1, 2. (a) Eme “okẹ ọvọvẹ [Ọghẹnẹ] nọ a rẹ sae ruẹ unu gbiku riẹ hẹ” na o kẹre te? (b) Enọ vẹ ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

JIHOVA o dhesẹ uyoyou riẹ nọ o mae ga kẹ omai nọ o vi Ọmọ ọghaghae riẹ Jesu ziọ otọakpọ. (Jọn 3:16; 1 Jọn 4:9, 10) Pọl ukọ na o se onana “okẹ ọvọvẹ riẹ nọ a rẹ sae ruẹ unu gbiku riẹ hẹ.” (2 Ahwo Kọrint 9:15) Fikieme Pọl o ro dhesẹ iẹe ere?

² Pọl ọ riẹ nọ idhe ẹtanigbo Jesu na yọ imuẹro nọ i dhesẹ nọ eyaa Ọghẹnẹ kpobi e te seba erugba ha. (Se 2 Ahwo Kọrint 1:20.) Onana u dhesẹ nọ “okẹ ọvọvẹ [Ọghẹnẹ] nọ a rẹ sae ruẹ unu gbiku riẹ hẹ” na, o kẹre te idhe ẹtanigbo Jesu gbe uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ nọ Jihova o bi dhesẹ kẹ omai. A rẹ sai dhesẹ okẹ nana evaọ oghẹrẹ nọ ma sai ro wo otoriẹ riẹ vevẹ hẹ. Ẹvẹ u fo nọ okẹ nana o rẹ jọ omai oma? Kọ eme u fo nọ okẹ na o rẹ wọ omai ru nọ ma be ruẹrẹ oma kpahe kẹ  Ekareghẹhọ uwhu Jesu nọ a ti ru evaọ Edesa-Oka, Asa 23, 2016 na?

3, 4. (a) Ẹvẹ o rẹ jọ owhẹ oma nọ omọfa o te ru ọghọ kẹ owhẹ? (b) Ẹvẹ obọdẹ okẹ hayo ọghọ o sai ro nwene uzuazọ ra?

³ O rẹ were omai gaga nọ omọfa ọ tẹ kẹ omai okẹ. Ekẹ jọ i wuzou te epanọ i re ro nwene uzuazọ mai. Wọhọ oriruo, dae rehọ iẹe nọ whọ thuzi ulogbo jọ, onọ u ru nọ a ro bruoziẹ uwhu kpe owhẹ. Rekọ ohwo jọ nọ whọ riẹ hẹ ọ tẹ fialoma via inọ jọ a kpei, ukpenọ a re kpe owhẹ. Ẹvẹ ọghọ ologbo otiọnana ọ rẹ jọ owhẹ oma?

⁴ Ọghọ ologbo otiọye na o rẹ lẹliẹ owhẹ ru inwene jọ evaọ uzuazọ ra. Ẹsejọhọ, oma o te jẹ wọ owhẹ hai ru ọghọ kẹ amọfa, you amọfa, jẹ rọ vrẹ ohwo kpobi nọ o ru owhẹ thọ. Whọ te daoma yeri uzuazọ nọ u dhesẹ nọ uwhu nọ omọfa o whu fiki ra na o da owhẹ ẹro fia evaọ edẹ uzuazọ ra nọ i kiọkọ kpobi.

5. Ẹvẹ okẹ Ọghẹnẹ orọ ẹtanigbo na o rọ rro vi okẹ ofa kpobi thethabọ?

⁵ Okẹ Ọghẹnẹ orọ ẹtanigbo na o rro vi okẹ nọ ma rọ kẹ oriruo na kpekufiẹ. (1 Pita 3:18) Roro kpahe onana: Mai kpobi ma reuku uzioraha mi Adamu, yọ osa onana họ uwhu. (Ahwo Rom 5:12) Uyoyou nọ Jihova o wo kẹ omai u ru nọ o ro vi Jesu ziọ otọakpọ ti “whu rọkẹ ahwo kpobi.” (Ahwo Hibru 2:9) U wo eware efa buobu nọ idhe ẹtanigbo Jesu na u ti ru kẹ ahwo-akpọ. O te raha uwhu no bẹdẹ bẹdẹ. (Aizaya 25:7, 8; 1 Ahwo Kọrint 15:22, 26) Ahwo kpobi nọ a fi ẹrọwọ họ Jesu a te rria dhedhẹ je wo evawere. Ejọ i ti lele Jesu su evaọ Uvie Ọghẹnẹ, efa e vẹ te jọ otọ esuo na evaọ otọakpọ. (Ahwo Rom 6:23; Eviavia 5:9, 10) Eghale efa vẹ okẹ Jihova nana o kẹre te?

6. (a) Evaọ usu eghale okẹ Jihova na, ọvẹ who bi rẹro riẹ? (b) Fodẹ eware esa nọ okẹ Ọghẹnẹ o rẹ wọ omai ru.

⁶ Okẹ Ọghẹnẹ nana u kugbe akpọ na soso nọ o ti zihe ruọ aparadase, ẹyao ahwo nọ a ti siwi kpo, gbe ahwo nọ a whu no nọ a te kpare zihe ziọ uzuazọ. (Aizaya 33:24; 35:5, 6; Jọn 5:28, 29) Jihova avọ Ọmọ ọghaghae riẹ na a were omai gaga fiki “okẹ ọvọvẹ [rai] nọ a rẹ sae ruẹ unu gbiku riẹ hẹ” na. Kọ eme okẹ nana o te wọ omai ru? O rẹ wọ omai (1) rọ aro kele Jesu Kristi, (2) you ibe Ileleikristi mai, gbe (3) rọ vrẹ amọfa no eva ze.

7, 8. Ẹvẹ u fo nọ uyoyou Kristi o rẹ jọ omai oma, kọ eme u fo nọ o rẹ wọ omai ru?

⁷ Orọ ọsosuọ, u fo nọ okẹ na o rẹ wọ omai rọ ọghọ kẹ Jesu. Pọl ukọ na ọ ta nọ: “Uyoyou nọ Kristi o wo o be wọ omai.” (Se 2 Ahwo Kọrint 5:14, 15.) Pọl ọ riẹ nọ ma tẹ jẹ uyoyou ulogbo Jesu na rehọ, o te wọ omai you Jesu jẹ rọ ọghọ kẹe. Ma te gine wo otoriẹ oware nọ Jihova o ru kẹ omai na ziezi, uyoyou nọ o wo kẹ omai na o te wọ omai yeri uzuazọ nọ u re dhesẹ nọ ma be rọ adhẹẹ kẹ Jesu. Ẹvẹ ma re ro ru onana?

⁸ Uyoyou nọ ma wo kẹ Jihova o te wọ omai rọ aro kele oriruo Jesu, rọ kpahe ithihi riẹ kpekpekpe. (1 Pita 2:21; 1 Jọn 2:6) Ma te bi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ avọ Kristi, u re dhesẹ nọ ma you rai. Jesu ọ ta nọ: “Ohwo kpobi nọ ọ riẹ ijaje mẹ je bi koko ai ọye họ ọnọ o you omẹ. Yọ ohwo  kpobi nọ o you omẹ, Ọsẹ mẹ o ti you rie, yọ me ti you rie je dhesẹ oma mẹ kẹe vevẹ.”—Jọn 14:21; 1 Jọn 5:3.

9. Isiuru vẹ ma rẹ gwọlọ wo?

⁹ Evaọ etoke Ekareghẹhọ nana, u fo nọ ma re roro didi kpahe oware nọ ma be rọ uzuazọ mai ru. Fikiere, nọ omara nọ: ‘Ẹvẹ mẹ be rọ rehọ aro kele Jesu enẹna? Kọ abọ vẹ o gwọlọ nọ mẹ gbẹ jọ daoma?’ U wuzou re ma nọ omamai enọ nana keme ahwo akpọ inẹnẹ a gwọlọ nọ ma yeri oghẹrẹ uzuazọ nọ a bi yeri. (Ahwo Rom 12:2) Ma gbẹ yọroma ha, ma te hae gwọlọ rọ aro kele iticha, gbe ahwo nọ a viodẹ evaọ ofẹ ifimu hayo arozaha. (Ahwo Kọlọsi 2:8; 1 Jọn 2:15-17) Ẹvẹ ma sae rọ whaha isiuru itieye?

10. Enọ vẹ ma rẹ sae nọ omamai evaọ etoke Ekareghẹhọ nana, kọ eme uyo enọ na o rẹ sae wọ omai ru? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

¹⁰ Evaọ etoke Ekareghẹhọ nana, u ti woma re ma rọ oke jọ ru ọkiẹriwo kpahe iwu mai, ifimu nọ ma wo, ile nọ ma be hae gaviezọ kẹ, eware nọ ma wo fihọ ekwakwa ekọmputa gbe ifonu mai. Nọ omara nọ: ‘Kọ otẹrọnọ Jesu ọ rrọ etenẹ, oma o te vuọ omẹ nọ o te rri ewu nọ me kuhọ?’ (Se 1 Timoti 2:9, 10.) ‘Kọ iwu mẹ i ti dhesẹ nọ mẹ yọ olele riẹ? Kọ o te were Jesu re o rri ifimu mẹ? Kọ ọ te gaviezọ kẹ ile mẹ? Kọ Jesu ọ tẹ ta nọ mẹ kẹe ifonu mẹ tao, oma o te vuọ omẹ fiki eware nọ ọ te jariẹ ruẹ? Kọ o te jọ bẹbẹ kẹ omẹ re mẹ vuẹ Jesu oware nọ arozaha ekọmputa jọ o rọ were omẹ?’ U fo nọ uyoyou nọ ma wo kẹ Jihova o rẹ wọ omai ku oware kpobi nọ u fo Oleleikristi hi fiẹ, makọ oghẹrẹ nọ o ghare te kẹhẹ. (Iruẹru Ikọ 19:19, 20) Okenọ ma rọ uzuazọ mai mudhe kẹ Jihova, ma ya eyaa nọ ma te rọ uzuazọ mai kpobi ru oware nọ o rẹ were Jesu. Fikiere, ajọ ma wo oware ovuọvo nọ u re ru ei bẹbẹ kẹ omai re ma rọ aro kele Jesu hu.—Matiu 5:29, 30; Ahwo Filipai 4:8.

11. (a) Ẹvẹ uyoyou nọ ma wo kẹ Jihova gbe Jesu o rẹ rọ wọ omai evaọ iruo usiuwoma ota na? (b) Ẹvẹ uyoyou o sae rọ wọ omai fiobọhọ kẹ amọfa evaọ ukoko na?

¹¹ Uyoyou nọ ma wo kẹ Jesu o rẹ wọ omai rọ ajọwha ta usiuwoma je wuhrẹ ahwo. (Matiu 28:19, 20; Luk 4:43) Evaọ etoke Ekareghẹhọ na, kọ whọ sae ruẹrẹ oke ra họ re whọ rehọ ọkobaro obufihọ euwa 30 hayo 50? Oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ kpako te ikpe 84 nọ aye o whu seba, o roro nọ ọ gbẹ sae rehọ ọkobaro obufihọ họ fiki ikpe riẹ, gbe oma nọ o ga riẹ te he. Rekọ ekobaro nọ e rrọ ẹkwotọ riẹ a gwọlọ nọ a re fiobọhọ kẹe. Fikiere a te ru ọruẹrẹfihotọ nọ a rẹ rọ wọe, jẹ salọ ẹkwotọ nọ ọ rẹ sai kpohọ kẹ usiuwoma ota. Onana u ru nọ oniọvo na ọ rọ nyate utee euwa 30 nọ o fihọ. Kọ whọ sai fiobọhọ kẹ oniọvo jọ evaọ ukoko ra re ọ rehọ ọkobaro obufihọ evaọ amara Asa hayo Ane? Ginọ uzẹme, orọnikọ ohwo kpobi ọ rẹ sai ru iruo ọkobaro ho, rekọ mai kpobi ma sae rọ oke gbe ẹgba mai wobọ vi epaọ anwẹdẹ evaọ egagọ Jihova. Wọhọ Pọl, ma te ru ere kiyọ ma bi dhesẹ via nọ uyoyou nọ Jesu o wo kẹ omai o be wọ omai. Eme ọfa uyoyou nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ omai o rẹ wọ omai ru?

12. Eme uyoyou Ọghẹnẹ o rẹ wọ omai ru?

¹² Orọ avivẹ, u fo nọ uyoyou nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ omai o rẹ wọ omai you ibe  Ileleikristi mai. Jọn ukọ na o kere nọ: “Iyoyou, nọ Ọghẹnẹ o you omai enẹ na, o gba omai họ nọ ma re you ohwohwo re.” (1 Jọn 4:7-11) Fikiere, otẹrọnọ ma jẹ uyoyou Ọghẹnẹ rehọ, kiyọ o gwọlọ nọ ma re you ibe Ileleikristi mai. (1 Jọn 3:16) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ uyoyou kẹ ae?

13. Oriruo vẹ Jesu o fihotọ kpahe epanọ a re ro you amọfa?

¹³ Oriruo Jesu u wuhrẹ omai epanọ ma sai ro you amọfa. Okenọ ọ jọ otọakpọ, o fiobọhọ kẹ ahwo maero kọ enọ i wo omaurokpotọ. O siwi enọ e jẹ mọ, emo, ituaro, idiezọ gbe idienu. (Matiu 11:4, 5) Wo ohẹriẹ no isu-egagọ oke riẹ, o jẹ hae were Jesu re o wuhrẹ enọ e ginẹ gwọlọ riẹ Ọghẹnẹ. (Jọn 7:49) O you ahwo nana nọ a wo omaurokpotọ na, yọ ọ daoma gaga fiobọhọ kẹ ae.—Matiu 20:28.

14. Eme whọ rẹ sai ru ro dhesẹ uyoyou kẹ inievo ra?

¹⁴ Etoke Ekareghẹhọ na o tẹ jẹ rrọ emamọ oke nọ who re ro roro kpahe epanọ whọ sai ro fiobọhọ kẹ inievo nọ wha gbẹ rrọ ukoko, maero kọ enọ e kpako no. Kọ whọ sai weze bru inievo eghaghae nana? Kọ whọ sae rehọ emu se ai, fiobọhọ kẹ ai ru eware uwou, wọ ai kpohọ ewuhrẹ hayo zizie ae re wha gbe kpohọ usiuwoma ota? (Se Luk 14:12-14.) Ajọ uyoyou nọ Ọghẹnẹ o dhesẹ kẹ owhẹ no o wọ owhẹ you ibe Ileleikristi ra.

15. Eme o gba omai họ nọ ma re vuhumu?

¹⁵ Orọ avesa, uyoyou nọ Jihova o dhesẹ kẹ omai no o rẹ wọ omai rọ vrẹ ibe Ileleikristi mai. Mai kpobi ma reuku uzioraha gbe uwhu mi Adamu, fikiere uvumọ ohwo ọ sae ta ha inọ: “Mẹ gwọlọ ẹtanigbo na ha.” Makọ odibo Ọghẹnẹ nọ ọ mai wo ẹrọwọ dede ọ gwọlọ okẹ ẹtanigbo na. Oke ẹtanigbo na u ru rie lọhọ nọ a rọ rehọ osa ulogbo vrẹ omai omomọvo. Fikieme u ro wuzou re ma vuhu onana mu? Ọtadhesẹ Jesu jọ ọ kẹ uyo na.

16, 17. (a) Eme ma re wuhrẹ no ọtadhesẹ Jesu ọrọ ovie avọ erigbo na ze? (b) Nọ who roro didi kpahe ọtadhesẹ Jesu no na, eme whọ gba riẹ mu nọ who re ru?

¹⁶ Jesu ọ jọ ọtadhesẹ riẹ jọ kẹ oriruo ovie nọ ọ kpairoro vrẹ dinariọs ima udhosa (60,000,000) nọ odibo riẹ ọ reosa riẹ. Rekọ evaọ oke ofa, ọrigbo yena ọ kpairoro vrẹ dinariọs ẹgba ọvo (100) nọ ibe ọrigbo riẹ ọ reosa riẹ hẹ. Nọ o rọnọ ovie na ọ re ohrọ riẹ na, onana o hae te wọe re ohrọ ibe ọrigbo riẹ re. Eva e dha ovie na gaga nọ o yo nọ ọrigbo riẹ ọ kpairoro vrẹ ugho okakao utioye nọ a reosa riẹ hẹ. Ọ tẹ ta nọ: “Ọrigbo omuomu, mẹ kpairoro vrẹ igho buobu yena nọ whọ reosa mẹ okenọ whọ lẹ omẹ. Kọ whọ gbẹ hae re ohrọ ibe ọrigbo ra wọhọ epanọ mẹ re ohrọ ra na?” (Matiu 18:23-35, oruvẹ-obotọ) Wọhọ ovie na, Jihova ọ rehọ  osa ulogbo vrẹ omai. Eme u fo nọ ohrọ gbe uyoyou Jihova o rẹ wọ omai ru?

¹⁷ Nọ ma be ruẹrẹ oma kpahe kẹ Ekareghẹhọ na, ma sae nọ omamai nọ: ‘Kọ u wo oniọvo jọ nọ o ru omẹ eva dha? Kọ o be jọ bẹbẹ kẹ omẹ re mẹ rọ vrẹe?’ O tẹ rrọ ere, oke nana họ oke nọ whọ rẹ rọ rehọ aro kele Jihova, ọnọ ọ “vọ avọ . . . erọvrẹ” na. (Nehemaya 9:17; Olezi 86:5) Ma te wo edẹro kẹ ohrọ-oriọ Jihova, ma te re ohrọ amọfa jẹ rọ vrẹ ae no eva ze. Ma gbe you inievo mai jẹ be rọ vrẹ ae he, ma sai rẹro ho inọ Jihova o ti you jẹ rọ vrẹ omai. (Matiu 6:14, 15) Ma tẹ rọ vrẹ ohwo, orọnikọ u dhesẹ hẹ inọ oware nọ o ru na o da omai hi, ukpoye u ti fiobọhọ kẹ omai wo evawere evaọ obaro.

18. Ẹvẹ uyoyou Ọghẹnẹ u ro fiobọhọ kẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ thihakọ sebaẹgba ibe Oleleikristi riẹ?

¹⁸ O rẹ sae jọ bẹbẹ re ma thihakọ sebaẹgba inievo mai. (Se Ahwo Ẹfisọs 4:32; Ahwo Kọlọsi 3:13, 14.) Oniọvo-ọmọtẹ mai jọ nọ o thihakọ sebaẹgba ibe Oleleikristi riẹ họ Lily. ^[1] (Rri ẹme-oruvẹ.) O fiobọhọ kẹ aye-uku nọ a re se Carol. Lily ọ jẹ hae wọ Carol kpohọ oria kpobi nọ ọ gwọlọ nya, fiobọhọ kẹe dẹ eware nọ ọ gwọlọ, je ru eware efa buobu kẹe. Ghelọ eware nana kpobi nọ Lily ọ jẹ hai ru na, Carol o je dhesẹ edẹro ho keme oria nọ ohwo ọ jọ ru omoware thọ ọvo o re rri gwọlọ, yọ ẹsejọ o jẹ hae jọ bẹbẹ gaga re a fiobọhọ kẹe. Rekọ Lily ọ tẹrovi emamọ iruemu nọ Carol o wo, onọ u ru nọ o ro fiobọhọ kẹe ikpe jọ taure Carol o te ti kie ẹyao, kẹsena o te whu. Dede nọ obufihọ na o lọhọ kẹ Lily tere he, ọ ta nọ: “Me bi rẹro oke nọ mẹ te rọ wariẹ ruẹ Carol evaọ ẹkparomatha na. Mẹ gwọlọ riẹ epanọ ọ te jọ nọ o te zihe ruọ ohwo ọgbagba no.” O rrọ vevẹ, uyoyou Ọghẹnẹ o rẹ sae wọ omai thihakọ inievo mai je ru nọ ma re ro rẹro oke nọ sebaẹgba ohwo-akpọ u ti notọ.

19. Eme “okẹ ọvọvẹ . . . nọ a rẹ sae ruẹ unu gbiku riẹ hẹ” o te wọ owhẹ ru?

¹⁹ Jihova ọ ginẹ kẹ omai “okẹ ọvọvẹ . . . nọ a rẹ sae ruẹ unu gbiku riẹ hẹ.” Ajọ ma hae dhesẹ edẹro kẹ okẹ nana ẹsikpobi. Oke Ekareghẹhọ na yọ obọdẹ oke nọ ma re ro roro didi kpahe eware kpobi nọ Jihova avọ Jesu a ru kẹ omai no. Ajọ uyoyou nọ a wo kẹ omai o wọ omai rọ aro kele Jesu , dhesẹ uyoyou kẹ ibe Ileleikristi mai, jẹ rọ vrẹ ae no udu ze nọ a te ru omai thọ.