Ebaibol na o dhesẹ nọ ukọ-odhiwu jọ nọ a se Setan Ẹdhọ uwhremu na ọ wọso esuo Ọghẹnẹ, ọ ta ẹme nọ u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ o wo udu nọ o re ro su hu. Ọ rọ ọkparesuọ riẹ dhesẹ nọ eware e te mai woma kẹ ahwo-akpọ nọ a te bi su omarai. U yoma gaga inọ ọsẹgboni ọsosuọ mai, Adamu avọ Ivi, a rọwo ọrue nọ Setan o gu na, a te kuomagbei wọso Ọghẹnẹ.​—Emuhọ 3:1-6; Eviavia 12:9.

Fikinọ Adamu avọ Ivi a rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ jọ Osu rai hi, a te le ai no Aparadase nọ ọ jọ uwou rai je ku uvẹ nọ a hae te rọ rria bẹdẹ bẹdẹ avọ omokpokpọ kufiẹ. (Emuhọ 3:17-19) Iroro nọ a jẹ na i kpomahọ emọ rai. Ebaibol na ọ ta nọ fiki uzioraha Adamu, ‘uzioraha o ruọ akpọ na, uwhu u te no uzioraha ze.’ (Ahwo Rom 5:12) Oware uyoma ofa jọ nọ u no uzioraha ze họ: “Ohwo o . . . su ọrivẹ riẹ ruọ uye” no. (Ọtausiuwoma Na 8:9) Ẹme na họ, nọ ahwo-akpọ a te bi su omobọ rai, ebẹbẹ i re noi ze hrọ.

Osu ohwo-akpọ ọsosuọ nọ a fodẹ evaọ Ebaibol na họ Nimrọd. Ọ jọ ohwo nọ ọ wọso esuo Jihova. No anwọ oke Nimrọd ze, isu ahwo-akpọ a rehọ ogaga rai ro kienyẹ amọfa no. Evaọ ikpe idu esa (3,000) nọ i kpemu, Solomọn ovie na o kere nọ: “Mẹ ruẹ irui-oviẹ ahwo nọ a bi kienyẹ, yọ ohwo ọvo ọ riẹ nọ ọ rẹ sasa ae oma ha. Enọ i bi kienyẹ ae na a wo ogaga.”​—Ọtausiuwoma Na 4:1.

Epọvo na eware e gbẹ rrọ nẹnẹ re. Evaọ ukpe 2009, obe jọ nọ United Nations u kere o ta nọ ekpehre isuẹsu họ oware jọ nọ ahwo a rri nọ o be “wha emuemu nọ o rrọ akpọ na ze.”

Ahwo-akpọ a gwọlọ emamọ isu gbe emamọ egọmeti. Yọ ere Ọghẹnẹ nọ ọ ma omai na ọ ya eyaa nọ o ti ru.

Ọghẹnẹ ọ rọ Uvie hayo egọmeti jọ mu no, nọ o te rehọ ẹta esuo ahwo-akpọ kpobi, yọ “oye ọvo u . . . ti dikihẹ bẹdẹ bẹdẹ.” (Daniẹl 2:44) Onana họ Uvie nọ ima ahwo buobu a be hae lẹ kẹ na. (Matiu 6:9, 10) Rekọ, orọnọ Ọghẹnẹ omariẹ o ti su egọmeti nana ha. Ukpoye ọ rehọ omọfa jọ nọ ọ jọ otọakpọ na oke jọ ro mu no re ọ jọ Osu riẹ. Kọ ono Ọghẹnẹ ọ salọ?