INIEVO-EMETẸ nọ i ri ti wo ezae he a rrọ usu iwhowho-uvie buobu nọ e rrọ iruo Uvie na evaọ ẹkwotọ nọ ẹgwọlọ ọ mae rrọ. Ejọ rai e rrọ iruo Uvie na evaọ orẹwho ofa te ikpe buobu no. Eme o fiobọhọ kẹ ae jẹ owọ nana? Eware jọ vẹ a wuhrẹ no evaọ iruo nana? Kọ ẹvẹ uzuazọ rai o rrọ enẹna? Ma lele inievo-emetẹ nana jọ nọ i kri no evaọ iruo Uvie na ta ẹme. Whọ tẹ rrọ oniọvo-ọmọtẹ nọ o ri ti wo ọzae he nọ ọ gwọlọ gbe wobọ evaọ iruo odibọgba nọ e rẹ kẹ evawere na, ma wo imuẹro inọ who ti wo erere no eme inievo-emetẹ nana ze. Uzẹme na họ, idibo Ọghẹnẹ kpobi a rẹ sai wuhrẹ oware jọ no oriruo rai ze.

Kọ whẹ yọ oniọvo nọ ọ re te rọo ho, yọ who bi roro sọ whọ te sai gine ru iruo ọkobaro evaọ orẹwho ofa? Anita nọ ọ rrọ oware wọhọ ikpe 75 enẹna ọ jẹ ruawa sọ ọ te sai ru iruo na. Ọ whẹro evaọ England, yọ okenọ ọ jọ ikpe 18 o ro mu iruo ọkobaro họ evaọ obei. Anita ọ ta nọ: “O jẹ hae were omẹ gaga re me wuhrẹ amọfa kpahe Jihova, rekọ me roro ẹdẹvo ho inọ mẹ te sai ru iruo na evaọ orẹwho ofa. Me wuhrẹ ẹvẹrẹ ọfa ọvuọvo ho, yọ me wo iroro inọ mẹ te sae riẹ ọjọ họ. Fikiere u gbe omẹ unu gaga nọ a zizie omẹ kpohọ Isukulu Giliad. U je gbe omẹ unu inọ ohwo kerọ omẹ na ọ rẹ sai wo uzizie utioye. Rekọ mẹ tẹ vuẹ omamẹ nọ, ‘Otẹrọnọ Jihova o roro nọ mẹ rẹ sai ru ei, mẹ te daoma.’ Ikpe 50 e ruemu no na. Anwọ oke yena ze mẹ rọ rrọ iruo imishọnare evaọ Japan.” Anita o fibae nọ: “Ẹsejọ, mẹ rẹ ta kẹ inievo-emetẹ nọ e gbẹ maha avọ ovao mẹ nọ o rrọ ohwohwẹ, inọ, ‘Suọ ẹkpa ra fihọ uke re who kuomagbe omẹ kpohọ oria nọ who ri te ẹdẹvo ho.’ Eva e were omẹ gaga inọ ibuobu i gine ru ere.”

Inievo-emetẹ buobu nọ i ru iruo Uvie na no evaọ orẹwho ofa a jẹ gwọlọ kake jowọ nana ha. Ẹvẹ a sai ro wo udu nọ a rọ kwa kpohọ orẹwho ofa?

Maureen nọ ọ rrọ oware wọhọ ikpe 65 enẹna ọ ta nọ: “No emaha ze mẹ rọ gwọlọ nọ mẹ rẹ rehọ uzuazọ mẹ fiobọhọ kẹ amọfa.” Okenọ Maureen o te ikpe 20 no, ọ tẹ kwa kpobọ Quebec evaọ Canada, ẹkwotọ nọ a jọ gwọlọ obufihọ ekobaro gaga. Maureen ọ ta nọ: “Nọ oke jọ o vrẹ no, a te zizie omẹ kpohọ Isukulu Giliad, rekọ ozọ u je mu omẹ nọ a ti vi omẹ kpohọ obonọ mẹ riẹ hẹ ababọ egbẹnyusu mẹ.” O fibae nọ: “O jẹ kẹ omẹ uye re inọ mẹ te nyasiọ oni mẹ ba, ọnọ ọ jẹ rẹrote ọsẹ mẹ nọ oma o ga ha evaọ oke yena. Aso buobu mẹ jẹ hae lẹ se Jihova kpahe iroro-ejẹ nana avọ oviẹ. Nọ mẹ ta kẹ ọsẹgboni mẹ kpahe oware nọ mẹ jẹ  ruawa riẹ, a tẹ tuduhọ omẹ awọ nọ mẹ jẹ uzizie na rehọ. Yọ mẹ ruẹ epanọ ukoko mai u ro fiobọhọ kẹ ọsẹgboni mẹ. Obufihọ Jihova nọ mẹ rọ ẹro ruẹ u ru omẹ wo evaifihọ inọ ọ te rẹrote omẹ. Okioke yena, mẹ tẹ gbaemu nọ mẹ rẹ nya!” Ukpe 1979 Maureen o ro mu iruo imishọnare họ evaọ West Africa, yọ o ru iruo na vrẹ ikpe 30. Enẹna Maureen ọ rrọ ọkobaro obọdẹ evaọ Canada jẹ be rẹrote oni riẹ evaọ obei. Nọ o roro kpahe iruo Usiuwoma ota riẹ evaọ orẹwho ofa, ọ ta nọ: “Jihova ọ jẹ hai ru omẹ wo oware kpobi evaọ oke nọ mẹ gwọlọ e riẹ.”

Wendy nọ ọ rrọ oware wọhọ ikpe 65 enẹna, o mu iruo ọkobaro na họ okenọ ọ jọ uzoge evaọ obọ Australia. Ọ ta nọ: “Mẹ jẹ hae vuoma, yọ o jọ bẹbẹ kẹ omẹ gaga re mẹ ta ẹme kẹ erara. Rekọ iruo ọkobaro na i wuhrẹ omẹ epanọ a re lele oghẹrẹ ahwo kpobi tẹme, onọ u ru omẹ wo udu vi epaọ anwẹdẹ. Uwhremu na, udu o gbẹ jẹ hai bru omẹ vievie he. Iruo ọkobaro na i wuhrẹ omẹ epanọ mẹ rẹ rọ rẹroso Jihova, u te je ru nọ me ro muhọ eroro kpahe iruo Uvie na evaọ orẹwho ofa. Ofariẹ, oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ re te rọo ho nọ o ru iruo imishọnare vrẹ ikpe 30 no evaọ Japan o zizie omẹ nọ me kuomagbei kpohọ erẹ usiuwoma ota emerae esa. Usu nọ ma gbẹ jọ evaọ iruo na u ru nọ me ro wo isiuru gaga kẹ iruo na evaọ orẹwho ofa.” Evaọ oware wọhọ ukpe 1985, Wendy o kpobọ Vanuatu, ukoliko jọ nọ o rehọ emaele odu ọvo gbe ẹgba ọvo (1,100) thabọ no Australia evaọ ofẹ ovatha-ọre.

Wendy ọ gbẹ rrọ Vanuatu enẹna bi ru iruo evaọ ọfisi efafa. Ọ ta nọ: “Eva e be were omẹ gaga enẹna nọ mẹ be ruẹ itu gbe ikoko sa-sa nọ a be tohọ evaọ ẹkwotọ na. Umutho nọ mẹ rrọ ikoliko nana ru evaọ iruo Jihova, yọ obọdẹ uvẹ-ọghọ nọ a rẹ sai gbiku riẹ hẹ.”

Kumiko nọ ọ rrọ oware wọhọ ikpe 65 enẹna, ọ jọ iruo ọkobaro oke-kpobi evaọ Japan okenọ ọrivẹ riẹ nọ a gbẹ jọ iruo na ọ jiroro nọ a gbe kpobọ Nepal kẹ iruo na. Kumiko ọ ta nọ: “Ọ ta ẹme na kẹ omẹ unuẹse buobu, rekọ mẹ jẹ rọwo ho. Mẹ jẹ ruawa inọ o te gwọlọ nọ me wuhrẹ ẹvẹrẹ ọkpokpọ jẹ rria okegbe ọkpokpọ. O tẹ jẹ jọ bẹbẹ kẹ omẹ re me wo ugho nọ mẹ rẹ rọ kwa kpohọ orẹwho ofa. Nọ mẹ be ruawa ebẹbẹ nana, me te wo asidẹnte imotosaikoro onọ o whariẹ ze nọ mẹ rọ jọ ẹsipito. Nọ mẹ jọ obei, mẹ tẹ nọ omamẹ nọ: ‘Ono ọ riẹ oware ofa nọ o te via kẹ omẹ? Ẹyao ọ sai kie omẹ, onọ u re ru nọ mẹ gbẹ sai ro kpohọ iruo usiuwoma ota na evaọ orẹwho ofa ha. O tẹ kawo, kọ mẹ gbẹ sai ru iruo ọkobaro na ukpe ọvo evaọ orẹwho ofa?’ Mẹ lẹ se Jihova gaga re o fiobọhọ kẹ omẹ jowọ.” Nọ Kumiko o no ẹsipito ze no, o te weze kpobọ Nepal, uwhremu na tei te ọrivẹ riẹ a tẹ kwa kpohọ obei.

Nọ Kumiko o roro kpohọ ikpe ikpe nọ ọ jọ Nepal ru iruo usiuwoma ota na, ọ ta nọ: “Eware nọ mẹ jẹ ruawa  rai na i no edhere kẹ omẹ wọhọ epanọ Abade Ọwawae na ọ hẹriẹ abava na. Eva e were omẹ gaga inọ me kpohọ iruo Uvie na evaọ ẹkwotọ nọ a jọ mae gwọlọ iwhowho-uvie. Ẹsibuobu nọ mẹ tẹ rrọ uwou jọ ta usiuwoma, ahwo nọ a te imasoi hayo imazeza a re no okegbe na ze ti kuomagbe gaviezọ. Emaha na dede a rẹ ta kẹ omẹ avọ adhẹẹ nọ mẹ kẹ ae omobe-ovẹvẹ nọ o ta kpahe Ebaibol. O rẹ kẹ evawere gaga nọ ohwo ọ tẹ be ta usiuwoma evaọ ẹkwotọ otiọna nọ a rẹ jọ gaviezọ ziezi.”

U gbe omai unu hu inọ inievo-emetẹ nọ ma kiẹ riwi na a rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ sa-sa. Eme a ru kpahe ebẹbẹ nana?

Diane yọ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ o no obọ Canada ze, ọ rọ omojọ kpako vrẹ ikpe 60 no enẹna, yọ ọ jọ iruo imishọnare na te ikpe 20 evaọ Ivory Coast (nọ a bi se Côte d’Ivoire enẹna). Diane ọ ta nọ: “Oke ọsosuọ, o jọ bẹbẹ kẹ omẹ re mẹ jọ oria nọ u thabọ no ahwo uviuwou mẹ. Mẹ lẹ se Jihova nọ jọ o fiobọhọ kẹ omẹ wo uyoyou kẹ ahwo ẹkwotọ na. Brọda Jack Redford nọ ọ jọ omọvo inievo nọ i wuhrẹ omai evaọ Isukulu Giliad ọ ta nọ, ẹsejọhọ eware i ti kiehọ kẹ omai oke ọsosuọ họ evaọ ẹkwotọ nọ ma ti kpohọ, yọ eware jọ dede i ti gbe omai unu, maero nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku uvuhu ogaga. Rekọ o fibae nọ: ‘Who roro kpahe uvuhu na ha. Roro kpahe ahwo na, rri ovao gbe ibiaro rai. Muẹrohọ oghẹrẹ nọ a ti ru nọ a te yo uzẹme na.’ Nwanọ ere me ru, yọ onana o jọ obufihọ kẹ omẹ gaga! Mẹ tẹ be ta usiuwoma kẹ ahwo, mẹ rẹ ruẹ nọ ovao rai o be sasa!” Eme ọfa o fiobọhọ kẹ Diane nwene lele uyero orẹwho ofa? Ọ ta nọ: “Me si kẹle Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol mẹ, yọ o jẹ hae kẹ omẹ evawere gaga nọ mẹ tẹ ruẹ nọ a bi zihe ruọ idibo Jihova. Ẹkwotọ usiuwoma ota mẹ u te ti zihe ruọ ẹwho mẹ. Mẹ jọ ukoko na wo esẹ gbe ini, inievo-emetẹ gbe inievo-emezae, wọhọ epanọ Jesu ọ ya eyaa riẹ.”—Mak 10:29, 30.

Anne nọ ọ rrọ oware wọhọ ikpe 45 enẹna ọ kwa kpohọ ẹkwotọ jọ nọ ẹgwọlọ ọ mae rrọ evaọ obọ Asia nọ a jọ fi awhaha họ iruo Uvie na. Ọ ta nọ: “Ikpe buobu nọ me ru iruo Uvie na evaọ ekwotọ sa-sa orẹwho ofa na, mẹ rria kugbe inievo-emetẹ nọ i no eria sa-sa ze, nọ iruemu rai i wo ohẹriẹ gaga no oghẹrẹ nọ mẹ rrọ. Onana o rẹ whae ze nọ eva mai e rẹ rọ dha ohwohwo ẹsejọ. O tẹ via ere, mẹ rẹ daoma si kẹle inievo-emetẹ nọ ma gbẹ rrọ uwou re mẹ riẹ uruemu oborai ziezi. Mẹ tẹ jẹ hae daoma gaga re me gbe dhesẹ uyoyou avọ orimuo kẹ ae vi epanọ o jọ. Eva e were omẹ gaga inọ omodawọ mẹ nana u ru nọ usu mẹ kugbe inievo-emetẹ na buobu o rọ jọ gaga, onọ u fiobọhọ kẹ omẹ thihakọ evaọ iruo na.”

 Evaọ 1993, Ute nọ ọ rọ omojọ kpako vrẹ ikpe 50 no enẹna nọ o no Germany ze, ọ jọ iruo imishọnare evaọ obọ Madagascar. Ọ ta nọ: “Oke ọsosuọ, o jọ bẹbẹ kẹ omẹ re me wuhrẹ ẹvẹrẹ ẹkwotọ na, re ekpahe obei e sae reria omẹ oma, re mẹ sai thihakọ inwe, gbe oghẹrẹ emera efa sa-sa nọ e rẹ kuye evaọ ẹkwotọ na. Rekọ ahwo buobu a fiobọhọ kẹ omẹ. Wọhọ oriruo, inievo-emetẹ na avọ emọ rai gbe emọ-uwuhrẹ Ebaibol mẹ a fiobọhọ kẹ omẹ riẹ ẹvẹrẹ na ziezi. Ọrivẹ mẹ nọ ma gbẹ jọ iruo imishọnare na ọ jẹ hae rẹrote omẹ ziezi nọ mẹ tẹ be mọ. Maero na, Jihova o fiobọhọ kẹ omẹ gaga. Kẹse kẹse mẹ jẹ hae lẹ se Jihova kpahe eware nọ mẹ jẹ ruawa rai. Kẹsena mẹ vẹ rọ odiri hẹrẹ, makọ rite edẹ hayo emerae buobu dede bi rẹro nọ Jihova ọ te kuyo elẹ mẹ. Yọ Jihova ọ kuyo elẹ mẹ na kpobi.” Anwọ ikpe 23 ena nọ Ute ọ rọ rrọ iruo Uvie na evaọ Madagascar.

Wọhọ inievo efa nọ i kpohọ erẹwho efa kẹ iruo Uvie na evaọ ekwotọ nọ a jọ mae gwọlọ iwhowho-uvie, ẹsibuobu inievo-emetẹ na a rẹ ta kpahe eghale nọ a wo no iruo nana ze no. Eghale jọ vẹ a wo no?

Heidi nọ o no Germany ze, nọ ọ rọ omojọ kpako vrẹ ikpe 70 no enẹna ọ rrọ iruo imishọnare evaọ Ivory Coast (nọ a bi se Côte d’Ivoire enẹna) anwọ ukpe 1968. Ọ ta nọ: “Oware nọ o be mae kẹ omẹ evawere họ, mẹ tẹ be ruẹ emọ nọ me fiobọhọ kẹ riẹ uzẹme na nọ e ‘gbẹ be nya evaọ uzẹme na.’ Emọ-uwuhrẹ Ebaibol mẹ jọ a zihe ruọ ekobaro oke-kpobi gbe ekpako ukoko no enẹna. Ibuobu rai a bi se omẹ, Oni hayo Oni-ologbo. Omọvo ekpako ukoko nana jọ avọ aye gbe emọ esa riẹ a rehọ omẹ fihọ ohwo uviuwou rai jọ. Enẹ Jihova ọ rọ kẹ omẹ ọmọzae avọ aye riẹ gbe iruọmọ esa.”—3 Jọn 4.

Karen nọ o no obọ Canada ze nọ ọ rọ omojọ kpako vrẹ ikpe 70 no o ru iruo Uvie na vrẹ ikpe 20 evaọ West Africa. Ọ ta nọ: “Iruo imishọnare i wuhrẹ omẹ epanọ mẹ rẹ rọ kpairoro vrẹ eware jọ fiki iruo Uvie na, jọ yoyou je wo odiri ziezi. Ofariẹ, ahwo nọ a no erẹwho sa-sa ze nọ ma gbẹ jọ iruo na u rovie omẹ aro. U ru omẹ riẹ nọ u gine wo idhere sa-sa nọ a re ro ru eware. O be kẹ omẹ evawere gaga enẹna keme, mẹ jọ akpọ na soso wo obọdẹ egbẹnyusu no! Dede nọ mai kpobi ma gbẹ rrọ ofẹ iruo evona enẹna ha, ma gbẹ rrọ egbẹnyusu.”

Margaret nọ o no obọ England ze nọ ọ joma kpako te ikpe 80 no, ọ jọ iruo imishọnare evaọ obọ Laos. Ọ ta nọ: “Iruo imishọnare nọ mẹ jọ evaọ orẹwho ofa na u fiobọhọ kẹ omẹ rọ ẹro ruẹ epanọ Jihova o bi ro koko ahwo họ no erẹwho gbe uyẹ sa-sa ziọ ukoko riẹ. Onana o bọ ẹrọwọ mẹ ga gaga. U ru omẹ wo imuẹro egaga inọ Jihova ọ be ginẹ kpọ ukoko riẹ, gbe inọ ẹjiroro riẹ kpobi o rẹ seba erugba ha.”

Avro ọ riẹ hẹ, inievo-emetẹ nọ e re te rọo ho nọ e kwa kpohọ orẹwho ofa kẹ iruo usiuwoma ota na, a fi obọdẹ oriruo hotọ no evaọ iruo Uvie na. A fo ejiro. (Ibr. 11:40) Inievo-emetẹ nọ e be roma kẹ iruo nana a bi dhe ebuebu. (Ol. 68:11) Kọ whọ sai ru inwene jọ evaọ uzuazọ ra re whọ rọ aro kele inievo nana nọ a kiẹ riwi evaọ uzoẹme nana? Whọ tẹ ‘jawo, whọ te ruẹ nọ ỌNOWO na o woma!’—Ol. 34:8.