Jihova ọ gwọlọ nọ ọzae-avọ-aye a rẹ wereva evaọ orọo rai, orọo na o vẹ jẹ tọ. (Mat. 19:4-6) Whọ tẹ gwọlọ wo aye hayo wo ọzae, ẹvẹ whọ sae rọ ruẹ emamọ ohwo nọ whọ rẹ rehọ? Jihova ọ ma omai, fikiere ọ riẹ oware nọ ma re ru re evawere e sae jọ orọo mai. Who te lele ẹme nọ ọ jọ Ebaibol vuẹ omai, whọ te ruẹ emamọ ohwo nọ whọ rẹ rehọ, yọ eva e te ginẹ were owhẹ. Joma ta kpahe eware jọ nọ Ebaibol ọ ta.

Ebaibol ọ ta nọ: “Udu na u wo ẹghẹ vi oware ofa kpobi, yọ u re bru okpakpa.” (Jeri. 17:9) Fikiere, joma kake riẹ nọ udu mai o sae viẹ omai họ. Nọ ọmọzae avọ ọmọtẹ a te bi fiẹrohọ ohwohwo, u re kri hi re a tẹ dhẹ ruọ ohwohwo oma, yọ o rẹ sai ru nọ a gbe ro rorote ziezi hi. Ọmọzae avọ ọmọtẹ a tẹ gwọlọ rehọ ohwohwo fikinọ a dhẹ ruọ ohwohwo oma ọvo, ẹsibuobu a rẹ vioja riẹ uwhremu na inọ dodokọ a rorote. (Itẹ 28:26) Fikiere u fo vievie he re ọmọtẹ avọ ọmọzae a hae ta kẹ ohwohwo nọ a were ohwohwo gaga hayo inọ a you ohwohwo gaga, tubẹ ya eyaa kẹ ohwohwo no dede, rekiyọ a re riẹ omoma rai tere he.

Itẹ 22:3 o ta nọ: “Ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ ruẹ oware enwoma, o ve siomano, rekọ ogbori ọ rẹ nyaruọ ẹe, ọ vẹ reoja oware nọ u re noi ze.” Fikieme u ro yoma gaga re ohwo ọ jọ itanẹte gwọlọ ọzae hayo aye nọ ọ rẹ rehọ? Ahwo jọ a nyaku ohwo nọ a riẹ hẹ evaọ itanẹte, a te mu usu-orọo họ ẹnya, uwhremu na a tẹ ruẹ nọ kpakọ ohwo na ọ be lẹliẹ ae họ anwẹdẹ. Ekpehre ahwo a rẹ fake jọ itanẹte ru wọhọ ohwo nọ ọ be gwọlọ ọzae hayo aye, yọ a rọ ere fi ahwo iwhayo je tho igho rai no. Ẹsejọ dede, ahwo nọ a re fi iwhayo na a rẹ ta nọ ae yọ Isẹri Jihova.

Oware ofa nọ u ro yoma gaga re ohwo ọ jọ itanẹte gwọlọ ohwo nọ ọ rẹ rehọ họ, evaọ eria itanẹte itienana jọ, inọmba a re kele rọ riẹ imava nọ u fo nọ e rẹ rehọ ohwohwo. Rekọ oware ovo o riẹ nọ u dhesẹ nọ a rẹ ginẹ rọ ere riẹ imava nọ i fo ohwohwo ho. Re a ginẹ ta uzẹme, epanọ orọo u wuzou te na, yọ oware nọ a re kele inọmba fihọ rọ riẹ ohwo nọ o kiehọ ohwo oma? Inọmba nọ a re kele rọ riẹ ohwo nọ o fo ohwo avọ oware nọ Ebaibol ọ ta, ovẹ o ginẹ mai woma?​—Itẹ 1:7; 3:5-7.

Obe Itẹ 14:15 o ta nọ: “Ogbori ọ rẹ rọwo ẹme kpobi, rekọ ọnọ o wo orimuo o re rri otọ mu re ọ tẹ te jowọ.” Taure whọ tẹ te ta nọ whọ rẹ rehọ ohwo jọ, u fo nọ whọ rẹ riẹ ohwo na ziezi tao. Rekọ who te kpohọ itanẹte nyae gwọlọ ohwo nọ whọ rẹ rehọ, whọ te sae riẹ ohwo na ziezi hi. Wha tẹ be make jọ  itanẹte vi evuẹ se ohwohwo kpahe oghẹrẹ nọ wha rrọ je bi lele ohwohwo ta ẹme ẹsikpobi, kọ o sai fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ ohwo na ziezi ghele? Ahwo jọ nọ a jọ itanẹte nya usu-orọo nọ eva e jẹ were inọ a ruẹ ohwo nọ a te rehọ no, akpọ o gbe rai unu ẹdẹ nọ a ruẹ ohwo na ovao dhe ovao.

Ọso-ilezi na ọ ta nọ: “Mẹ rẹ jọ kugbe ahwo eviẹhọ họ, yọ mẹ rẹ kẹnoma kẹ ahwo nọ a rẹ ko oghẹrẹ ohwo nọ a rrọ dhere.” (Ol. 26:4) Ahwo buobu a re rri rie nọ o thọ họ re ohwo ọ jọ itanẹte gu ọrue kpahe oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ re a sai rri rie fihọ emamọ ohwo. Ahwo otiọnana a te bi lele owhẹ ta ẹme evaọ itanẹte a sai ru re whọ gbẹ riẹ nọ a wo ekpehre uruemu jọ họ. U te no ere no, a sae jọ itanẹte riẹ oghẹrẹ iruemu jọ nọ ohwo o wo ho. U wuzou gaga re who roro kpahe enọ nana: Ohwo ọ tẹ jọ oria itanẹte itieye na ta nọ ọyomariẹ yọ Osẹri Jihova, kọ who roro nọ ohwo yena ginọ Osẹri Jihova nọ ọ họ-ame no? Kọ o kruga ziezi evaọ ukoko na? Kọ inievo ukoko nọ ọ rrọ a rri nọ ọ be riẹ ru ziezi, manikọ yọ oniọvo nọ ọ rehọ owọ ovo dikihẹ ukoko na nọ u fo nọ a re mu usu kugbe he? (1 Kọr. 15:33; 2 Tim. 2:20, 21) Kọ ọ rọo no ẹdẹjọ, orọo riẹ o tẹ fa rọwokugbe ẹme nọ Ebaibol ọ ta, o te je wo uvẹ nọ ọ rẹ rọ wariẹ rọo? U fo nọ whọ rẹ riẹ uyo enọ nana kpobi kpahe ohwo na. Rekọ whọ sae riẹ hẹ nọ whọ gbẹ nọ mi Isẹri Jihova efa nọ e riẹ ohwo na ziezi hi. (Itẹ 15:22) Yọ oniọvo nọ o kruga ziezi evaọ ukoko na, ọ rẹ tubẹ wezẹ ewezẹ riẹ hẹ inọ ọ be nya usu-orọo “kugbe enọ e rọwo ho.”​—2 Kọr. 6:14; 1 Kọr. 7:39.

Wọhọ epanọ ma ta no na, uye u re noi ze nọ ohwo ọ tẹ be jọ itanẹte gwọlọ ohwo nọ ọ rẹ rehọ. Emamọ idhere e riẹ nọ oniọvo ukoko na ọ rẹ rọ gwọlọ emamọ ohwo nọ ọ rẹ rehọ, eva e vẹ te were aimava nọ a tẹ rọo no. Kọ diẹse whọ sae jọ ruẹ oniọvo nọ o wo emamọ uruemu nọ whọ rẹ sai fiẹrohọ? A gbe fi uzi họ nọ ahwo buobu a du kokohọ họ, Osẹri Jihova ọ sae ruẹ oniọvo nọ o wo emamọ uruemu nọ o re fiẹrohọ nọ o te kpohọ ewuhrẹ, okokohọ gbe eria efa nọ inievo ukoko na a sae jọ kuomagbe.

Otẹrọnọ ma gbẹ sai kuomagbe he fiki oware jọ, wọhọ etoke COVID-19 na, ma sae rọ ekwakwa itanẹte kpohọ ewuhrẹ jẹ rọ uvẹ yena ruẹ inievo mai nọ e re te rọo ho. Ma sai muẹrohọ ae nọ a te bi ru ẹme jẹ be kẹ uyo, ma vẹ te ruẹ nọ a gine wo ẹrọwọ. (1 Tim. 6:11, 12) Ekwakwa itanẹte nọ a re ro kpohọ ewuhrẹ na, u wo ejọ nọ a rẹ rọ ghale ahwo fihọ itu-itu nọ ewuhrẹ o te kuhọ no. Otẹrọnọ whọ be hae rọ eware itiena kpohọ ewuhrẹ, whọ sae rọ uvẹ yena riẹ oniọvo ọfa nọ ọ re rọo ho ziezi. Nọ whẹ avọ inievo ukoko na efa wha tẹ rọ ekwakwa itanẹte kuomagbe evaọ oke ofa jọ gheghe, whọ sae rọ oke yena ruẹ oghẹrẹ nọ oniọvo nọ who fiẹrohọ na o bi lele amọfa yeri, yọ whọ sae rọ ere riẹ kpahe oghẹrẹ ohwo nọ ọ ginẹ rrọ. (1 Pita 3:4) Nọ oke o be nyaharo na, whọ vẹ te riẹ sọ eware evona e be were owhai hayo eware evona wha gwọlọ ru evaọ uzuazọ. Wha vẹ te rọ enẹ riẹ sọ whai imava na wha gine fo ohwohwo.

Nọ oniọvo nọ ọ re rọo ho ọ tẹ be gwọlọ ohwo nọ ọ te rehọ evaọ emamọ edhere nọ o rọwokugbe ehrẹ nọ e rrọ Ebaibol, oma oniọvo otiọna ẹme obe Itẹ nana o rẹ mae jọ rugba inọ: “Ohwo nọ emamọ aye [hayo emamọ ọzae] o te obọ o duku emamọ oware, yọ o re wo aruoriwo Jihova.”​—Itẹ 18:22.