ẸDẸFA nọ Toñi o zihe kpohọ iruo, aye na ọ tẹ jẹ wariẹ do ku ei. Kọ eme Toñi o ru? Ọ ta nọ: “Oware na o kẹ omẹ uye gaga, o je do ku omẹ ababọ oware ovo nọ me ru thọ.” Ghele na Toñi ọ wariẹ wounu kẹ aye na, jẹ ta kẹe nọ ọ riẹ inọ ẹbẹbẹ nọ ọ rrọ otọ na ọ rẹ sae ginẹ kuye gaga.

O hae jọnọ whẹ họ Toñi, eme whọ hai ti ru? Kọ whọ hai ti dhesẹ uruemu uwowolẹ? Kọ o hae te jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ kpọ ofu ra? Evaọ uzẹme, o rẹ nwane lọhọ tere he re ma kru ofu mai evaọ otọ uyero utiona. O rrọ bẹbẹ gaga re ma jọ wowolẹ nọ oware jọ o tẹ be kẹ omai uye hayo nọ a te ru omai eva dha.

Rekọ Ebaibol na ọ tuduhọ Ileleikristi awọ nọ, jọ a daoma jọ wowolẹ. Ebaibol na ọ tubẹ ta nọ ẹwolẹ o wobọ kugbe areghẹ. Jemis olele na ọ nọ inọ: “Ono o wo areghẹ gbe otoriẹ evaọ udevie rai? Jọ ọ rehọ emamọ uruemu riẹ dhesẹ via inọ ẹwolẹ nọ areghẹ ọ rẹ wha ze o bi ro ru iruo riẹ.” (Jem. 3:13) Oghẹrẹ vẹ ẹwolẹ o re ro dhesẹ areghẹ nọ o no ehru ze  via? Kọ eme o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai dhesẹ obọdẹ uruemu nana?

Uruemu uwowolẹ o rẹ sai ru ofu kpotọ. “Uyo olọlọhọ o rẹ whaha ofu, rekọ ẹme ọgaga ọ rẹ rariẹ ofu.”​—Itẹ 15:1.

Ẹme ọgaga ọ rẹ sai ru ẹbẹbẹ yoma ga, keme o rẹ wọhọ ẹsenọ a bi ku epẹtiro fihọ erae. (Itẹ 26:21) Evaọ abọdekọ riẹ, uyo uwowolẹ u re hrẹ ofu. O rẹ sai tube ru udu ohwo nọ o re dhuaro kpotọ.

Enẹ dẹẹ o via kẹ Toñi. Nọ aye na ọ ruẹ nọ Toñi ọ kpahe uvumọ ẹme ọgaga zihe kẹe he, o te muhọ ẹviẹ. Ọ tẹ ta nọ ebẹbẹ uviuwou riẹ gbe erọ ọyomariẹ e jẹ lẹliẹ iẹe muofu na. Toñi ọ tẹ rọ uvẹ yena ta usiuwoma kẹ aye na je mu uwuhrẹ Ebaibol họ kugbei. Uruemu uwowolẹ nọ Toñi o dhesẹ u ru onana kpobi lọhọ na.

Uruemu uwowolẹ o rẹ sai ru eva were omai. “Eva e were enọ e rrọ wowolẹ, keme a te rọ otọakpọ na reuku.”​—Mat. 5:5.

Fikieme eva e rẹ rọ were ahwo nọ a rrọ wowolẹ? Ahwo buobu nọ a wo ofu ọkpoo vẹre a bi wo evawere enẹna keme a bi dhesẹ uruemu uwowolẹ. Uzuazọ rai u woma vi epanọ o jọ no, yọ a bi rẹro obọdẹ uzuazọ evaọ obaro. (Kọl. 3:12) Ọsẹro okogho jọ evaọ obọ Spain nọ a re se Adolfo ọ kareghẹhọ epanọ uzuazọ riẹ o jọ taure o te ti wuhrẹ uzẹme na.

Adolfo ọ ta nọ: “Uzuazọ mẹ u wotọ họ evaọ oke yena. Mẹ jẹ hai muofu ọkpoo gaga, onọ u te epanọ egbẹnyusu mẹ jọ dede a jẹ hae rọ dhozọ mẹ fiki uruemu omoya gbe ozighi mẹ. Rekọ oware jọ o tẹ via nọ u nwene uzuazọ mẹ. Ẹdẹjọ nọ ma jẹ họre, a duwu omẹ eria ezeza soso, onọ me je ti ro hwẹ whu.”

Rekọ obọnana, Adolfo ọ be rọ ẹmeunu gbe uruemu riẹ wuhrẹ amọfa epanọ a sae rọ jọ wowolẹ. Emamọ uruemu riẹ u ru nọ ahwo buobu a be rọ gwọlọ jọ kugbei enẹna. Adolfo ọ ta nọ eva e be were iẹe gaga nọ ọ sai ro nwene uzuazọ riẹ. Yọ o bi yere Jihova gaga nọ o ro fiobọhọ kẹe wo uruemu uwowolẹ.

Uruemu uwowolẹ u re ru eva were Jihova. “Ọmọzae mẹ, wo areghẹ, re who ru omẹ eva were, re mẹ sae kẹ ọnọ ọ poviẹ omẹ uyo.”​—Itẹ 27:11.

Setan Ẹdhọ nọ ọ rrọ ọwegrẹ ologbo Jihova na ọ be poviẹ Jihova. Ẹpoviẹ nana u te epanọ Ọghẹnẹ o re ro muofu, ghele na Ebaibol na ọ ta nọ Jihova “ọ rẹ kaki muofu hu.” (Ọny. 34:6) Ma tẹ daoma rọ aro kele Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kaki muofu hu na, jẹ jọ wowolẹ wọhọ ọyomariẹ, kiyọ ma bi dhesẹ areghẹ nọ u re ru eva were Jihova gaga.​—Ẹf. 5:1.

Ahwo nọ a re dhuaro a da akpọ inẹnẹ fia. Ma rẹ sae nyaku ahwo nọ a re “seha, wo omorro, ta eme-aghọ, . . . ta ahwo raha, . . . wo oma-onyẹ hẹ, avọ ofu-ọkpoo.” (2 Tim. 3:​2, 3) Dede na, onana o rẹ whae ze nọ Oleleikristi o gbe ro dhesẹ uruemu uwowolẹ hẹ hẹ. Ebaibol na ọ kareghẹhọ omai nọ “areghẹ nọ o no obọ ehru ze ọ rẹ . . . rria dhedhẹ kugbe amọfa, o re dhesẹ nọ o wo iroro.” (Jem. 3:17) Ma tẹ be hae jọ wowolẹ je ru eware nọ u dhesẹ nọ ma wo iroro, o rẹ kẹ imuẹro nọ ma wo areghẹ nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze. Areghẹ otiọna o ti ru omai kpahe eme iwowolẹ nọ a te ru omai eva dha, je ru omai si kẹle Jihova nọ ọ rẹ kẹ areghẹ nọ o wo oba ha na.