1. Ẹvẹ 2 Ahwo Kọrint 3:1-3 u ro dhesẹ nọ re ma wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo re ọ jẹ họ-ame yọ emamọ uvẹ nọ Jihova ọ kẹ omai? (Rri uwoho nọ o rrọ uke emagazini na.)

ẸVẸ o rẹ jọ owhẹ oma nọ whọ tẹ ruẹ ohwo jọ evaọ ukoko ra nọ ọ be họ-ame? Ababọ avro, eva e te were owhẹ gaga. (Mat. 28:19) Yọ otẹrọnọ whẹ who wuhrẹ Ebaibol kugbe ohwo na, eva nọ e te were owhẹ a rẹ ruẹ unu gbiku riẹ hẹ! (1 Tẹs. 2:19, 20) Ahwo nana nọ a kurẹriẹ ziọ ukoko na obọ nọ a họ-ame no na yọ emamọ “ileta” nọ i dhesẹ nọ ma riẹ ru. Onana o rẹ wha evawere se enọ i wuhrẹ Ebaibol kugbe ai gbe ukoko na soso.​—Se 2 Ahwo Kọrint 3:1-3.

2. (a) Onọ vẹ ma te kuyo riẹ, kọ fikieme? (b) Eme họ uwuhrẹ Ebaibol? (Rri oruvẹ obotọ.)

² Eva e be were omai gaga inọ evaọ ikpe ene nọ i kpemu na, a tẹ ghale iẹe, kamara kamara unu ahwo nọ ma wuhrẹ Ebaibol kugbe * evaọ akpọ na soso a bu te ima ikpe (10,000,000). Yọ evaọ ikpe ene nana, unu ahwo nọ a họ-ame kukpe kukpe a bu vi idu egba ivẹ gbe udhone (280,000). Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ a bu vi enẹ họ-ame evaọ usu ima ahwo buobu nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe na? Nọ orọnọ Jihova ọ gbẹ kuvẹ re ahwo buobu a wuhrẹ kpahe ọyomariẹ je zihe ruọ ilele Jesu na, mai omamai ma rẹ dawo ẹgba mai kpobi re ma fiobọhọ kẹ ahwo buobu họ-ame ababọ oke oraha. Oke nọ u kiọkọ u gbe tulo ho!​—1 Kọr. 7:29a; 1 Pita 4:7.

3. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

 ³ Fiki epanọ u wuzou te re ma rọ omoke nọ u kiọkọ na fiobọhọ kẹ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe họ-ame, Utu Ẹruorote na o nọ mi inievo nọ e be kobaro evaọ iwou ogha sa-sa. A gwọlọ riẹ epanọ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe re a sae họ-ame bu vi epaọ anwẹdẹ. Ma te jọ uzoẹme nana gbe onọ o rrọ aro na wuhrẹ eware buobu mi inievo nọ e rrọ ekobaro, imishọnare gbe esẹro okogho nọ e riẹ kpahe iruo usi uwoma ota na ziezi. * (Itẹ 11:14; 15:22) Inievo nana e ta kpahe oware nọ inievo nọ i bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo a rẹ sai ru re enọ a bi wuhrẹ kugbe a sae nyaharo ziezi. A tẹ jẹ fodẹ oware nọ ohwo nọ a bi wuhrẹ kugbe na omariẹ o re ru re ọ sae nyaharo ziezi re. Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe eware isoi jọ nọ ohwo nọ o bi wuhrẹ Ebaibol o re ru re ọ sae nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame.

4. Fikieme o sae rọ jọ bẹbẹ re ohwo nọ a bi wuhrẹ Ebaibol kugbe evaọ unuẹthẹ ọ nyaharo?

⁴ Evaọ erẹwho jọ, inievo mai buobu a re dikihẹ unuẹthẹ wuhrẹ Ebaibol kugbe ahwo. Onana yọ emamọ edhere nọ a re ro mu uwuhrẹ Ebaibol họ. Rekọ ẹbẹbẹ na họ, a re ru uwuhrẹ utiona lehie tere he, yọ ẹsejọhọ a te sai ru ei koka koka ha. Re ohwo nọ a bi wuhrẹ kugbe na ọ sae nyaharo, inievo na a re mi ohwo na inọmba ifonu riẹ re a ruẹsi lele iei ta ẹmẹme jọ no Ebaibol ze evaọ ifonu hayo vi uwou sei bọo oke nọ a rẹ wariẹ ruẹ e riẹ lele ta ẹme. A sai ru onana emerae buobu yọ uwuhrẹ Ebaibol na u ri dikihẹ hẹ. Rekọ, otẹrọnọ ere ọvo uwuhrẹ na o be hae jọ, kọ ohwo na ọ sae ginẹ nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame? O te bẹ.

5. Wọhọ epanọ o rrọ Luk 14:27-33, eme Jesu ọ ta kpahe nọ o rẹ sai fiobọhọ kẹ omai wuhrẹ kugbe ahwo re a sae họ-ame?

⁵ Ẹdẹjọ Jesu ọ kẹ oriruo jọ nọ u dhesẹ oware nọ ohwo o re ru re ọ sae jọ olele riẹ. Ọ ta kpahe ohwo nọ ọ gwọlọ bọ uwou ukpehru gbe ovie nọ ọ gwọlọ kpohọ ẹmo. Jesu ọ ta nọ ohwo nọ ọ gwọlọ bọ uwou na ‘ọ rẹ kake keria tao re o roro araha na’ sọ o wo ugho nọ ọ rẹ rọ bọ uwou na re. Ọ tẹ jẹ ta nọ ovie nọ ọ gwọlọ kpohọ ẹmo na ọ rẹ “kake keria tao” re o “lele ekiroro riẹ jiroro” sọ egbaẹmo riẹ a te sai fi ẹmo na kparobọ. (Se Luk 14:27-33.) Epọvo na re, Jesu ọ riẹ nọ re ohwo ọ tẹ te jọ olele riẹ ọ rẹ romatotọ roro kpahe oware nọ u  fo nọ o re ru tao. Fikiere ma rẹ ta kẹ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe oware nọ u ro fo re ma hai ru uwuhrẹ na koka koka. Ẹvẹ ma sai ro ru onana?

6. Re ohwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ sae nyaharo, eme ma rẹ daoma ru?

⁶ Oware ọsosuọ nọ who re ru họ, daoma ru uwuhrẹ nọ whọ be hai ru na kri vi epaọ anwẹdẹ. Whọ sae ta kpahe eria Ebaibol ivẹ viukpọ ọvo nọ whọ tẹ nyabru ohwo na. Nọ uwuhrẹ nọ wha be hai ru kri omojọ na o tẹ reriae oma no, whọ sae ta kẹe sọ omoria jọ o riẹ nọ wha sae hae keria jo wuhrẹ Ebaibol na. Ẹme nọ ọ te kpahe kẹ owhẹ u ti dhesẹ sọ uwuhrẹ Ebaibol na o ginẹ riẹe oja. Nọ oke o be nyaharo na, re ohwo na ọ sae nyaharo ziezi, whọ sae nọe sọ o te were iẹe re wha hai wuhrẹ isiava ẹkpoka. Rekọ u te no uwuhrẹ na nọ wha rẹ daoma ru ẹsiẹvo hayo isiava koka koka no, eware efa e riẹ nọ who re ru.

7. Ẹvẹ whọ sae rọ ruẹrẹ oma kpahe ẹsikpobi re who te ti wuhrẹ ohwo?

⁷ Re whẹ nọ who bi wuhrẹ ohwo whọ tẹ te nyabru ei, whọ rẹ ruẹrẹ oma kpahe kẹ uwuhrẹ na ziezi. Oware ọsosuọ nọ who re ru họ, who re se oria nọ who ti wuhrẹ iẹe na, je se eria Ebaibol nọ a jariẹ fodẹ. Riẹ eware nọ oria na o be ta kpahe ziezi. Romatotọ roro kpahe uzoẹme nọ wha bi ti wuhrẹ na gbe izoẹme esese nọ e rrọ eva riẹ, te enọ na, gbe eria ikere nọ a ta nọ a se na. Who ve je roro kpahe ifoto na gbe ividio nọ whọ sai ro ru ẹme na vẹ kẹ ohwo na. Roro kpahe ohwo nọ who bi wuhrẹ na. Who ve je roro kpahe oghẹrẹ nọ who ti ro wuhrẹ iẹe re ọ sai wo otoriẹ eware nọ who bi ti wuhrẹ iẹe na lọlọhọ je fi ai họ iruo.​—Neh. 8:8; Itẹ 15:28a.

8. Wọhọ epanọ o rrọ Ahwo Kọlọsi 1:9, 10, eme u fo nọ ma re ru re ma tẹ nyai wuhrẹ ohwo Ebaibol?

⁸ Nọ whọ be ruẹrẹ oma kpahe kẹ uwuhrẹ na, lẹ se Jihova kpahe ebẹbẹ jọ nọ ohwo nọ who bi ti wuhrẹ na o wo. Lẹ re Jihova o fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ iẹe evaọ edhere nọ u re ro tei udu. (Se Ahwo Kọlọsi 1:9, 10.) Rri oria nọ who bi ti wuhrẹ ohwo na sọ oware jọ o riẹe nọ ọ te kaki wo otoriẹ riẹ hẹ hayo nọ ọ te rọwo ho. Kareghẹhọ nọ oware nọ o rẹ mae jọ owhẹ oja kpobi họ, re who fiobọhọ kẹ ohwo na nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame.

9. Ẹvẹ whọ sai ro fiobọhọ kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ re ọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ uwuhrẹ na?

⁹ Ma rẹro nọ eware nọ who bi wuhrẹ ohwo na kpahe Jihova avọ Jesu na e te  were iẹe, ọ vẹ te gwọlọ nọ who gbe wuhrẹ iẹe eware efa. (Mat. 5:3, 6) Re ohwo nọ who bi wuhrẹ na ọ sai wo erere no ewuhrẹ na ze ziezi, o gwọlọ nọ o re roro didi kpahe eware nọ o bi wuhrẹ na. Fikiere vuẹe nọ u wuzou gaga re ọ hai se oria nọ wha bi ti wuhrẹ kpahotọ je roro kpahe epanọ eware nọ o bi ti wuhrẹ na i ti ro fiobọhọ kẹe. Eme ọfa whọ rẹ sai ru ro fiobọhọ kẹe re ọ riẹ epanọ ọ rẹ ruẹrẹ oma kpahe? Whẹ avọ iẹe wha se oria jọ nọ wha ti wuhrẹ evaọ obe na kugbe. * Dhesẹ epanọ ọ sae rọ ruẹ uyo enọ na kẹe, je dhesẹ kẹe nọ o te kpoka họ eme jọ nọ i wuzou ọvo, u re fiobọhọ kẹe riẹ uyo na. Vuẹe nọ ọ hae daoma rehọ ẹme obọriẹ kuyo enọ na. Nọ ọ tẹ be hae rọ ẹme obọriẹ kuyo enọ, ẹsiẹe whọ rẹ riẹ nọ o wo otoriẹ eware nọ o se na ziezi. Rekọ u wo oware ofa jọ nọ whọ rẹ sae vuẹe nọ o ru.

10. Fikieme u ro fo re ohwo nọ who bi wuhrẹ na ọ hai se Ebaibol kẹ omobọ riẹ kẹdẹ kẹdẹ?

¹⁰ U te no Ebaibol nọ who bi wuhrẹ kugbe ohwo na koka koka no, u wo eware efa nọ ohwo na o re ru kẹdẹ kẹdẹ nọ i re fiobọhọ kẹe. U fo nọ ọ rẹ hae lẹ se Jihova jẹ gaviezọ kẹe. Ẹvẹ ọ sai ro ru onana? Ọ tẹ be hai se Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ, yọ Jihova ọ be gaviezọ kẹ na. (Jos. 1:8; Ol. 1:1-3) Dhesẹ kẹe epanọ ọ sai ro se Ebaibol kẹ omobọ riẹ kẹdẹ kẹdẹ. Dhesẹ oghẹrẹ nọ ọ sai ro lele omaa isase Ebaibol nọ o rrọ jw.org * na kẹe. Rekọ re ọ sai wo erere no isase Ebaibol ze ziezi, ta kẹe nọ ọ hai roro didi kpahe eware nọ ọ be jọ Ebaibol wuhrẹ kpahe Jihova na gbe oghẹrẹ nọ ọ sai ro fi ae họ iruo evaọ uzuazọ riẹ.​—Iruẹru 17:11; Jem. 1:25.

11. Ẹvẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol ọ rẹ rọ riẹ epanọ a rẹ lẹ, kọ fikieme u ro wuzou re ọ hae lẹ se Jihova kẹse kẹse?

¹¹ Tuduhọ ohwo nọ who bi wuhrẹ na awọ re ọ hae lẹ se Jihova kẹdẹ kẹdẹ. Hae rọ olẹ mu uwuhrẹ na họ jẹ rọ olẹ kuhọ. Jọ olẹ ra u no owhẹ udu ze. Fodẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na evaọ olẹ na. Yare Jihova inọ o fiobọhọ kẹe. Nọ ọ be gaviezọ kẹ elẹ ra na, ọyomariẹ o ve ti wuhrẹ oghẹrẹ nọ ọ rẹ rọ lẹ se Jihova no udu riẹ ze, jẹ rehọ odẹ Jesu ku olẹ riẹ họ. (Mat. 6:9; Jọn 15:16) Dai roro epanọ usu riẹ avọ Jihova o te kpekpe te nọ o te bi se Ebaibol kẹdẹ kẹdẹ jẹ lẹ se Jihova. (Jem. 4:8) Nọ o te bi ru eware nana u ti fiobọhọ kẹe nyaharo te  epanọ ọ rẹ rọ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame. Eme ọfa o ti fiobọhọ kẹe?

12. Ẹvẹ whọ sai ro wuhrẹ ohwo re ọ jọ ogbẹnyusu Jihova?

¹² Who fiobọhọ kẹ ohwo na re o wo eriariẹ Ebaibol ọvo ho, rekọ wuhrẹ iẹe evaọ oghẹrẹ nọ eware nọ who bi wuhrẹ iẹe na i re ro duobọtei udu. Fikieme? Eware nọ ma wuhrẹ i te duobọte omai udu, ẹsiẹe ma sai ro ru ai. Jesu o je wuhrẹ ahwo evaọ oghẹrẹ nọ eware nọ o je wuhrẹ na e rẹ rọ were ae oma. Rekọ uzẹme riẹ họ, ahwo nọ eware nọ o je wuhrẹ na i duobọte udu ae a lele i rie. (Luk 24:15, 27, 32) Daoma fiobọhọ kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na re ọ riẹ nọ Jihova yọ Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ sai si kẹle, re ọ jẹ rehọ iẹe wọhọ Ọsẹ riẹ, Ọghẹnẹ riẹ, gbe ogbẹnyusu riẹ. (Ol. 25:4, 5) Nọ who te bi wuhrẹ iẹe, daoma fiobọhọ kẹe re ọ riẹ epanọ Ọghẹnẹ mai na o woma te. (Ọny. 34:5, 6; 1 Pita 5:6, 7) Jọ uzoẹme kpobi nọ who bi wuhrẹ iẹe ta kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rrọ. Fiobọhọ kẹe vuhumu nọ Jihova ọ rrọ yoyou gaga, o te je wo ohrọ-oriọ. Jesu ọ ta nọ “ujaje nọ o mae rro gbe orọ ọsosuọ” họ, who re “you Jihova Ọghẹnẹ ra.” (Mat. 22:37, 38) Wuhrẹ ohwo na re ọ rọ udu riẹ kpobi you Jihova.

13. Dhesẹ oghẹrẹ nọ whọ sai ro wuhrẹ ohwo re ọ riẹ epanọ Jihova o woma te.

¹³ Nọ who te bi wuhrẹ ohwo, dhesẹ nọ who you Jihova gaga. Onana o te lẹliẹe you Jihova jẹ daoma re ọ jọ ogbẹnyusu riẹ. (Ol. 73:28) Ẹvẹ whọ sai ro ru onana? Muẹrohọ ẹmẹme kpobi nọ ọ rrọ obe na hayo oria ikere jọ nọ u dhesẹ nọ Jihova ọ rrọ yoyou, o wo areghẹ, o re bruoziẹ nọ o kiẹrẹe, o te je wo ogaga. Dhesẹ iẹe kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na. Ta kẹe nọ onana yọ oware nọ o wha riẹ ze nọ who ro you Ọsẹ obọ odhiwu mai na gaga. Oware ofa o riẹ nọ ohwo nọ a bi wuhrẹ Ebaibol kugbe kpobi o re ru re ọ sae nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame.

14. Eme o rrọ Ahwo Hibru 10:24, 25 nọ u dhesẹ nọ iwuhrẹ ukoko i re fiobọhọ kẹ ohwo nọ ma bi wuhrẹ?

¹⁴ Mai kpobi ma gwọlọ nọ ahwo nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe a nyaharo te epanọ a rẹ rọ họ-ame. Ma te zizie ai ziọ ewuhrẹ, u re fiobọhọ kẹ ae nyaharo ziezi. Inievo jọ nọ a wuhrẹ ahwo buobu te ame-ọhọ no a ta nọ, nọ ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ tẹ be ziọ ewuhrẹ ọ rẹ nyaharo vẹrẹ vẹrẹ. (Ol. 111:1) Inievo jọ a  rẹ ta kẹ ahwo nọ a bi wuhrẹ nọ umutho eware jọ ọvo a rẹ sae jọ obọ uwou wuhrẹ ai, inọ a te riẹ eware nọ i kiọkọ nọ a tẹ ziọ obọ ewuhrẹ. Se obe Ahwo Hibru 10:24, 25 kẹ ohwo nọ who bi wuhrẹ na re whọ jẹ vuẹe irere nọ o ti wo no iwuhrẹ mai ze. Dhesẹ ividio Eme A rẹ Jọ Ọgwa Uvie Ru? kẹe. * Ta kẹe nọ iwuhrẹ nọ ma rẹ nya koka koka na i wuzou gaga, yọ u fo re ọvo o voi hi.

15. Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ ma bi wuhrẹ re a hae nyaze ewuhrẹ kẹse kẹse?

¹⁵ Otẹrọnọ ohwo nọ who bi wuhrẹ Ebaibol kugbe ọ re ziọ ewuhrẹ ẹdẹvo ho, hayo omotiẹse jọ ọvo ọ rẹ ziọ ewuhrẹ, eme whọ rẹ sai ru? Rọ evawere ta kẹe kpahe oware jọ nọ who wuhrẹ evaọ ewuhrẹ jọ kẹle na. Oyena o te lẹliẹ ewuhrẹ na ruọ ẹe oma vi ezizie ọvo nọ who re zizie iei. Kẹe Uwou-Eroro hayo Obe Ewuhrẹ Uzuazọ gbe Usi Uwoma Ota mai nọ ma bi wuhrẹ amara yena. Dhesẹ eware nọ ma bi ti wuhrẹ evaọ oka yena kẹe, re whọ jẹ nọe oware nọ o mae were iẹe evaọ usu eware nọ ma bi ti wuhrẹ na. Eware nọ o ti wuhrẹ jẹ ruẹ evaọ ẹdẹ ọsosuọ nọ ọ te ziọ ewuhrẹ i ti gbei unu. Ọ te ruẹ nọ ewuhrẹ mai o woma gaga vi egagọ efa kpobi nọ ọ nya no. (1 Kọr. 14:24, 25) Ọ te ruẹ ahwo nọ i wo emamọ uruemu nọ ọ rẹ sae rọ aro kele, nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹe nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame.

16. Ẹvẹ ma sai ro wuhrẹ ohwo re ọ sae nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame, kọ eme ma ti wuhrẹ evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

¹⁶ Ẹvẹ ma sai ro wuhrẹ ohwo re ọ sae nyaharo te epanọ ọ rẹ rọ họ-ame? Ma rẹ ta kẹe nọ ọ daoma hae keria kẹ uwuhrẹ na koka koka jẹ hae romatotọ se oria nọ ma bi ti wuhrẹ iẹe na kpahotọ. U te no ere no, ma rẹ ta kẹe nọ ọ hae lẹ se Jihova kẹdẹ kẹdẹ re ọ sae jọ ogbẹnyusu ọkpekpe riẹ. Ma rẹ jẹ tuduhọ iẹe awọ nọ ọ hae ziọ ewuhrẹ. (Rri ẹkpẹti nọ uzoẹme riẹ o rrọ, “ Eware nọ Ọmọ-Uwuhrẹ Ebaibol O re Ru re Ọ Sai Te Ame-Ọhọ.”) Rekọ u gbe wo eware isoi efa nọ emọ-uwuhrẹ Ebaibol a re ru re a sai te epanọ a rẹ rọ họ-ame. Ma te jọ uzoẹme nọ o rrọ aro na ta kpahe eware nana.