DIANA ọ kpakọ vrẹ ikpe udhone no. Ọzae riẹ o wo ẹyao jọ nọ o re mi ohwo iroro nọ a re se Alzheimer, yọ a wọ riẹ kpohọ oria nọ a rẹ jọ rẹrote ahwo nọ e kpako no, kẹsena nọ imikpe jọ e vrẹ no o te whu. Diana o wo ebẹbẹ efa re, emezae ivẹ riẹ i whu, o te je wo ẹyao ọta. Ghele na, nọ inievo ukoko Diana a tẹ ruẹ e riẹ evaọ obọ Ọgwa Uvie hayo evaọ usi uwoma ota, a be hai muẹrohọ nọ eva e rẹ were iẹe ẹsikpobi.

John ọ jọ iruo ọsẹro okogho vrẹ ikpe udhuvẹ gbe esa. Iruo na e were riẹ gaga, ọ rehọ uzuazọ riẹ kpobi kẹ iruo na. Rekọ obọnana ọ rrọ ukoko jọ, ọ siọ iruo ọsẹro okogho na ba no re ọ sae rẹrote ohwo uviuwou riẹ jọ nọ ọ be mọ. Ahwo nọ a riẹ John evaọ oke nọ u kpemu a tẹ ruẹ e riẹ evaọ okokohọ, a rẹ ruẹ nọ ọ gbẹ rrọ epanọ ọ jọ vẹre. Eva e gbẹ be were iẹe.

Ẹvẹ Diana avọ John a be gbẹ sae rọ wereva? Ẹvẹ eva e sae rọ were ohwo nọ oma o ga ha, nọ o wo ebẹbẹ efa re? Kọ ẹvẹ ohwo nọ ọ siọ iruo nọ e jẹ were iẹe gaga ba no ọ gbẹ sae rọ wereva? Ebaibol na ọ vuẹ omai epanọ onana o sae rọ lọhọ, inọ: “Jọ enọ i kiẹrẹe e ghọghọ eva ỌNOWO.” (Ol. 64:10) Ma ti wo otoriẹ ẹme nana ziezi otẹrọnọ ma vuhu oware nọ o rẹ kẹ evawere mu gbe onọ ọ rẹ kẹ evawere he.

Ababọ avro, whọ riẹ eware jọ nọ e rẹ kẹ evawere enwenọ ẹsikpobi. Roro kpahe imava nọ i you ohwohwo nọ i bi ru ehaa orọo rai. Kọ ẹvẹ kpahe ọsẹgboni nọ a yẹ ọmọ obọ hayo ohwo nọ o wo owha-iruo okpokpọ evaọ egagọ Ọghẹnẹ? Eware itieye na e rẹ kẹ evawere, yọ ere u fo nọ o rẹ ginẹ jọ keme obọ Jihova i no ze. Ọye họ ọnọ ọ tuọ orọo họ, ọye o ru nọ ahwo a bi ro yẹ emọ, je bi ru ahwo wo ewha-iruo evaọ ukoko Ileleikristi na.—Emu. 2:18, 22; Ol. 127:3; 1 Tim. 3:1.

Rekọ, eware jọ nọ e rẹ kẹ evawere e sae jọ ubroke. U yoma kẹhẹ inọ ẹsejọ ọrivẹ-orọo ohwo ọ sae dhẹ lele omọfa hayo tube whu dede. (Izik. 24:18; Hos. 3:1) Emọ jọ e rẹ ghẹmeeyo kẹ esẹgbini rai gbe Ọghẹnẹ, yọ a sai tube si ai no ukoko dede. Emezae Samuẹle a gọ Jihova ziezi hi, yọ oware nọ Devidi o ru o  wha riẹ ze nọ ahwo uwou riẹ a jẹ rọ wọso ẹe. (1 Sam. 8:1-3; 2 Sam. 12:11) Eware itieye na e rẹ wha uweri gbe edada ze. E rẹ kẹ ohwo evawere vievie he.

Epọvo na re, ohwo ọ sai siobọno ewha-iruo riẹ evaọ egagọ Ọghẹnẹ fiki ẹyao, fiki ewha-iruo uviuwou, hayo inwene jọ nọ e romavia evaọ ukoko na. Inievo jọ buobu nọ oyena o via kẹ no a ta nọ o da rai inọ a siọ iruo nọ e jẹ kẹ ae evawere ba.

Whọ ruẹ no inọ evaọ ẹsejọ, eware itieye nọ e rẹ kẹ evawere na e sae jọ ubroke. Nọ o rrọ ere na, kọ u wo oghẹrẹ oghọghọ ofa jọ nọ ohwo o re gbe wo nọ eware e tẹ maki nwene kẹe yoyoma evaọ uzuazọ? Ee, oghọghọ otiọye o riẹ, keme Samuẹle, Devidi gbe amọfa a jẹ wereva ghelọ ebẹbẹ nọ i te rai.

Jesu ọ riẹ oware nọ oghọghọ o ginẹ rrọ. Oke nọ ọ jọ obọ odhiwu taure ọ tẹ te ziọ otọakpọ, nọ eware e jẹ riẹ nya ziezi, ọ “jẹ hae ghọghọ eva aro [Ọghẹnẹ] kẹse kẹse.” (Itẹ 8:30) Rekọ nọ ọ jọ otọakpọ, ọ jẹ rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ ilogbo ẹsejọ. Ghele na, Jesu o je ru oreva Ọsẹ riẹ avọ evawere. (Jọn 4:34) Kọ ẹvẹ kpahe edada nọ i te rie taure o te ti whu? Ebaibol na ọ ta nọ: “Fiki oghọghọ nọ a fihọ aro riẹ o thihakọ ure-oja.” (Hib. 12:2) Fikiere, u fo re ma ta kpahe ivẹ jọ evaọ usu eware nọ Jesu ọ ta kpahe uvi evawere.

U wo oke jọ nọ ilele Jesu nọ i bu te udhosa-gbikpe a zihe bru ei nọ a no usi uwoma ota ze no. Eva e jẹ were ae keme a ru iruo igbunu, je tube le idhivẹri no ahwo oma. Kẹsena Jesu ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Wha du ghọghọ fikinọ idhivẹri i yoẹme kẹ owhai hi, rekọ wha ghọghọ fikinọ a kere edẹ rai fihọ otọ no evaọ obọ odhiwu.” (Luk 10:1-9, 17, 20) Ẹhẹ, re a wo ọjẹrehọ Jihova u wuzou vi obọdẹ owha-iruo jọ nọ a wo. Jihova ọ te kareghẹhọ ilele Jesu nọ i kru ẹrọwọ rai, yọ onana o te kẹ ae evawere gaga.

Evaọ oke ofa jọ, Jesu ọ jẹ ta ẹme kẹ ogbotu nọ o kokohọ. Aye jọ nọ ọ rrọ ohwo Ju ọ tẹ ta oware nọ o rrọ udu riẹ inọ u mu rie ẹro nọ oni nọ o yẹ Jesu, owuhrẹ ologbo nana ọ rẹ wereva gaga. Rekọ Jesu ọ tẹ ta nọ: “Ijo, ukpoye, eva e were enọ i bi yo ẹme Ọghẹnẹ je bi  koko iei!” (Luk 11:27, 28) Nọ ọsẹgboni o te wo emọ nọ e be riẹ ru, eva e rẹ were ae gaga; ghele na, ohwo nọ o wo usu kugbe Jihova fikinọ o bi yoẹme kẹe ọ rẹ mai wo evawere.

Uzẹme, ọjẹrehọ Jihova nọ ohwo o re wo họ oware nọ o rẹ ginẹ kẹ uvi evawere. Nọ ebẹbẹ i te te ohwo, dede nọ o rẹ kẹ uye, i re mi ohwo uvi evawere vievie he. Ukpoye, ma te bi thihakọ ebẹbẹ nọ i te omai je kru ẹrọwọ mai, u re ru omai wereva. (Rom 5:3-5) U te no ere no, Jihova ọ rẹ rọ ẹzi riẹ kẹ enọ i fievahọ iẹe, yọ oghọghọ yọ abọ jọ ubi ẹzi na. (Gal. 5:22) Agbẹta nọ Olezi 64:10 o rọ ta nọ: “Jọ enọ i kiẹrẹe e ghọghọ eva ỌNOWO.”

Onana o wha riẹ ze nọ Diana avọ John nọ ma fodẹ evaọ obọ emuhọ na a bi ro gbe wo evawere dede nọ ebẹbẹ sa-sa i te rai. Diana ọ ta nọ: “Mẹ dhẹgbalọ Jihova, wọhọ epanọ ọmọ ọ rẹ dhẹgbalọ ọsẹgboni riẹ.” Ẹvẹ ọ rọ riẹ nọ o wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ? Ọ ta nọ: “O rrọ omẹ oma nọ Ọghẹnẹ ọ ghale omẹ keme mẹ be sai kpohọ usi uwoma kẹse kẹse avọ ovao mẹ nọ o rrọ ohwohwẹ.” John nọ o gbe bi kpohọ usi uwoma ota kẹse kẹse dede nọ ọ siọ iruo ọsẹro okogho nọ e were riẹ gaga ba no na ọ fodẹ oware nọ u bi fiobọhọ kẹe gaga. Ọ ta nọ: “A rehọ omẹ mu owuhrẹ ọrọ Isukulu Ewuhrẹ Odibọgba na evaọ 1998, yọ etoke yena soso me ru uwuhrẹ omobọ mẹ vi epaọ anwẹdẹ kpobi.” Ọ ta kpahe ọyomariẹ avọ aye riẹ nọ: “Oghẹrẹ nọ ma jẹ roma kẹ iruo kpobi nọ Jihova ọ kẹ omai evaọ ikpe yena kpobi u ru nọ inwene nọ ma rẹriẹ ovao dhe e gbẹ rọ kẹ omai uye tere he. Ma be vioja onana vievie he.”

Inievo buobu a ruẹ no re inọ eme nọ e rrọ Olezi 64:10 na uzẹme. Wọhọ oriruo, u wo ọzae-avọ-aye jọ evaọ obọ America nọ a jọ iruo Ebẹtẹle vrẹ ikpe ọgba. Kẹsena a te vi ai kpohọ iruo ọkobaro obọdẹ. A ta nọ: “O rẹ ginẹ da nọ ohwo o te siobọno oware nọ o were riẹ gaga.” Rekọ a fibae nọ: “O rẹ da ohwo bẹdẹ hẹ.” Nọ a nwani no Ebẹtẹle, a tẹ jẹ hai wobọ ziezi evaọ usi uwoma ota kugbe ukoko nọ a jọ. Ọzae-avọ-aye na a ta re inọ: “Ma jẹ jọ olẹ mai fodẹ igogo eware jọ. Kẹsena nọ ma tẹ ruẹ nọ Ọghẹnẹ o yo elẹ mai, onana o jẹ kẹ omai uduotahawọ jẹ lẹliẹ omai wereva. Nọ ma ziọ ukoko nana, u kri hi amọfa a te muọ iruo ọkobaro họ, ma te je wo emọ-uwuhrẹ Ebaibol ivẹ nọ i je wo ẹnyaharo ziezi.”

Re a ta uzẹme, orọnikọ ẹsikpobi eva e rẹ ginẹ were ohwo ho, ebẹbẹ e sae jariẹ ẹsejọ. Ghele na, Jihova họ ọnọ ọ rọ ẹzi riẹ kere eme uduotahawọ nọ e rrọ Olezi 64:10 na. Nọ udu o tẹ maki whrehe omai ẹsejọ dede, ma riẹ nọ “enọ i kiẹrẹe,” nọ i kru ẹrọwọ rai ghelọ inwene nọ e romavia evaọ uzuazọ rai, a te “ghọghọ eva ỌNOWO” na. U te no ere no, ma sai je rẹro oke nọ Jihova o ti ru eyaa riẹ gba, eyaa “idhiwu ekpokpọ gbe akpọ ọkpokpọ” na. Evaọ oke yena, ohwo-akpọ ọ te jọ gbagba. Idibo Ọghẹnẹ kpobi a vẹ te wereva jẹ “ghọghọ bẹdẹ” fiki eware nọ Ọghẹnẹ o ti ru gbe eware nọ ọ te kẹ omai.—Aiz. 65:17, 18.

Dai roro epanọ oke yena o te jọ: ma ti wo omakpokpọ, yọ ma ti wo ẹgba ziezi kẹdẹ kẹdẹ nọ ma rọwo ze. Epanọ eware edada i ru omai te kẹhẹ, ma gbẹ te kareghẹhọ ae vievie he. Ma wo imuẹro inọ ahwo-akpọ kpobi “a gbẹ te kareghẹhọ eware anwae he hayo a gbe ti roro ai hi.” Evaọ oke ẹkparomatha na, ahwo mai nọ i whu no a ti zihe ziọ uzuazọ. Ima ahwo buobu a ti ru ọkpọ oware nọ ọsẹgboni ọmọtẹ ikpe ikpegbivẹ nọ Jesu ọ kpare ze na a ru. Ebaibol ọ ta nọ: “A te duola be ghọghọ gaga.” (Mak 5:42) Evaọ obaro, ohwo kpobi nọ ọ be rria otọakpọ na o ti “kiẹrẹe” evaọ kabọ kabọ, jẹ “ghọghọ eva ỌNOWO” na bẹdẹ bẹdẹ.