. Fikieme Jihova ọ rọ vẹvẹ ae unu kpahe edhọgọ kpakiyọ idhere ekpokpọ nọ a ti ro ru iruo ẹwọ ọ jẹ ta ẹme kpahe?

 ⁶ Jihova ọ riẹ nọ ahwo Izrẹl a te gwọlọ wuhrẹ onaa nọ a re ro ru iruo ẹwọ mi egedhọ nọ e wariẹ e rai họ na. Ahwo nọ a be rria kẹle ae na a ginẹ riẹ kpahe iruo ẹwọ evaọ ẹkwotọ yena vi ahwo Izrẹl, yọ idibo Ọghẹnẹ a rẹ sai wuhrẹ eware jọ mi ai, rekọ ẹbẹbẹ ọ rẹ sai noi ze. Ahwo Kenan a rẹ gọ Bale yọ egagọ rai i re kpomahọ oware kpobi nọ a bi ru. A roro nọ Bale họ ọnọ o wo idadeghe na gbe nọ ọye o re ru oso rrọ. Jihova ọ gwọlọ nọ a rẹ rọ iwuhrẹ erue yena viẹ idibo riẹ họ họ. Ghele na, kẹse kẹse ahwo Izrẹl a jẹ hae nyae gọ Bale. (Ik. 25:3, 5; Ibr. 2:13; 1 Iv. 18:18) Muẹrohọ oghẹrẹ nọ Setan o ro su ahwo Izrẹl thọ.

7. Ẹvẹ Setan ọ rọ dawo ahwo Izrẹl okenọ a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na no?

⁷ Setan ọ riẹ nọ ohwo kpobi ọ gwọlọ nọ oso ọ rrọ fihọ otọ na, yọ onana họ ẹghẹ ọsosuọ nọ ọ rọ ruọ ae oma. Evaọ Ẹkwotọ Eyaa na, no amara Ane rite Azie kukpe kukpe, oso ọ rẹ rrọ tere he. Oso nọ ọ rẹ rrọ no umuo amara Akpe vrẹ oye u re ru ekakọ rai woma re ahwo Izrẹl a sae zọ. Setan ọ rọ onana viẹ ahwo Izrẹl họ, o ru rai roro nọ re eware e sai woma kẹ ae, a rẹ gọ edhọ nọ ahwo nọ a be rria ẹkwotọ na a be gọ. U wo eware jọ nọ ahwo nọ a wariẹ e rai họ na a roro nọ a re ru kẹ edhọ rai re e ruẹsi ru oso rrọ kẹ ae. Ahwo Izrẹl nọ a fi ẹrọwọ họ Jihova ha a roro nọ a gbe ru ere he oso ọ te rrọ fihọ ekakọ rai hi, fikiere a te je ru eware nọ egedhọ na a re ru kẹ ọghẹnẹ ọrue nọ a re se Bale.

8. Oware ofa vẹ Setan ọ rọ viẹ ahwo Izrẹl họ, kọ oghẹrẹ vẹ o ro ru ei?

⁸ U wo oware ofa jọ nọ Setan ọ rọ viẹ ahwo Izrẹl họ. Ọ viẹ rai họ kie kẹ isiuru ọfariẹ-ogbe. Nọ ahwo erẹwho egedhọ na a tẹ be gọ edhọ rai, a re ru iruemu ọfariẹ-ogbe etọtọ. Iruemu iyoma nana i kugbe igberẹ eyae avọ erọ ezae nọ a jẹ hai lele gbe-ọfariẹ evaọ etẹmpol edhọ rai. A jẹ kuvẹ kẹ ezae nọ i re lele ezae wezẹ, eyae nọ i re lele eyae wezẹ, gbe iruemu ọfariẹ-ogbe efa. A je tube roro nọ oware ovo o thọ kugbe iruemu nana ha. (Izie. 23:17, 18; 1 Iv. 14:24) Egedhọ na a roro nọ iruemu nana i re ru nọ edhọ rai i re ro ru otọ na wou eware. Ọfariẹ-ogbe nọ a jẹ rọ gọ edhọ rai na o were ahwo Izrẹl buobu, a tẹ rọ ere kie ruọ ẹdhọgọ. Rekọ Setan họ ọnọ ọ rehọ onana mu ai rehọ na.

9. Wọhọ epanọ Hosia 2:16, 17 o ta, eme Setan o ru re ahwo Izrẹl a gbe vuhu ohẹriẹ nọ o rrọ Jihova avọ eghẹnẹ efa ha?

⁹ Edhere avọ esa nọ Setan ọ rọ viẹ ahwo Izrẹl họ họ, o ru nọ a gbe je ro vuhu ohẹriẹ nọ o rrọ Jihova avọ eghẹnẹ efa ha. Evaọ oke Jerimaya ọruẹaro na, Jihova ọ ta nọ eruẹaro erue a je ru idibo riẹ kpairoro vrẹ odẹ riẹ “fiki Bale.” (Jeri. 23:27) O wọhọ nọ idibo Ọghẹnẹ a gbe je se odẹ Jihova ha, kọ Bale a je se, onọ otofa riẹ o rrọ “Ọnowo” hayo “Olori.” Onana u ru nọ ahwo Izrẹl a gbe je ro vuhu ohẹriẹ nọ o rrọ Jihova avọ Bale he. Fikiere, o tẹ jọ lọlọhọ kẹ ae re a rọ egagọ Bale gua erọ Jihova.​—Se Hosia 2:16, 17 gbe ẹme-obotọ.

10. Eghẹ vẹ Setan ọ be rọ viẹ ahwo họ nẹnẹ?

¹⁰ Setan ọ gbẹ be rehọ eghẹ evona viẹ ahwo họ nẹnẹ. Ọ be rehọ eware nọ ohwo-akpọ kpobi ọ gwọlọ rọ dawo  ahwo, ọ tẹ jẹ be rehọ ọfariẹ-ogbe rọ dawo ae, je bi ru re a gbẹ riẹ Jihova ha. Joma kake ta kpahe ẹghẹ nọ ma fodẹ whremu na.

11. Eme Setan o ru nọ ahwo a gbẹ be rọ riẹ Jihova ha?

¹¹ Setan o bi ru re ahwo a gbẹ riẹ Jihova ha. Nọ ikọ Jesu a whu no, ahwo jọ nọ a se omarai Ileleikristi a te mu iwuhrẹ erue họ ewuhrẹ. (Iruẹru 20:29, 30; 2 Tẹs. 2:3) Ikọ erue nana a te ru nọ ahwo a gbẹ jẹ rọ riẹ Ọghẹnẹ uzẹme na ha. Wọhọ oriruo, a si odẹ Ọghẹnẹ no Ebaibol rai, a tẹ rehọ edẹ-ova wọhọ “Ọnowo” gbe “Olori” nwene ẹta riẹ. Edẹ-ova nana nọ a ro nwene odẹ-oma Ọghẹnẹ na u ru nọ ahwo nọ a bi se Ebaibol na a gbẹ be ruẹ ohẹriẹ nọ o rrọ Jihova avọ “ilori” efa nọ a fodẹ evaọ Ikereakere na ha. (1 Kọr. 8:5) A se Jihova avọ Jesu “Ọnowo,” onana u te bi ru ei bẹbẹ kẹ ahwo re a riẹ nọ Jihova avọ Ọmọ riẹ yọ omọvo na ha. (Jọn 17:3) Onana o jọ usu eware nọ e wha uwuhrẹ Esanerọvo ze, uwuhrẹ nọ u no Ebaibol ze he. Enana kpobi i ru nọ ahwo buobu a bi ro roro nọ a rẹ sae riẹ Ọghẹnẹ vievie he. Onana yọ ọrue koikoi!​—Iruẹru 17:27.

12. Eme egagọ erue e be kẹ ahwo uvẹ ru, kọ eme o no rie ze no wọhọ epanọ o rrọ obe Ahwo Rom 1:28-31?

¹² Setan ọ be viẹ ahwo họ re a kie kẹ isiuru ọfariẹ-ogbe. Evaọ oke ahwo Izrẹl, Setan ọ rọ egagọ erue ru ọfariẹ-ogbe were ahwo. Ere ọvona o bi ru nẹnẹ. Egagọ erue e kuvẹ kẹ ọfariẹ-ogbe evaọ egagọ rai, yọ a rẹ tubẹ ta nọ oware ovo o jariẹ thọ họ. Onana u ru nọ ahwo buobu nọ a bi se omarai eg’Ọghẹnẹ a bi ro kiukeku izi nọ Ọghẹnẹ o fihọ kpahe ọfariẹ-ogbe. Pọl ukọ na ọ jọ ileta nọ o kere se ahwo Rom ta kpahe oware nọ u no onana ze no. (Se Ahwo Rom 1:28-31.) Usu “eware nọ i fo ho” nọ ọ fodẹ na họ, oghẹrẹ iruemu ọfariẹ-ogbe kpobi, onọ u kugbe ezae nọ i re lele ezae wezẹ gbe eyae nọ i re lele eyae wezẹ. (Rom 1:24-27, 32; Evia. 2:20) U wuzou gaga re ma ru lele oware nọ Ebaibol na ọ ta.

13. Ẹghẹ ọfa vẹ Setan ọ be rọ viẹ ahwo họ?

¹³ Setan ọ rẹ rọ eware nọ ohwo-akpọ kpobi ọ gwọlọ rọ dawo ahwo. Ohwo  kpobi ọ gwọlọ nọ o re wuhrẹ oware jọ nọ ọ rẹ rọ kuọ omariẹ gbe uviuwou riẹ. (1 Tim. 5:8) Ẹsibuobu, ma re wuhrẹ eware itieye na nọ ma te kpohọ isukulu je muẹrohọ ewuhrẹ na ziezi. Rekọ ma rẹ yọroma. Evaọ erẹwho buobu, orọnikọ oware nọ ohwo ọ rẹ rọ ko uviuwou riẹ ọvo a rẹ jọ isukulu wuhrẹ hẹ rekọ a re je wuhrẹ eriariẹ akpọ na. A re wuhrẹ emọ-isukulu inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ, gbe nọ Ebaibol na o wo iruo kẹ omai hi. A re wuhrẹ ai nọ ahwo nọ a wo areghẹ a rẹ rọwo inọ ẹma a ma eware he. (Rom 1:21-23) Iwuhrẹ itieye na e wọso “areghẹ Ọghẹnẹ.”​—1 Kọr. 1:19-21; 3:18-20.

14. Iruemu vẹ eriariẹ akpọ na i re ru ohwo wo?

¹⁴ Ahwo a bi wuhrẹ eware nọ i dhesẹ nọ a wo orivo kẹ izi ikiẹrẹe Jihova, jẹ be wọso ae. Iwuhrẹ itieye na i re fiobọhọ kẹ ahwo wo iruemu nọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ hẹ, ukpoye kọ iruemu iyoma nọ i re no “iruo uwo” ze. (Gal. 5:19-23) I re ru ahwo wo omorro je rri amọfa vo, yọ onana u ru nọ ahwo a bi ro “you omobọ rai.” (2 Tim. 3:2-4) Iruemu nana i wo ohẹriẹ gaga no uruemu omaurokpotọ nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ idibo riẹ a re wo. (2 Sam. 22:28) Inievo jọ nọ i kpohọ yunivasiti a wo iroro akpọ na viukpọ iroro Ọghẹnẹ. Joma kẹ oriruo jọ nọ u dhesẹ oware nọ o rẹ sai no onana ze.

15-16. Eme who wuhrẹ no oware nọ o via kẹ oniọvo-ọmọtẹ na ze?

¹⁵ Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rrọ iruo odibọgba oke-kpobi vrẹ ikpe ikpegbisoi no ọ ta nọ: “Nọ mẹ họ-ame no, me se kpahe ebẹbẹ nọ i re no yunivasiti ze, me te je yo kpahe ae, rekọ mẹ kezọ kẹ oyena ha.  Me je roro nọ ehrẹ yena e rrọ rọkẹ omẹ hẹ.” Ebẹbẹ vẹ i te rie? Ọ ta nọ: “Isukulu na e jẹ rehọ oke gbe ẹgba mẹ kpobi, te epanọ me gbe je ro wo uvẹ nọ mẹ rẹ rọ lẹ se Jihova ziezi hi wọhọ epanọ me je ru vẹre. Yọ me gbe je wo ẹgba nọ me re ro wuhrẹ Ebaibol na kugbe amọfa jẹ ruẹrẹ oma kpahe ziezi kẹ ewuhrẹ hẹ. Me yere Ọghẹnẹ inọ, nọ mẹ nwani vuhumu nọ yunivasiti ọ be raha usu nọ me wo kugbe Jihova, mẹ tẹ riẹ nọ o gwọlọ nọ me re no isukulu na. Yọ ere me ru.”

¹⁶ Ẹvẹ ewuhrẹ yunivasiti na u ro nwene uruemu oniọvo-ọmọtẹ nana? Ọ ta nọ: “O kẹ omẹ uye gaga inọ ewuhrẹ yena nọ mẹ romakẹ u je ru omẹ tẹrovi iruthọ amọfa, maero kọ inievo mẹ evaọ ukoko na. O jẹ lẹliẹ omẹ rri rai inọ a be riẹ eware buobu ru hu, fikiere me gbe je kuomagbe ai tere he. O rehọ oke gaga re me te ti si iroro yena no udu. Oware nọ o via kẹ omẹ na u dhesẹ ebẹbẹ nọ i re noi ze nọ ma te kiukeku unuovẹvẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ be rọ ukoko riẹ kẹ omai. Jihova ọ riẹ omẹ vi epanọ mẹ riẹ omobọ mẹ. Dodokọ mẹ gaviezọ kẹe!”

17. (a) Eme ma gba riẹ mu nọ ma re ru? (b) Eme ma ti wuhrẹ evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

¹⁷ Gbaemu nọ whọ rẹ kuvẹ vievie he re “eriariẹ akpọ na gbe eviẹhọ ifofe” erọ akpọ Setan i mu owhẹ rehọ. Hae yọroma ẹsikpobi kpahe eghẹ Setan. (1 Kọr. 3:18; 2 Kọr. 2:11) Whọ kẹe uvẹ vievie he re ọ raha usu ra kugbe Jihova. Koko izi ikiẹrẹe nọ Jihova o jie kpahe ọfariẹ-ogbe. Whọ kuvẹ hẹ re Setan ọ viẹ owhẹ họ, re who rri ehrẹ Jihova vo. Kọ eme who re ru nọ whọ tẹ ruẹ nọ iroro akpọ nana e daruọ owhẹ oma no? Uzoẹme nọ o rrọ aro na u ti dhesẹ oghẹrẹ nọ Ẹme Ọghẹnẹ ọ sai ro fiobọhọ kẹ omai raha iroro gbe iruemu ethọthọ nọ e make “dowọ muotọ gaga” no.​—2 Kọr. 10:4, 5.