AKPỌ o gbe aye jọ nọ a re se Doreen unu gaga nọ a ru etẹste kẹ ọzae riẹ Wesley, jẹ ruẹ nọ ọzae na o wo ẹyao ọta ẹvori, yọ ikpe 54 ọvo ọ rrọ. * Edọkita e ta nọ emerao jọ ọvo i kiọkọ kẹ ọzae na re o te whu. Aye na ọ ta nọ: “Mẹ kake rọwo vievie he nọ a ta ẹme na. Mẹ jọ ọkora evaọ eka buobu nọ i lele i rie. O jọ omẹ oma wọhọ ẹsenọ omọfa oware nana o be via kẹ orọnikọ omai hi. Me rẹro nọ oware utiona o sae via kẹ omai vievie he.”

O rẹ jọ ahwo buobu oma wọhọ epanọ o jọ Doreen oma na. Ẹyao nọ a rẹ sai siwi kpo ho ọ sai kie ohwo idudhe. Mai woma na, u re no ahwo buobu eva ze re a rẹrote iyoyou rai nọ i kie ẹyao nọ a sai siwi kpo ho. Rekọ o rẹ nwane lọhọ họ re a rẹrote ohwo otiọye. Eme ahwo uviuwou ohwo nọ o kie ẹyao otiọye a re ru re a sae rẹrotei jẹ sasa iẹe oma? Ẹvẹ ohwo nọ ọ be rẹrote ohwo otiọye na ọ sai ro yerikugbe isabọ nọ e rẹ romavia evaọ etoke nọ ohwo na ọ rọ rrọ otọ na? Nọ uwhu ohwo na u bi si kẹle na, eme a rẹ sai rẹro riẹ? Orọ ọsosuọ, joma kake ta kpahe oware nọ o rọ rrọ bẹbẹ re a rẹrote ohwo nọ o kie ẹyao nọ a sai siwi kpo ho.

Ẹnyaharo nọ ahwo a wo no evaọ ofẹ imu u ru rie lọhọ nọ ahwo a gbe bi ro whu vẹrẹ tere he. Evaọ ikpe buobu nọ e vrẹ, makọ evaọ erẹwho nọ i rovie aro dede, ahwo a jẹ rria krite epanọ a be rria te nẹnẹ na ha. Ahwo a jẹ hai whu vẹrẹ gaga nọ a te kie ẹyao hayo nọ a te wo asidẹnte. Isipito i bu tere evaọ oke yena ha, yọ obọ uwou ahwo buobu a jẹ hae jọ rẹrote ahwo uviuwou rai nọ a be mọ bẹsenọ a re whu.

Nẹnẹ, fiki ẹnyaharo nọ ahwo a wo no evaọ ofẹ imu, edọkita a bi siwi eyao nọ e make rrọ gaga, fikiere  ahwo a be rria kri. Eyao nọ e jẹ hai kpe ahwo vẹrẹ gaga evaọ okenọ u kpemu, i gbe bi kpe ahwo vẹrẹ tere he. O make rọnọ ahwo a be rria kri na, eyao i gbe bi si otọ ghele. Ẹsejọ ahwo jọ a rẹ mọ ẹyao nọ o re ru ei bẹbẹ kẹ ae re ae ọvo a rẹrote omarai. O lọhọ vievie he re a rẹrote ohwo otiọye, yọ onana o rẹ rehọ oke re.

Fiki onana, ukpenọ ahwo buobu a jọ obọ uwou rẹrote ohwo na, a vẹ wọe kpobọ ẹsipito bẹsenọ o re whu. Ahwo buobu a riẹ oghẹrẹ nọ o rẹ jọ họ nọ ohwo o te bi whu, yọ ohwo o ri whu evaọ iraro ahwo jọ ẹdẹvo ho. Fiki ozọ uwhu, o rẹ jọ bẹbẹ kẹ ahwo jọ re a rẹrote ohwo uviuwou rai nọ ọ be mọ ẹyao ọgaga. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ ae?

Wọhọ epanọ ma ruẹ evaọ oriruo Doreen na, o rẹ kẹ ahwo buobu uye gaga nọ ohwo uviuwou rai ọ tẹ be mọ ẹyao nọ a rẹ sai siwi kpo ho. Dede nọ ohwo ọ rẹ sae ruawa, dhozọ, hayo weri, eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ ohwo ruẹrẹ oma kpahe kẹ oware nọ o sae via evaọ obaro? Odibo Ọghẹnẹ jọ ọ lẹ inọ: “Wuhrẹ omai re ma kele edẹ mai re ma fi eva mai họ areghẹ olele.” (Olezi 90:12) U gine fo re whọ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ epanọ who re ro ‘kele edẹ’ uzuazọ ra, re whọ sae raha oke ziezi kugbe oyoyou ra nọ ọ be mọ na bẹsenọ o re whu.

Onana o gwọlọ oma o ruẹrẹ kpahe gaga. Otẹrọnọ ohwo na ọ gbẹ be sae ta ẹme yọ ọ rọwo nọ wha ta kpahe oware nọ wha re ru evaọ okenọ ọ gbẹ be sae ta ẹme he, u wuzou re wha nọe kpahe ohwo nọ ọ kẹ udu nọ ọ te jiroro kẹe evaọ okenọ ọ gbẹ be sae ta ẹme he. Wha rọwo fihọ oware nọ ọ gwọlọ nọ wha ru, sọ ọ gwọlọ nọ a vivi ei nọ o te bi whu, hayo sọ ọ gwọlọ nọ a wọe kpohọ ẹsipito, hayo sọ ọ gwọlọ nọ a kẹe oghẹrẹ usiwo jọ họ. Enana kpobi i re ru ei lọhọ kẹ ahwo uviuwou na nọ a gbẹ rọ whọ họ, otẹrọnọ a be jiroro oware nọ a re ru nọ ohwo na ọ gbẹ be sae ta ẹme he. Nọ a tẹ kake ta kpahe oware na evaọ ẹruoke, u re ru ei lọhọ kẹ uviuwou na soso re a sae rẹrote ohwo na evaọ etoke ẹyao na. Ebaibol na ọ ta nọ: “Ababọ ẹjiroro eware e rẹ nya thọ.”​—Itẹ 15:22.

Uzẹme riẹ họ, owha-iruo ohwo nọ ọ be rẹrote ohwo na họ re ọ sasa iẹe oma. O gwọlọ nọ a rẹ tuduhọ ohwo nọ uwhu riẹ u te otọ no awọ inọ a you rie, gbe nọ ahwo a rrọ kugbei. Ẹvẹ a sai ro ru onana? So ole nọ ọ rẹ lẹliẹ oma sasa ohwo na kẹe hayo se obe nọ o rẹ were iẹe kẹe. Oma o rẹ sasa ahwo buobu nọ a be mọ nọ ohwo uviuwou rai jọ o te kru obọ rai, hayo nọ ọ tẹ tuduhọ ae awọ.

U re woma gaga re a se odẹ ahwo nọ a weze bru ei ze kẹe. Iyẹrẹ jọ i dhesẹ nọ: “Ohwo nọ ọ be  mọ ọ gbẹ be make sae ta ẹme hayo ruẹ ude he, o re gbe yo ẹme ghele. Ohwo na ọ tẹ make rrọ owezẹ dede, o re gbe yo ẹme ghele, fikiere whọ ta ẹme nọ whọ rẹ sae ta evaọ iraro riẹ hẹ hẹ.

O tẹ lọhọ, wha lẹ kugbe. Ebaibol na ọ ta nọ evaọ okejọ, uzuazọ Pọl ukọ na avọ ahwo nọ a gbẹ jọ kugbei o jọ ọza, yọ a riẹ hẹ sọ a ti whu hayo a te zọ. Eme Pọl ọ ta nọ a ru kẹ ai? Pọl ọ ta kẹ inievo na nọ: “Wha sai fiobọhọ kẹ omai ẹkwoma olẹ ọgaga nọ wha rẹ lẹ roro omai.” (2 Ahwo Kọrint 1:8-11) Olẹ nọ ma rẹ lẹ kugbe ohwo nọ ọ be mọ ẹyao ọgaga, o rẹ tuduhọ iẹe awọ.

O lọlọ họ re ohwo o rẹro uwhu ohwo nọ o you. O rrọ ere keme uwhu o rrọ ẹkoma mai hi. Ọghẹnẹ ọ ma omai re ma whu hu. (Ahwo Rom 5:12) Ebaibol na o tube se uwhu “ọwegrẹ.” (1 Ahwo Kọrint 15:26) Fikiere o rẹ ginẹ jọ bẹbẹ kẹ ohwo re o roro nọ ohwo nọ o you o ti whu se iẹe ba.

Ghele na, nọ ahwo uviuwou ohwo na a te bi rẹro oware nọ o rẹ sae via, o sae lẹliẹ ozọ gbe awaọruọ rai kpotọ jẹ tẹrovi epanọ a sae rọ sasa ohwo na oma. Eware jọ nọ ohwo nọ ọ be mọ o re ru, gbe eware nọ ahwo nọ a be rẹrotei a re ru e rrọ ẹkpẹti na “ Edẹ Urere Uzuazọ Ohwo.” Orọnikọ eware nana kpobi e rẹ via kẹ ahwo kpobi nọ a be mọ họ, yọ e rẹ nwane via othotha lele epanọ a kere i rai na ha. Ghele na, ejọ e rẹ via kẹ ahwo buobu nọ a mọ kẹle uwhu no.

Nọ ohwo ra nọ who you gaga na o te whu, u re woma re who se ogbẹnyusu ọkpekpe ra nọ ọ rẹ sae sasa owhẹ oma. O gwọlọ nọ a rẹ tuduhọ ahwo nọ a jẹ rẹrote ohwo na gbe ahwo uviuwou riẹ awọ inọ ebẹbẹ oyoyou rai na i kuhọ no, gbe nọ ọ gbẹ be ruẹ uye he. Jihova ọ ta nọ “iwhuowhu e riẹ oware ovo ho.”​—Ọtausiuwoma Na 9:5.

U wuzou gaga re ma rẹroso Ọghẹnẹ​—orọnikọ okenọ ohwo uviuwou mai na ọ be rọ mọ ọvo ho, rekọ makọ okenọ ma tẹ rrọ uweri fiki uwhu riẹ. Ọghẹnẹ ọ sae rehọ amọfa sasa owhẹ oma. Doreen ọ ta nọ: “Oware jọ nọ me wuhrẹ họ, u fo ho re mẹ siọ obufiho amọfa. Evaọ uzẹme, a rẹ ruẹ unu gbiku obọ nọ amọfa a fihọ kẹ omai hi. Mẹ avọ ọzae mẹ ma riẹ inọ Jihova ọ be rọ edhere nana ta kẹ omai nọ, ‘Mẹ rrọ kugbe owhai, yọ me ti fiobọhọ kẹ owhai.’ Obọ nọ amọfa a fihọ kẹ omai na o rẹ thọrọ omẹ ẹro vievie he.”

Avro ọ riẹ hẹ, Jihova họ ọnọ ọ rẹ mae rẹrote omai kpaobọ. Fikinọ ọye ọ ma omai, ọ riẹ edada gbe uweri nọ o rrọ omai oma. Jihova ọ rẹ sae kẹ omai obufihọ gbe uduotahawọ nọ ma gwọlọ re ma sai thihakọ, yọ ọ ginẹ gwọlọ ru ere. Mai woma na, ọ ya eyaa nọ kẹle na o ti si uwhu no otọ bẹdẹ bẹdẹ, jẹ kpare ima ahwo buobu nọ a whu no zihe ziọ uzuazọ. (Jọn 5:​28, 29; Eviavia 21:​3, 4) Kẹsena mai kpobi ma vẹ te ta ọkpọ ẹme Pọl ukọ na inọ: “Uwhu, obokparọ ra o rrọ? Uwhu, obi ra ọ rrọ?”​—1 Ahwo Kọrint 15:55.