1-2. Ẹvẹ ivie ivẹ jọ a ro wo ohẹriẹ no ohwohwo, kọ enọ vẹ ma te kuyo rai?

JOMA ta kpahe ivie ivẹ jọ nọ i su evaọ oke anwae. Ọjọ o je su uvie erua ikpe Izrẹl, ọnọ o kiọkọ kọ uvie erua ivẹ Juda. Dede nọ oke ọvona ivie ivẹ na a rọ jọ akpọ họ, u wo eware buobu nọ a jọ tho ohwohwo. Ivie ivẹ nana a wọso Ọghẹnẹ je ru nọ ahwo Ọghẹnẹ a rọ raha izi riẹ. Aimava na a gọ edhọ, je kpe ahwo. Rekọ u wo oware jọ nọ o lẹliẹ ivie ivẹ nana wo ohẹriẹ. Ọjọ o ru eware iyoma bọo ẹdẹ nọ o ro whu. Ọnọ o kiọkọ o ru eware iyoma te oria jọ, o te kurẹriẹ, Ọghẹnẹ ọ tẹ rọvrẹ riẹ. Kọ amono họ ivie ivẹ nana?

² Ivie ivẹ nana họ Ehab nọ ọ jọ ovie Izrẹl gbe Manasẹ nọ ọ jọ ovie Juda. A wo ohẹriẹ no ohwohwo evaọ oware jọ. Yọ ma sai wuhrẹ obọdẹ oware jọ nọ ma te roro kpahe oware nọ o lẹliẹ e rai wo ohẹriẹ koyehọ, ekurẹriẹ. (Iruẹru 17:30; Rom 3:23) Eme họ ekurẹriẹ, kọ ẹvẹ ohwo ọ sai ro dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no? U fo nọ ma rẹ riẹ uyo enọ nana keme ma gwọlọ nọ Jihova ọ rọvrẹ omai nọ ma tẹ raha uzi. Re ma sae ruẹ uyo rai, ma te ta kpahe oghẹrẹ uzuazọ nọ ivie ivẹ nana a yeri, yọ ma te jọ iku rai wuhrẹ oware jọ. Ma vẹ te ta kpahe oware nọ Jesu o wuhrẹ kpahe ekurẹriẹ.

3. Oghẹrẹ ohwo vẹ Ehab ọ jọ?

³ Ehab họ ovie avọ ihrẹ nọ o su uvie erua ikpe Izrẹl. Jezibẹl ọmọtẹ ovie Saedọn ọye ọ rehọ. Saedọn yọ orẹwho nọ efe ọ jọ evaọ obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre. Ẹsejọhọ ọmọ ọdafe nọ Ehab ọ rehọ na o wha riẹ ze nọ ahwo Izrẹl a je ro fe. Rekọ u ru nọ ahwo Izrẹl a jẹ rọ raha izi Jihova gaga re. Ebale  Jezibẹl ọ jẹ gọ, o te ru nọ Ehab o ro kuomagbei jẹ gọ ẹdhọ riẹ. Whaọ evaọ egagọ Ebale, a rẹ jọ etẹmpol bru-igberẹ jẹ tubẹ rọ emọ dheidhe dede. Oke nọ Jezibẹl ọ rọ jọ aye ovie na, oma o fọ ọruẹaro Ọghẹnẹ ọvuọvo ho. O kpe ibuobu rai. (1 Iv. 18:13) Yọ Ehab omariẹ ọ “jọ aro Jihova yoma vi ahwo kpobi nọ a kake rehọ iẹe jọ.” (1 Iv. 16:30) Jihova ọ jẹ ruẹ imuemu kpobi nọ Ehab avọ aye riẹ, Jezibẹl a je ru na. Rekọ fikinọ ọ rẹ re ohrọ ohwo gaga, o te vi Elaejah ọruẹaro na re ọ nyae vuẹ ahwo riẹ nọ jọ a kurẹriẹ nọ uvẹ o gbẹ riẹ na. Rekọ Ehab avọ Jezibẹl a rọwo kurẹriẹ hẹ.

4. Eme Jihova ọ ta nọ o ti ru Ehab, kọ eme Ehab o ru?

⁴ U te ti te oke nọ Jihova o re ro ru oware jọ kpahe imuemu rai na. O vi Elaejah ọruẹaro na nyae vuẹ Ehab avọ Jezibẹl oware nọ o ti ru ai. Jihova ọ ta nọ a ti kpe ahwo uviuwou rai kpobi no. Nọ Ehab o yo ẹme nana nọ Jihova o vi Elaejah nyae vuẹe na, o tẹ kẹe uye gaga. Ehab nọ ọ jẹ wọ igabọ na o te “hrẹ omariẹ kpotọ.” U gbunu kẹhẹ!​—1 Iv. 21:19-29.

5-6. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Ehab o gine kurẹriẹ no eva ze he?

⁵ Dede nọ Ehab o hrẹ omariẹ kpotọ oke yena, eware nọ o ru uwhremu na i dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no eva ze he. O si egagọ Ebale no otọ esuo riẹ hẹ. Yọ o ru epanọ ahwo nọ a rrọ otọ esuo riẹ a rẹ rọ gọ Jihova gbe he. Eware efa e riẹ nọ Ehab o ru re nọ i dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no eva ze he.

⁶ Wọhọ oriruo, uwhremu na nọ o zizie Jehoshafat ovie Juda nọ ọ jọ emamọ ohwo gaga re o lele iei nyae họre ahwo Siria, Jehoshafat ọ tẹ jẹ vuẹe ẹme jọ. Ọ vuẹ riẹ nọ jọ a nyae nọ mi ọruẹaro Jihova jọ re ọ vuẹ ae oware nọ a re ru re a te ti kpohọ ẹmo na. Ehab ọ kake rọwo ho. Ọ ta nọ: “Ọzae jọ ọ gbẹ riẹ nọ ma rẹ sae jọ obọ riẹ nekpẹ mi Jihova; rekọ me mukpahe iẹe, keme ọ rẹ ruẹaro eware iwoma kpahe omẹ hẹ, rekọ eware iyoma ọvo.” Rekọ a tẹ te nọ mi Maekaya ọruẹaro na. Yọ ekpehre oware ọ ginẹ ruẹaro riẹ kpahe Ehab re. Ukpenọ Ehab o kurẹriẹ jẹ lẹ Jihova re ọ rọvrẹ riẹ, o te fi Maekaya ọruẹaro na họ uwou-odi. Ohwo omuomu ọ ginẹ jọ. (1 Iv. 22:7-9, 23, 27) Dede nọ Ehab o fi ọruẹaro Jihova họ uwou-odi, oware nọ ọ ruẹaro riẹ na o via. A kpe Ehab evaọ ẹmo na.​—1 Iv. 22:34-38.

7. Nọ Ehab o whu no, eme Jihova ọ ta kpahe iẹe?

⁷ Nọ Ehab o whu no, Jihova ọ tẹ ta oghẹrẹ ohwo nọ ọyomariẹ o rri rie fihọ. Nọ Jehoshafat ovie na o no ẹmo na ze te uwou gbẹsinẹdẹ no, Jihova o te vi Jehu ọruẹaro na nyae whọku ei fiki Ehab nọ o lele kpohọ ẹmo na. Jehu ọ ta kẹe nọ: “Kọ ahwo omuomu who re fiobọhọ kẹ, kọ enọ i mukpahe Jihova who re you?” (2 Irv. 19:1, 2) Dai roro ẹme nọ ọ ta na ziezi. O hae jọ nọ Ehab o gine kurẹriẹ no eva ze no, ọruẹaro Jihova ọ hai ti sei ohwo omuomu hu nọ o mukpahe Jihova. Fikiere dede nọ Ehab ọ dina dhesẹ nọ oware nọ o ru na o da riẹ, o kurẹriẹ no eva ze he.

8. Eme ma jọ iku Ehab na riẹ kpahe ekurẹriẹ?

⁸ Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iku Ehab na ze? Oke ọsosuọ nọ Elaejah ọ rọ vuẹe kpahe uye nọ u ti te uviuwou riẹ soso, o hrẹ oma riẹ kpotọ. Emamọ oware o ru na. Rekọ eware nọ o ru uwhremu na i dhesẹ nọ o kurẹriẹ no eva ze he. Iku nana i dhesẹ nọ ohwo ọ tẹ ta ọvo nọ oware nọ o ru o da riẹ, yọ o kurẹriẹ no ye he. Joma ta kpahe omọfa nọ iku riẹ i ti fiobọhọ kẹ omai riẹ oware nọ u re dhesẹ nọ ohwo o gine kurẹriẹ no.

9. Oghẹrẹ ohwo vẹ Manasẹ ọ jọ?

⁹ Nọ oware wọhọ ikpe egba ivẹ (200) e ruemu no, a tẹ rọ Manasẹ mu ovie Juda. O wọhọ nọ uzuazọ nọ o yeri u tube yoma vi orọ Ehab dede. Ebaibol ọ ta nọ: “O ru eware buobu nọ i yoma evaọ aro Jihova, ro ru ei eva dha.” (2 Irv. 33:1-9) Manasẹ ọ rọ agbada idhe vi kẹ eghẹnẹ erue. Ọ tẹ jẹ kare ẹmema fihọ etẹmpol Jihova, yọ o wọhọ nọ ẹmema ọghẹnẹ-aye nọ a ta nọ ọ rẹ wha ẹvi ze ọ kare na. Ọ jẹ hai tube ru iruẹru emajiki jẹ gbẹva. U te no ere no, o “kpe azẹ ekueku buobu gaga.” Ọ tubẹ “mahe emezae obọriẹ evaọ erae” ro dheidhe kẹ emedhọ.​—2 Iv. 21:6, 7, 10, 11, 16.

10. Ẹvẹ Jihova ọ rọ whọku Manasẹ, kọ eme o ru?

¹⁰ Jihova o je vi eruẹaro riẹ bru Manasẹ re a vẹvẹ iẹe unu, rekọ ọ rọwo gaviezọ kẹ ae he wọhọ epanọ Ehab o ru. Ukuhọ riẹ, “Jihova ọ tẹ rehọ iletu ogbaẹmo ovie Asiria ze te rọ họre [Juda], a tẹ jẹ eghọlọ họ Manasẹ ro mu ei, a tẹ rehọ egbregba ekọpa ivẹ rọ gbae, a tẹ rehọ iẹe kpobọ Babilọn.” Nọ a mu Manasẹ kpohọ orẹwho ofa no, o wọhọ nọ ọ tẹ jọ obei bruoma kpiroro. O te “je hrẹ omariẹ kpotọ gaga evaọ aro Ọghẹnẹ esẹ-esẹ riẹ.” Rekọ ọ jọ etẹe serihọ họ. Ọ “lẹ Jihova Ọghẹnẹ riẹ kẹ aruoriwo.” Yọ “ọ ruabọhọ jẹ lẹ se Ọghẹnẹ.” Ovie omuomu na o te ti muhọ enwene. O te ti mu Jihova họ erri wọhọ “Ọghẹnẹ riẹ.” Ọ tẹ jẹ hae lẹ sei ẹsikpobi.​—2 Irv. 33:10-13.

11. Wọhọ epanọ o rrọ 2 Iruẹru-Ivie 33:15, 16, ẹvẹ Manasẹ o ro dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no eva ze?

¹¹ Nọ oke o be nyaharo na, Jihova o te ti yo olẹ Manasẹ. Jihova ọ ruẹ nọ Manasẹ o gine kurẹriẹ no, yọ ẹme nọ ọ jẹ ta evaọ olẹ riẹ u dhesẹ ere. Jihova ọ gaviezọ kẹ Manasẹ, ọ tẹ rọvrẹ riẹ jẹ kẹe uvẹ re a zihe iei fihọ ẹta esuo riẹ. Manasẹ ọ daoma riẹ kpobi re o ru eware nọ i re dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no. Oware nọ Ehab o ru hu, o ru na. O nwene uruemu riẹ. Ọ daoma riẹ kpobi re ọ ruẹ nọ o si egagọ erue notọ je ru re ahwo a gọ Jihova. (Se 2 Iruẹru-Ivie 33:15, 16.) Ohwo nọ o wo udu gbe ẹrọwọ ọye ọ rẹ sai ru oware nọ Manasẹ o ru na. Keme taure o te ti kurẹriẹ, ọ lẹliẹ ahwo uviuwou riẹ, ahwo esuo riẹ, gbe amọfa buobu ru eware iyoma gaga no evaọ ikpe buobu. Oke owho riẹ ọ jẹ rọ daoma ruẹrẹ eware jọ nọ ọ raha no họ na. O wọhọ nọ emamọ oriruo nọ o fihotọ uwhremu na u fiobọhọ kẹ Josaya ọmọ-uruọmọ riẹ jọ emamọ ovie uwhremu na.​—2 Iv. 22:1, 2.

12. Eme ma jọ iku Manasẹ na wuhrẹ kpahe ekurẹriẹ?

¹² Eme ma rẹ sai wuhrẹ no iku Manasẹ na ze? O hrẹ omariẹ kpotọ, o te je ru eware iwoma efa buobu. Ọ lẹ se Jihova re ọ  rọvrẹ riẹ. O te je siobọno eware iyoma nọ o je ru. Ọ daoma gaga re ọ ruẹrẹ eware buobu nọ ọ raha. O te ti mu Jihova họ ẹgọ je fiobọhọ kẹ amọfa re a ru epọvo na. Iku Manasẹ na i dhesẹ nọ ohwo ọ tẹ maki ru eware iyoma buobu, ọ rẹ sai kurẹriẹ. Oware nọ Jihova o ru kẹ Manasẹ u dhesẹ nọ Jihova Ọghẹnẹ mai na o “woma,” ọ tẹ jẹ “ruẹrẹ oma kpahe re [ọ] rọvrẹ.” (Ol. 86:5) Ahwo nọ a gine kurẹriẹ no eva rai kpobi ze, Jihova ọ rẹ rọvrẹ rai.

13. Kọ eware iyoma nọ ohwo o ru e tẹ dae ọvo, yọ o kurẹriẹ no ye? Kẹ oriruo.

¹³ Eware iyoma nọ Manasẹ o ru na e da riẹ. Rekọ o ru eware efa ro dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ. Ma jọ oware nọ o ru na wuhrẹ obọdẹ oware jọ kpahe ekurẹriẹ. Joma rọ oriruo jọ dhesẹ iẹe. Ma rehọ iẹe nọ whọ nyabru ohwo nọ o re ru ikeki zẹ, jẹ ta kẹe nọ whọ gwọlọ ikeki. Rekọ ọ tẹ kẹ owhẹ eke arifẹ. Kọ eva e te were owhẹ? Vievie! Whaọ eke arifẹ yọ oware jọ nọ a re kugbe ro ru ikeki. Kọ ohwo na ọ tẹ make vuẹ owhẹ ere, who ti mi ei eke arifẹ na ghele? Ijo. Epọvo na re, oware nọ Jihova ọ gwọlọ mi ọrahauzi họ re o kurẹriẹ. Eware iyoma nọ ọrahauzi na o ru e tẹ dae, yọ ọ riẹ ru. Yọ oware jọ nọ o rẹ lẹliẹe kurẹriẹ. Rekọ orọnọ oye ọvo ho. Eme ọfa o re gbe ru? Jesu ọ kẹ ọtadhesẹ jọ nọ o re duobọte ohwo gaga, yọ ma sai wuhrẹ eware buobu noi ze.

14. Eme ọmọ ogbọfariẹ na ọ jọ udu riẹ roro nọ u dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no?

¹⁴ Jesu ọ jọ obe Luk 15:11-32 kẹ ọtadhesẹ jọ kpahe ọmọ nọ ọ dhẹ siọ ọsẹ riẹ ba. Ọmọ ogbọfariẹ na o veghe uzou kẹ ọsẹ riẹ, ọ tẹ kwa no uwou “kpohọ orẹwho ugbothabọ jọ.” Ọ tẹ jọ obei mu uzuazọ ofafariẹ họ eyeri, jẹ raha igho riẹ kpobi no. Rekọ nọ u te oria jọ no, eware e tẹ jọ gaga kẹe, o te mu akpọ riẹ họ eroro. Ọ tẹ ruẹ nọ ọ gbẹ hae kwa siọ ọsẹ riẹ ba ha, akpọ riẹ ọ hae te jọ ziezi. Jesu ọ ta nọ, “aro riẹ o te [te] otọ.” Ọmọ na ọ tẹ ta nọ o re zihe bru ọsẹ riẹ, ọ vẹ lẹe re ọ rọvrẹ riẹ. Ọmọ na o roro akpọ riẹ ọ tẹ ruẹ nọ ọ nyathọ gaga no, oware nana nọ o ru na u wuzou gaga. Rekọ oyena ọvo u te he. O re ru oware jọ kpahe iẹe.

15. Eme ọmọ ogbọfariẹ na o ru nọ u dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no?

¹⁵ Ọmọ ogbọfariẹ na o dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no eva ze. O no ugbo obonọ ọ jọ na zihe kpobọ uwou bru ọsẹ riẹ. Yọ oke nọ ọ ruẹ ọsẹ riẹ, ọ ta kẹe nọ: “Ọsẹ, mẹ thọ uzi mukpahe odhiwu gbe owhẹ. Me gbe te ọnọ a re se ọmọzae ra ha.” (Luk 15:21) Ọmọ na ọ ta eware kpobi nọ o ruthọ, yọ ẹme riẹ o dhesẹ nọ ọ ginẹ gwọlọ nọ usu riẹ avọ Jihova o rẹ wariẹ jọ ziezi. Ọ tẹ jẹ riẹ nọ oware nọ o ru na o kẹ ọsẹ riẹ uye. U te  no ere no, ọ gwọlọ nọ o re ru oware kpobi re eva riẹ e wariẹ mu ọsẹ riẹ họ ẹwere. Ọ tubẹ ta nọ jọ a rehọ iẹe wọhọ omọvo enọ ọsẹ riẹ ọ rehọ iruo. (Luk 15:19) Ọtadhesẹ Jesu na o re gine duobọte ohwo. Ọtadhesẹ na o re je fiobọhọ kẹ ekpako re nọ a tẹ gwọlọ riẹ sọ oniọvo nọ ọ raha uzi ulogbo jọ o gine kurẹriẹ no eva ze.

16. Fikieme o sae rọ jọ bẹbẹ re ekpako na a riẹ sọ ohwo o kurẹriẹ no eva ze?

¹⁶ Re ekpako ukoko a sae riẹ sọ oniọvo nọ ọ raha uzi ulogbo jọ o gine kurẹriẹ no eva ze, okolo iruo ho. Fikieme o rọ rrọ ere? Keme ekpako ukoko a sae riẹ oware nọ o rrọ ohwo udu hu, fikiere oware nọ a ruẹ oye a rẹ rọ riẹ sọ ohwo nọ ọ raha uzi o gine mukpahe oware nọ o ru na. Evaọ ẹsejọ, nọ ekpako ukoko a te lele oniọvo nọ ọ raha uzi ulogbo ta ẹme nọ a jẹ ruẹ epanọ ọ nya thabọ te no, o rẹ gbẹ kaki mu ae ẹro ho sọ ohwo na o gine kurẹriẹ no eva ze.

17. (a) Oriruo vẹ u dhesẹ nọ uzi nọ ohwo ọ raha o tẹ dae ọvo yọ o kurẹriẹ no ho? (b) Wọhọ epanọ o rrọ 2 Ahwo Kọrint 7:11, eme ohwo o re ru ro dhesẹ nọ o kurẹriẹ no eva ze no?

¹⁷ Joma kẹ oriruo jọ. Ma rehọ iẹe nọ oniọvo-ọmọzae jọ ọ be lẹlẹ gbe-ọfariẹ anwọ ikpe buobu ze na. Ukpenọ ọ ta re a fiobọhọ kẹe, ọ tẹ be ko uzioraha na dhere aye riẹ, egbẹnyusu riẹ, gbe ekpako ukoko na. Uwhremu na, ekpako na a tẹ riẹ kpahe iẹe. Nọ ekpako na a sei jẹ vuẹe kpahe eware nọ i dhesẹ nọ o bi gine gbe-ọfariẹ, ọ tẹ ta nọ ginọ uzẹme, yọ o tube ru wọhọ nọ oware nọ o ru na o da riẹ gaga. Kọ oyena ọvo u dhesẹ nọ o kurẹriẹ no eva ze no? Ijo. Ekpako nọ e keria kẹ ẹme na a te rọ ere ọvo ta nọ o kurẹriẹ no ho. O rrọ ere keme orọnikọ ọthobọ hayo oware ẹsiẹvo ho, rekọ oware nọ o bi ru anwọ ikpe buobu ze na. Yọ orọnọ ọye ọvo ọ rọ unu riẹ ta kẹ ekpako na ha, omọfa ọ vuẹ rai. Fikiere ekpako na a ti rri gwọlọ oware nọ u dhesẹ nọ ohwo na o gine nwene no evaọ uruemu riẹ, iroro riẹ, gbe inọ oware nọ o ru na o ginẹ were iẹe he. (Se 2 Ahwo Kọrint 7:11.) O sae rehọ oke ziezi re ohwo na o te ti nwene uruemu riẹ, je dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no. Fikiere o wọhọ nọ a te siọ iẹe ba esino ukoko ho.​—1 Kọr. 5:11-13; 6:9, 10.

18. Ẹvẹ ohwo nọ a si no ukoko ọ sai ro dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ, kọ eme o re noi ze?

¹⁸ Re ohwo nọ a si no ukoko ọ sai dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no, o re kpohọ iwuhrẹ ẹsikpobi, o re se Ebaibol na jẹ lẹ kẹdẹ kẹdẹ wọhọ epanọ ekpako na a vuẹ riẹ. Ọ rẹ jẹ daoma kẹnoma kẹ oghẹrẹ eware nọ e lẹliẹ e riẹ raha uzi na. Ọ tẹ be daoma re usu riẹ avọ Jihova o jọ epanọ o jọ vẹre, Jihova ọ te rọvrẹ riẹ, yọ a ti zihe iei ziọ ukoko na. Nọ ekpako ukoko a tẹ gwọlọ riẹ  sọ ohwo nọ ọ raha uzi o gine kurẹriẹ no, a rẹ rọ oghẹrẹ nọ oniọvo jọ o ro dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ rọ wawo orọ omọfa ha. Yọ a rẹ rọ ofu guẹdhọ ohwo ọvo ho.

19. Eme ohwo o re ru ro dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no? (Izikiẹl 33:14-16)

¹⁹ Eware nọ ma wuhrẹ no na i dhesẹ nọ ohwo ọ tẹ ta ọvo nọ eware iyoma nọ o ru e da riẹ, yọ o kurẹriẹ no eva ze no ye he. Ohwo na o re je nwene iroro riẹ, ọ vẹ sai ru eware nọ i dhesẹ nọ o gine kurẹriẹ no. O re siobọno oware uyoma nọ o ru na, ọ vẹ wariẹ mu eware nọ e rẹ were Jihova họ eru. (Se Izikiẹl 33:14-16.) Oware nọ u fo nọ o rẹ jọ oniọvo nọ ọ raha uzi ulogbo oja họ, epanọ ọ rẹ rọ ruẹrẹhọ kugbe Jihova.

20-21. Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ oniọvo nọ ọ raha uzi ulogbo?

²⁰ Jesu ọ fodẹ oware jọ nọ u wuzou gaga nọ ọ rọ fiki riẹ nyaze. Ọ ta nọ: “Erahaizi mẹ nyaze ti se re a kurẹriẹ.” (Luk 5:32) Oware nana u fo nọ o rẹ jọ omai oja re. Ma tẹ riẹ nọ ogbẹnyusu ọkpekpe mai ọ raha uzi ulogbo jọ, eme u fo nọ ma re ru?

²¹ Ma tẹ be ko ẹe dhere, yọ obọ ma bi fihọ kẹe na ha. Ma tẹ be tubẹ gwọlọ ru oware utioye, o rẹ bẹre via keme Jihova ọ be ruẹ eware kpobi. (Itẹ 5:21, 22; 28:13) Whọ tẹ vuẹe nọ jọ ọ nyae vuẹ ekpako na, inọ a gwọlọ fiobọhọ kẹe, yọ obọ who bi fihọ kẹe na. Ọ gbẹ nyae vuẹ ae he, whẹ ọvo ọ vẹ nyae vuẹ ekpako na. Ere who re ro dhesẹ nọ whọ ginẹ gwọlọ fiobọhọ kẹ ogbẹnyusu ra na. Ogbẹrọ ere he, usu riẹ avọ Jihova o sae fa riẹriẹriẹ.

22. Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

²² O sae jọ nọ u kri gaga no nọ oniọvo jọ ọ be rọ raha uzi ulogbo, u te ru nọ ekpako na a ro si ei no ukoko. Kọ oyena u dhesẹ nọ ekpako na a re ohrọ riẹ hẹ? Evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na, ma te ta kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rẹ rọ re ohrọ ọrahauzi nọ ọ tẹ be whọku ei gbe epanọ ma sae rọ rehọ aro kele Jihova.