UKPE 1926 a ro yẹ omẹ evaọ ẹwho nọ a re se Crooksville obọ Ohio, evaọ America. Ọsẹgboni mẹ a je kpohọ ichọche he, rekọ a jẹ hae ta kẹ omai emọ na nọ ma kpohọ ichọche. Me te mu ichọche Methodist họ ẹnya. Mai emọ eree ọsẹgboni mẹ a yẹ. Okenọ mẹ jọ ikpe 14, epastọ mai ọ tẹ kẹ omẹ okẹ-ajiri jọ, keme evaọ ẹgbukpe soso, Ẹdoka kpobi mẹ jẹ hai kpohọ ichọche.

Evaọ oke yena, Osẹri Jihova jọ nọ ọ be rria kẹle uwou mai nọ a re se Margaret Walker, o te mu Ebaibol na họ ewuhrẹ kugbe oni mẹ. Ẹdẹjọ, mẹ tẹ jẹ gwọlọ kuomagbe ai. Oni mẹ o te je roro nọ me ti kpokpo ai evaọ etoke uwuhrẹ na, fikiere ọ tẹ ta nọ mẹ ruọ otafe. Rekọ mẹ gbẹ jẹ hae daoma gaviezọ kẹ eware nọ a bi wuhrẹ na. Nọ aye na ọ nyaze te unuẹse buobu no, ẹdẹjọ ọ tẹ nọ omẹ nọ, “Kọ whọ riẹ odẹ Ọghẹnẹ?” Mẹ tẹ ta kẹe nọ, “Ohwo kpobi ọ riẹ nọ odẹ riẹ Ọghẹnẹ.” Ọ tẹ vuẹ omẹ nọ, “Tọlọ Ebaibol ra re who se Olezi 83:18.” Nọ me ru ere, mẹ tẹ ruẹ nọ kpakọ odẹ Ọghẹnẹ Jihova. Mẹ tẹ dhẹ bru egbẹnyusu mẹ jẹ vuẹ ae nọ, “Wha te te obọ uwou evaọ owọwọ nana, wha se obe Olezi 83:18 evaọ Ebaibol rai, wha te jariẹ ruẹ odẹ Ọghẹnẹ.” A sae ta nọ me mu usiuwoma họ ẹta okioke yena.

Me te mu Ebaibol na họ ewuhrẹ jẹ họ-ame evaọ ukpe 1941. U kri hi, a tẹ rọ omẹ mu ọnọ o re ru uwuhrẹ obe ukoko. Nọ mẹ ta kẹ oni mẹ gbe inievo mẹ nọ a hae nyaze ewuhrẹ na, a te gine mu ọnọ mẹ jẹ rẹrote na họ ẹnyaze. Rekọ ọsẹ mẹ o je wo isiuru hu.

A kẹ omẹ ewha-iruo efa evaọ ukoko na, yọ mẹ rehọ ebe Isẹri Jihova buobu. Ẹdẹjọ, ọsẹ mẹ ọ tẹ riobọ họ ebe na jẹ ta nọ: “Whọ be ruẹ eware yena? Mẹ gwọlọ nọ i no uwou mẹ no, yọ whẹ omara whọ sai lele ai.” Mẹ tẹ kwa kpobọ Zanesville evaọ Ohio, nọ o kẹle uwou mai. Rekọ mẹ jẹ hai kpobọ uwou ẹsejọ nyae tuduhọ ahwo uviuwou mẹ awọ.

Ọsẹ mẹ ọ jẹ gwọlọ whaha oni mẹ re ọ siọ ewuhrẹ ba ẹnya. Ẹsejọ nọ ọ tẹ ruọ edhere no, o ve lei je si ei zihe kpobọ uwou. Rekọ oni mẹ ọ vẹ rọ ẹthẹ nọ o kiọkọ dhẹ ruọ otafe je kpohọ ewuhrẹ na ghele. Mẹ ta kẹ  oni nọ: “Whọ ruawa ha. O tẹ bẹe no, ọ te gbẹ dhẹ lele owhẹ hẹ.” Nọ oke o be nyaharo na, ọsẹ mẹ ọ gbẹ jẹ sae whaha iẹe he, oni mẹ o te je kpohọ ewuhrẹ dhedhẹ.

Nọ Isukulu Odibọgba Esuo-Ọghẹnẹ i muhọ evaọ ukpe 1943, me te mu ẹme họ eru evaọ ukoko mẹ. Ohrẹ nọ a jẹ hae kẹ omẹ ẹsikpobi nọ me te ru ẹme no evaọ isukulu na, u fiobọhọ kẹ omẹ jẹ hai ru ẹme ziezi.

Evaọ ukpe 1944, nọ a je fi Ẹmo Akpọ Avivẹ, a tẹ vuẹ omẹ nọ me kuomagbe isoja. A tẹ rehọ omẹ kpobọ Fort Hayes evaọ Columbus, nọ o rrọ Ohio. A tẹ kiẹ oma mẹ riwi jẹ kẹ omẹ efọmo re me kere eme họ. Mẹ tẹ ta kẹ elakpa na nọ mẹ te ruọ iruo isoja ha. A tẹ kẹ omẹ uvẹ nọ me kpo. Rekọ emedẹ jọ nọ i lele i rie, alakpa jọ ọ tẹ nyaziọ uwou mẹ jẹ vuẹ omẹ nọ, “Corwin Robison, a kẹ omẹ obe udu nọ me mu owhẹ.”

Eka ivẹ nọ i lele i rie, ma te kpobọ okọto, obruoziẹ na ọ tẹ ta nọ: “Otẹrọnọ fiki mẹ ọvo, me re fi owhẹ họ uwou-odi bọo ẹdẹ nọ who re whu. Who wo ẹme jọ nọ whọ gwọlọ ta?” Me te yo kẹe nọ: “Obruoziẹ, mẹ yọ ọtausiuwoma. Me re no unuẹthẹ ahwo ho, yọ mẹ ta usi uwoma Uvie na kẹ ahwo buobu no.” Obruoziẹ na ọ tẹ vuẹ ahwo nọ a re se jury * (Rri oruvẹ obotọ.) na nọ: “Orọnikọ wha rrọ etenẹ re wha se isẹri sọ ọzae nana ọtausiuwoma hayo ọtausiuwoma ha ha. Rekọ wha rrọ etenẹ re wha se isẹri sọ ọzae nana ọ rọwo ruọ iruo isoja hayo ọ rọwo ho.” U kri hi, ahwo nọ a re se jury na a te se isẹri kpe omẹ nọ mẹ reabe. Obruoziẹ na o te whowho nọ a fi omẹ họ uwou-odi nọ o rrọ Ashland obọ Kentucky evaọ ikpe isoi.

Uwou-odi obọ Columbus nọ o rrọ Ohio mẹ jọ evaọ eka ivẹ ọsosuọ na. Evaọ ẹdẹ ọsosuọ, ubruwou osese jọ a fi omẹ họ evaọ uwou-odi na. Mẹ tẹ lẹ se Jihova nọ: “Mẹ sae jọ ubruwou osese nana ikpe isoi soso ho. Mẹ riẹ onọ me re ru hu.”

Okiokiọ riẹ, iroiro na a te si omẹ no ubruwou osese na. Mẹ tẹ nyabru ọzae jọ nọ a fihọ uwou-odi re nọ o dikihẹ akotọ unwido, ọzae na ọ jọ goba. Kẹsena mai imava ma te dikihẹ etẹe bi rri obọ otafe. Ọzae na ọ tẹ nọ omẹ nọ, “Ọkpẹkpẹe na, fikieme a ro fi owhẹ họ uwou-odi?” Mẹ tẹ vuẹe nọ, “Mẹ yọ Osẹri Jihova.” Ọ tẹ ta nọ, “Uzẹme? Kọ fikieme whọ rọ rrọ etenẹ?” Mẹ tẹ ta nọ, “Isẹri Jihova a re kpohọ ẹmo ho, keme a re kpe ahwo ho.” Ọ tẹ ta nọ, “A fi owhẹ họ uwou-odi keme whọ gwọlọ kpe ahwo ho, yọ a fi amọfa họ uwou-odi fikinọ a kpe ahwo. Kọ u dhesẹ areghẹ?” Mẹ tẹ ta nọ, “Ijo, u dhesẹ areghẹ vievie he.”

Kẹsena ọzae na ọ tẹ ta nọ, “A kaki fi omẹ họ uwou-odi jọ evaọ ikpe 15, yọ mẹ jọ etẹe se ebe Isẹri Jihova jọ.” Nọ me yo ẹme yena, mẹ tẹ lẹ nọ, “Jihova, ivie ru  re mẹ avọ ọzae nana ma jọ ogbẹnyusu.” Okioke yena, ọzae nana nọ a re se Paul na ọ tẹ ta nọ: “Ohwo jọ o te dhobọte owhẹ, thakpi bo ọvo. Me ti dhesẹ oware kẹe.” Fikiere evaọ okenọ mẹ rọ jọ etẹe na, me wo ẹbẹbẹ ọvo kugbe ahwo 50 nọ a jọ uwou-odi na ha.

Nọ elakpa na a rehọ omẹ kpohọ uwou-odi obọ Ashland, mẹ tẹ jọ obei ruẹ inievo-emezae jọ nọ i kru ga ziezi nọ a mu re. A fiobọhọ kẹ omẹ gbe amọfa bọ usu mai kugbe Jihova ga. A jẹ hae ghale oria Ebaibol nọ ma re se koka koka kẹ omai, yọ ma jẹ hai ruẹrẹ enọ gbe iyo họ rọkẹ iwuhrẹ nọ inievo na a ruẹrẹhọ. Uwou-odi nọ ma jọ na o jọ ruaro, yọ ehwa e jọ akotọ ugbẹhẹ wariẹ iẹe họ. Oniọvo jọ ọ jariẹ nọ ọ jẹ hai dhe oria nọ ma rẹ jọ ta usiuwoma kẹ omai. Oniọvo na ọ rẹ vuẹ omẹ nọ: “Robison, ehwa nana avọ ọyena họ oria usiuwoma ota ra. Whẹ whọ rẹ ta usiuwoma kẹ ohwo kpobi nọ a fihọ ehwa yena. Ruẹ nọ whọ ta usiuwoma kẹe taure o te no etẹe.” Enẹ ma jẹ rọ romatotọ ta usiuwoma na evaọ uwou-odi na.

Ẹmo Akpọ Avivẹ o kuhọ evaọ ukpe 1945, rekọ mẹ gbẹ jọ uwou-odi evaọ omoke jọ. Mẹ jẹ ruawa kpahe uviuwou mai gaga keme ọsẹ mẹ ọ ta kẹ omẹ nọ, “Whọ tẹ sai no uwou na, mẹ riẹ oghẹrẹ nọ me ti ru ahwo nọ a kiọkọ.” Nọ a siobọno omẹ no, oware nọ mẹ ruẹ u gbe omẹ unu gaga. Imahrẹ evaọ uviuwou mai a je kpohọ ewuhrẹ yọ oniọvo ọmọtẹ mẹ jọ ọ họ-ame no, dede nọ ọsẹ mẹ o je kpokpo ai.

Nọ ahwo Korea a mu ẹmo họ efi evaọ ukpe 1950, a tẹ wariẹ ta kẹ omẹ nọ me kuomagbe isoja. A tẹ vuẹ omẹ nọ mẹ wariẹ kpobọ Fort Hayes. Nọ a dawo omẹ jẹ riẹ oware nọ mẹ rẹ sai ru no, alakpa jọ ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ, “Whọ rrọ usu ahwo nọ a mai wo onaa evaọ utu rai nọ ma kiẹriwi na.” Mẹ tẹ ta nọ, “U woma, rekọ mẹ be ruọ iruo isoja ha.” Kẹsena mẹ tẹ wariẹ eme nọ e rrọ obe 2 Timoti 2:3 kẹe jẹ ta nọ, “Osoja Kristi mẹ rrọ.” Ọ tẹ fọ oke krẹkri jẹ ta nọ, “Whọ sai kpo.”

Nọ omoke jọ o vrẹ no, me te kpohọ okokohọ jọ nọ a ru evaọ Cincinnati obọ Ohio, yọ mẹ jọ okokohọ na kpohọ ẹgwae nọ a rẹ gba kugbe ahwo nọ a gwọlọ kpohọ Ebẹtẹle. Brọda Milton Henschel ọ vuẹ omai nọ a gwọlọ inievo-emezae nọ e rẹ sai ru iruo ziezi evaọ obọ Ebẹtẹle. Me te fi obe họ kẹ iruo Ebẹtẹle, a te gine zizie omẹ. Amara Aria ọrọ ukpe 1954 me ro mu iruo họ evaọ Ebẹtẹle obọ Brooklyn, yọ anwọ oke yena ze mẹ rọ rrọ Ebẹtẹle.

Iruo e jẹ hae vọ omẹ abọ gaga evaọ Ebẹtẹle. Evaọ ikpe buobu, mẹ jẹ rẹrote ijini nọ i re ru ame roro evaọ Ebẹtẹle, ruẹrẹ imoto, jẹ ruẹrẹ isiavẹ. Yọ me ru iruo evaọ Egwa Ikokohọ nọ e rrọ New York re.

Isase okpẹdẹ gbe ewuhrẹ Uwou-Eroro Na nọ ma rẹ jọ Ebẹtẹle ru na e rẹ were omẹ gaga, yọ epọvo na  usiuwoma nọ me re kuomagbe ukoko mẹ nya o rrọ omẹ oma re. Uzẹme na họ, u fo nọ uviuwou Isẹri Jihova kpobi a hai ru eware nana kẹse kẹse. Nọ esẹgbini avọ emọ rai a tẹ be hai ru isase okpẹdẹ na kugbe, ru Egagọ Uviuwou rai ẹsikpobi, wobọ evaọ ewuhrẹ ukoko, jẹ be rọ ọwhọ ta usi uwoma Uvie na, u re ru nọ uviuwou na soso u re ro si kẹle Jihova ziezi.

Me wo egbẹnyusu buobu evaọ Ebẹtẹle gbe ukoko nọ mẹ rrọ. Ejọ rai ikpodhiwu, yọ a kpobọ odhiwu no. Efa yọ enọ i wo ẹruore otọakpọ na. Rekọ idibo Jihova kpobi a gba ha, makọ enọ e rrọ Ebẹtẹle dede. Mẹ avọ oniọvo jọ ma te wo ẹme, mẹ rẹ daoma ruẹrẹhọ kugbei ababọ oke oraha. Me re roro kpahe obe Matiu 5:23, 24 gbe oware nọ u fo nọ ma re ru nọ ma te wo ẹme kugbe ohwo jọ. O lọhọ họ re ohwo ọ ta nọ “Eva e dha owhẹ hẹ,” rekọ ẹsibuobu ere ẹwhọ o re ro kuhọ.

Fikinọ mẹ kpako no, mẹ gbẹ be sae ta usiuwoma no uwou ruọ uwou hu, rekọ mẹ gbẹ be ta usiuwoma na ghele. Me wuhrẹ ẹvẹrẹ China jọ nọ a re se Mandarin, yọ o rẹ were omẹ gaga re mẹ rehọ iẹe ta usiuwoma kẹ ahwo China nọ mẹ ruẹ evaọ iyẹrẹ. Ohiohiẹ edẹ jọ, mẹ rẹ kẹ ahwo emagazini bu te 30 hayo 40.

Me tube wo ozihebro jọ evaọ obọ China. Ẹdẹjọ, ọmọtẹ jọ nọ ọ rẹ zẹ ibi-ire ọ tẹ hwẹ rri omẹ. Mẹ tẹ hwẹ kẹe zihe, jẹ kẹe Awake! avọ Uwou-Eroro Na evaọ ẹvẹrẹ China. O te mi omẹ jẹ vuẹ omẹ nọ odẹ riẹ Katie. Nọ ẹdẹ yena ọ vrẹ no, oke kpobi nọ Katie ọ tẹ ruẹ omẹ, ọ rẹ nyabru omẹ ze ti lele omẹ ta ẹme. Me wuhrẹ i rie edẹ ibi-ire sa-sa evaọ Oyibo, yọ ọ rẹ wariẹ edẹ ibi-ire na lele omẹ nọ me te se ai kẹe. Mẹ rọ Ebaibol na ta usiuwoma kẹe re, yọ ọ rehọ obe Ebaibol Wuhrẹ na mi omẹ. Rekọ nọ eka jọ e ruọ emu no, mẹ gbẹ ruẹ e riẹ vrẹ ere he.

Nọ emerae jọ e vrẹ no, mẹ tẹ wariẹ kẹ ọmọtẹ ọfa jọ nọ ọ jẹ zẹ ibi-ire emagazini, yọ o mi omẹ. Oka nọ u lele i rie, ọ tẹ rehọ ifonu riẹ kẹ omẹ jẹ ta nọ, “Ta ẹme kpobọ China.” Mẹ tẹ ta nọ: “Mẹ riẹ ohwo ọvo evaọ obọ China ha.” Rekọ o gbe je si ikẹ ghele, fikiere me te mi ei ifonu na jẹ ta nọ, “Hẹlo, mẹ Robison.” Ohwo na ọ tẹ ta nọ, “Robby, mẹ Katie. Me zihe ziọ obọ China no.” Mẹ tẹ ta nọ, “Obọ China?” Katie o te yo kẹ omẹ nọ, “Ee.” Kẹsena ọ tẹ nọ inọ, “Robby, whọ riẹ ọmọtẹ nọ ọ kẹ owhẹ ifonu na? Yọ oniọvo mẹ. Who wuhrẹ omẹ emamọ eware buobu, ivie wuhrẹ iẹe epanọ who wuhrẹ omẹ na.” Mẹ tẹ ta nọ, “Katie, me ti ru utho ẹgba mẹ. Whẹ kobiruo nọ whọ rọ vuẹ omẹ oria nọ whọ rrọ.” U kri hi, mẹ gbẹ ruẹ oniọvo Katie vrẹ ere he. Oria kpobi nọ emetẹ ivẹ yena a rrọ enẹna, mẹ lẹ nọ a gbe wuhrẹ kpahe Jihova.

Mẹ gọ Jihova te ikpe 73 no, yọ eva e were omẹ nọ o fiobọhọ kẹ omẹ nọ me gbe ro wobọ evaọ ẹmo ho je kru ẹrọwọ mẹ evaọ uwou-odi. Ofariẹ, inievo mẹ a vuẹ omẹ nọ o kẹ rai uduotahawọ nọ a ruẹ nọ me dikihẹ ga ghele ọwọsuọ ọsẹ mẹ. Uwhremu na, oni mẹ gbe inievo ezeza mẹ a tẹ họ-ame. Uruemu ọsẹ mẹ dede u dina nwene, yọ ọ jẹ hai kpohọ ewuhrẹ ẹsejọ taure o te ti whu.

O tẹ ruọ Ọghẹnẹ, ahwo uviuwou mẹ gbe egbẹnyusu mẹ nọ a whu no, a ti zihe ziọ uzuazọ evaọ akpọ ọkpokpọ na. Dai roro epanọ eva e te were omai te okenọ te omai te ahwo nọ ma you ma te gọ Jihova bẹdẹ bẹdẹ.—Rri oruvẹ obotọ.