1, 2. (a) Ẹvẹ uyoyou gbe ẹrọwọ i ro wobọ kugbe ohwohwo? (b) Enọ vẹ ma te ta ẹme kpahe na?

MA YOU Jihova “keme ọye ọ kaki you omai.” (1 Jọn 4:19) Edhere jọ nọ Jihova o bi ro dhesẹ uyoyou riẹ họ, ẹghale nọ ọ be hae ghale idibo riẹ nọ e talamu usu riẹ. Epanọ uyoyou mai kẹ Jihova o ga te, ere ẹrọwọ mai ọ rẹ ga te re, yọ orọnikọ ma te rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ ọvo ho, rekọ inọ ọ rẹ hwosa kẹ enọ o you.​—Se Hibru 11:6.

² Jihova ọ rẹ ghale idibo riẹ, onana yọ ugogo oware jọ nọ u dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ. Ma gbe wo imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ rẹ ghale enọ e be rọ ajọwha gwọlọ iẹe he kiyọ ẹrọwọ mai ọ gbunu hu, keme “ẹrọwọ họ imuẹro inọ oware nọ a bi rẹro riẹ o te via.” (Hib. 11:1) Uzẹme, ẹrọwọ o kugbe imuẹro inọ eyaa Ọghẹnẹ nọ ma bi rẹro rai e te seba erugba ha. Dede na, ẹvẹ ẹruore osohwa nọ ma re wo o sai ro fiobọhọ kẹ omai? Ẹvẹ Jihova ọ rọ hwosa kẹ idibo riẹ no, te erọ oke anwae gbe erọ oke nana? Joma ruẹ.

3. Eyaa vẹ e rrọ obe Malakae 3:10?

³ Jihova ọ ya eyaa nọ ọ te ghale idibo riẹ nọ i wo ẹrọwọ, fikiere o zizie omai nọ ma daoma re ma ruẹsi wo eghale riẹ.  Ebaibol na ọ ta nọ: “Wha . . . dawo omẹ, sọ me gbe ti rovie ethẹ-ufuro obọ odhiwu kẹ owhai je vi oghale se owhai hi, ere ỌNOWO ogbaẹmo na ọ tae.” (Mal. 3:10) U re dhesẹ nọ ma wo edẹro kẹ uzizie nana nọ ma tẹ jẹe rehọ.

4. Fikieme ma sai ro fievahọ ẹme Jesu nọ ọ rrọ Matiu 6:33 na?

⁴ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ a tẹ rọ Uvie na karo, Ọghẹnẹ o ti fiobọhọ kẹ ae. (Se Matiu 6:33.) Jesu ọ sae ta ẹme nana keme ọ riẹ nọ Jihova ọ re te nyasiọ idibo riẹ ba ẹdẹvo ho. Jesu ọ riẹ nọ eyaa Ọghẹnẹ e rẹ seba erugba ha. (Aiz. 55:11) Mai omamai, ma sai wo imuẹro re inọ ma te fi ẹrọwọ họ Jihova riẹriẹriẹ, o ti ru eyaa riẹ gba kẹ omai, nọ ọ ta nọ: “Mẹ te nyasiọ owhẹ ba vievie he, yọ me ti gbabọkẹ owhẹ vievie he.” (Hib. 13:5) Ma rẹ sae ruẹ nọ ẹme nana ọ rọwokugbe ẹme nọ Jesu ọ ta kpahe Uvie na gbe ẹrẹreokie Ọghẹnẹ nọ ma rẹ rọ karo.

5. Fikieme uyo nọ Jesu ọ kẹ Pita o rẹ rọ bọ ẹrọwọ ohwo ga?

⁵ Pita ukọ na ọ nọ Jesu okejọ inọ: “Rri! Ma nyasiọ eware kpobi ba ma te lele owhẹ; kọ erere vẹ o ti te omai?” (Mat. 19:27) Jesu o doku Pita fiki onọ yena ha, ukpoye, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ a ti wo osohwa fiki eware nọ a nyase ba. Ikọ Jesu yena gbe amọfa nọ a wo ẹrọwọ a ti lele iei su evaọ obọ odhiwu. Yọ makọ enẹna, ilele Jesu a bi wo osohwa hayo eghale. Jesu ọ ta nọ: “Ohwo kpobi nọ ọ nyasiọ iwou hayo inievo-emezae hayo inievo-emetẹ hayo ọsẹ hayo oni  hayo emọ hayo etọ ba fiki odẹ mẹ o ti wo ae ẹko udhusoi, ọ vẹ te jẹ reuku uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Mat. 19:29) Ilele riẹ a ti wo eghale nọ i vi eware kpobi nọ a nyase ba. Kọ esẹ, ini, inievo-emezae, inievo-emetẹ, gbe emọ nọ ohwo o re wo evaọ ukoko na e gbẹ ghare vi eware kpobi nọ o siobọno hayo nyase ba fiki iruo Uvie na?

6. Fikieme Jihova ọ rọ ya eyaa kẹ idibo riẹ nọ ọ te hwosa kẹ ae?

⁶ Eyaa nọ Jihova ọ yaa inọ ọ te hwosa kẹ omai idibo riẹ na, o rẹ bọ omai ga nọ ma tẹ rrọ otọ odawọ. U te no eghale nọ ma be jọ ukoko Jihova wo no nẹnẹ, ma be rọ ọwhọ rẹro eghale efa nọ i vi enana evaọ obaro. (1 Tim. 4:8) Ginọ uzẹme, imuẹro nọ ma wo inọ Jihova “ọ rẹ hwosa kẹ enọ e be rọ ajọwha gwọlọ iẹe,” u re fiobọhọ kẹ omai dikihẹ ga evaọ ẹrọwọ na.​—Hib. 11:6.

7. Ẹvẹ ẹruore mai ọ rẹ rọ jọ wọhọ umuokọ kẹ omai?

⁷ Evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na, Jesu ọ ta nọ: “Wha ghọghọ jẹ wereva gaga, keme osohwa rai o rrọ ruaro evaọ obọ odhiwu, keme ere a kpokpo eruẹaro nọ e kake rọ owhai jọ.” (Mat. 5:12) U te no osohwa obọ odhiwu nọ idibo Ọghẹnẹ jọ a ti wo no, ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ aparadase otọakpọ yọ obọdẹ ẹjiroro nọ ma rẹ rọ “ghọghọ jẹ wereva gaga.” (Ol. 37:11; Luk 18:30) Te ma wo ẹruore obọ odhiwu hayo ọrọ otọakpọ, ẹruore mai nana ọ rẹ sae jọ wọhọ “umuokọ rọkẹ uzuazọ mai,” onọ “u muẹro jẹ rrọ gaga.” (Hib. 6:​17-20) Wọhọ epanọ umuokọ u re kru okọ dikihẹ nọ ẹkporo o te bi fi na, ere ẹruore osohwa nọ ma wo na o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai kru oma ga ziezi evaọ iroro gbe egagọ Ọghẹnẹ. O rẹ sai fiobọhọ kẹ omai wo ẹgba nọ ma re ro thihakọ ebẹbẹ.

8. Ẹvẹ ẹruore o re ro fiobọhọ ru awaọruọ kpotọ?

⁸ Ẹruore nọ ma wo no Ebaibol ze na o rẹ sai je fiobọhọ ru awaọruọ mai kpotọ. Ma tẹ be hai roro kpahe eyaa Ọghẹnẹ, u re ru udu kie omai vi. O rẹ kẹ omosasọ gaga nọ ma te ‘gbolo owha mai kẹ ỌNOWO na’ avọ imuẹro inọ ‘o ti fiobọhọ kẹ omai’! (Ol. 55:22) Ma rẹ sai wo imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ rẹ sai “ru eware buobu gbidigbidi kẹ omai vi eware kpobi nọ ma yare hayo nọ ma roro.” (Ẹf. 3:20) Wariẹ roro kpahe ẹme na, orọnikọ eware buobu ọvo o re ru kẹ omai hi rekọ, “eware buobu gbidigbidi”!

9. Ẹvẹ ma sai ro wo imuẹro inọ Jihova ọ te ghale omai?

⁹ Re ma sai wo osohwa na, o gwọlọ nọ ma re fi ẹrọwọ họ Jihova riẹriẹriẹ jẹ romakpotọ ru lele ekpọvio riẹ. Mosis ọ ta kẹ ahwo Izrẹl nọ: “(ONOWO ọ rẹ te ghale owhai eva otọ nọ ONOWO ọ rọ kẹ owhai re wha rọ re uku je wo i), otẹrọnọ wha re ti yo uru ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai, re wha rọ oma kpotọ koko uzi nọ me je kẹ owhai nẹnẹ na. Keme ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai ọ rẹ te ghale owhai wọhọ epanọ ọ ya kẹ owhai.” (Izie. 15:​4-6) Kọ who wo imuẹro nọ Jihova ọ te ghale owhẹ nọ whọ tẹ ruabọhọ egagọ riẹ? Avro ọ riẹ hẹ, u wo obọdẹ ẹjiroro nọ whọ sai ro wo imuẹro itieye.

10, 11. Ẹvẹ Jihova ọ rọ hwosa kẹ hayo ghale Josẹf?

¹⁰ A kere Ebaibol na rọkẹ erere mai. U wo ikuigbe sa-sa erọ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ hwosa kẹ idibo riẹ oke anwae. (Rom 15:4) Obọdẹ oriruo otiọna jọ họ, Josẹf. Inievo riẹ a zẹ riẹ kpohọ igbo fiki ihri,  kẹsena evaọ oke ofa, aye olori riẹ o te gu ọrue rurie, onọ u ru nọ a ro fi ei họ uwou-odi evaọ Ijipti. Kọ onana u bru usu nọ o wo kugbe Ọghẹnẹ dhe? Vievie! “ỌNOWO na avọ Josẹf a gbe jọ, o te dhesẹ uyoyou owhawha kẹ e . . . ỌNOWO na avọ iẹe a gbẹ jọ, ỌNOWO na ọ tẹ kẹ e ẹvi eva koware koware nọ o je ru.” (Emu. 39:​21-23) Evaọ etoke edawọ yena kpobi, Josẹf o thihakọ hẹrẹ Ọghẹnẹ.

¹¹ Ikpe jọ nọ i lele i rie, Fẹro o te si Josẹf no uwou-odi jẹ rehọ iẹe mu ohwo avivẹ nọ o wuzou evaọ Ijipti soso. (Emu. 41:​1, 37-43) Okenọ aye Josẹf o yẹ emezae ivẹ kẹe, “O te se odẹ ọmọ ọsosuọ riẹ Manase (Koyehọ, Ethẹro), ‘Keme,’ ọ ta nọ, ‘Ọghẹnẹ o ru uye mẹ gbe uwou ọsẹ mẹ re o thọrọ omẹ ẹro.’ O te se odẹ ọrọ avivẹ Ifremu (Koyehọ, Ẹvi), keme na Ọghẹnẹ o ru omẹ wo ẹvi evaọ otọ nọ uye o jẹ bẹ omẹ.” (Emu. 41:​51, 52) Fikinọ Josẹf ọ talamu usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ, Ọghẹnẹ ọ hwosa kẹe, onọ u siwi uzuazọ ahwo Izrẹl gbe Ijipti. Ẹme na họ, Josẹf o vuhumu nọ Jihova họ ọnọ ọ ghale riẹ na.​—Emu. 45:​5-9.

12. Ẹvẹ Jesu o ro kru ẹrọwọ riẹ evaọ etoke odawọ?

¹² Jesu Kristi o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ ghelọ edawọ sa-sa re, yọ Ọghẹnẹ ọ hwosa kẹe. Eme o fiobọhọ kẹe thihakọ? Ebaibol na ọ ta nọ: “Fiki oghọghọ nọ a fihọ aro riẹ o thihakọ ure-oja, ọ daezọ omovuọ họ.” (Hib. 12:2) O rrọ vevẹ inọ odẹ Ọghẹnẹ nọ Jesu o ru fo, o kẹ riẹ evawere gaga. Onana u te je ru nọ o ro wo ọjẹrehọ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ gbe obọdẹ uvẹ-ọghọ sa-sa efa. Ebaibol na ọ ta nọ Jesu “ọ keria obọze agbara-uvie Ọghẹnẹ.” Yọ oria ofa evaọ Ebaibol na o ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ tẹ kẹe ọkwa nọ o kpehru vi onọ ọ jọ vẹre jẹ kẹe odẹ nọ o rro vi odẹ ofa kpobi.”​—Fil. 2:9.

13, 14. Ẹvẹ Jihova ọ be hai rri eware nọ ma bi ru kẹe?

¹³ Ma rẹ sai wo imuẹro inọ oware kpobi nọ ma bi ru evaọ egagọ Jihova o be dae ẹro. Ọ riẹ nọ ẹsejọ ma rẹ sae jọ udu mai ruawa, je roro nọ ma bi ru te he evaọ egagọ riẹ. O re dhesẹ ọdawẹ kẹ omai nọ ẹbẹbẹ ugho, ẹyao, hayo iroro i te bi ru nọ ma gbẹ be sai ru te epanọ ma gwọlọ họ evaọ egagọ riẹ. Yọ ma riẹ nọ Jihova ọ be hae kareghẹhọ epanọ idibo riẹ a be daoma te re a sai kru ẹrọwọ rai.​—Se Ahwo Hibru 6:​10, 11.

¹⁴ Ajọ o thọrọ omai ẹro gbe he inọ ma rẹ sai bo se “Ọnọ o re yo elẹ” na, avọ evaifihọ inọ o ti ru ojọ kpahe eware nọ ma be lẹ kpahe na. (Ol. 65:2) “Ọsẹ nọ o wo ohrọ-oriọ gbe Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kẹ omosasọ” na ọ te kẹ omai obufihọ nọ ma gwọlọ, onọ ọ rẹ rehọ ibe Ileleikristi mai ru ẹsejọ. (2 Kọr. 1:3) U re duobọte Jihova nọ ma te dhesẹ ọdawẹ kẹ amọfa. “Ohwo nọ o fiobọhọ kẹ iyogbere yọ ỌNOWO na o momo kẹ, ọ rẹte hwa e osa iruo riẹ.” (Itẹ 19:17; Mat. 6:​3, 4) Fikiere, ma tẹ be hai fiobọhọ kẹ ahwo nọ a wo ebẹbẹ ababọ oriobọ, Jihova o re rri iruo iwoma mai inọ ọye ma momo kẹ. Yọ ọ ya eyaa nọ ọ te hwosa iruo iwoma itieye na.

15. Eghale vẹ who bi rẹro rai? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

¹⁵ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na a ti wo “etu-uvie ẹrẹreokie . . . , onọ Olori na, obruoziẹ okiẹrẹe na ọ te kẹ [ae] wọhọ osohwa evaọ ẹdẹ yena.” (2 Tim. 4:​7, 8) Rekọ who gbe wo ẹruore obọ odhiwu hu, who du roro nọ a wha owhẹ re he  keme ima “igodẹ efa” Jesu buobu a be rọ ọwhọ hẹrẹ osohwa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ aparadase otọakpọ. Yọ “oma o rẹ te were ae evaọ omofọwẹ.”​—Jọn 10:16; Ol. 37:11.

16. Eme ọbọga vẹ e rrọ obe 1 Jọn 3:​19, 20?

¹⁶ Ẹsejọ, ma rẹ sai roro nọ ma bi ru tulo ho evaọ egagọ Jihova, hayo tube roro sọ omodawọ mai o be were Jihova. Ma rẹ sae jọ udu mai wo avro sọ ma te ahwo nọ a ti wo osohwa jọ. Ajọ o thọrọ omai ẹro vievie he inọ “Ọghẹnẹ ọ rro vi udu mai jẹ riẹ eware kpobi.” (Se 1 Jọn 3:​19, 20.) Ọ rẹ hwosa kẹ omai evaọ iruo kpobi nọ ẹrọwọ gbe uyoyou o wọ omai ru evaọ egagọ riẹ, ghelọ epanọ o rẹ sae wọhọ nọ iruo itieye e kawo te evaọ aro mai kẹhẹ.​—Mak 12:​41-44.

17. Eghale vẹ ma be reawere rai enẹna?

¹⁷ Jihova ọ be ghale idibo riẹ makọ evaọ edẹ urere akpọ omuomu Setan nana. O bi wuhrẹ idibo riẹ eware buobu je bi ru ai wo evawere evaọ egagọ riẹ. (Aiz. 54:13) Wọhọ epanọ Jesu ọ ya eyaa riẹ, Jihova ọ be ghale omai enẹna keme o ru nọ ma rọ rrọ ukoko akpọ-soso riẹ, onọ ma jọ wo inievo emetẹ gbe emezae buobu nọ e rrọ yoyou. (Mak 10:​29, 30) U te no ere no, ahwo nọ a be ginẹ rọ ajọwha gwọlọ Ọghẹnẹ a re wo oghale ofa jọ re, Jihova o re ru ai wo udhedhẹ iroro, edẹro, gbe evawere.​—Fil. 4:​4-7.

18, 19. Ẹvẹ idibo Jihova a rri eghale nọ a bi wo?

¹⁸ Idibo Jihova wariẹ akpọ na họ a be ginẹ rọ ẹro ruẹ eware nọ i dhesẹ nọ a bi wo eghale buobu mi Jihova nẹnẹ. Wọhọ oriruo, Bianca nọ ọ rrọ Germany ọ ta nọ: “Me bi yere Jihova gaga nọ o bi ro fiobọhọ kẹ omẹ evaọ awaọruọ mẹ jẹ be hae jọ kugbe omẹ kẹdẹ kẹdẹ. Akpọ nọ ọ wariẹ omai họ ọ vọ avọ ozighi jẹ kare ẹruore. Rekọ nọ me bi ru iruo kugbe Jihova kpekpekpe na, me bi wo omofọwẹ evaọ igbama riẹ. Oke kpobi nọ me siobọno oware jọ fiki riẹ, ọ be hae ghale omẹ zihe akwa udhusoi.”

¹⁹ Omọfa jọ họ, Paula nọ ọ rrọ ikpe 70 nọ ọ be rria Canada. O wo oghẹrẹ ẹyao ugbegbe-uke jọ nọ a re se spina bifida, yọ onana o be whaha iẹe eware buobu. Paula ọ ta nọ: “Ohwo ọ gbẹ be sai no oria ruọ oria te epanọ ọ gwọlọ họ, u dhesẹ hẹ inọ ọ rẹ sai wobọ ziezi evaọ usiuwoma ota ha. Me bi wobọ evaọ abọ sa-sa usiuwoma ota na, wọhọ usiuwoma ota ifonu gbe orọ oke-gheghe. Me wo obe jọ nọ mẹ rẹ rọ tuduhọ omamẹ awọ, onọ me kere eria ikere sa-sa gbe eme nọ e be hae romavia evaọ ebe ukoko na fihọ, yọ me re rri rie noke toke. Odẹ nọ me mu kẹ obe nana họ, ‘Obe Azọ Mẹ.’ Ma tẹ tẹrovi eyaa Jihova, udu nọ u re whrehe omai o te jọ oware otiẹse. Jihova o ti fiobọhọ kẹ omai ẹsikpobi, ghelọ uyero nọ ma rrọ kẹhẹ.” O sae jọnọ uyero ra u wo ohẹriẹ no orọ Bianca hayo orọ Paula. Ghele na, whọ sai roro kpahe idhere sa-sa nọ Jihova ọ rọ ghale owhẹ gbe ahwo nọ a wariẹ owhẹ họ no. U woma gaga re whọ hai roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ ghale hayo hwosa kẹ owhẹ no enẹna, gbe epanọ o ti ro ru ere evaọ obaro!

20. Eme ma rẹ sai rẹro riẹ nọ ma tẹ be ruabọhọ rọ eva mai kpobi gọ Jihova?

²⁰ Ajọ o thọrọ owhẹ ẹro vievie he inọ elẹ nọ whọ be lẹ no udu ze u ti ru owhẹ wo “osohwa ulogbo” no obọ Ọghẹnẹ ze. Jọ u mu owhẹ ẹro nọ ‘who te ru oreva Ọghẹnẹ, whọ te sai wo orugba eyaa na.’ (Hib. 10:​35, 36) Fikiere, jọ ma ruabọhọ bọ ẹrọwọ mai ga enẹna jẹ rọ eva mai kpobi gọ Jihova. Ma rẹ sai ru onana avọ imuẹro inọ Jihova họ ọnọ ọ te hwosa kẹ omai.​—Se Ahwo Kọlọsi 3:​23, 24.