1. Fikieme ame-ọhọ o ro wuzou? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

KUKPE kukpe, ahwo buobu nọ ma bi wuhrẹ Ebaibol kugbe a be họ-ame. Ibuobu ahwo nana a gbẹ rrọ izoge, yọ ejọ i ri tube te izoge he. O sae jọnọ Esẹgbini rai e rrọ ukoko na. Kọ whẹ yọ omọvo rai. O tẹ rrọ ere, kiyọ u woma gaga. O gba Oleleikristi kpobi họ nọ ọ rẹ họ-ame, yọ onana u wuzou kẹ esiwo.​—Mat. 28:​19, 20; 1 Pita 3:21.

2. Fikieme ozọ nọ ma rẹ rọ roma mudhe kẹ Jihova u gbe ro mu omai hi?

² Ame-ọhọ o re rovie uvẹ eghale buobu fihọ, rekọ u wo owha-iruo nọ u re lele iei. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Evaọ ẹdẹ nọ whọ rọ họ-ame, oniọvo nọ o ru ẹme na ọ nọ inọ: “Fiki idhe Jesu Kristi, kọ who kurẹriẹ no izieraha ra no jẹ roma mudhe kẹ Jihova no re who ru oreva riẹ?” Who te yo nọ, Ee. Ame-ọhọ ra u re dhesẹ via nọ whọ roma mudhe kẹ Jihova no. Omauromudhe ra yọ eyaa nọ whọ ya kẹ Jihova nọ who ti you rie jẹ rọ oreva riẹ karo kẹ oware ofa kpobi. Eyaa nana yọ okolo oware he. Kọ u fo re whọ vioja nọ whọ hae ya eyaa nana ha? Vievie! Re whọ rọ uzuazọ ra kẹ  Jihova yọ oware nọ a rẹ vioja riẹ vievie he. Roro kpahe onana: Ohwo ọ gbẹ rrọ otọ Jihova ha, koyehọ otọ Setan ọ rrọ. Setan ọ gwọlọ nọ who wo uzuazọ họ. Eva e te tubẹ were iẹe nọ ọ tẹ ruẹ nọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ u vru mi owhẹ fikinọ who kuomagbei siọ esuo okpehru Jihova.

3. Eghale vẹ who ti wo nọ whọ tẹ roma mudhe kẹ Jihova?

³ Whọ tẹ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame, who ti wo eghale nọ Setan ọ rẹ sae kẹ owhẹ hẹ. Nọ whọ rọ uzuazọ ra kẹ Jihova no na, whọ rẹ sae ta avọ imuẹro nọ: “Eme ohwo ọ sai ru omẹ? Re ỌNOWO ọ tẹ rọ abọ mẹ ozọ u gbe mu omẹ hẹ.” (Ol. 118:6) Uvẹ-ọghọ nọ o rro vi onana o rrọ họ, re whọ jọ abọ Ọghẹnẹ jẹ riẹ nọ eva ra e be were iẹe.

4, 5. (a) Oghẹrẹ vẹ omauromudhe o rọ rrọ owha-iruo omomọvo? (b) Ebẹbẹ vẹ Ileleikristi kpobi a rẹ rẹriẹ ovao dhe?

⁴ Nọ whọ họ-ame no na, obọ ra o rrọ sọ who ti wo esiwo, o tẹ make rọnọ whọ gbẹ be rria kugbe ọsẹgboni ra. Fikieme u ro wuzou re whọ kareghẹhọ onana? Keme whọ rẹ sae riẹ edawọ nọ i ti te owhẹ evaọ obaro ho. Wọhọ oriruo, otẹrọnọ okenọ whọ họ-ame yọ who ri te uzoge he, iroro nọ who wo vẹre he e te hai ziọ owhẹ udu, yọ whọ te hae rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ otunyẹ ọhwa nọ whọ be kpako ze na. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rrọ uzoge ọ ta nọ: “Ọmọ nọ ọ rrọ Osẹri Jihova o gbe mi ikeki ehaa ẹdẹ eyẹ evaọ obọ isukulu hu, onana u ti ru eva dhae he. Rekọ nọ ikpe jọ e tẹ ruemu no, nọ isiuru owezẹ ọzae-avọ-aye i te muhọ ẹga no evaọ oma riẹ, o gwọlọ nọ o re wo imuẹro ziezi inọ re o koko izi Jihova họ oware nọ o mai woma.”

⁵ Orọnikọ izoge ọvo a rẹ rẹriẹ ovao dhe oghẹrẹ ebẹbẹ ekpokpọ họ. Makọ ahwo nọ a kpako no dede taure a tẹ te họ-ame, a rẹ sae rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ sa-sa nọ a rẹro rai hi. Enana e rẹ sae jọ ebẹbẹ orọo, ẹyao, hayo epanọ a sae rọ kuọ uviuwou rai. Uzẹme na họ, te ma rrọ emaha hayo ma kpako no, mai kpobi ma te rẹriẹ ovao dhe uyero nọ o jọ gwọlọ nọ ma kru ẹrọwọ mai.​—Jem. 1:​12-14.

6. (a) Eme whọ vuẹ Jihova okenọ whọ roma mudhe kẹe? (b) Eme whọ rẹ sai wuhrẹ no Ahwo Filipai 4:​11-13 ze?

⁶ Whọ tẹ be hae kareghẹhọ nọ whọ ya eyaa kẹ Jihova nọ who ti ru oreva riẹ evaọ otọ uyero kpobi, u ti fiobọhọ kẹ owhẹ kru ẹrọwọ ra ghelọ ẹbẹbẹ nọ whọ rẹriẹ ovao dhe. Whọ ya eyaa kẹ Ọnọ ọ ma ehrugbakpọ na nọ whọ te gọe bẹdẹ bẹdẹ o tẹ make rọnọ ọsẹgboni hayo egbẹnyusu ra a no egagọ riẹ. (Ol. 27:10) Ghelọ uyero nọ whọ rẹriẹ dhe kẹhẹ, Jihova ọ te kẹ owhẹ ẹgba nọ u ti fiobọhọ kẹ owhẹ ru eyaa omauromudhe ra gba.​—Se Ahwo Filipai 4:​11-13.

7. Eme u dhesẹ re whọ “rehọ ozodhẹ gbe enuho” thuẹhọ epanọ who re ro wo esiwo?

⁷ Jihova ọ gwọlọ nọ whọ jọ ogbẹnyusu riẹ. Rekọ re whọ sae sẹro usu ra kugbe Jihova je wo esiwo, o gwọlọ omodawọ ulogbo. Ahwo Filipai 2:12 o ta nọ: “Wha hae daoma rehọ ozodhẹ gbe enuho thuẹhọ epanọ wha re ro wo esiwo.” Ẹme yena o dhesẹ nọ who re roro kpahe oghẹrẹ nọ who re ro ru usu ra kugbe Jihova jọ gaga ghelọ ẹbẹbẹ nọ whọ rẹriẹ ovao dhe kẹhẹ. Who fievahọ oma ra vrẹta ha. Keme makọ idibo Ọghẹnẹ nọ a rọ ukoko na te ikpe buobu no dede a kie no ukoko na no. Nọ o rrọ ere na, ẹvẹ whọ sae rọ thuẹhọ epanọ who re ro wo esiwo?

8. Eme ewuhrẹ omobọ ohwo o kẹre te, kọ fikieme u ro wuzou?

⁸ Re usu mai kugbe Jihova o jọ gaga ma re ru eware ivẹ jọ, ma rẹ gaviezọ kẹe jẹ ta  ẹme kẹe. Ebaibol nọ ma re wuhrẹ họ ugogo edhere nọ ma rẹ rọ gaviezọ kẹ Jihova. Onana u dhesẹ nọ ma re se Ebaibol na gbe ebe ukoko na efa je roro didi kpahe oware nọ ma se. Rekọ kareghẹhọ nọ, orọnikọ re who wo eriariẹ fihọ uzou ọvo who re ro se Ebaibol na ha. O rẹ wọhọ ẹsenọ who bi se eware jọ fihọ uzou nọ who ti ro kere ẹdawọ isukulu hu. Ukpoye, emamọ uwuhrẹ Ebaibol u re fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ kpahe Jihova evaọ oghẹrẹ nọ whọ riẹ vẹre he. Onana u ti ru owhẹ si kẹle Jihova vi epaọ anwẹdẹ, yọ ọyomariẹ o ve ti si kẹle owhẹ re.​—Jem. 4:8.

9. Eware jọ vẹ i fiobọhọ kẹ owhẹ no evaọ ewuhrẹ omobọ ra?

⁹ Ukoko Jihova u ru eware buobu nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ Ebaibol na ziezi. Wọhọ oriruo, “Ikuigbe Ebaibol” nọ o rrọ otọ “Izoge” evaọ oria evuẹ jw.org mai na o rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ eware jọ no eware sa-sa nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na ze. Ofariẹ, ewẹ-obe ewuhrẹ ọ “Eme Ebaibol na O Gine Wuhrẹ?” nọ e rrọ jw.org na, e rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ gbe wo imuẹro ziezi kpahe eware nọ whọ rọwo. Ewẹ-obe ewuhrẹ nana e rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ oghẹrẹ nọ whọ sae rọ vuẹ amọfa kpahe eware nọ whọ rọwo. Whọ tẹ gwọlọ riẹ idhere efa nọ whọ sai ro wuhrẹ Ebaibol na, rri Awake! Ane 2009, evaọ otọ uzoẹme na: “Young People Ask . . . How Can I Make Bible Reading Enjoyable?” Hayo uvitha ẹgbede Uwou-Eroro Na, No. 1, 2017, ẹwẹ-obe avọ 5-6. Ebaibol na nọ who re wuhrẹ je roro didi kpahe, yọ ugogo oware jọ nọ u re fiobọhọ kẹ owhẹ wo esiwo.​—Se Olezi 119:105.

10. Fikieme olẹ u ro wuzou kẹ Oleleikristi nọ ọ họ-ame no?

¹⁰ Ewuhrẹ omobọ mai yọ edhere nọ ma rẹ rọ gaviezọ kẹ Jihova, olẹ kọ edhere nọ ma rẹ rọ ta ẹme kẹe. Rọkẹ Oleleikristi, olẹ o rẹ jọ oware thakpinọ ọ lẹ hẹ, yọ o re rri rie wọhọ oghẹrẹ ẹbo jọ nọ o rẹ wha ewoma ze he. Ukpoye, olẹ yọ edhere nọ ma rẹ rọ ta ẹme kẹ Ọnọ ọ ma omai na. Jihova ọ gwọlọ nọ whọ ta ẹme kẹe. (Se Ahwo Filipai 4:6.) Ghelọ oware nọ o be kẹ owhẹ uye kpobi kẹhẹ, Ebaibol na ọ ta nọ who “gbolo owha ra kẹ ỌNOWO na.” (Ol.  55:22) Kọ whọ rọwo ẹme nana? Inievo emetẹ gbe emezae buobu a rọwo nọ oware nana nọ a ru u fiobọhọ kẹ ai no. O rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ re!

11. Fikieme u ro fo re ma hae yere Jihova ẹsikpobi?

¹¹ Olẹ o rẹ kẹ omai uvẹ nọ ma rẹ rọ yare Jihova kẹ obufihọ je yere iei kẹ eware nọ o ru kẹ omai no. Ebaibol na ọ ta nọ: “Wha hai dhesẹ nọ wha wo edẹro.” (Kọl. 3:15) Ẹsejọ, ma re roro kpahe ebẹbẹ mai te epanọ ma gbe ro muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jihova ọ be rọ ghale omai hi. Whọ rẹ sae gbaemu nọ kẹdẹ kẹdẹ who ti roro kpahe eware esa nọ whọ gwọlọ yere Jihova kẹ. Kẹsena who ve yere Jihova evaọ olẹ rọkẹ eghale yena. Uzoge jọ nọ a re se Abigail nọ ọ họ-ame evaọ okenọ ọ jọ ikpe ikpegbivẹ ọ ta nọ: “Me rri nọ ma re yere Jihova vi omọfa kpobi evaọ ehrugbakpọ na. Ma rẹ rọ uvẹ kpobi yere iei rọkẹ ekẹ nọ ọ kẹ omai no. Oware jọ nọ o rẹ kareghẹhọ omẹ inọ u fo re ma hai yere Jihova ẹsikpobi họ, mẹ rẹ nọ omamẹ nọ: Kọ otẹrọnọ eware nọ ma yere Jihova kẹ nẹnẹ ọvo ọ kẹ omai odẹnotha, bro eware ma ti ghine wo?”

12, 13. Fikieme u ro wuzou re who roro kpahe epanọ whọ rọ dawo no jẹ ruẹ nọ Jihova o woma?

¹² Devidi ovie Izrẹl oke anwae ọ rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ ilogbo sa-sa nọ Jihova o siwi rie no. Ọ ta uwhremu na nọ: “Jawo, re whọ ruẹ nọ ỌNOWO o woma! Oghale u te ọnọ ỌNOWO ọ rọ oria adhẹzọ riẹ!” (Ol. 34:8) Oria ikere nana u dhesẹ nọ u wuzou re ohwo ọ jọ uzuazọ riẹ muẹrohọ oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹe. Nọ who te bi se Ebaibol na gbe ebe ukoko na efa, hayo nọ who te kpohọ ewuhrẹ, who re yo ikuigbe ahwo sa-sa nọ Ọghẹnẹ o fiobọhọ kẹ kru ẹrọwọ rai no. Rekọ nọ whọ be kpako evaọ usu ra kugbe Jihova na, u fo nọ whọ rẹ hai muẹrohọ epanọ ọ be rọ sẹro ra. Ẹvẹ whọ rọ dawo no sọ Jihova o woma?

¹³ U wo edhere jọ nọ Ileleikristi kpobi a rọ dawo jẹ ruẹ nọ Jihova ọ rrọ wowoma no. Ọghẹnẹ o zizie omai re ma si kẹle iẹe avọ Ọmọ riẹ, yọ ma jẹ uzizie na rehọ. Jesu ọ ta nọ: “Ohwo ọvo ọ rẹ sae nya bru omẹ ze he ajokpanọ Ọsẹ na, ọnọ o vi omẹ ze, o si rie se omẹ.” (Jọn 6:44) Kọ who roro nọ ẹme nana o kiekpahe owhẹ? Uzoge ọ rẹ sai roro nọ, ‘Ọsẹgboni mẹ Jihova o si, me te lele ai.’ Rekọ nọ whọ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame, who dhesẹvia nọ who wo obọdẹ usu kugbe Jihova. Obọnana, Jihova ọ riẹ owhẹ. Ebaibol na ọ ta nọ: “Ohwo jọ o te you Ọghẹnẹ, ọ riẹ ọnana.” (1 Kọr. 8:3) Daoma rri uvẹ-ọghọ nọ whọ rọ rrọ ukoko Jihova ghaghae.

14, 15. Ẹvẹ usiuwoma ota o sai ro fiobọhọ kẹ owhẹ bọ ẹrọwọ ra ga?

¹⁴ Edhere ọfa nọ whọ sae rọ dawo jẹ ruẹ nọ Jihova o woma họ, whọ tẹ be hae rẹro ruẹ obufihọ riẹ nọ whọ be ta usiuwoma kẹ amọfa na. Onana o rẹ sae lọhọ nọ whọ tẹ be hae ta usiuwoma no uwou ruọ uwou gbe evaọ obọ isukulu. O rrọ bẹbẹ kẹ izoge jọ re a ta usiuwoma kẹ ibe rai evaọ obọ isukulu. Ẹsejọhọ whọ riẹ oware nọ o rọ rrọ ere. Ohwo ọ rẹ sae riẹ epanọ o te jarai oma ha. Yọ o rẹ mae jọ bẹbẹ re ohwo ọ ta usiuwoma kẹ ibe emọ-isukulu riẹ nọ a tẹ rrọ oria buobu vi ẹsenọ o rrọ omọvo. Eme o rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ?

¹⁵ Orọ ọsosuọ, roro kpahe ẹjiroro nọ eware nọ whọ rọwo i ro mu owhẹ ẹro. Kọ ẹwẹ-obe ewuhrẹ nọ a ru kẹ izoge evaọ jw.org na e rrọ ẹvẹrẹ ra? U gbe mu owhẹ ẹro ho, daoma rri gwọlọ ae. A ru rai re i  fiobọhọ kẹ owhẹ roro kpahe eware nọ whọ rọwo, ẹjiroro nọ whọ rọ rọwo ae, gbe epanọ whọ sae rọ ta kẹ amọfa kpahe ae. Nọ u te mu owhẹ ẹro ziezi, nọ whọ jẹ ruẹrẹ oma kpahe, oma o te wọ owhẹ ta usiuwoma kpahe Jihova.​—Jeri. 20:​8, 9. 

16. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ nọ o tẹ be hae jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ ta kpahe eware nọ whọ rọwo?

¹⁶ Ẹsejọ o rẹ gbẹ dina jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re who mu usiuwoma ota họ evaọ obọ isukulu nọ whọ tẹ make ruẹrẹ oma kpahe dede. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rrọ ikpe ikpegberee, nọ ọ họ-ame evaọ okenọ ọ jọ ikpe ikpegbesa ọ ta nọ: “Mẹ riẹ eware nọ mẹ rọwo rekọ ẹsejọ o rẹ jọ bẹbẹ kẹ omẹ re mẹ ta ae via kẹ amọfa.” Eme oniọvo nana o ru kpahe ẹbẹbẹ riẹ na? Ọ ta nọ: “Mẹ rẹ rọ ẹme gheghe muhọ. Emọ-eklase mẹ a rẹ ta kpahe eware nọ a bi ru lọlọhọ. Ere ọvona u fo nọ me re ru re. Fikiere, me re fi ẹme jọ gheghe hotọ, wọhọ, ‘Me je wuhrẹ ohwo jọ Ebaibol na ẹdẹdekọ yọ . . . ’ Kẹsena mẹ vẹ ta oware nọ o via. Dede nọ uwuhrẹ Ebaibol na mẹ be ta kpahe he, ẹsibuobu ahwo a rẹ gwọlọ riẹ kpahe oware nọ uwuhrẹ Ebaibol o rrọ. Ẹsejọ a rẹ nọ enọ kpahe iẹe. Epanọ mẹ be rọ edhere nana ta usiuwoma te, ere o be lọhọ omẹ obọ te. Yọ okekpobi nọ me ru ere, eva e rẹ were omẹ gaga!”

17. Ẹvẹ oghẹrẹ nọ who rri egagọ ra o sai ro fiobọhọ kẹ owhẹ ta usiuwoma kẹ amọfa?

¹⁷ Nọ whọ tẹ be hae kẹ amọfa adhẹẹ je wo isiuru kpahe ae, u ti ru nọ a ti ro ru epọvo na kẹ owhẹ re. Olivia nọ ọ rrọ ikpe ikpegbihrẹ, nọ ọ họ-ame taure o te ti te uzoge ọ ta nọ: “Ozọ o jẹ hai mu omẹ gaga inọ mẹ tẹ ta kpahe Ebaibol evaọ okenọ me bi lele amọfa ta ẹme, a te ta nọ omẹ o ga hrọ.” Rekọ nọ Olivia o roro kpahe oware na ziezi, ozọ u gbe je mu ei tere he. Ukpoye ọ ta nọ: “Izoge buobu a riẹ oware ovo kpahe Isẹri Jihova ha. Mai ọvo họ Isẹri Jihova nọ a riẹ. Fikiere oghẹrẹ nọ ma ru u ti dhesẹ sọ a rẹ gaviezọ hayo a rẹ gaviezọ họ. Kọ otẹrọnọ ma be dhomovuọ, rọwo ta kpahe eware nọ ma rọwo ho, hayo ru enu bẹbẹbẹ nọ ma tẹ be ta kpahe ẹrọwọ mai? A rẹ sai rri omai nọ o wọhọ nọ egagọ mai na e were omai hi. A rẹ sai tube dhuaro ku omai fikinọ ma wo udu hu. Rekọ nọ ma tẹ be ta kpahe eware nọ ma rọwo lọlọhọ avọ imuẹro, wọhọ epanọ ma rẹ ta kpahe eware efa gheghe na, o sai ru nọ a rẹ rọ kẹ omai adhẹẹ.”

18. Eme u dhesẹ re whọ thuẹhọ epanọ who re ro wo esiwo?

¹⁸ Wọhọ epanọ ma ruẹ no na, re whọ thuẹhọ epanọ who re ro wo esiwo yọ ẹme arozaha ha. O gwọlọ nọ who re se Ebaibol na je roro didi kpahe iẹe, lẹ se Jihova, je roro kpahe idhere nọ Jihova ọ rọ ghale owhẹ no. Whọ tẹ be hai ru eware nana, u ti ru owhẹ wo imuẹro ziezi inọ who gine wo obọdẹ usu kugbe Jihova. Onana u ve ti ru nọ whọ te hae rọ vuẹ amọfa kpahe eware nọ whọ rọwo.​—Se Olezi 73:28.

19. Fikieme esiwo mai u ro gine te oware nọ ma rẹ thuẹhọ?

¹⁹ Jesu ọ ta nọ: “Otẹrọnọ ohwo jọ ọ gwọlọ lele omẹ, jọ ọ vro omobọ riẹ jẹ wọ ure-oja riẹ je lele omẹ ẹsikpobi.” (Mat. 16:24) O rrọ vevẹ, re ohwo ọ jọ olele Jesu, o gbahọ nọ ọ rẹ roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame. Rekọ onana u re rovie uvẹ fihọ nọ o re ro wo eghale buobu enẹna, gbe uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ. Fikiere, who wo obọdẹ ẹjiroro nọ whọ rẹ rọ thuẹhọ epanọ who re ro wo esiwo!